Σοφία Βέμπο, η Ελληνική φωνή της πραγματικής αντίστασης

άρθρο του Παναγιώτη Μυργιώτη
Μαθηματικού

.

Σοφία Βέμπο, ένα όνομα – σύμβολο μιας εποχής δύσκολης για την πατρίδα. Μιας εποχής κατά την οποία τα παιδιά της Ελλάδας έπρεπε με αγώνα και αίμα να υπερασπιστούν την μακραίωνη Ιστορία του τόπου και την Ελευθερία και την Δημοκρατία σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Σε αυτή την δύσκολη εποχή η Σοφία Βέμπο έδωσε αγωνιστικό παρόν. Δεν φυγομάχησε, αλλά, πολέμησε. Δεν κρύφτηκε, αλλά, φανερά αγωνιζόταν. Για την Ελλάδα. Για τον κόσμο ολόκληρο.

Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή. Η Σοφία γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του έτους 1910 εις την Καλλίπολη της Ανατολικής Θράκης . Από μικρή σε ηλικία, μέσω Κωνσταντινούπολης, με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1914, έφθασε εις την Τσαριτσάνη της Λάρισας, το χωριό του πατέρα της, και από εκεί εις τον Βόλο, όπου οι γονείς της δούλευαν ως καπνεργάτες. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένεια, η οποία είχε άλλα τρία παιδιά, άρχισε να δουλεύει.

Τον Σεπτέμβριο του 1933 ο αδελφός της Γιώργος πήγε εις την Θεσσαλονίκη για σπουδές και για δουλειά. Επειδή δεν είχαν νέα του η Σοφία με την κιθάρα της πήρε το πλοίο της γραμμής για να πάει εις την Θεσσαλονίκη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αρχίζει να παίζει την κιθάρα της και να τραγουδά. Οι επιβάτες ενθουσιάζονται και χειροκροτούν. Την πλησιάζει ο καλοντυμένος κύριος Κωνσταντίνος Τσίμπας, ο οποίος της προτείνει να ασχοληθεί με το τραγούδι. Με τη σύμφωνη γνώμη του αδελφού της Γεωργίου δέχεται την πρόταση του κυρίου και υπογράφει το πρώτο συμβόλαιο. 13 Οκτωβρίου 1933. Η πρώτη δημόσια εμφάνιση της Βέμπο ως τραγουδίστριας , η οποία καταχειροκροτήθηκε. Εις την συνέχεια ο Τσίμπας, ο οποίος είναι άνθρωπος που ασχολείται με την εύρεση εργασίας σε καλλιτέχνες πείθει Αθηναίους επιχειρηματίες του χώρου να προσλάβουν την Σοφία.

Ο Θεμιστοκλής της Πάφου, Ελευθέριος Χανδρινός [1937 – 27 Ιουλίου 1994]

.

Ευαγγελία Κ. Λάππα
15 Σεπτεμβρίου 2023

Τον Ελευθέριο Χανδρινό θα μπορούσαμε να τον αποκαλέσουμε «Θεμιστοκλής της Πάφου», διότι μεγαλούργησε στην Πάφο και στην συνέχεια διώχθηκε από τα μεταπολιτευτικά καθεστώτα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και των «απογόνων» του, όπως και ο μεγάλος Σαλαμινομάχος Θεμιστοκλής από την αρχαία Αθήνα.

Ο Ελευθέριος Χανδρινός γεννήθηκε στην Κομοτηνή στις 18 Σεπτεμβρίου 1937, με καταγωγή από την Κέρκυρα και ήταν το δεύτερο παιδί του Κωνσταντίνου Χανδρινού και της Μαρίας Δραζίνου. Τα πρώτα του χρόνια τα έζησε στην Κέρκυρα. Κατόπιν, το 1951, η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα, στην οδό Πάφου, όπου ο Χανδρινός τελείωσε την βασική Εκπαίδευση. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1954, ο Χανδρινός εισήχθη στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, απ’ όπου απεφοίτησε με το βαθμό του Μάχιμου Σημαιοφόρου στις 29 Σεπτεμβρίου 1958. Η αποφοίτησή του τον βρίσκει στην ΔΠΑ (Διοίκηση Πλοίων Αποβάσεως). Τον ίδιο χρόνο, συμμετείχε στους ιστιοπλοϊκούς αγώνες του Ναυτικού Ομίλου Πειραιώς, στους οποίους ανεδείχθη νικητής¹.

Στις 28 Απριλίου 1963 νυμφεύθηκε την Αμαλία Γαβριήλ, με την οποία απέκτησε δύο κόρες.

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δωρόθεος Γ΄ Κοτταράς (1888 − † 26 Ιουλίου 1957)

.

Ευαγγελία Κ. Λάππα

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Κυρός Δωρόθεος Γ΄ (κατά κόσμον Ιωάννης Κοτταράς του Γεωργίου) γεννήθηκε στην  Ύδρα το 1888. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στον τόπο καταγωγής του, αλλά σε μικρή ηλικία η οικογένειά του μετακόμισε στον Πειραιά, όπου και τελείωσε τις σπουδές του, κάτω από πολύ δύσκολες οικονομικές συνθήκες.

Σε νεαρή ηλικία εργάστηκε ως δάσκαλος στο Ξηροκάμπη της Σπάρτης. Το 1909, τελείωσε αριστούχος την Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον επόμενο χρόνο, χειροτονήθηκε Διάκονος με το όνομα Δωρόθεος,απότον Μητροπολίτη Ύδρας και Σπετσών Ιωάσαφ και τοποθετήθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Καρύτση. Παράλληλα, εργαζόταν ως υπάλληλος στο Γενικό Εκκλησιαστικό Ταμείο και φοιτούσε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’όπου απεφοίτησε αριστούχος, το 1921.Το 1920, εδιορίσθη καθηγητής στην Μέση Εκπαίδευση.

Κατά την υπηρεσία του ως Διάκονος στονΆγιο Γεώργιο Καρύτση αγαπήθηκε πολύαπό τους ενορίτες,ενώ συνέβαλε στην δημιουργία ενός νέου Ιερατικού Συνδέσμου,μετον τότε αρχιδιάκονο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών Αθηναγόρα Σπύρου1 και τον Δαμασκηνό Παπανδρέου2.

Τον Σεπτέμβριο του 1921, μετέβη στην Λειψία της Γερμανίας, όπου παρακολούθησε μαθήματα Θεολογίας και Νομικής και ειδικεύθηκε στο εκκλησιαστικό, το κανονικό και το διοικητικό δίκαιο. Το 1922, με την επιστροφή του στην Ελλάδα, διετέλεσε καθηγητής μέχρι τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.

Στις 18 Δεκεμβρίου 1922, χειροτονήθηκε από τον Μητροπολίτη Ύδρας Προκόπιο, Πρεσβύτερος και στις 20 Δεκεμβρίου, χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Κυθήρων, από τους Μητροπολίτες Φθιώτιδος Αμβρόσιο, Σύρου Αθανάσιο και Αργολίδος Ιερόθεο.

13-7-1913 Πέφτει Μαχόμενος ο Ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου ο Ήρωας των Ηρώων, ο Πορθητής του Μπιζανίου, ο Απελευθερωτής των Ιωαννίνων!!!

.

Του Ασμχου (Ρ)ε.α. Ιωάννη Κρανιά-Δντος Συμβούλου ΕΑΑΑ

Ο Ιωάννης Βελισσαρίου γεννήθηκε στο Πλοέστι Ρουμανίας, 26 Νοεμβρίου 1861 από Έλληνες γονείς. Ο πατέρας του ήταν εύπορος κτηματίας και είχε μεταναστεύσει στη Ρουμανία από την Κύμη Εύβοιας. Στα 16 του εγκαταλείπει τη Ρουμανία και φθάνει στην Αθήνα για να καταταγεί ως εθελοντής στον ελληνικό στρατό. Η κατάταξη του ως εθελοντής δεν κατέστη δυνατή λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Αναγκάζεται τότε να καταφύγει στην Αίγυπτο, όπου ζει η αδελφή της μητέρας του. Σπουδάζει για μία τριετία στο Γαλλικό Κολλέγιο και το 1880 επιστρέφει στην Αθήνα.

Στις 11 Μαρτίου 1881, έχοντας τελειώσει τις σπουδές του, ο Βελισσαρίου κατετάγη στον Στρατό ως κληρωτός, προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Κατά τη διάρκεια της θητείας του προήχθη, ως εθελοντής, στον βαθμό του δεκανέα. Το 1884, κατατάχθηκε κατόπιν εξετάσεων στη δεύτερη εκπαιδευτική σειρά της Στρατιωτικής Σχολής Υπαξιωματικών (ΣΣΥ), από την οποία αποφοίτησε στις 7 Οκτωβρίου 1887 ως ανθυπολοχαγός πεζικού. Συμμετέχει στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897. Στη μάχη της Δερβέν-Φούρκας (σημερινό Καλαμάκι Φθιώτιδας) στις 7 Μαΐου 1897 ως διμοιρίτης του 3ου Λόχου του 5ου Συντάγματος καλύπτει την υποχώρηση των ελληνικών τμημάτων.

Ο Τούρκος διοικητής εγκλωβίζεται και δεν μπορεί να προχωρήσει, νομίζοντας ότι έχει να κάνει με μονάδα επιπέδου ταξιαρχίας. Ως διμοιρίτης σε ύψωμα στη διάβαση της Μελούνας πολεμά γενναία και δεν υποχωρεί, παρά μόνον όταν του στέλνουν γραπτή διαταγή και ενώ οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις έχουν εγκαταλείψει προ πολλού τις θέσεις τους. Για τον ηρωισμό του ο Βελισσαρίου λαμβάνει τα εύσημα από τον διάδοχο Κωνσταντίνο. Τον επόμενο χρόνο προάγεται σε υπολοχαγό και το 1905 σε λοχαγό. Είχε έμφυτη κλίση στη γλωσσομάθεια. Γνώριζε καλά Γαλλικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ρωσικά , Τουρκικά και όλες τις βαλκανικές γλώσσες αν και αυτοδίδακτος.

Η συμβολή του Αγαθαγγέλου Β΄στην απελευθέρωση της Δράμας το 1913

.

του κ. Γ.Κ.Χατζόπουλου, τ. Λυκειάρχη.

Η 1η Ιουλίου 1913 αποτελεί έναν από τους κορυφαίους σταθμούς της νεότερης ιστορίας της μαρτυρικής μας πόλης.
Είναι η ημέρα κατά την οποία ο Δραμινός λαός ανέπνευσε το μυρωμένο αγέρι της πιο λατρευτής θεάς, της λευτεριάς, αποτινάσσοντας τον διπλό ζυγό της σκλαβιάς, τον τουρκικό και βουλγαρικό.

Ανάμεσα στους πρωτεργάτες για τη σμίλευση αυτού του μεγαλειώδους σταθμού της νεότερης ιστορίας μας εξέχουσα θέση κατέχει και ο αοίδιμος Ιεράρχης Δράμας Αγαθάγγελος ο Μάγνης Κωνσταντινίδης.

Η αναδίφηση της τοπικής ιστορίας που εδώ και τρείς δεκαετίες αποτελεί για μένα εκπλήρωση χρέους προς τον μαρτυρικό νομό της Δράμας με σαγηνεύει ιδιαίτερα, όταν αντικείμενο της έρευνας μου αποτελούν μορφές που διαδραματίσανε κορυφαίο ρόλο, ώστε ο τόπος αυτός να γεύεται τους αγλαούς καρπούς της πολυπόθητης Λευτεριάς.

Μια τέτοια μορφή υπήρξε και ο αοίδιμος Ιεράρχης Αγαθάγγελος ο Μάγνης.

Αυτού την προσωπικότητα προσπαθώ επιγραμματικά στις σελίδες που ακολουθούν να σμιλέψω με την ευκαιρία του εορτασμού της συμπλήρωσης ογδόντα εννέα χρόνων από την απελευθέρωση της Δράμας από τον τούρκικο και βουλγάρικο ζυγό και εξήντα τεσσάρων χρόνων από του θανάτου του.

Ας αποτελέσουν λοιπόν οι γραμμές που ακολουθούν ελάχιστη έκφραση ευγνωμοσύνης του Δραμινού λαού προς τη μεγάλη μορφή του αοιδίμου Ιεράρχη, που λάμπρυνε για δώδεκα ολόκληρα χρόνια τον θρησκευτικό θώκο της πολύπαθης και μαρτυρικής Δράμας, της γής των ηρώων και μαρτύρων, και παράλληλα ελάχιστο ευλαβικό μνημόσυνο για την ανάπαυση της ψυχής του.

Ἡ ζωή ἑνός πρίγκιπα (Βιβλιοπαρουσίαση)

Στίς 29 Μαΐου 2023, ἡμέρα ἀνάμνησης τῆς Ἁλώσεως τῆς Πόλης ἀπό τούς Τούρκους, κυκλοφόρησε, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ἀπό τίς Ἐκδόσεις Πελασγός τοῦ Ἰωάννου Γιαννάκενα, τό βιβλίο τῆς Εὐαγγελίας Κ. Λάππα μέ τίτλο «Ἡ ζωή ἑνός πρίγκιπα» τό ὁποῖο εἶναι ἀφιερωμένο στόν Βασιλέα Κωνσταντῖνο ΙΒ΄ τόν Στρατηλάτη. Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια ἀπό τήν κοίμησή του, ἐξόριστος, στό Παλέρμο, τόν ἀρχαῖο Ἑλληνικό Πανόρμο τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος (Σικελία). 

Ο Μιλτιάδης του Καλπακίου, Χαράλαμπος Κατσιμήτρος[1886−20 Φεβρουαρίου 1962]

.

Ευαγγελία Κ. Λάππα
28 Απριλίου 2023

Ο Χαράλαμπος Κατσιμήτρος χαρακτηρίζεται, από την γράφουσα, ως Μιλτιάδης του Καλπακίου. Ο αντιστράτηγος Κατσιμήτρος μεγαλούργησε στο Έπος του 1940 και στη συνέχεια συκοφαντήθηκε και φυλακίστηκε, όπως και ο μεγάλος Μαραθωνομάχος στρατηγός Μιλτιάδης.

 Ο Χαράλαμπος Κατσιμήτρος γεννήθηκε στο χωριό Κλειτσός της Ευρυτανίας στις 1 Ιανουαρίου 1886.Γονείς του ήταν ο Γεώργιος και η Βασιλική Κατσιμήτρου, αγρότες και κτηνοτρόφοι στο χωριό Κλειτσός του νομού Ευρυτανίας. Είχε έναν αδελφό, τον ιερέα Νικόλαο και δύο αδελφές, την Ανδρομάχη και την Καλλιόπη.

Το 1904 ο Χαράλαμπος κατετάγη, ως εθελοντής στον Ελληνικό στρατό. Το 1911 εισήλθε στην Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών, από την οποία αποφοίτησε με το βαθμό του Ανθυπασπιστή του Πυροβολικού, το Σεπτέμβριο του 1912.

Ως Ανθυπολοχαγός, συμμετείχε στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο του 1913 και, ως Λοχαγός, στο Μακεδονικό Μέτωπο του 1917 – 1918. Ως Ταγματάρχης, συμμετείχε στην Μικρασιατική εκστρατεία (1922), όπου τραυματίστηκε στο γόνατο από σφαίρα, στην μάχη του Χασάν Μπελ.

Το 1923 προήχθη σε Αντισυνταγματάρχη. Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου υπηρέτησε σε διάφορες επιτελικές θέσεις του Υπουργείου Στρατιωτικών και του Γενικού Στρατηγείου, ενώ φοίτησε στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου και ανεδείχθη επιτελικός αξιωματικός την περίοδο 1924-1925. Το 1930 προήχθη στο βαθμό του Συνταγματάρχη. Στις 11 Ιανουαρίου 1937 προήχθη σε Υποστράτηγο και διετέλεσε Διοικητής της VII^ης Μεραρχίας Δράμας.

Ερμείας ο Αταρνεύς [4ος αιώνας π. Χ.]

Ερμείας ο Αταρνεύς – Προσωπογραφία της Νίκης Απ. Τσάφου-Λάππα, ζωγράφου

Ευαγγελία Κ. Λάππα
26 Μαρτίου 2023

Ο Ερμείας [1] γεννήθηκε περίπου στις αρχές του 4^ου αιώνα π. Χ., στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας και ήταν δούλος του τραπεζίτη Ευβούλου, ο οποίος έγινε τύραννος των πόλεων Αταρνέως [2] και Άσσου [3]. Την Άσσο την απέσπασε από τον έλεγχο των Περσών το 360 π. Χ.

Ο Διγενής της Κύπρου, Γεώργιος Γρίβας [1898 – 27 Ιανουαρίου 1974]

.

Ευαγγελία Κ. Λάππα
4 Ιανουαρίου 2023

Ο Γεώργιος Γρίβας καταγόταν από το Τρίκωμο της Αμμοχώστου αλλά γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 6 Ιουνίου 1898. Ήταν το έκτο από τα οκτώ παιδιά του Θεοδώρου Γρίβακαι της Καλομοίρας Χατζημιχαήλ από τη Λευκωσία. Το 1916, ήρθε στην Ελλάδα, όπου πέρασε στη Σχολή Ευελπίδων, απ’ όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός στις 27 Ιουλίου 1919.

Από το Νοέμβριο του 1919, συμμετείχε στην Μικρασιατική εκστρατεία, από τη Σμύρνη μέχρι το Σαγγάριο. Για την ανδρεία που επέδειξε στις επιχειρήσεις παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Αριστείο Ανδρείας και το Μεγαλόσταυρο του Γεωργίου Α΄ ενώ προήχθη σε υπολοχαγό στις 13 Αυγούστου 1922.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του μεσοπολέμου,έφτασε μέχρι το βαθμό του ταγματάρχου ενώ τελειοποίησε τις στρατιωτικές του σπουδές φοιτώντας στη Σχολή Εφαρμογής Πεζικού των Βερσαλλιών, στη Σχολή Βολής Chalai-SurMarne και στις Ανώτερες Σχολές Πολέμου της Ελλάδας και της Γαλλίας. Το 1938 νυμφεύθηκε την Βασιλική Ντέκα.

Συμμετείχε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, ως διοικητής της ΙΙ Μεραρχίας. Μετά την γερμανική προέλαση, ο Γρίβας ίδρυσε την αντιστασιακή οργάνωση «Χ», η οποία στην διάρκεια της κατοχής επεδόθη στην συλλογή πληροφοριών, την κατασκοπεία, την αναγραφή συνθημάτων και την φυγάδευση Ελλήνων προς την Μέση Ανατολή. Μετά την κατοχή, ο Γρίβας, με την οργάνωσή του, συμμετείχε στην μάχη του Θησείου κατά των συμμοριτών, τους οποίους νίκησε και έτσι απετράπη η μετατροπή της Ελλάδος σε κομμουνιστικό κράτος.

Η τραγική ιστορία του μηχανικού που σχεδίασε την πυραμίδα στο Μανιάκι

.

Βασίλης Μανιάτης 

Η ιστορία του πολιτικού μηχανικού που σχεδίασε το 1938 την πυραμίδα στο Μανιάκι είναι σχεδόν άγνωστη στους Μεσσήνιους. Μια ιστορία που θα μπορούσε να γίνει κινηματογραφική ταινία.

Το όνομά του ήταν Νικήτας Σούμπλης του Ιωάννη και είχε γεννηθεί το 1904 στο χωριό Νέδουσα της Μεσσηνίας. Τον σπούδασε πολιτικό μηχανικό με τεράστιες θυσίες ο αδερφός του Θανάσης Σούμπλης στη Γαλλία και αργότερα στην Αμερική.

Επέστρεψε στην Ελλάδα και ανέλαβε προϊστάμενος της μηχανικής υπηρεσίας δήμων και κοινοτήτων Μεσσηνίας. Πολλά έργα στη Μεσσηνία φέρνουν την υπογραφή του. Την περίοδο της κατοχής συνελήφθη από τα γερμανικά στρατεύματα και οδηγήθηκε στις φυλακές της Τρίπολης.

Μόλις το έμαθε ο αδερφός του Θανάσης ότι οι Γερμανοί συνέλαβαν τον αδερφό του, το καμάρι του σπιτιού τους, που με τόσες θυσίες είχε σπουδάσει τράβηξε κι αυτός για την Τρίπολη προκειμένου να παρακαλέσει και να πετύχει την απελευθέρωση του αδερφού του.

Έφτασε στην Τρίπολη και πήγε στον σκοπό της φυλακής ζητώντας να δει τον αδερφό του. Η πίεση που ασκούσε ήταν έντονη, η μια κουβέντα έφερε την άλλη και σε λίγο βρέθηκε, δυστυχώς, και αυτός κρατούμενος των Γερμανών.

Χαράματα, 15 Ιανουαρίου 1944, οι Γερμανοί βγάζουν τους κρατούμενους στο προαύλιο της φυλακής προκειμένου να επιλέξουν δέκα άτομα για να εκτελέσουν ως αντίποινα.

Νικηφόρος Φωκάς, ο Άγιος Αυτοκράτορας και Στρατηλάτης της Ρωμανίας [919 – 11 Δεκεμβρίου του 969]

.

Ευαγγελία Κ. Λάππα
19 Σεπτεμβρίου 2022

Ο Άγιος Νικηφόρος Φωκάς γεννήθηκε στην Καππαδοκία, ως γιός του Βάρδα Φωκά¹ το 919. Το 955, διορίσθηκε δομέστικος² της Ανατολής από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ’ Πορφυρογέννητο³. Ο Νικηφόρος είχε νυμφευθεί σε νεαρή ηλικία τη Στεφανώ, με την οποία απέκτησε ένα αγόρι, τον Βάρδα Φωκά. Μητέρα και γιος όμως πέθαναν νωρίς.

Επί αυτοκράτορος Ρωμανού του Β’⁴ ο Νικηφόρος Φωκάς ανέλαβε την προσπάθεια για την απελευθέρωση της Κρήτης, η οποία βρισκόταν υπό την κατοχή των Σαρακηνών⁵ από το 827. Τον Ιούλιο του 960,το μεγάλο στράτευμά του απεβιβάσθη και απέκλεισε το νησί, με σκοπό τη δυσχέρεια της έξωθεν ενίσχυσης των Σαρακηνών. Στη συνέχεια, επιχειρήθηκε η εκπόρθηση των πόλεων της νήσου, ιδιαίτερα του Χάνδακα (Ηρακλείου), του οποίου τελικά, η απελευθέρωση επετεύχθη την άνοιξη του 961.

Στις 2 Φεβρουαρίου 962, ο αυτοκράτωρ των Γερμανών Όθων Α’⁶ εστέφθη από τον Πάπα, Αυτοκράτωρ των Ρωμαίων της «Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού έθνους», κάτι που προκάλεσε τη διαμάχη της Δύσης και της Ρωμανίας.

Μαυρίκιος Τιβέριος [539 – 27 Νοεμβρίου 602]

.

Ευαγγελία Κ. Λάππα
11 Νοεμβρίου 2022

Ο ΜαυρίκιοςΤιβέριος γεννήθηκε στην Αραβησσό της Καππαδοκίαςτο 539 και ήταν γιός του Έλληνα συγκλητικού Παύλου.Κατετάχθη στον στρατό της Ρωμανίας και ανήλθε στις υψηλές θέσεις της ιεραρχίας, σε σημείο ώστε να χρισθεί διάδοχος του αυτοκράτορα Τιβερίου Β’ Κωνσταντίνου.

Στα τέλη του 577 ο Μαυρίκιος,παρά την έλλειψη στρατιωτικής εμπειρίας, διορίστηκε Μάγιστρος του Στρατού¹ Ανατολής (Μagister Μilitum Orientem) στον πόλεμο εναντίον των Περσών, διαδεχόμενος τον στρατηγό του Ιουστινιανού και το ίδιο χρονικό διάστημα έγινε Πατρίκιος. Το 581 νίκησε τους Πέρσες σε μια αποφασιστικής σημασίας μάχη. Κατόπιν αυτού ο αυτοκράτορας  Τιβέριος Β’ Κωνσταντίνος² πάντρεψε την κόρη του Κωνσταντία με τον Μαυρίκιο, ο οποίος έγινε διάδοχος του θρόνου και το 582 μετά τον θάνατο του Τιβερίου, ανεκηρύχθη αυτοκράτορας.

Την εποχή που ο Μαυρίκιος έγινε αυτοκράτορας, η Ρωμανία λόγω των συνεχών πολέμων και καταστροφών από τις βαρβαρικές εισβολές, ήταν ουσιαστικώς χρεοκοπημένη. Η έλλειψη χρημάτων τον ανάγκασε να επιβάλλει εκτεταμένη μείωση των δαπανών, γεγονός που τον κατέστησε δυσάρεστο στο λαό και το στρατό. Υπό την απειλή των Βησιγότθων στην Ισπανία, ο Μαυρίκιος σκοπεύοντας να εξασφαλίσει την ακεραιότητα στις δυτικές επαρχίες, ίδρυσε τα «Εξαρχάτα»³ της Καρχηδόνας και Ραβέννας⁴, στα οποία ασκείτο ενιαία στρατιωτική και πολιτική διοίκηση.

Ο συνταγματάρχης Δαβάκης και μια-δυο αναμνήσεις

.

Γράφει ο Μανώλης Πέπονας.

Εκείνο το άγαλμα το θυμάμαι από μικρό παιδί. Έστεκε σαν φύλακας στην κεντρική πλατεία της Καλλιθέας, ένα μέρος δηλαδή που στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 γέμιζε από ανθρώπους. Κάτω από αυτόν τον μαρμάρινο ανδριάντα έτυχε να αντικρίσω για πρώτη φορά την προσφυγιά, παίζοντας δίπλα σε ρακένδυτα θύματα των εθνικισμών από τη Γιουγκοσλαβία. Έπειτα, στο δημοτικό, οι Γιουγκοσλάβοι έφυγαν κι εγώ κατηφόριζα με τον πατέρα μου ως την οδό Ανδρομάχης, όπου έμενε ο παππούς μου. Όπως έπειτα κατάλαβα, ταύτιζα τον έφιππο συνταγματάρχη της πλατείας με την καδραρισμένη φωτογραφία του λοχία που διατηρούσε στο σπίτι του ο μπαρμπα-Μανώλης.

Κι αν ο τελευταίος δεν κατείχε τη δόξα μιας κάποιας λαμπρής σταδιοδρομίας (δεν μιλούσε ούτε ο ίδιος για τις τέσσερις επ’ ανδραγαθία προαγωγές του στον Γράμμο, πόσο μάλλον για τον αδελφό του στη Μακρόνησο), ήταν ο πρώτος μου παιδικός ήρωας. Με το μαύρο μουστάκι, τις λίγες κουβέντες, το γλυκύ χαμόγελο, το άρωμα από το τσιγάρο: εκείνα δηλαδή τα δώρα της Κρήτης, τα οποία περιμάζεψε ο όμορφος γέρος στις αθηναϊκές οικοδομές περνώντας τριάντα περίπου χρόνια της ζωής του. Ίσως για την ταύτιση αυτή σήμερα περνώ με κάποια νοσταλγία από την πλατεία Δαβάκη.

Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897. Οι σπουδές του υπήρξαν λαμπρές: αποφοιτώντας από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1916, μετεκπαιδεύτηκε στην ελληνική Ανωτάτη Σχολή Πολέμου και στη Σχολή Αρμάτων του Παρισιού. Παράλληλα, έλαβε σπουδαία πολεμική εμπειρία διακρινόμενος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδίως δε στις μάχες του Σκρα και της Δοϊράνης. Με τον βαθμό του λοχαγού, συμμετείχε στη Μικρασιατική Εκστρατεία, τιμόμενος για τη δράση του με ανώτατα στρατιωτικά παράσημα.

Μάρκος Αυρήλιος: «όταν οι φιλόσοφοι βασιλεύουν και παράλληλα στρατηγούν»

.

Γράφει ο Μανώλης Πέπονας.

Ο Μάρκος Αυρήλιος γεννήθηκε το 121 στη Ρώμη, όντας γόνος αριστοκρατικής οικογένειας. Από την παιδική του ηλικία μαθήτευσε δίπλα στους σημαντικότερους λογίους της εποχής: τον γεωμέτρη Άνδρων, τους ρήτορες Κάνινο Κέλερ και Ηρώδη Αττικό, καθώς επίσης τους φιλολόγους Αλέξανδρο Κοτυεύ και Μάρκο Κορνήλο Φρόντων. Ο μελλοντικός αυτοκράτορας λάτρεψε τη Στωική Φιλοσοφία, ιδίως δε τις διδαχές του Επικτήτου. Με αυτά τα πνευματικά εφόδια, ο Μάρκος Αυρήλιος ήταν έτοιμος να διαδεχθεί τον θετό του πατέρα, Αντωνίνο Πίο, το 161.

Ήδη από την έναρξη της θητείας του, ο νέος αυτοκράτορας απέδειξε τη σύνεσή του, ζητώντας να μοιραστεί την εξουσία με τον αδελφό του, Λεύκιο Βέρο. Ο τελευταίος έμεινε πιστός στον Μάρκο Αυρήλιο έως τον θάνατό του το 169, έχοντας δευτερεύουσα θέση στα ζητήματα διακυβέρνησης, αλλά πρωτεύοντας στις πολεμικές εκστρατείες.

Ο Μάρκος Αυρήλιος από την πλευρά του, παρέμεινε αρχικά στη Ρώμη για να ανανεώσει το νομοθετικό σύστημα του κράτους του και να ενισχύσει ασθενείς ομάδες όπως οι δούλοι ή οι χήρες. Το κλίμα ματαιοδοξίας και διαφθοράς όμως της πρωτεύουσας ελάχιστα τον συγκινούσε. Προτίμησε λοιπόν να κατευθυνθεί στα πεδία των μαχών, φροντίζοντας για την ασφάλεια των πολιτών του.

Ο κύριος αντίπαλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν εκείνη την περίοδο οι Πάρθοι. Εναντίον τους κατευθύνθηκε ο Λεύκιος Βέρος, ο οποίος τους νίκησε το 166. Η επιστροφή των Ρωμαίων στρατιωτών συνδυάστηκε με το ξέσπασμα μιας καταστροφική πανδημίας που διήρκεσε για αρκετές δεκαετίες, κοστίζοντας τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους συμπεριλαμβανομένων τελικά των δύο αυτοκρατόρων. Παράλληλα με την πανδημία και τους Πάρθους, ο Μάρκος Αυρήλιος είχε να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις των γερμανικών φυλών στη Γαλατία και τον Δούναβη. Έτσι, έως το τέλος της ζωής του (το 180), ο φιλόσοφος-αυτοκράτορας ασχολήθηκε ακριβώς με την απόκρουση των εν λόγω επιδρομών.