1940: Η περιουσία του ΝΟΒ δόθηκε για το «ΟΧΙ»

Η Κεντρική Υπηρεσία Αλληλεγγύης Μετώπου του καθεστώτος Μεταξά διαχειριζόταν όλες τις προσφορές προς τους μαχόμενους στρατιώτες, από κάλτσες μέχρι και τη «βαριά» επιταγή που κατέθεσε ο Όμιλος της Βουλιαγμένης

Γιώργος Λαουτάρης

Ένα τοπικό στιγμιότυπο από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο

Ο χαρακτηρισμός του Ναυτικού Ομίλου Βουλιαγμένης ως ιστορικού σωματείου δεν έχει να κάνει μόνο με την ίδρυσή του το μακρινό 1937. Από μια απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου μετά την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940, δηλαδή 79  χρόνια πριν, γίνεται πλήρως κατανοητό ότι στην όμορφη ακτή του Λαιμού βρέθηκαν άνθρωποι που είχαν πλήρη συνείδηση του ευρύτερου ρόλου τους και της ιστορικότητας των στιγμών που έζησαν.

Λίγοι σήμερα θυμούνται τη μεγάλη και γενναιόδωρη απόφαση που έλαβε το τότε Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου και ενώ ο πόλεμος είχε ήδη ξεσπάσει. Ήταν 10 Νοεμβρίου 1940 και τίποτα πλέον δεν θύμιζε τις ημέρες της ειρήνης. Άλλωστε, όπως καταγράφεται στο πρακτικό της έκτακτης εκείνης συνεδρίασης, δύο μέλη του ΔΣ του Ομίλου απουσίαζαν λόγω της επιστράτευσής τους και της συμμετοχής τους στις επιχειρήσεις: Ο Γενικός Γραμματέας του Ομίλου Τάσος Κουτσογιάννης και ο Ταμίας Αντώνης Κιουράνης.

Οι παρόντες ήταν οι Εμμανουήλ Πέππας, Τάκης Παπαβασιλείου, Δημήτρης Ορλώφ, Ευάγγελος Μπουγατιώτης και Αθανάσιος Διακάκης. «Διαισθάνομαι, ουχί απλώς την επιθυμίαν σας ούτως ο Όμιλός μας ενισχύσει δι’ όλων των δυνάμεων το μαχόμενον υπέρ βωμών και εστιών Έθνος, αλλά και την στερεάν προς τούτο απόφασίν σας και ως μελών του Ομίλου και ως ατόμων», καταγράφεται στα πρακτικά της συνεδρίασης η εισαγωγή που έκανε ο τότε πρόεδρος του ΝΟΒ, Εμμανουήλ Πέππας.

Η πρώτη σελίδα του χειρόγραφου πρακτικού από την ιστορική συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου στις 10 Νοεμβρίου 1940

Κατόπιν περιέγραψε ότι από τους κόπους «των μελών και των φίλων του», ο Όμιλος της Βουλιαγμένης κατόρθωσε να συγκεντρώσει μια «μικράν περιουσίαν». Οι καταθέσεις τότε του ΝΟΒ στην Αγροτική Τράπεζα ανέρχονταν σε «περίπου 100.000 δραχμές» που προορίζονταν για την ανέγερση των στοιχειωδών αθλητικών υποδομών για τα δεδομένα της εποχής. Στα πρώτα του εκείνα χρόνια ο Όμιλος δεν είχε καμία έδρα. Το πρώτο μισθωτήριο για χρήση παραλιακού χώρου υπογράφτηκε με το Δημόσιο το 1948. Και για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης για τις αξίες της εποχής, το μέσο ημερομίσθιο του 1940 ανερχόταν σε 55,50 δραχμές. Οι 100.000 δραχμές του ταμείου ήταν πράγματι ένα σεβαστό ποσό.

Η αιτιολόγηση της απόφασης από τον πρόεδρο του ΝΟΒ δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τα ευγενή, ανιδιοτελή και πατριωτικά της κίνητρα: «Ότε η πατρίς κινδυνεύει και τα παιδιά της ευρίσκονται εις το μέτωπον μαχόμενα τιτάνιον αγώνα κατά του επιδρομέως όστις απειλεί την γη των πατέρων μας, την ανεξαρτησίαν, την ελευθερίαν και την τιμήν μας, φρονώ ότι αι εγκαταστάσεις αύται είναι περιτταί και ότι δέον να αναβληθούν διά το απώτερον μέλλον μετά την νίκην, και προτείνω να διατεθεί άπασα η περιουσία του Ομίλου υπέρ της ενισχύσεως του αγώνος της πατρίδος κατά του επιδρομέως Ιταλού, παραδιδομένης εις τας συσταθείσας επιτροπάς του εθνικού αγώνος», όπως καταγράφεται ο λόγος του Εμμανουήλ Πέππα στο πρακτικό εκείνης της συνεδρίασης. Η πρόταση υιοθετήθηκε παμψηφεί.

Η Κεντρική Υπηρεσία Αλληλεγγύης Μετώπου του καθεστώτος Μεταξά διαχειριζόταν όλες τις προσφορές προς τους μαχόμενους στρατιώτες, από κάλτσες μέχρι και τη «βαριά» επιταγή που κατέθεσε ο Όμιλος της Βουλιαγμένης

Όπως είναι γνωστό, η προπολεμική πολιτική κατάσταση δεν ήταν ομαλή. Στις ιδιάζουσες συνθήκες της μεταξικής δικτατορίας, με τους χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους και την κατάργηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, ο μόνος επίσημος κρατικός φορέας που μπορούσε να οργανώσει την αλληλεγγύη προς το μέτωπο ήταν η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας την οποία είχε συγκροτήσει ο Μεταξάς κατά τα φασιστικά πρότυπα. Υπό την ΕΟΝ λειτούργησε την περίοδο 1940-41 η Κεντρική Υπηρεσία Αλληλεγγύης Μετώπου (ΚΥΑΜ) που συγκέντρωνε είδη ρουχισμού προς τους στρατιώτες, ενώ πραγματοποιούσε και εράνους. Εκεί κατευθύνθηκαν τα χρήματα του Ναυτικού Ομίλου Βουλιαγμένης.

Στο βιβλίο του για την ιστορία του ΝΟΒ (Η ιστορία ενός αθλητικού Ομίλου, 1981) ο τότε συμμετέχων στη συνεδρίαση και κατοπινός πρόεδρος του Ομίλου, Αθανάσιος Διακάκης, διασώζει το ευχαριστήριο που υπογράφει ο ίδιος ο Ιωάννης Μεταξάς:

«Εν Αθήναις τη 24η Δεκεμβρίου 1940. Κύριον Εμμανουήλ Πέππαν, Πρόεδρον Ναυτικού Ομίλου Βουλιαγμένης. Η Κεντρική Υπηρεσία Αλληλεγγύης Μετώπου μου ανέφερε την πατριωτικήν προσφοράν σας διά τα παιδιά μας που μάχονται εις τα πεδία της τιμής κατά του εισβολέως και χάριν της αγαπημένης Ελληνικής Πατρίδος. Διά την πατριωτικήν σας ταύτην εκδήλωσιν, σας εκφράζω τα συγχαρητήριά μου και τας θερμοτέρας των ευχαριστιών μου, πιστεύω δε ότι αύτη θα συντελέσει εις την ενίσχυσιν των ελληνικών όπλων και του θριάμβου της φιλτάτης μας Ελλάδος πατρίδος του Δικαίου, του Πολιτισμού, της Αρετής και της Ελευθερίας».

Ο ΝΟΒ μετά από αυτή την κίνηση ανέστειλε τις δραστηριότητές του για όλο το διάστημα του πολέμου και της γερμανικής κατοχής. Η νέα περίοδος λειτουργίας του εγκαινιάστηκε το καλοκαίρι του 1946, σχεδόν δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση και ενώ η χώρα είχε ήδη εισέλθει στη μεγάλη εμφύλια σύγκρουση. Σύμφωνα με τον Αθανάσιο Διακάκη, προπολεμικά ο ΝΟΒ αριθμούσε 90 μέλη. Στη μεταπολεμική κατάσταση ο αριθμός μελών έπεσε στα 37. Και η πρώτη Γενική Συνέλευση στις 4 Νοεμβρίου 1946 έγινε με παρόντες μόλις 20 Βουλιαγμενιώτες.

Πηγή: Δημοσιογράφος

.