Κάποια Χριστούγεννα

.

Η παρακάτω επιστολή του Γρηγόριου Ξενόπουλου γράφτηκε τα Χριστούγεννα του 1925 και απευθυνόταν στους μικρούς αναγνώστες της Διάπλασης των παίδων, περιοδικού που διεύθυνε με επιτυχία για 50 χρόνια (1896-1944, 1946-1948). O Ζακυνθινός λογοτέχνης και θεατρικός συγγραφέας αναπολεί, με νοσταλγία αλλά και χιούμορ, τα παιδικά του χρόνια και την οικογενειακή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, σε συνδυασμό με τα έθιμα και τις παραδοσιακές συνήθειες του τόπου του.

.

 Αθήνα, 26 Δεκεμβρίου 1925

Αγαπητοί μου,

Έναν καιρό στη ζωή μου, τα Χριστούγεννα τα γιόρταζα… την Πρωτοχρονιά. Πώς; Ακολουθούσα κανένα δικό μου καλαντάρι*, ή είχα προσηλυτισθεί σε καμιά αίρεση;… Τίποτ’ απ’ αυτά. Μόνο που τον καιρό εκείνο, νιόφερτος στην Αθήνα, φοιτητούδι, σχεδόν παιδί, δεν μπορούσα να καταλάβω Χριστούγεννα χωρίς…  κουλούρα.

Στη Ζάκυθο, βλέπετε, όπου είχα μεγαλώσει, την παραμονή των Χριστουγέννων το βράδυ, κόβουν με πομπή* κάποια κουλούρα.

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ ΚΟΡΑΗ: «O Παπατρέχας»

Φωτογραφία από:el.wikipedia.org

«Το πλασματικό πρόσωπο του Παπατρέχα δημιουργήθηκε το 1811, όταν ο Αδαμάντιος Κοραής εξέδωσε στο Παρίσι την Α ραψωδία της Ιλιάδας. O Παπατρέχας εμφανιζόταν εκεί ως ένας αγράμματος αλλά φιλοπρόοδος παπάς από τη Χίο, ο οποίος περιέβαλε με αγάπη και ενθουσιασμό την προσπάθεια του Κοραή να εκδώσει αρχαία συγγράμματα, με σκοπό να διαφωτίσει και να μορφώσει τους ομοεθνείς του.

Το κείμενο αυτό, με το οποίο ο Παπατρέχας εισάγεται ως λογοτεχνικός ήρωας, έχει μορφή διαλογικής επιστολής και αποτελεί τα προλεγόμενα της έκδοσης. Με τον ίδιο τρόπο ο Παπατρέχας επανέρχεται το 1817, όταν ο Κοραής εκδίδει τη Β ραψωδία της Ιλιάδας.

Στη νέα εισαγωγή ο Παπατρέχας, όπως θα διαπιστώσετε από το απόσπασμα που ακολουθεί, έχει κατανοήσει την αξία της ελληνικής κληρονομιάς, την οποία με πάθος υπερασπίζεται από τη φθορά του χρόνου και την αρπακτικότητα των ξένων περιηγητών.»

Πριν σοφισθή την προγονικήν ημών σοφίαν, περιήρχετο τα χωρία της Χίου, να συνευφραίνεται με τους άλλους ιερέας φίλους του· αλλά τώρα, παρά την φιλικήν ταύτην επίσκεψιν, ασχολείται και εις έρευναν παλαιών επιγραφών ελληνικών ή λειψάνων τέχνης αρχαίας οποιωνδήποτε.

Αν η επιγραφή ή το λείψανον δύναται να μεταφερθή, το φέρει αυτός εις την Βιβλιοθήκην της πόλεως· αν είναι ολίγον βαρύτερον, μεταχειρίζεται την βοήθειαν των Βολισσινών*, διά να το καταβάση εις την πόλιν· αν όμως σιμά του βάρους είναι και προσκολλημένον εις την γην, δίδει την είδησιν εις τους πολίτας, διά να γνωρίζωσι καν τον τόπον και ν’ αγρυπνώσιν εις την φύλαξιν αυτού.

Είχε πρότερον μεγάλην εύνοιαν εις τους Άγγλους, εκ των οποίων εγνώρισε πολλούς περιηγητάς· αφού όμως έμαθεν ότι μας γυμνώνουσι καθημέραν από τα πολύτιμα της προγονικής δόξης δείγματα και τα μεταφέρουσιν εις την Αγγλίαν, όπου η θέα των γίνεται εις τους λοιπούς Ευρωπαίους δύσκολος, και εις ημάς τους ταλαιπώρους κτήτορας αδύνατος, δεν αρκείται πλέον να τους βλέπη και να τους παρατηρή με ζηλοτυπίαν· αλλ’ ευθύς, όταν ακούση Άγγλον επιδημούντα* εις την Χίον, το μηνύει πρώτον εις τους Βολισσινούς, έπειτα πέμπει αποστόλους* εις τα λοιπά χωρία, και εμπνέει εις όλων των κατοίκων τας ψυχάς τόσον φόβον, όσον ήθελεν εμπνεύσειν και παρουσία ληστών.