Η πολιορκία της Κωνσταντινουπόλεως κατά το 1422

του Alexander A. Vasiliev

.

Μέχρι τις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 15ου αιώνος, οι μεταξύ του Μανουήλ και του διαδόχου του Βαγιαζήτ, Μωάμεθ Α΄ – ευγενούς εκπροσώπου του Οθωμανικού Κράτους – σχέσεις, εχαρακτηριζοντο, παρά το γεγονός ότι ο Αυτοκράτωρ έκαμε ωρισμένα σφάλματα, από ειρήνη και εμπιστοσύνη.

Κάποτε, εν γνώσει του Αυτοκράτορος, ο Σουλτάνος επέρασε από ένα προάστειο της Κωνσταντινουπόλεως όπου και συνηντήθη με τον Μανουήλ. Και οι δύο ηγεμόνες έμειναν στα πλοία τους και συζητούσαν, από αυτά, σε φιλικό τόνο• κατόπιν διέσχισαν τα Στενά κατευθυνόμενοι προς ην Ασιατική ακτή, όπου εστρατοπεύδευσε ο Σουλτάνος, ο δε Αυτοκράτωρ παρέμεινε στο πλοίο του. Την ώρα του γεύματος οι μονάρχαι αντήλλαξαν τα πιό εκλεκτά φαγητά που διέθετε ο καθένας στο τραπέζι του (σ.1). Την εποχή όμως του διαδόχου του Μωάμεθ, Μουράτ Β΄, τα πράγματα ήλλαξαν.

Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Μανουήλ απεσύρθη από την διοίκησι των υποθέσεων του Κράτους, τις οποίες ενεπιστεύθη στον υιό του Ιωάννη, που δεν είχε ούτε την πείρα ούτε τον ευγενικό χαρακτήρα του πατέρα του. Ο Ιωάννης εθέλησε να υποστηρίξη έναν από τους διεκδικητάς του Σουλτανικού θρόνου• αλλά η προσπάθεια της εξεγέρσεως απέτυχε και ο Μουράτ Β΄ ωργισμένος, απεφάσισε να πολιορκήση την Κωνσταντινούπολι και να καταλάβη αμέσως την πόλι αυτή, που για πολύ καιρό την εποφθαλμιούσε.

Αλλά η δύναμι των Οθωμανών, που δεν είχε προλάβει να αναλάβη μετά την ήττα της Άγκυρας και που είχε εξασθενήσει λόγω των εσωτερικών ανωμαλιών, δεν ήτο ακόμη επαρκής για να δώση ένα τέτοιο κτύπημα. Το 1422 οι Τούρκοι πολιώρκησαν την Κωνσταντινούπολι. Στην Βυζαντινή φιλολογία βρίσκεται ένα ειδικό έργο, γραμμένο από τον Ιωάννη Κομνηνό, υπό τον τίτλο «Διήγησι των πολέμων της Κωνσταντινουπόλεως του 6930 (1422) όπου ο Αμουράτ Μπέης επετέθη κατά της πόλεως, την οποίαν θα είχε καταλάβει, αν δεν την βοηθούσε η ευλογημένη Μητέρα του Θεού» (σ.2).

Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Ήταν αυτό που θα λέγαμε «αρχοντογεννημένη».

Κόρη του Σέρβου ηγεμόνα Κωνσταντίνου Δραγάση, καταγόταν από την βασιλική και ευλογημένη γενιά που έδωσε αγίους όπως ο κτίτωρ της Μονής Χιλανδαρίου Όσιος Συμεών ο Μυροβλήτης.

Η ανατροφή της βασίστηκε στο βυζαντινό ιδεώδες, καθώς οι Σέρβοι ήταν βαθιά επηρεασμένοι από τον βυζαντινό πολιτισμό.

Έτσι «σαν έτοιμη από καιρό», στα 19 της χρόνια (τέλη του 1390) παντρεύτηκε τον Μανουήλ Β’ Παλαιολόγο, λίγους μήνες πριν γίνει Αυτοκράτορας.
Η ζωή της δεν ήταν εύκολη καθώς στο πλευρό του συζύγου της υπέφερε πολλούς εξευτελισμούς, στην απεγνωσμένη του προσπάθεια να βρει τρόπους σωτηρίας της ετοιμοθάνατης Αυτοκρατορίας (αναζητώντας συμμάχους ανάμεσα σε αλλόθρησκους αλλά και στα -κατ’ όνομα- χριστιανικά κράτη της Δύσης).

Όμως στάθηκε ακλόνητη και με όπλο την προσευχή και την γλυκύτητα της χριστιανικής πίστης, που διδάχθηκε από την οικογένειά της, έγινε ο βράχος στον οποίο έσπαζαν τα κύματα των δοκιμασιών που χτυπούσαν την αυτοκρατορία και τον λαό της.

Η «Ελένη η εν Χριστώ τω Θεώ αυγούστα και αυτοκρατόρισσα των Ρωμαίων η Παλαιολογίνα» -στολισμένη με την αρετή της υπομονής και μεγάλη δύναμη ψυχής- έγινε η μάνα του λαού και η άξια σύντροφος του Βασιλέως, με απόλυτη συναίσθηση τόσο της θέσης της και των περιστάσεων, όσο και του ρόλου που αυτές της υπαγόρευαν, σε όλα τα επίπεδα.

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του φιλοσόφου Γεωργίου Γεμιστού-Πλήθωνος, που γράφει γι αυτήν: «Η Βασιλίς αύτη με πολλήν ταπείνωσιν και καρτερικότητα εφαίνετο να αντιμετωπίζει και τας δύο μορφάς της ζωής. Ούτε κατά τους καιρούς των δοκιμασιών απεγοητεύετο, ούτε όταν ευτυχούσε επανεπαύετο, αλλά εις κάθε περίπτωσιν έκανε το πρέπον. 

ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΝΑΝΟΥ

από τη Juliet

 .

{ Ο βυζαντινός χρονογράφος Ιωάννης Κανανός έζησε κατά τους χρόνους της παρακμής της Αυτοκρατορίας και υπήρξε  σύγχρονος των θλιβερών   γεγονότων της πτώσεως της Κωνταντινουπόλεως .

Εις το κατωτέρω χρονικόν του περιγράφει πως οι Ελληνες απέκρουσαν λυσσώδη επίθεσιν των Τούρκων  κατά της πρωτευούσης , η οποία είχε πολιορκηθή κατά το 1422 υπό την ηγεσίαν του Μουράτ Β’, βασιλεύοντος εν Κωνσταντινούπολει του γηραιού Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου (1348-1425). }

Περί του εν Κωνσταντινουπόλει  γεγονότος  πολέμου κατά το  1422 έτος 

Εν έτει τριακοστώ δευτέρω της ηγεμονίας των βασιλέων Μανουήλ του Παλαιολόγου και του υιού αυτού Ιωάννου , δεκάτη του μηνός  Ιουνίου , ημέρα Τρίτη , κατέδραμεν αύθις άφνω*  στρατιά καθ’ημών  Μουσουλμάνων  δις πέντε τον αριθμόν χιλιάδες , έχοντες και στρατάρχην άνδραν μανόν*  και αιμοβόρον και το όνομα τούτου Μιχάλπαις  εκαλείτο……..

Της δε πικροτάτης μάχης εκείνης και του φρικώδεστάτου πολέμου το πέρας  χρη διηγήσασθαι.

Το μεν γαρ πρώτον στράτευμα των Μουσουλμάνων    εκείνων, τη δεκάτη του Ιουνίου κατέδραμε και ημάς απέκλεισεν , ως προέφημεν , τη δε εικοστή τούτου, ετέρα εφάνη στρατιά Μουσουλμάνων ως νέφος χαλάζης πλήρες και τετρυγός ολέθριον , και πάσαν και παντοίαν την υπό των  Ρωμαίων ημαύρωσαν γην και ως φλόξ αστραπής καιομένης πάντα κατέκαυσε και ενεπύρισε και παν ξύλον κάρπιμον και δέντρον εύκαρπον και τας κουρβούλας των αμπελώνων εκ ρίζης απέτεμον. O δε στρατάρχης ο μέγας και πάντων εκείνων Αμιράς και δεσπότης έφτασεν , ήλθε