Κυρώσεις εναντίον της Μόσχας – Ένα μπούμεραγκ

άρθρο των Mario Lettieri και Paolo Raimondi
πρωτοδημοσιευμένο στο περιοδικό ItaliaOggi στις 20 Αυγ. 2014

.

Οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον κατά της Ρωσσίας έχουν πρωτίστως γεωπολιτικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για την επιστροφή του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση αντιθέτως, ενδέχεται να προκαλέσουν τεράστια οικονομική και πολιτική καταστροφή στο σύνολο της Ευρω – Ασιατικής περιοχής.

Η έλλειψη «διεθνούς προσωπικότητος» της Ευρώπης είναι, δυστυχώς, πολύ γνωστή. Με την οικονομική της αποδυνάμωση της, η Ευρώπη διατρέχει επίσης τον κίνδυνο να υποπέσει σε έναν νέο Ατλαντισμό. Αυτό είναι κάτι που θα ευχαριστήσει την Ουάσιγκτον. Πράγματι, οι κυρώσεις υπονομεύουν τον ανεξάρτητο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και όλων των αυτόνομων στρατηγικών οραμάτων για μελλοντικές γεωπολιτικές συμφωνίες.

Οι αρνητικές συνέπειες των κυρώσεων στην Ευρώπη (και κυρίως στη Γερμανία) προκαλούν, ευτυχώς, μία εκτεταμένη συζήτηση για το ρόλο και τη μελλοντική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Όπως είναι γνωστό, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να επεκτείνει τις κυρώσεις και εναντίον των Ρωσσικών εταιρειών, ακριβώς όπως είχαν κάνει νωρίτερα οι ΗΠΑ. Στη «μαύρη λίστα» της Ουάσιγκτον συμπεριλαμβάνονται εταιρείες όπως η γιγαντιαία πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft, η εταιρεία φυσικού αερίου Novatek, η Gasprombank και η εταιρεία – παραγωγός των όπλων Καλάσνικοφ. Αυτές οι εταιρείες δεν μπορούν πλέον να ζητήσουν πιστώσεις από Αμερικανικές τράπεζες και δεν μπορούν να πουλήσουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ομόλογα σε επενδυτές με αμερικανικές διασυνδέσεις.

Με άλλα λόγια, η πρόθεση είναι να στραγγαλιστούν οικονομικά οι Ρωσσικές επιχειρήσεις και τράπεζες, των οποίων η πρόσβαση στις διεθνείς χρηματαγορές θα μειωθεί σταδιακά. Αυτό όμως ενδέχεται να μετατραπεί σε μπούμερανγκ. Οι αρνητικές επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Στην Ιταλία οι εξαγωγές των γεωργικών προϊόντων και κρασιού έχουν ήδη πληγεί.

Η γερμανική Ένωση Βιομηχανιών μιλά για απώλεια 25.000 θέσεων εργασίας. Η Deutsche Bank εκτιμά απώλεια επιπέδου 0,5% στο γερμανικό ΑΕΠ που προκαλείται από τις συνδυασμένες κυρώσεις.

Το έγκυρο Ρωσσο – Γερμανικό Εμπορικό Επιμελητήριο αναμένει πως οι κυρώσεις θα επηρεάσουν τουλάχιστον το 1/4 του συνόλου των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό. Παραδείγματος χάριν, μία εταιρεία σφραγίσεως αγωγών στη Βαυαρία που συνεργάζεται με Novatek έχει υποστεί μείωση του κύκλου εργασιών της κατά 30% από τη μείωση και την ακύρωση παραγγελιών. Η ίδια η Siemens θα πρέπει να τερματίσει μια σύμβαση ύψους 90 εκατομμυρίων € που αφορά σε ανεμογεννήτριες και γεννήτριες – παραγγελία της Rosneft. Επίσης, οι Γερμανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων προβλέπουν μειωμένες πωλήσεις στη Ρωσσία για το 2014: η Volkswagen θα χάσει το 10%, ενώ η Opel έχει ήδη χάσει το 12% κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους. Η Μόσχα ωθείται εκ των πραγμάτων στην αναζήτηση εναλλακτικών προμηθευτών.

Ως αποτέλεσμα, έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη μια αντικειμενικά δύσκολη επενδυτική κατάσταση, η οποία θέτει σε κίνδυνο ακόμη και την ύπαρξη πολλών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις οποίες ενδέχεται να επιβληθούν κυρώσεις.

Την ίδια στιγμή, το Βερολίνο εξετάζει μια νέα ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική. Το DIW (Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών) έχει θέσει στο επίκεντρο των προτάσεων μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και υποδομές, που θεωρούνται απαραίτητες για την οικονομική ανάκαμψη. Από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσεως, η δημιουργία κεφαλαίου στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε κατά περίπου 15%. Υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ των προγραμματισμένων επενδύσεων και εκείνων που πράγματι εκτελέστηκαν.

Τα έτη 2010-12 στη Γερμανία υπήρξε ένα χάσμα της τάξεως του 3,7%. Για να αντισταθμιστεί, απαιτούνται επενδύσεις αξιας περίπου 80 δισ. € κάθε χρόνο και για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, περίπου 200 δισ. €.

Ως εκ τούτου, το Βερολίνο εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού ταμείου ύψους 100 δισεκατομμυρίων €, το οποίο θα πρέπει να διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Οι εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες, όπως το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στην Ιταλία και η Kreditanstalt fuer Wiederaufbau στη Γερμανία, θα πρέπει να συμμετέχουν στην παροχή πιστώσεων για την ανάπτυξη. Μια τέτοια προσέγγιση θα πρέπει να βρίσκεται εκτός των παραμέτρων του Συμφώνου Σταθερότητας.

Το ταμείο θα πρέπει επίσης να έχει τη δυνατότητα εκδόσεως ομολόγων, τα οποία θα είναι εγγυημένα από τις χώρες που συμμετέχουν. Θα πρέπει να έχουν πολύ συμφέρουσα βαθμολογία, καθώς και χαμηλά επιτόκια. Δεν πιστεύουμε ότι θα πρέπει να υπάρξει οποιοδήποτε πρόβλημα στην εξεύρεση επενδυτών ομολόγων, διότι, όπως είναι γνωστό, η Ευρώπη εξοικονομεί περίπου 300 δισ. € ετησίως, ίσο με το 2,5% του ΑΕΠ της.

Το ταμείο είναι μια καλή πρόταση. Πιστεύουμε όμως ότι ο σωστός δρόμος για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αυτός της συνεργασίας και αναπτύξεως στο εσωτερικό της Ευρώπης και σε σχέση προς τις γειτονικές χώρες, προκειμένου να παραχθεί σταθερότητα και μια σταθερή προοπτική ανακάμψεως.

.

Ο Mario Lettieri ήταν υφυπουργός Οικονομικών στην Ιταλική κυβέρνηση Prodi.
Ο Paolo Raimondi είναι οικονομολόγος και σχολιαστής της συντάξεως του Ιταλικού περιοδικού Economic Daily ItaliaOggi

.

Για τη μετάφραση: Πετροβούβαλος/Αβέρωφ

Σελίδα Πηγής

Φωτογραφία από τη Wiki