H ελληνική χωροφυλακή στη Μικρασιατική εκστρατεία

αναδημοσίευση από τα Χανιώτικα Νέα
άρθρο του Κωνσταντίνου Χουρδάκη
αστυνομικού – φοιτητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

.

Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι η ελληνική χωροφυλακή έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία γράφοντας χρυσές σελίδες δόξας στην ιστορία του χιλιόχρονου σώματος μαζί με τον ένδοξο Ελληνικό Στρατό. Αυτός είναι και ο λόγος που με παρακίνησε να ψάξω το ιστορικό αρχείο της Αστυνομίας και να βρω άγνωστα επεισόδια όπου έλαβαν χώρα στη Μικρά Ασία, στα οποία οι ήρωες συνάδελφοί μας θυσίασαν τη ζωή τους εκτελώντας το χρέος και το καθήκον τους στο ακέραιο. Γι? αυτό και αφιερώνω το παρόν άρθρο ως ελάχιστο φόρο τιμής και εκδήλωσης του οφειλόμενου σε αυτούς σεβασμό με την προτροπή εμείς οι νεώτεροι να βαδίσουμε στην ίδια οδό του καθήκοντος και να συνεχίσουμε τη λαμπρά ιστορία του Σώματος.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο έτος 1919 και ο Ελληνικός Στρατός βρίσκεται στη Μ. Ασία. Τούρκοι λησταντάρτες άρχισαν να παρεμβάλλουν προσκόμματα στο έργο της Ελληνικής Διοίκησης. Συγκροτούνται μεταβατικά αποσπάσματα από άνδρες της χωροφυλακής και του πεζικού στα οποία ανατεθεί το δύσκολο και επικίνδυνο έργο της εξοντώσεως των ληστανταρτών αυτών.

Στα μεταβατικά αυτά αποσπάσματα της περιφέρειας Οδεμησίου έτυχε ο κλήρος να υπηρετήσει και ο χωροφύλακας Iγγλεζάκης Βασίλειος από τα Χανιά Κρήτης, ο οποίος με τον ηρωισμό του, την αυτοθυσίας του και το αίμα του, δόξασε το όνομα και την πατρίδα του. Έλαβε μέρος σε πολλές συμπλοκές το απόσπασμα του και πάντοτε απέβαινε εκ των σπουδαιότερων συντελεστών της εξοντώσεως των ληστανταρτικών συμμοριών. Αλλά η ειμαρμένη επεφύλασσε σε αυτόν κατά την τελευταία συμπλοκή της 14 Αυγούστου του 1919 στο χωριό Μεντρεξέ Οδεμησίου να πέσει ηρωικός μαχόμενος υπό τις εξής περιστάσεις.

Aπό τις πρώτες πρωινές ώρες της 14 Αυγούστου 1919 άρχισε σφοδρή επίθεση εναντίον των προφυλακών του στρατού μας παρά οργανωμένου τουρκικού στρατού και ληστανταρτών στο Πύργι και Λυγδα Οδεμησίου. Ενώ η μάχη βρίσκεται στο κρισιμότερο σημείο τούρκοι λησταντάρτες ενεργώντας κυκλωτική κίνηση του όρους Μπος Νταγ, επιτέθηκαν εκ των όπισθεν για να καταλάβουν την πόλη του Οδεμησίου.

Ο στρατιωτικός διοικητής Οδεμησίου Παναγιώτης Γαργαλίδης Συνταγματάρχης τότε Πεζικού διέταξε τον Υπομοίραρχο Σκορδίλη Μαρίνο όπως με τους άνδρες του και 45 στρατιώτες του Πεζικού ευρισκομένων διαθεσίμων στο Οδεμήσιο επιτεθούν εναντίον των επερχόμενων ληστανταρτών και απεφεύχθη έτσι ο κίνδυνος της καταλήψεως του Οδεμησίου.

Ο υπομοίραρχος Σκορδίλης Μαρίνος συγκέντρωσε τους ανωτέρω 45 στρατιώτες με 5 οπλοπολυβόλα και τους χωροφύλακες 60 σε αριθμό, οι οποίοι κινήθηκαν εναντίον των ληστανταρτών, οι οποίοι ανέρχονταν σε τριακόσιους περίπου.

Η πρώτη συνάντηση έγινε στο χωριό Μεντρεξέ Β.Δ του Οδεμησίου σε απόσταση δυο (2) ωρών περίπου. Μετά από λυσσώδη συμπλοκή σκοτώθηκε ο χωροφύλακας Ιγγλεζάκης Βασίλειος και τραυματίστηκε σοβαρά ο χωροφύλακας Κατσολεδάκης, ενώ οι λησταντάρτες τράπηκαν σε φυγή αφήνοντας πολλούς νεκρούς, αρκετά πολεμοφόδια και 40 άλογα επί του πεδίου της μάχης.

Ο φονευθείς χωροφύλακας Ιγγλεζάκης Βασίλειος κατά την ώρα της μάχης επέδειξε απαράμιλλο ηρωισμό και ενώ η συμπλοκή βρισκόταν στο κρισιμότερο σημείο αντιληφθείς τον αρχηγό της συμμορίας έτοιμο να ιππεύσει και να φύγει, χωρίς να δειλιάσει ή να φοβηθεί τον αριθμό του εχθρού και τις σφαίρες που έπεφταν βροχή, όρμησε κατ? αυτού και με το μαχαίρι του έκοψε το κεφάλι του. Τη στιγμή όμως εκείνη βρέθηκε εκτεθειμένος και φονευθεί από άλλους λησταντάρτες, οι οποίοι ήταν οχυρωμένοι εντός του Τεμένους του χωριού και έβαλαν εναντίον του ομαδικά πυρά.

Ο φόνος και η αποκεφάλιση του αρχηγού της συμμορίας έδωσε τη νίκη στο ημέτερο απόσπασμα διότι αμέσως οι λησταντάρτες πτοηθέντες τράπηκαν σε άτακτη φυγή διωκόμενοι και δεκατιζόμενοι από τους άντρες του αποσπάσματος.

Η λαμπρή αυτή νίκη εντυπωσίασε στους κατοίκους ενώ ολόκληρη η πόλη του Οδεμησίου την επομένη αποτιμούσα φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης παρακολούθησε την κηδεία του φονευθέντος γενναίου χωροφύλακα Ιγγλεζάκη μέχρι της τελευταίας του κατοικίας, ενώ η ΙΙ Μεραρχία με την υπ? αριθμ. 14390 της 26η Αυγούστου 1919 Ημερήσιας διαταγής απένειμε τον Πολεμικό Σταυρό Γ τάξεως στους
1) Υπομοίραρχο Σκορδίλη Μαρίνο,
2) Χωρ. Ιγγλεζάκη Βασίλειο – πεσόντα,
3) Επιλοχία Πατίστη Γεώργιο,
4) Ενωμ/ρχη Μπουλούκε Θεόδωρο,
5) Χωρ/κα Κατσολεδάκη (τραυματία),
6) Χωρ/κα Κωνσταντίνου Δημήτριο,
7) Χωρ/κα Μιχελιδάκη Στέφανο με το εξής αιτιολογικό:
Διότι την 14η τρέχοντος σε συμπλοκή με λησταντάρτες στο χωριό Μεντρεξέ και χωρικών οχυρωμένων απέδειξαν θάρρος, αυτοθυσία και ψυχραιμία απαράμιλλο επιτυχόντες την εξόντωση της συμμορίας και την καταδίωξη αυτής.

Υ.Γ. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον αξιότιμο κ.κ Πλυμάκη Αντώνιο που μου παραχώρησε σπάνιο και πολύτιμο αρχειακό υλικό για τη συγγραφή του ανωτέρου άρθρου.

.

Εικόνα: Έλληνες Χωροφύλακες στις αρχές του 20ού αιώνα, έργο του Πάνου Αραβαντινού από τη Wiki