Θάνος-Αλέξανδρος Murray-Βελούδιος, ο ιπτάμενος κατακτητής της Προύσας.
Posted by Πετροβούβαλος στο 27 Ιουνίου, 2012
…Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον Ιούλιο του ίδιου έτους (1917) πετούσε με την Η2 Μοίρα του Μούδρου, ο πρωτοπόρος της Ναυτικής Αεροπορίας Σημαιοφόρος Θάνος Βελούδιος Μούραιη. Να πως διηγήθηκε ο Αντισμήναρχος Βελούδιος το 1990, λίγο πριν το θάνατο του, την πτητική εμπειρία με τα FARMAN στον γράφοντα:
“Πετούσα με FARMAN Type Metallique που ήταν εντεταμένα με χαλύβδινα σύρματα όπως αυτά του κλειδοκύμβαλου. Τα σύρματα ανέδιδον μετά από ορισμένη ταχύτητα πτήσεως, μελωδικούς ήχους όπως αι κινέζικαι αιολικαί άρπαι.”
Ο ίδιος πέρασε αργότερα στην ελληνική αεροπορική ιστορία με ένα περιστατικό κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Εκτελώντας πολεμική αποστολή, προσγειώθηκε στο προαύλιο της τουρκικής Σχολής Ευελπίδων, ύψωσε στον ιστό την ελληνική σημαία που μετέφερε στο αεροπλάνο του, και ακολούθως απογειώθηκε…
Από την «Αεροπορική Επιθεώρηση», τεύχος 75, Αύγουστος 2005.
(Στις 7 Ιουλίου 1917 η Ταξιαρχία Ιππικού κατέλαβε και επισήμως την Προύσα, λίγο μετά το κατόρθωμα του Σημαιοφόρου Βελούδιου).
Ο Θάνος Βελούδιος γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου του 1895 στην Αθήνα. Εκτός του ότι υπήρξε ένας από τους πρώτους Έλληνες αεροπόρους και ανεπίσημος κατακτητής της Προύσας, πήρε μέρος μαζί με την αδερφή του Μαρίκα στα 1927 και 1930 στις Δελφικές Εορτές, σαν βοηθός του ζεύγους Σικελιανού. Συνέθεσε τον «Πυρρίχιον» και έγραψε σχετική πραγματεία με βάση τον Πρωτοελληνικό Φρυγικό χορό Ζεϋμπέκικο – Αρτοζήνα.
Συνέγραψε το έργο «Ελληνικά Πνεύματα: Αερικά, Ξωτικά και Καλλικάντζαροι».
Ως «Φαντασιομέτρης» (όπως αυτοαποκαλείτο) συνέθεσε πλήθος πολύμορφων «Συρρεαλιστικών Φαντασιομετρικών αντικειμένων», που τα φωτογράφιζε ο ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος και τα εξέδωσε ο συγγραφέας στα 1983.
Του άρεσε επίσης να αυτοαποκαλείται «Ελληνευρέτης», δηλαδή «ο ανευρίσκων, διαγιγνώσκων και δεχόμενος και ποικιλοτρόπως προάγων τον ελληνανθρώπινο παράγοντα και συντελεστή, όπου και υφ’ οιανδήποτε μορφή δύναται ούτος να υπάρχει».
Συμμετείχε ως ερασιτέχνης ηθοποιός, στις ταινίες «Γαλήνη» του Γρέγκορι Μαρκόπουλου, «Η χρυσομαλλούσα» του Τώνη Λυκουρέση, «Ελευθέριος Βενιζέλος 1910 – 1927» του Παντελή Βούλγαρη, «Μανία», και «Ταξίδι του μέλιτος» του Γιώργου Πανουσόπουλου.
Μέχρι τον θάνατό του, τον Απρίλιο του 1992 στην Αθήνα, βρισκόταν σε κατάσταση τιμητικής πολεμικής διαθεσιμότητος. Την προηγούμενη ημέρα, οι γιατροί του τού είχαν ανακοινώσει πως δεν θα μπορούσε πιά να κολυμπά στη θάλασσα που υπεραγαπούσε. Ο Αντισμήναρχος Θάνος Βελούδιος είχε αναρωτηθεί παρουσία λίγων φίλων του: «Τι συμφέρον έχω πλέον δια να ζω;»
Σημ. Η ημερομηνία θανάτου του Θ.Βελούδιου δεν είναι διασταυρωμένη.
Αμετανόητος said
Δεν γνώριζα καν,την ύπαρξή του.
Ευχαριστούμε.
Πετροβούβαλος said
Oύτε κι εγώ Αμετανόητε. Έτυχε να είμαι φίλος με έναν από τους φίλους του και μου τα διηγήθηκε. Το δίκτυο είναι άδειο από πληροφορίες.
Καλησπέρα!
Μαν. Αρκάς said
Εδώ αποκάτω το εχει στην εκπομπή Παρασκήνιο που μιλάει
στο 5.20 και στο 7.30
http://video.google.com/videoplay?docid=4534682094633258822
Ο Βελούδιος τα παλιά χρόνια ζούσε στο Χαϊδαρι οπού είχε
ένα ραφείο μεγάλος ανθρωπος πια,ημουνα μικρό παιδί τότε
και το θυμήθηκα τώρα.
😈
Astillais said
Για τον Βελούδιο του άρθρου λές;
Μαν. Αρκάς said
Ναι υπήρχε Βελούδιος που είχε ένα μεγάλο
ραφείο και έραβε κοστούμια κι άλλα.
Επίσης θυμάμαι που έλεγε ο Πατέρας μου
ότι εκεί έρχονταν απ την Αθήνα και ράβονταν
πλούσιοι, έραβε επίσης αποκριάτικες στολές
γυναικείες που δεν ξέρω που της έδινε τότε
μάλλον στην Αθήνα,εμείς τις χαζεύαμε απ οξω.
Κάπου πήρε το μάτι μου ότι ο Θάνος Βελούδιος
έραβε για την υψηλή κοινωνία
της εποχής τόχασα όμως, γι αυτό ήρθε στο μυαλό μου
η περίπτωση, θυμάμαι ότι έβλεπα έναν ηλικιωμένο κύριο μέσα,
αλλά μετά τόσα χρόνια; φέξε μου και γλίστρησα.
👿
Πετροβούβαλος said
Μανώλη, θα το ρωτήσω, αυτό δεν μου το είπανε. Αν μπορέσω να διασταυρώσω και την ημερομηνία θανάτου γιατί κάτι δεν μου πάει καλά εδώ.
Μαν. Αρκάς said
Πέτρο βρήκα αυτό το αποκάτω!
—————————————————————————————–
Ρομαντικός ο Σανιδόπουλος είχε νταραβέρια με ιδιόρρυθμους, όπως ο ιδαλγός Θάνος Βελούδιος. Εκείνος ο αεροπόρος, σκαπανέας του ελληνικού στρατού, που προσγειώθηκε πρώτος στην Προύσα το 1920 και στη συνέχεια ξόδεψε το υπόλοιπο του αιώνα που έζησε σε αναζήτηση της ελληνικότητας, σαν άλλος Περικλής Γιαννόπουλος. (Παραδόξως, ο θάνατός του, Ιούνιο 1992, δεν καταγράφεται στις Ημέρες.)
Πετροβούβαλος said
Αμα λέω πως υπαρχει πρόβλημα με την ημερομηνια θανάτου…
Να είσαι καλά Μανώλη.
Μαν. Αρκάς said
Πέτρο,αλλά το 20 που πιλοτάριζε;
πόσο, 20 χρονών ε;
και 72 = 92 χρόνων
μεγάλος έφυγε μάλλον
και στο βίντεο πολύ μεγάλος άνθρωπος είναι.
Εχω φάει το ίντερνετ να δω που το λέει
οτι έραβε και δεν,
που θα μου πάει ομως;
(αφου τόδα ρε γαμώ)
😈
Πετροβούβαλος said
Θα ρωτήσω την πηγή μου Μανώλη. Είναι ένα ζευγαρι που τον έζησε πολύ στις δεκαετίες ’70 – ΄80.
Μαν. Αρκάς said
Kαλά ρώτησε,εμένα μου κίνησε το ενδιαφέρον
και το θυμήθηκα επειδή αυτός ο μεγάλος άνθρωπος
δεν έραβε μόνο κοστούμια, έφτιαχνε και διάφορα άλλα
σαν μάσκες θεάτρου, γυναικεία παλιάς εποχής
και εμείς παιδάκια τα χαζεύαμε απόξω με περιέργεια
γι αυτό και ο συνειρμός.Επειδή ασχολήθηκε απ οτι διαβάζουμε
με το θέατρο και με παραστάσεις.
😈
Μαν. Αρκάς said
Να το βρήκα ρε γαμώ κοίτα αποκάτω.
———————————————————————-
ΒΕΛΟΥΔΙΟΣ ΘΑΝΟΣ
Ο Θάνος Μούρραης-Βελλούδιος γεννήθηκε στις 16.7.1895 στην Αθήνα. Υπήρξε ένας από τους πρώτους αεροπόρους και υπηρέτησε ως αξιωματικός της Αεροπορίας επί 21 χρόνια. Στις 25.6.1920 προσγειώθηκε στην Προύσα της Μικρασίας και ύψωσε εκεί την ελληνική σημαία. Το 1927 και το 1930 πήρε μέρος στις Δελφικές Εορτές των Σικελιανών, όπου συνέθεσε και τον Πυρρίχιον και έγραψε σχετική πραγματεία με βάση τον Πρωτοελληνικό Φρυγικό χορό Ζεϋμπέκικο-Αρτοζήνα. Έγραψε το έργο Ελληνικά Πνεύματα: Αερικά, Ξωτικά και Καλλικάντζαροι. Ως «Φαντασιομέτρης» προέβη στην καλλιτεχνική σύνθεση ποικίλων πολύμορφων Συρρεαλιστικών Φαντασιομετρικών αντικειμένων, που τα φωτογράφιζε ο Ανδρέας Εμπειρίκος και τα εξέδωσε ο συγγραφέας το 1983. (Επεδόθη σε διάφορες Υψηλής Ελληνοραπτικής Ανδρικές Δημιουργίες -φουστανέλλες, χιτώνες κλτ.-, ενδυμασίες στυλιζαρισμένες). Υπογράφει ως Ελληνευρέτης, δηλ. ο ανευρίσκων, διαγιγνώσκων και δεχόμενος και ποικιλοτρόπως προάγων τον ελληνανθρώπινο παράγοντα και συντελεστή, όπου και υφ’ οιανδήποτε μορφή δύναται ούτος να υπάρχει.
Τώρα αν εννοεί αποπάνω οτι σχεδίαζε η κατασκεύαζε
έχει διαφορά, και ίσως υπήρχε κανάς συγγενής του
με το ιδιο επώνυμο που ήταν ο Ράφτης.
😈
Πετροβούβαλος said
Το έχω χρησιμοποιήσει στο άρθρο, αλλά έβγαλα τα περί υψηλής Ελληνοραπτικής γιατί δεν μου πολυκαθόταν. Περιμένω διασταύρωση. Ποιός ξέρει ργμτμ, μεγάλο μπέρδεμα! Αλλά είναι εκπληκτικό πως ο άνθρωπος που έχει κάνει τέτοιο κατόρθωμα να είναι παντελώς άγνωστος!
Μαν. Αρκάς said
Tέλος πάντων,περίεργο ναι,
αλλά γιατί σου κάνει εντύπωση;
πρώτη φορά ειναι;
Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια,
η Ελλάδα τους πρώτους πούτρωγε
πάντα ήταν τα παιδιά της.
Εδώ έχωσαν στην φυλακή ολόκληρο
Κολοκοτρώνη, και ο Βελούδιος τώρα;
👿
Πετροβούβαλος said
Έλα μου ντε! Αλλά ο Βελούδιος δεν ήταν ακριβώς εκτός συστήματος! Τεσπα, ένας από τους λόγους της δημιουργίας του Αβέρωφ είναι να πολεμά τη λήθη!
michael pap said
Καλημέρα σας! Για να σας λύσω τις απορίες περί Βελούδιου. Ο Θ. Βελούδιος τα τελευταία του χρόνια έμενα κοντ στην πλατεία Παπάγου στο Αιγάλεω σε συγγενεις του. Η οικογενεια μου ειχε επαφες με τον Βελουδιο αλλα στάθηκα ατυχος γιατι ημουν σε μικρη ηλικια και δεν μπορουσα να συγκρατησω ολα οσα ελεγε εκεινος. Μορφωμένος , ευγενης , ενας απλος ανθρωπος , φυσιολατρης και μεχρι τελευταια αθλητης. Δεν ειχε ραφειο, απλα μετα την επαφη του με τον Αγγελο και την Ευα Σικελιανού επιδοθηκε σε δημιουργιες ελληνικων παραδοσιακων αλλα και αρχαιων ενδυμασιων. Ο Βελούδιος ήταν ένας κοσμοπολιτης, γλωσσομαθής ειχε σπουδάσει και εργαστεί στο εξωτερικό.
A. said
Σε ένα ημερολόγιο σημείωνα γεγονότα μικρά και μεγάλα το 1992. Την 1η Μαΐου 1992 η τότε ΕΤ-2 μετέδωσε το θάνατο του Βελούδιου με μία λιτη ανακοίνωση, που έλεγε «Κηδεύεται ο Θάνος Βελούδιος, πρωτοπόρος αεροπόρος». Αν αναζητήσουμε στοιχεία στον Τύπο της εποχής, σαφώς θα βρούμε κι άλλα. Πάντως δεν πέθανε το 1990 αλλά το 1992 (τέλη Απριλίου ή αρχές Μαΐου).
Πετροβούβαλος said
Ευχαριστώ, διορθώνω το άρθρο.
Αγάπη said
Μας έχει αφήσει και ωραία – λίγα αλλά σπουδαία – βιβλία: συγκέντρωνε υλικό από «αεροποράκια» και εξέδωσε λαογραφικά θέματα. Έχω την τύχη να έχω μια πανέμορφη έκδοση με δικές του εικόνες και κείμενα για τους καλικάντζαρους