Άγιος Παΐσιος – Υπέρμαχος της παραδόσεως

από το βιβλίο του Ιερομονάχου ΙΣΑΑΚ,
ΒΙΟΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

Δημοσιεύεται με την άδεια της Ηγουμένης του Ιερού Ησυχαστηρίου Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στη Μεταμόρφωση Χαλκιδικής.

Ο Γέροντας είχε έμφυτη αγάπη και βαθύ σεβασμό στις εκκλησιαστικές παραδόσεις, που θέσπισαν οι άγιοι Πατέρες. Ήταν με την ορθή έννοια «ζηλωτής των πατρικών παραδόσεων». Αποστρεφόταν και καταδίκαζε κάθε νεωτεριστική τάση, όπως την κατάργηση της αμφιέσεως των κληρικών (ράσο), την μετάφραση των λειτουργικών κειμένων, την μετατροπή των νηστειών κ.α. Αποτελούσε προσφιλέστατο θέμα στον Γέροντα η παράδοση γενικά και ειδικώτερα η αγιορείτικη παράδοση,1 περί ης ο λόγος.

Από νέος μοναχός αναζητούσε αγωνιστές πατέρες με κατάσταση πνευματική και παράδοση μοναχική. Όσα άκουσε και έμαθε απ’ αυτούς αγωνίσθηκε να τα κάνη βίωμά του. Αργότερα κατέγραψε ένα μέρος από αυτά και τα εξέδωσε στο βιβλίο του «Αγιορείται Πατέρες και αγιορείτικα».

Συχνά σε συζητήσεις αναφερόταν στην παράδοση των παλαιοτέρων πατέρων, πως έζησαν και αγωνίσθηκαν και πως ζούμε εμείς σήμερα. Έλεγε: «Πρέπει να συγκρίνωμε τους εαυτούς μας με τους Αγίους, για να δούμε αν είμαστε στην παράδοσή τους και όχι με τους διπλανούς μας και να βγαίνουμε εμείς πιο παραδοσιακοί. Π.χ. εσύ έχεις μουλάρι και λες ¨είμαι πιο παραδοσιακός από αυτόν που έχει αυτοκίνητο¨. Οι Άγιοι όμως ό,τι είχαν το κουβαλούσαν στην πλάτη τους και έτσι καταπονούσαν και το σώμα τους και το γύμναζαν στην αρετή».

«Έχουμε χρέος», τόνιζε, «να κρατήσουμε την παράδοση, την απλότητα και την άσκηση, για να βρουν κάτι οι νεώτεροι που θάρθουν».

Έβλεπε την αγιορείτικη παράδοση στην ολότητά της. Δεν κύρυττε μονομερώς την παράδοση κάποιου γέροντος ούτε έκανε δική του «σχολή», επειδή δεν πίστευε ότι είναι ο μοναδικός κάτοχος και εκφραστής, «ο Άτλας» της αγιορίειτκης παραδόσεως. Αφού μαθήτευσε επί δεκαετίες και ωφελήθηκε από πολλούς γέροντες, ύστερα φυσιολογικά μιλούσε και μετέφερε αυτή την παράδοση και σε νεώτερους μοναχούς. Περιέγραφε ως εξής την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο Άγιον Όρος. όταν ήρθε να μονάση. «Παλαιότερα εδώ στο Άγιον Όρος έβλεπε κανείς το Γεροντικό εφαρμοσμένο. Συναντούσε και δια Χριστόν σαλούς και αγίους, και απλά γεροντάκια σε μεγάλα μέτρα, και πλανεμένους. Ενώ σήμερα έχομε άλλη πλάνη και συναντά κανείς μια ευρωπαϊκή ευγένεια. Σήμερα χάθηκαν οι τρελλοί, χάθηκαν και οι άγιοι και υπάρχει μια τάξη, η τάξη των λογικών ανθρώπων. Ούτε μαγιά δεν έβγαλε αυτή η γενιά. Γνώρισα εκείνη την ευλογημένη ατμόσφαιρα, γιατί, αν δεν την γνώριζα, θα πέθαινα με καημό. Αυτό όμως με κάνει να πονάω για την σημερινή κατάσταση, όταν κάνω σύγκριση πως ήταν παλαιά τα πράγματα. Τότε γινόταν παρακίνηση στο καλό, στον αγώνα, τώρα γίνεται παρακίνηση στα κοσμικά πράγματα. Πονάω, όταν βλέπω ένα νερόβραστο μοναχισμό και μια ψεύτικη ευγένεια».

Ο μοναχισμός είναι κυρίως παράδοση. Ο νέος μοναχός μαθητεύει σε γέροντα, για να μάθη τον τρόπο ζωής και ασκήσεως που παρέλαβε ο πνευματικός του οδηγός από τους προηγούμενους πατέρες και έτσι αναγωγικώς από γέροντα σε γέροντα, το ρεύμα της παραδόσεως φθάνει ως τους πρώτους ασκητές της ερήμου.

Ο π. Παΐσιος συνιστούσε στους υποψήφιους μοναχούς να πάνε ή σε μοναστήρι ή σε κάποιον γέροντα πρακτικό γνώστη της μοναχικής ζωής, για να μάθουν την μοναχική ζωή όχι από τα βιβλία αλλά από την πράξη. Διότι. καθώς έλεγε, «από τον εαυτό του δεν μαθαίνει κανείς τίποτε. Να, αυτά τα γατάκια είναι έξυπνα, γιατί είναι εκπαιδευμένα από την μάννα τους· το άλλο το καημένο είναι ορφανό, είναι σαν χαμένο, δεν ξέρει τίποτε». Με αυτή την παρομοίωση ήθελε να τονίση την ωφέλεια της μαθητείας.

Προέτρεπε νεώτερους μοναχούς να επισκέπτωνται παλαιούς αγιορείτες και να συζητούν πνευματικά θέματα και να τα καταγράφουν. «Βλέπομε», έλεγε, «αυτοί που έγραψαν τα Γεροντικά, τα Λαυσαϊκά με τι κίνδυνο πήγαιναν να συναντήσουν τους Πατέρες της ερήμου. Ενώ σήμερα εύκολα πηγαίνει κανείς και μάλιστα θα τον κεράσουν κιόλας».

Ήταν πολύ διδακτικό να βλέπη κανείς τον Γέροντα να ρωτά άλλους γέροντες αγωνιστές τι κανόνα κάνουν και πως αγωνίζονται, με μόνο σκοπό να ωφεληθή ο ίδιος. Στο τέλος μεμφόταν τον εαυτό του ότι μπροστά σ’ αυτά που κάνουν άλλοι, αυτός δεν κάνει τίποτε, και ας έκανε μεγαλύτερες ασκήσεις. Αναφερόταν συχνά και πάντα με σεβασμό στην αγιορείτικη παράδοση, την θεωρούσε πολύτιμη μεν αλλά και ευπαθή, σαν ένα δένδρο που τείνει να ξεραθή και μένουν μόνο λίγα κλωνάρια χλωρά.

Αυτή ήταν εν συντομία η στάση του Γέροντα έναντι της ασκητικής και νηπτικής αγιορείτικης παραδόσεως. Στάση σεβασμού, ισόβιας μαθητείας και αγώνων πολλών για να την βιώση και να την μεταδώση αναλλοίωτη στους νεώτερους μοναχούς.

Η άλλη πλευρά του ήταν η αρνητική στάση έναντι του κοσμικού φρονήματος, του κοσμικού τρόπου ζωής και της κοσμικής αντιμετωπίσεως. Έλεγε εμφαντικά: «Το χειρότερο απ’ όλα είναι το κοσμικό πνεύμα».2 Θεωρούσε ότι αυτό είναι η βασικώτερη αιτία της χαλαρώσεως της μοναχικής παραδόσεως και μπορεί να βλάψει τον μοναχό περισσότερο και από τον διάβολο.3

Για τους μοναχούς φυσικά είναι αταίριαστα τα κοσμικά πράγματα και πολύ επιζήμια. Αλλά ο Γέροντας θεωρούσε ότι ακόμη και οι Χριστιανοί που ζουν στον κόσμο, δεν πρέπει να έχουν κοσμικό πνεύμα.

Ο λόγος του, «ως πυρ φλέγον και ως πέλυξ κόπτων πέτραν»4, διέκρινε και ξεχώριζε το κοσμικό πνεύμα από το μοναχικό, ακόμη και εκεί που άλλοι τα συνέχεαν. Είχε σπάνια ευαισθησία στο συγκεκριμένο θέμα.

Με λύπη διαπίστωνε ο Γέροντας ότι «παρατηρείται σήμερα μια επίδραση του κόσμου στον μοναχισμό. Αυτό είναι που λένε οι προφητείες ότι στους εσχάτους χρόνους οι μοναχοί θα γίνουν σαν τους κοσμικούς και οι κοσμικοί θα γίνουν σαν τους δαίμονες. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις». Γι’ αυτό συνιστούσε: «Σήμερα με την χαλάρωση του μοναχισμού, θέλει πολλή προσοχή, να μην παρασυρθεί κανείς από το ρεύμα, διότι σιγά-σιγά γίνεται το κακό και παρασύρεται κανείς χωρίς να το καταλάβη. Το κοσμικό πνεύμα επέδρασε και στα μοναστήρια. Ο μοναχός δηλαδή να ζήση άνετα, να αγιάσει όσο γίνεται με λιγώτερο κόπο».

Φορέας και κύρυκας του γνήσιου πατερικού πνεύματος. Θεωρούσε επιζήμιο και καταστρεπτικό για τον μοναχό τον περισπασμό, την μη ενασχόλησή του με τα πνευματικά, την υπέρμετρη βαρύτητα στα «πάρεργα» της μοναχικής ζωής εργόχειρα, κτισίματα πολυτελή -όχι τις απαραίτητες ανακαινίσεις- πανήγυρεις επιδεικτικές), την αποφυγή του κόπου, την επιδίωξη των ανέσεων και της ευκολίας.

Το κελλί του Αγίου Παϊσίου στην Παναγούδα – Άγιον Όρος

Ετοιμάστηκε κάποτε να φύγη από το Στόμιο γιατί ήθελαν να φέρουν τον δρόμο μέχρι το Μοναστήρι και να κάνουν εναέριο σιδηρόδρομο. Άλλος στην θέση του θα χαιρόταν γι’ αυτή την ευκολία, αλλά τα κριτήρια του Γέροντα ήταν διαφορετικά.

Για κάποιον Γέροντα που έκανε πολλές οικονομίες στα καλογέρια του είπε: «Γιατί να μην ανεβούν αυτοί στην κατάστασή του, εφ’ όσον μπορούν, και να κατέβη αυτός στο επίπεδό τους;».

Είδε σε Κελλί αταίριαστα πράγματα και ρώτησε: «Τι είναι αυτά τα κοσμικά πράγματα;» «Μου τα χάρισαν», δικαιολογήθηκε ο Γέροντας του Κελλιού. «Και αν σου χαρίσουν ένα φουστάνι θα το φορέσεις για ζωστικό:», ξαναρώτησε. Ήθελε οι μοναχοί να ζουν απλά και αυτό να γίνεται συνειδητά. Σε κάποιο μοναστήρι είδε χαλιά στρωμένα και συνέστησε να τα βγάλουν. Χάρηκε στην επόμενη επίσκεψή του που είδε ότι τα είχαν βγάλει. αλλά είπε σε κάποιον: «Τα χαλιά τα έβγαλαν από δω αλλά αν δεν τα βγάλουν και από την καρδιά τους κάπου αλλού θα τα βάλουν».

Ανέφερε ότι κάποτε τον επισκέφθηκε μοναχός από την έρημο. Του ανέφερε χαρούμενος ότι έβαλε τηλέφωνο και άρχισε να απαριθμή τα καλά αποτελέσματά του, ότι δηλαδή θα κερδίζει χρόνο για την προσευχή, με το να παραγγέλνη από την Δάφνη τα πράγματα που έχει ανάγκη, και θα αποφεύγει και τον κόπο. Ο Γέροντας δεν συμφώνησε με αυτό το πνεύμα και του απάντησε ως εξής: «Και εγώ το ξέρω ότι είναι ευκολία νάχης τηλέφωνο. Και όσο πιο πολλά κοσμικά πράγματα έχεις, τόσες περισσότερες ευκολίες θα έχεις. Μα γι’ αυτές τις ευκολίες ήρθαμε εδώ; Ε, τότε, καλύτερα να μέναμε στον κόσμο, όπου θάχαμε περισσότερες ευκολίες».

Ανέφερε και άλλο παράδειγμα: «Σ’ ένα Κελλί ζούσε ένας Γέροντας με τον υποτακτικό του. Έλεγε στον υποτακτικό του: ¨Θέλω να κάνης λίγα Σταυρουδάκια εργόχειρο κα να προσεύχεσαι πολύ¨. Εκείνος πίεσε τον Γέροντά του και έμαθε αγιογραφία. Πήραν σιγά-σιγά πολλές παραγγελίες, αγόρασαν πολλά έπιπλα και άμφια για τριάντα ιερείς και τρεις αρχιερείς. Τώρα τελευταία πέθανε εκείνος ο υποτακτικός. Πριν πεθάνη, είχα πάει σ’ αυτό το Κελλί. Ήταν μόνος και σαν γεροντάκι ανήμπορο δυσκολευόταν να αυτοεξυπηρετήται. Οι πολυθρόνες και τα έπιπλα ήταν λερωμένα από ακαθαρσίες. Να που καταλήγουν όλα, όταν αφήνουμε την προσευχή και κάνουμε το θέλημά μας».

«Ο Χατζηγιώργης», πρόσθετε ο Γέροντας «σε πολλούς υποτακτικούς του δεν έδινε διακόνημα. Αυτοί αφιερώνονταν περισσότερο στην προσευχή και έκαναν μετάνοιες για όλον τον κόσμο».

Ήρθαν κάποτε ανώτεροι αξιωματούχοι και περιηγήθηκαν το Όρος. Στο τέλος πέρασαν και από τον Γέροντα και του είπαν: «Εμείς στον κόσμο έχομε ανέσεις και κοσμικά πράγματα. Εδώ ήρθαμε να δούμε κάτι το διαφορετικό».

Συμβούλευε τους μοναχούς: «Ο κοσμος πρέπει να μιμήται εμάς τους μοναχούς στην πνευματική εξέλιξη και όχι να μιμούμαστε εμείς τον κόσμο στην κοσμική εξέλιξη».

«Όταν ο καλόγηρος δεν γλυκαθή στα πενυματικά, παρηγοριά δεν έχει. Αρχίζει έπειτα να επιθυμή τα κοσμικά πράγματα και, επειδή δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήση όπως οι κοσμικοί, βασανίζεται. Τα κοσμικά πράγματα και το κοσμικό πνεύμα στην μοναχική ζωή φέρνουν την ερήμωση, όπως συνέβη και στον μοναχισμό της Αιγύπτου. Βρίσκουν σήμερα οι αρχαιολόγοι σε μοναχικά Κελλιά της Θηβαΐδος από την εποχή του αυτοκράτορος Ζήνωνος παραστάσεις ανάγλυφες με κυνήγια κ.λ.π. Όταν χάθηκε η απλότητα και άρχισαν οι μοναχοί να ασχολούνται με τέτοια, ήρθε η ερήμωση του μοναχισμού».

Έλεγε προφητικά για το Άγιον Όρος: «Θα δείτε, αυτές οι μεγάλες οικοδομές που κτίζουν μερικοί, αργότερα θα ερημώσουν. Και να πληρώνουν κάποιον δεν θα πηγαίνει να καθήση εκεί. Μόνο θα παίρνουν υλικά για να φτειάχνουν άλλα Καλυβάκια».

Διεπίστωνε: «Σήμερα υπάρχει πολύ υλικό, έρχονται πολλοί νέοι για μοναχοί, αλλά είναι λιγοστό το προζύμι. Δεν είμαστε όπως μας θέλει ο Θεός και οι νέοι που έρχονται δεν βλέπουν παράδειγμα. Λείπει το παράδειγμα».

Αλλά διεπίστωνε και μια άλλη δυσκολία από την πλευρά των νέων για την διατήρηση του ακραιφνούς μοναχικού πνεύματος. «Οι νέοι μοναχοί που ήρθαν, είναι πολύ καλό υλικό. Πρώτη φορά το Άγιον Όρος στην ιστορία του έχει να παρουσιάση τέτοια ποιότητα ανθρώπων. Τα παιδιά είναι μορφωμένα, με λεπτότητα και ευγένεια. Δυστυχώς όμως δεν αξιοποιούν τις προϋποθέσεις που έχουν. Πάνε στην Εκκληίσα, ανάβουν τον πολυέλαιο. τον φέρνουν μια σβούρα, ¨Δούλοι Κύριον, Αλληλούϊα¨, φωνάζουν. Και άντε τώρα πάμε να ξεκουραστούμε. Δεν γίνεται έτσι μοναχική ζωή. Δεν τολμάς να τους μιλήσης, διότι δεν σηκώνουν τίποτε. Είναι βλέπεις πολύ καλομαθημένοι. Με το παραμικρό ¨Πως μου μίλησε έτσι; Μου φέρθηκε άσχημα, δεν με πρόσεξε¨, λένε. Χάνονται μέσα στις μικρότητές τους. Και όλα αυτά για ένα μόνο λόγο. Διότι δεν έχουν ζήση τον πόνο στην ζωή τους».

Ο Γέροντας πονούσε για το Άγιον Όρος και αγωνίσθηκε να παραμείνη ήσυχο, πνευματικό, αρνησίκοσμο, όχι όμως αφιλόξενο· ανεπηρέαστο από κοσμικές καταστρεπτικές επιδράσεις για να συνεχίση να είναι άγιο και να αναδεικνύη αγίους. Τόνιζε γεμάτος ελπίδα: «Πάλι θα επιστρέψουν στην παράδοση. Θα δείτε πολυτελή αυτοκίνητα να γίνωνται σαν κοτέτσια και νέους μοναχούς να ζουν σε σπηλιές».

Ήθελε ο μοναχός να περιορισθή στα χρειώδη και να μη δαπανά χρόνο και δυνάμεις σε ανωφελή και μάταια πράγματα, με αποτέλεσμα να μένη πνευματικά αποξηραμμένος.

Η στάση του Γέροντα έναντι της παραδόσεως δεν ήταν τυπική, ξερή και άκαμπτη αλλά ένιωθε την αξία της, την ζούσε και προέβλεπε τονίζοντας τις μελλοντικές συνέπειες από την τήρησή της. Είχε την διάκριση να συγκαταβαίνη στην ανθρώπινη αδυναμία, χωρίς να ξεπερνά τα όρια. Έλεγε: «Να βάλη κανείς μια κουταλιά λάδι, όταν αισθάνεται αδυναμία, το καταλαβαίνω. Να ρίξη ένα ξύλο παραπάνω στην σόμπα, εντάξει. Νάχη και ζώο, όταν του χρειάζεται, τέλος πάντων. Αλλά εμείς το έχομε παρακάνει. Ποιόν ¨βίο ασκήσεως ποθούμε¨ και ποιόν κόσμο αποταχτήκαμε, όταν κρατάμε όλο τον κόσμο μέσα μας (κοσμικό φρόνημα) και γεμίσαμε την ζωή μας με όλες τις ανέσεις και τις ευκολίες; Και το πιο φοβερό!: Αντί να ελεεινολογούμε τον εαυτό μας, παρουσιαζόμαστε πιο διακριτικοί από τους αγίους Πατέρες».

Έδινε παράδειγμα την άμεμπτη ζωή του. Δεν είχε ούτε λάμπα πετρελαίου. Τη νύχτα με το κερί εξυπηρετείτο. Έφερνε νερό από την πηγή με πλαστικό σωλήνα για να πίνουν οι προσκυνητές, και ο ίδιος κουβαλούσε με τον κουβά και γέμιζε το βρυσάκι της απλωταριάς. Όταν ρωτήθηκε, γιατί δεν φέρνει το νερό με το λάστιχο μέσα στο Κελλί, απάντησε: «Τόσο χαμένος είμαι; Δεν μπορώ να βάλω το λάστιχο νάρχεται μέσα το νερό; Αλλά δεν βοηθά (πνευματικά)». Άκουγαν μερικοί υπαίθριο Αρχονταρίκι και φαντάζονταν κάποιο Αρχονταρίκι επίσημο με πολυθρόνες. Τελικά έβλεπαν σαρακοφαγωμένα κούτσουρα πάνω στο χώμα. Και όμως τους ανάπαυε αυτή η απλότητα. «Αυτό ζητούσαμε», έλεγαν. Αν και είχε την δυνατότητα, γνώριζε και έπιαναν τα χέρια του, δεν προσπάθησε να κτίζη «τορνευτικά Καλυβάκια»,5 αλλά να κτίζη τον οίκον της ψυχής του. Αντί να ασβεστώνη το Κελλί του, συνεχώς ελεύκαινε την ψυχή του με αγώνες και προσευχές. Το Καλυβάκι του ήταν απλό και παλαιό. Το κελλί του, μαυρισμένο από τα πολλά κεριά που έκαιγε, είχε και αράχνες. «Αυτές με βοηθάνε πνευματικά», έλεγε, «γιατί μου θυμίζουν την σπηλιά που έζησαν οι άγιοι Πατέρες, ενώ τα κοσμικά πράγματα σε μεταφέρουν στον κόσμο». Τον συγκινούσαν τα απλά, τα ασκητικά, τα πτωχικά, ό,τι αρμόζει σε μοναχούς. Χάριζε αμέσως ένα επανωφόρι ζεστό από γούνα ακριβή και προτιμούσε να φορά μία κάπα τρίχινη. Εκουσίως εστερείτο πολλά, που για άλλους εθεωρούντο απαραίτητα. Όμως αυτή η στέρηση έφερνε πνευματική παρηγοριά, όπως έλεγε: «Για να ‘ρθη η θεία παρηγοριά, πρέπει να λείψουν πρώτα οι ψεύτικες παρηγοριές». Κατά τον αββά Ισαάκ: «Ο πτωχεύων εκ των κοσμικών πραγμάτων, πλουτίσει εν τω Θεώ».6

Αυτό εν ολίγοις είναι και το πνεύμα του Γέροντα και αυτός ο σκοπός, για τον οποίο οφείλει ο μοναχός να αποφεύγη τα κοσμικά πράγματα. Το εκφράζει με απλό και επιγραμματικό τρόπο πολύ ωραία: «Να παρ’ η ευχή. Βγήκαμε στην έρημο για τα άκτιστα φώτα και όλο τα κτιστά κυνηγάμε».

————

1. Στο Άγιον Όρος, σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο της ακαταπαύστου λατρείας του Θεού, διαφυλάσσονται τα τιμιώτερα της πίστεώς μας: Η Αγία Ζώνη της Παναγίας. Τιμιόξυλα, άγια Λείψανα, εικόνες θαυματουργές, χειρόγραφα και πολλά άλλα κειμήλια. Μαζί με αυτά εξ ίσου πολύτιμη και τίμια είναι και η αποθησαυρισθείσα υπερχιλιετής μοναχική παράδοση. Η παράδοση, ως τρόπος ζωής, ασκήσεως και λατρείας του Θεού. Ό,τι έζησαν οι όσιοι Πατέρες των ερήμων της Αιγύπτου, του Σινά, της Παλαιστίνης, της Συρίας αλλά και των μονών της Κωνσταντινουπόλεως και του Ολύμπου της Βιθυνίας, διασώζεται σήμερα, όχι μόνο στις βιβλιοθήκες των αγιορείτικων Μονών, στην αρχιτεκτονική, στην μουσική και στο τυπικό, αλλά και στην ζωή και στην άσκηση των αγιορειτών πατέρων, Η ησυχία, ακόμη και ο θεσμός του αβάτου, άγια Λείψανα, κειμήλια και χειρόγραφα υπάρχουν και αλλού και ίσως πιο αξιόλογα (Αγιοι Τόποι, Σινά). Αλλά αδιάκοπη μοναχική παράδοση τόσων αιώνων, σε τόσο αριθμό μοναχών και σε όλες τις μορφές της μοναχικής ζωής, δεν ευρίσκεται πουθενά εκτός της Αθωνικής Πολιτείας. Από την άποψη αυτή το Άγιον Όρος είναι μοναδικό.

Στην εποχή μας υπάρχει πρόνοια για την ανακαίνιση των Μονών, για τον καθαρισμό των τοιχογραφιών για την συντήρηση και την διασφάλιση των κειμηλίων. Για την διατήρηση και άνθηση της ευπαθούς αγιορειτικής παραδόσεως γίνεται κάποια προσπάθεια;

2. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος γράφει για τον κόσμο: «Μη αγαπάτε τον κόσμο μηδέ τα εν τω κόσμω. Εάν τις αγαπά τον κόσμο, ουκ έστιν η αγάπη του Πατρός εν αυτώ· ότι παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός και η επιθυμία των οφθαλμών και η αλαζονεία του βίου, ουκ έστιν εκ του Πατρός, αλλ’ εκ του κόσμου έστι. Και ο κόσμος παράγεται και η επιθυμία αυτού· ο δε ποιών το θέλημα του Θεού μένει εις τον αιώνα» Α’ Ιω. β’, 15-7.

Και οι άγιοι Πατέρες με τον όρο ¨κόσμος¨, ονομάζουν μεν τα πάθη και την αμαρτία αλλά κυρίως το κοσμικό φρόνημα και την προσκόλληση και φροντίδα για τα υλικά-κοσμικά πράγματα από τα οποία μας αποτρέπουν: «Μη αγαπήσης τη ση ψυχή τι των κοσμικών», αβ. Ισαάκ, Λόγος Ζ’, σ. 35. Διότι: «Ο κόσμος πόρνη εστίν, ήτις τη επιθυμία του κάλλους αυτής έλκει τους ορώντας εις τον πόθον αυτής. Και ο κρατηθείς μερικώς τω πόθω αυτού και περιπλακείς αυτώ, ου δύναται εξειληθήναι εκ των χειρών αυτού, έως αν αποδόση αυτόν την ζωήν αυτού. Και όταν γυμνώση αυτόν εκ πάντων και εκφέρη αυτόν εκ του οίκου αυτού εν τη ημέρα του θανάτου αυτού. τότε γνωρίζει αυτόν ο άνθρωπος πλάνων όντως και απατεώνα… Και ούτως ο κόσμος ου μόνον τους μαθητάς αυτού, και τα τέκνα αυτού, και τους δεδεμένους ένδον αυτού κρατεί, αλλά και τους ακτήμονας και ασκητάς και τους κλάσαντας τα δεσμά αυτού και προσάπαξ γενόμενους επάνωθεν αυτού», αβ. Ισαάκ, λόγος ΠΕ’, σ. 329.

3. «Η ανάπαυσις και η αργία, απώλεια ψυχής έστι, και πλείω των διαμόνων δύνανται βλάψει αύτα», αβ. Ισαάκ, Λόγος ΟΓ’, σ. 291.

4. Ιερεμ. κγ’, 29.

5.Έκφραση του οσίου Νείλου του Μυροβλύτου.

6. Αβ. Ισαάκ, Λογος ΜΓ’, σ. 178. Ο αββάς Ισαάκ λέγει και το εξής: «Ουδείς δύναται πλησιάσει τω Θεώ, ει μη ο αφιστών εαυτόν εκ του κόσμου. Άπόστασιν δε λέγω, ου την εκδημίαν του σώματος, αλλά των του κόσμου πραγμάτων». Λόγος Α’, σ. 2.

Ιερομονάχου ΙΣΑΑΚ

ΒΙΟΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 2012

Κεντρική – αποκλειστική διάθεσις:

Ιερόν Ησυχαστήρον
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος
63088 Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής

Αντιγραφή Φαίη/Αβέρωφ