αναδημοσίευση από τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας
άρθρο του Φιλίστορος
.
Πρόλογος – η πολιτική κατάσταση μετά την πτώση της δικτατορίας του Παγκάλου
Στις 23 Αυγούστου 1926 στρατιωτικές δυνάμεις στην Αθήνα υπό την ηγεσία του Κονδύλη ανέτρεψαν την δικτατορία του Παγκάλου. Η πρώτη κίνηση του επικεφαλής της «επανάστασης» ήταν να επαναφέρει τον Κουντουριώτη ως νόμιμο θεματοφύλακα της Α΄ αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το αίτημα μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης ήταν το γεφύρωμα του χάσματος μεταξύ βασιλοφρόνων και Βενιζελικών και τον σχηματισμό Οικουμενικής κυβέρνησης. Στην πρώτη σύσκεψη πολιτικών αρχηγών με τον Κουντουριώτη, επικράτησε απόλυτη διάσταση απόψεων μεταξύ των πολιτικών αρχηγών καθώς ο καθένας είχε διαφορετικές επιδιώξεις. Ο Κονδύλης δεχόταν οποιονδήποτε Πρωθυπουργό, αλλά ήθελε για τον ίδιο τα τρία πολεμικά υπουργεία, οι Βενιζελικοί ζητούσαν Οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Ζαΐμη η τον Μιχαλακόπουλο, ενώ οι αντιβενιζελικοί αρχηγοί ζητούσαν παραίτηση Κονδύλη, σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης και εκλογές με πλειοψηφικό.
Ο Κουντουριώτης εκμεταλλεύτηκε την ασυννενοησία και έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Κονδύλη. Στην κυβέρνηση Κονδύλη που ορκίστηκε στις 26 Αυγούστου [σ.1] δεν συμμετείχαν γνωστοί πολιτευτές των Βενιζελικών και ο ίδιος διατήρησε τα στρατιωτικά χαρτοφυλάκια ενώ δύο χαρτοφυλάκια δόθηκαν σε αντιβενιζελικούς: το υπουργείο εξωτερικών στον Περικλή Αργυρόπουλο και λίγες μέρες μετά το υπουργείο Πρόνοιας στον Ηλία Αποσκίτη για να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις ότι η νέα κατάσταση ήταν μια ακόμη Βενιζελική παραφυάδα. Η πρόθεση του Κονδύλη ήταν να παραμείνει στην εξουσία τουλάχιστον ένα εξάμηνο και αμέσως μετά να διεξάγει εκλογές ώστε να καρπωθεί πολιτικά την πτώση του Παγκάλου αλλά και τις (πιθανές) παροχές που θα έκανε στο ενδιάμεσο διάστημα. Οι προθέσεις αυτές φαίνονταν τόσο από το πρώτο του διάγγελμα προς τον Ελληνικό λαό που μιλούσε για οκτάμηνο μέχρι τις εκλογές, αλλά και από προκήρυξη που εκδόθηκε ανώνυμα υποτίθεται από τον «στρατό και τον στόλο» και η οποία περιείχε παροχές κυβερνητικού προγράμματος όπως μείωση φορολογίας, εξυγίανση εθνικού νομίσματος, αποκατάσταση αγροτών προσφύγων κτλ. Σαν εναλλακτική επιλογή φυσικά υπήρχε πάντοτε η κήρυξη νέας δικτατορίας από τον Κονδύλη, επικαλούμενος εσωτερικούς και εξωτερικούς πραγματικούς η μη κινδύνους.