Ο βομβαρδισμός των Σπετσών από τον αυστριακό στόλο (19 Ιουλίου 1827).

Η βρικογολέτα Άσπασία΄του Ι. Κούτση. Του ίδιου τύπου ήταν και ο ΄Κίμων΄ του Α. Λεμπέση

.

Εμμανουήλ Α. Λούζης

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, Ναυτική Επιθεώρηση, τεύχος 530, Ιουλ.-Αυγ. 2001, σσ.69-79.

Από την αρχή της Επαναστάσεως, έγινε αντιληπτό ότι για την εκπόρθηση των φρουρίων της Πελοποννήσου (Ναύπλιο, Μονεμβασία, Πύλος, Κορώνη, Πάτρα), έπρεπε να εμποδισθεί ο ανεφοδιασμός τους σε πολεμικό υλικό και ζωοτροφές. Αυτό μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την εφαρμογή ενός στενού ναυτικού αποκλεισμού.

Η ελληνική Διοίκηση (Κυβέρνηση) λοιπόν, αποφάσισε να διακηρύξει τον αποκλεισμό των παραλίων. Βαρυσήμαντη πράξη στο σοβαρό αυτό θέμα του ναυτικού αγώνα, αποτέλεσε η διακήρυξη του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (Κόρινθος, 23 Μαρτίου 1822), με την οποία δηλοποιούσε τον αποκλεισμό από την Επίδαμνο (σημ. Δυρράχιο) μέχρι τη Θεσσαλονίκη, των παραλίων στην Ήπειρο, την Εύβοια, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία τα οποία ευρίσκονταν ακόμη στην κατοχή του εχθρού, καθώς και τον αποκλεισμό των λιμανιών στα νησιά του Αιγαίου, τις Σποράδες και την Κρήτη.

Η εφαρμογή του αποκλεισμού ανατέθηκε στον Τρινήσιο Στόλο. Οι τοπικές δημογεροντίες ή η κεντρική Διοίκηση, εφοδίαζαν τα ελληνικά πλοία με διπλώματα καταδρομής (πατέντες), στα οποία προσδιορίζονταν με ακρίβεια τα καθήκοντά τους. Ακόμη, με συνεχείς οδηγίες, υπενθυμίζονταν η ανάγκη σεβασμού των ουδέτερων σημαιών. Το κύριο μέλημα των προκρίτων και της Διοικήσεως ήταν η προσπάθεια αποφυγής κάθε πράξεως που θα μπορούσε να έχει δυσμενή αντίκτυπο στον Αγώνα.

Το τσιμεντόπλοιο στη Ντάπια

Η τσιμεντένια βάρκα του Lambot (συλλογή Παναγιώτη Βρονταμίτη)

.

Πολύ λίγοι ξέρουν, όταν φτάνει το πλοίο τους στη Ντάπια, ότι δένει πλάι σ’ένα παλιό γερμανικό τσιμεντόπλοιο που έχει ενσωματωθεί στο μόλο. Την ιστορία του, μάς τη διηγείται ο Παναγιώτης Βρονταμίτης.

Τσιμεντόπλοια είναι τα πλοία που κατασκευάζονται από τσιμέντο και σίδηρο (ενισχυμένο σκυρόδεμα), σε αντίθεση με την παραδοσιακή τεχνική που θέλει τα πλοία να κατασκευάζονται είτε από ξύλο είτε από σίδηρο. Τα πλεονεκτήματα που προέκυπταν σε αυτές τις κατασκευές ήταν το πολύ χαμηλό κόστος και ο μικρός χρόνος που απαιτείτο για να ολοκληρωθούν ενώ βασικά μειονεκτήματα τα υψηλά εργατικά έξοδα και το ακόμα υψηλότερο λειτουργικό κόστος.

Η ανάγκη κατασκευής τέτοιου είδους πλοίων προέκυψε όταν λόγω των Παγκοσμίων πολέμων και της βιομηχανικής επανάστασης πριν απ’αυτούς παρουσιάστηκε μεγάλη έλλειψη σιδήρου σε όλη την ταχύτατα βιομηχανικά εξελισσόμενη Ευρώπη.

Τα πρώτα γνωστά τσιμεντόπλοια ήταν μεγέθους βάρκας. Αναφέρεται χαρακτηριστικά η πλωτή κατασκευή του Γάλλου Joseph Louis Lambot στην Νότια Γαλλία το έτος 1848. Η βάρκα αυτή αποτέλεσε έκθεμα στην Παγκόσμια Έκθεση που έλαβε χώρα στο Παρίσι το 1855.

Την επόμενη δεκαετία εμφανίστηκαν μεγαλύτερες κατασκευές σε όλη την Ηπειρωτική Ευρώπη, σκάφη από τσιμέντο που χρησιμοποιούνταν για μεταφορές πλέοντας σε ποταμούς ή κανάλια, μέχρι που το 1896 ένας Ιταλός μηχανικός ο Carlo Gabellini άρχισε να χτίζει τα πρώτα τσιμεντόπλοια, μικρά στην αρχή και αργότερα μεγαλύτερα.