αναδημοσίευση από το ispania.gr
άρθρο του Θανάση Δ. Σφήκα,
επίκουρου Καθηγητή Ευρωπαϊκής Ιστορίας
του Πανεπιστημίου Central Lancashire στη Μεγάλη Βρετανία.
.
Ύστερα από γαλλική πρωτοβουλία, στις 9 Σεπτεμβρίου 1936 συστάθηκε στο Λονδίνο η Επιτροπή Μη Επεμβάσεως στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο με σκοπό να αποτρέψει την έξωθεν επέμβαση και αποστολή όπλων στους αντιμαχόμενους.
Στην πράξη, η Επιτροπή υπονόμευσε την πολεμική προσπάθεια των Δημοκρατικών,καθώς αρνήθηκε στη Νόμιμη Ισπανική Δημοκρατική κυβέρνηση (ΝΙΔΚ) το δικαίωμα να αγοράζει όπλα στη διεθνή αγορά, και τούτο τη στιγμή που η Γερμανία και η Ιταλία όχι μόνο πολεμούσαν στο πλευρό των Εθνικιστών αλλά τους εφοδίαζαν και με τεράστιες ποσότητες πολεμικού και άλλου υλικού.
Η υποκρισία και ο κυνισμός της Επιτροπής Μη Επεμβάσεως, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η βοήθεια της ΕΣΣΔ προς τους Δημοκρατικούς υπολειπόταν κατά πολύ της βοήθειας του Άξονα προς τους Εθνικιστές, ανάγκασε τη ΝΙΔΚ να προσφύγει σε ιδιώτες εμπόρους όπλων.
Η Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου-Καλυκοποιείου (ΕΕΠΚ) του Πρόδρομου Αθανασιάδη-Μποδοσάκη έλαβε την πρώτη παραγγελία για πέντε εκατομμύρια φυσίγγια από τους Δημοκρατικούς στα μέσα Σεπτεμβρίου 1936.
Λίγες ημέρες αργότερα,η κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά εξέδωσε βασιλικό διάταγμα που απαγόρευε την εξαγωγή όπλων και πολεμοφοδίων στην Ισπανία, συμμορφούμενη κατ’ αυτό τον τρόπο προς τις υποχρεώσεις της ως μέλους της Επιτροπής Μη Επεμβάσεως.
Εν τούτοις, κατά τον Μποδοσάκη, ο δικτάτορας κατάλαβε αμέσως ότι η συναλλαγματική ωφέλεια από την εκτέλεση παραγγελιών αυτού του είδους θα ήταν για την Ελλάδα πολύ μεγάλη. Η πληρωμή θα γινόταν αμέσως και σε υγιές νόμισμα.