Φιλ Σταντ: Ο «γυρολόγος» του πολέμου των Φώκλαντ (2 Απριλίου του 1982)

.

Ακριβώς πριν από 37 χρόνια, Μεγάλη Βρετανία και Αργεντινή θα έρχονταν σε πολεμική σύγκρουση για τα Νησιά Φώκλαντ, μία ανάσα από τη Γη του Πυρρός. Το SDNA παρουσιάζει την ιστορία του Άγγλου στρατιώτη Φιλ Σταντ, ο οποίος επέστρεψε από τον πόλεμο για να παίξει ποδόσφαιρο σε 20 διαφορετικές ομάδες.

Για 74 μέρες από τις 2 Απριλίου του 1982 στα νησάκια Φώκλαντ, στο νότιο άκρο της Λατινικής Αμερικής, ανοικτά της Γης του Πυρρός, λάμβανε χώρα ένας πόλεμος που έμελλε να διαταράξει τις σχέσεις δύο κρατών. Η Μεγάλη Βρετανία είχε ανοίξει «μέτωπο» με την Αργεντινή για την κυριαρχία των Νήσων, οι οποίοι ανήκαν στην κραταιά Βρετανική αυτοκρατορία. Μερικές εβδομάδες πριν από την έναρξη του πολέμου, 50 Αργεντινοί έμποροι είχαν πατήσει στα Φώκλαντ, υψώνοντας τη σημαία της Αργεντινής. Ήταν το Casus Belli. Η συγκεκριμένη ενέργεια θορύβησε τη Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία ήταν πλέον εμφανέστατα έτοιμη για πολεμική σύρραξη. Μία σπίθα απέμενε για να ανάψει τη φωτιά…

Λίγες μέρες αργότερα η Μεγάλη Βρετανία στέλνει ναυτικές δυνάμεις για να απομακρύνει τους εμπόρους, ενώ από τη μεριά της η Αργεντινή προσπαθεί να εμποδίσει τις βρετανικές δυνάμεις που έφτασαν στα Φώκλαντ. Ο Αργεντινός δικτάτορας Λεοπόλδο Γκαλτιέρι, επιδιώκοντας παράλληλα να μετατοπίσει το ενδιαφέρον των Αργεντινών από τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που πέρναγε η χώρα, διατάσσει την εισβολή στα Νησιά Φώκλαντ. Ο πόλεμος μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Αργεντινής είχε μόλις ξεκινήσει.

Οι μάχες διήρκεσαν για 74 ημέρες, κατά τις οποίες έχασαν τη ζωή τους 258 Βρετανοί και 649 Αργεντινοί στρατιώτες. Ανάμεσα στους επιζώντες από την πλευρά των Βρετανών ήταν και το όνομα του 18χρονου τότε Φιλ Σταντ. Ο Σταντ αφού έζησε τη φρίκη του πολέμου, επέστρεψε στην Αγγλία για να ξεκινήσει μία καριέρα του απόλυτου «γυρολόγου» ποδοσφαιριστή. Έπαιξε συνολικά σε 20 συλλόγους των μικρών κατηγοριών της Αγγλίας μέχρι και το 2004, όταν και κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια. Λίγο πριν ξεκινήσει όμως αυτή την ιδιόμορφη καριέρα του, ο Σταντ είχε κρεμάσει μια για πάντα το όπλο που χρησιμοποίησε στον πόλεμο των Φώκλαντ ως στρατιώτης της SAS. Σε μία αποστολή που στην πραγματικότητα δεν θα ήθελε να συμμετάσχει ποτέ, αφήνοντας του τραυματικές εικόνες που έμειναν από τότε ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη του.

«Εγώ όπως και οι περισσότεροι που είχαν σταλεί για αυτό το σκοπό πίστευα πως θα πηγαίναμε σε κάποια ακτή της Σκωτίας. Μάλιστα αρχικά σκεφθήκαμε για ποιον λόγο οι Αργεντινοί επιτίθενται σε κάποιο νησί της Σκωτίας; Τόσο αφελείς ήμασταν. Μόνο όταν βγάλαμε τους χάρτες καταλάβαμε πως ο προορισμός μας ήταν μόλις κάποιες εκατοντάδες μίλια από την Ανταρκτική. Το ταξίδι διήρκεσε τρεις εβδομάδες. Σταματήσαμε αρχικά στη Σιέρα Λεόνε και μετά στα Νησιά της Αναλήψεως πριν αλλάξουμε καράβι το οποίο μας πήγε ως τα Φώκλαντ. Για ένα παιδί 18 ετών ήταν μια περιπέτεια και όλοι ήταν ενθουσιασμένοι. Όλοι το προσδοκούσαν και ο μοναδικός φόβος που είχαμε ήταν μήπως τα πάντα είχαν λήξει τη στιγμή που θα φτάναμε ως εκεί.

Ήταν μία πολύ όμορφη μέρα με έναν καθαρό ουρανό. Δεν γνωρίζαμε πως οι Αργεντινοί μας παρακολουθούσαν από το παρατηρητήριο αλλά θυμάμαι τον εαυτό μου να κάθεται στην κορυφή ενός λόφου και να κοιτάζω τα πλοία μας τα οποία ήταν στα εκατό μέτρα απόσταση. Έπειτα σήκωσα το κεφάλι και πρόλαβα να δω μόλις δύο με τρεις τελείες στον ουρανό κι αυτό ήταν. Ήρθαν τόσο γρήγορα. Θα έπρεπε ως συνήθως να είχαμε πάρει σήμα από τον ασύρματο ότι μία επιδρομή από τον αέρα ήταν επικείμενη. Για κάποιο λόγο ωστόσο δεν αντιληφθήκαμε τίποτα και αποτέλεσε μία έκπληξη για μας. Κανείς δεν πρόλαβε να αντιδράσει, όλα συνέβησαν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα», θυμάται ο Σταντ σε συνέντευξη που είχε δώσει το 2012 στην εφημερίδα Independent.

Οι εικόνες αυτές έκαναν τον Σταντ να δει υπό διαφορετικό πρίσμα την αποστολή στην οποία είχε σταλεί από τη Θάτσερ. Όχι μόνο ο ίδιος, αλλά και πολλοί ακόμα Βρετανοί στρατιώτες είχαν μόλις αρχίσει να αντιλαμβάνονται το αδιέξοδο του πολέμου. Το μίσος τους για τους Αργεντινούς θα μετατρεπόταν σε συμπάθεια. Άλλωστε κι εκείνοι βρισκόντουσαν σε εντεταλμένη υπηρεσία, και ίσως ως ένα βαθμό να απείχαν από τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόταν την πολεμική διαμάχη η αργεντίνικη χούντα. Μάλιστα, τα τραύματα που άφησε αυτός ο πόλεμος στις ψυχές των στρατιωτών ήταν σε ορισμένες περιπτώσεις ανεπανόρθωτα, όπως παραδέχεται ο 53χρονος σήμερα Σταντ.

«Ήμασταν από τους πρώτους ανθρώπους που σπεύσαμε στα πλοία που χτυπήθηκαν από τις βόμβες. Όταν βλέπεις ανθρώπους ακρωτηριασμένους, με το δέρμα τους να λιώνει, ανθρώπους να ουρλιάζουν είναι κάτι που ποτέ δεν σου φεύγει από το μυαλό. Τότε ήταν που κατάλαβα ότι όλο αυτό δεν ήταν μία περιπέτεια. Ήταν η μέρα που μεγάλωσα και κατάλαβα τι συνέβαινε. Μέχρι εκείνη τη στιγμή μισούσαμε τους Αργεντινούς, αλλά κι αυτοί ήταν νέοι σαν εμάς και κάνανε απλά τη δουλειά που άλλοι τους είχαν προστάξει. Βρισκόντουσαν ακριβώς στην ίδια θέση με εμάς και όταν χάσανε τον πόλεμο αποκηρύχθηκαν από την ίδια τους τη χώρα.

Σε αυτόν τον πόλεμο χάσαμε πάνω από 250 ανθρώπους σε ένα αρκετό μικρό διάστημα εφτά ή οκτώ εβδομάδων. Αλλά από τότε πολλοί περισσότεροι από τον παραπάνω αριθμό βετεράνων των Φώκλαντ έχουν αυτοκτονήσει. Κανείς ποτέ δεν το έχει βγάλει στην επιφάνεια και το ίδιο ακριβώς έχει συμβεί και στην Αργεντινή. Όταν πηγαίνεις στον πόλεμο δεν γυρίζεις πίσω ποτέ ο ίδιος άνθρωπος. Αρκετοί μιλούν για τις μετα-τραυματικές συνέπειες του πολέμου των Φώκλαντ στους στρατιώτες, αλλά τα προβλήματα υπήρχαν από τη στιγμή που ξεκίνησε όλο αυτό».

Η παύση του πυρός στον πόλεμο των Φώκλαντ έγινε στις 14 Ιουνίου του 1982. Οι Αργεντινοί υποχώρησαν και τα νησιά πέρασαν ξανά στα χέρια των Βρετανών. Ο Σταντ γύρισε στην Αγγλία σώος και αβλαβής. Ήθελε όμως να αφήσει πίσω του μια για πάντα όσα φρικιαστικά γεγονότα είχε βιώσει. Αν και δεν ήταν καθόλου εύκολο, το ποδόσφαιρο αποτελούσε τη λύση. Πέρασε από 20 ομάδες, ανάμεσά τους η Ρέντινγκ, η Χέρεφορντ, η Φούλαμ, η Κάρντιφ, η Μπέρι, η Λίνκολν, η Μπράιτον. Και όταν η ποδοσφαιρική του καριέρα έδυσε, ο Σταντ ξαναπήγε στα Φώκλαντ για να ξεθωριάσει τις τσαλακωμένες αναμνήσεις που είχε από τον πόλεμο.

«Τίποτα δεν θα ήταν πια το ίδιο, αλλά το ποδόσφαιρο ήταν πάντα η ευχαρίστησή μου και ποτέ δεν έχω σταματήσει να εκτιμώ πόσο τυχερός ήμουν που έγινα επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. Ποτέ δεν μπορώ να ξεχάσω τα όσα έζησα και γίνεσαι ένας διαφορετικός άνθρωπος. Ήμουν πολύ τυχερός που είχα το ποδόσφαιρο για να επικεντρωθώ. Ξαναπήγα στα Φώκλαντ το 2007 και δεν μπορούσα να φανταστώ πόσο όμορφα ήταν. Το μόνο που βλέπαμε τότε ήταν χαρακώματα, λάσπη, χιόνι και θυελλώδεις ανέμους επί βδομάδες. Όταν ήμασταν εκεί οι θερμοκρασίες που επικρατούσαν ήταν πολικές. Το θερμόμετρο έδειχνε -21 βαθμούς Κελσίου. Όπως καταλαβαίνετε το Καρλάιλ μία Τρίτη βράδυ (σε αγώνα ποδοσφαίρου) δεν θα αποτελούσε πρόβλημα μετά από αυτό».

*Τα σημεία της αφήγησης του Σταντ προέρχονται από τη συνέντευξη που είχε δώσει ο ίδιος στην εφημερίδα Independent τον Μάρτιο του 2012.

Πηγή: SDNA

Εικόνα από: thoughtco

.