Το κτίριο του Ρωσικού Προξενείου όπου έγινε η Διάσκεψη των Μουδανιών
Το ιστορικό πλαίσιο
Η ανακωχή των Μουδανιών, που υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 1922 από την Τουρκία και την Ελλάδα, προετοίμασε τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923. Οι δύο συνθήκες αποτέλεσαν το τέλος του Ελληνοτουρκικού πολέμου 1919-1922 και αντικατέστησαν τη Συνθήκη των Σεβρών του 1920, η οποία ήταν θνησιγενής από την αρχή.1
Στο πλαίσιο των συνθηκών ειρήνης στο Παρίσι μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και λόγω της παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία με την Αντάντ συνήψαν τη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία περιόρισε ουσιαστικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας στις επαρχίες της Ανατολίας, ενώ στην Ελλάδα παραχωρήθηκαν σχεδόν όλη η Ανατολική Θράκη και η ζώνη της Σμύρνης. Αυτοί οι όροι, που σήμαιναν μεγάλη ήττα για την Τουρκία, συνέβαλαν στην αύξηση του τουρκικού εθνικισμού.
Ο ανταγωνισμός για την κυριαρχία στα οθωμανικά εδάφη έπληξε την ενότητα των συμμάχων στο ανατολικό ζήτημα. Η Μεγάλη Βρετανία, ειδικά ο πρωθυπουργός David Lloyd George, υποστήριζε την Ελλάδα. Η Γαλλία και οι άλλοι σύμμαχοι όμως φοβήθηκαν την αυξανόμενη δύναμη του κεμαλικού κινήματος που θα μπορούσε να προβάλει σθεναρή αντίσταση και απαίτησαν την αλλαγή της Συνθήκης των Σεβρών.
Μετά την πολιτική ήττα του Ελευθέριου Βενιζέλου το Νοέμβριο του 1920, ο οποίος ήταν δημοφιλής στο εξωτερικό, και την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου, η υποστήριξη για την Ελλάδα μειώθηκε. Η Αγγλία το 1921 αποφάσισε να υποχωρήσει στις απαιτήσεις των άλλων συμμάχων, ομολογώντας ότι η Συνθήκη των Σεβρών δεν επρόκειτο να ισχύσει επί μακρόν.
Η στρατιωτική αδυναμία της Ελλάδας και η κατάρρευση του μετώπου, που κατέληξε στη μεγάλη επίθεση του κεμαλικού στρατού και στην καταστροφή της Σμύρνης, επιδείνωσε την κατάσταση. Η Αγγλία δεν υποστήριξε τον ελληνικό στρατό, αφού δεν ήθελε να έρθει σε αντίθεση με τους άλλους συμμάχους. Όμως, μέχρι δύο ώρες πριν από τη σύσκεψη της ανακωχής, ήταν ορατός ο κίνδυνος μιας σύγκρουσης της Αγγλίας με την Τουρκία.
ΑΒΕΡΩΦ 