Δικτατορία, λίγο πριν- λίγο μετά το Πολυτεχνείο….

.

Αντώνης Κακαράς

Τρέχανε τα γεγονότα εκείνης της χρονιάς με τη Νομική,  το Κίνημα του Ναυτικού, την αμνηστία και το δημοψήφισμα για τη βασιλεία. Έτσι φτάσαμε στο γκρέμισμά της και το δικτάτορα να παίρνει έναν ακόμα τίτλο αυτόν του προέδρου της δημοκρατίας. Άρχισαν να πληθαίνουν οι πιέσεις στη χούντα από διάφορες μεριές.

Στην Πολυκλινική είδε το Μουστακλή με το οργισμένο βλέμμα να επαναλαμβάνει συνέχεια βρισιές, που ‘λεγε καθώς φαίνεται στους βασανιστές του σαν τον σακάτευαν. Αυτό ήταν και έμεινε μέχρι τέλους το λεξιλόγιό του. Για πολλά χρόνια μέχρι το θάνατό του θα ‘καναν συχνά παρέα και με τον αχώριστο φίλο του το Βαρδάνη.

Εν τω μεταξύ ο δικτάτορας υποχρεώθηκε να προχωρήσει σε μέτρα φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος, όπως είπε.  Ο  Μαρκεζίνης και  το πείραμά του όμως δεν έδειχνε να πετυχαίνει, κάποιοι απ’ την αριστερά νόμισαν πως ήταν  ευκαιρία, στήριξαν την προοπτική δηλώνοντας  πρόθεση συμμετοχής σ’ εκλογές, βάθαινε το χάσμα στον κόσμο τους, οι συμβιβασμοί δε σκλήραιναν τη διάθεση για αντίσταση, αντίθετα χαλάρωναν οι προσπάθειες,  διαφωνούσαν συχνά με τους άλλους, έτσι έφτασαν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Πήγε και τούτος εκεί την πρώτη μέρα, να δει τί γίνεται, δεν χόρταινε τα παιδιά, τα συνθήματα, το πανηγύρι, τις ατέλειωτες και παθιασμένες συζητήσεις, όλα όσα συνέβαιναν μέσα και απέξω.

«Η χούντα έβγαλε το βελούδινο γάντι της» – Τι έγραψε ο διεθνής Τύπος για την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973

.

«Ενώ πολλαπλασιάζονται οι συλλήψεις και οι προσαγωγές ακόμη και μπροστά στα μάτια των περαστικών, η ζωή στους δρόμους της Αθήνας “προσποιείται” πως έγινε ξανά κανονική».

Ετσι ξεκινούσε το ρεπορτάζ της Monde στο φύλλο με ημερομηνία 21 Νοεμβρίου 1973, όπως προκύπτει από έρευνα του ΑΠΕ-ΜΠΕ στα αρχεία της γαλλικής εφημερίδας.

«Μετά τον φόβο και τη βία του σαββατοκύριακου, μια παράξενη αμηχανία διακατέχει τους Έλληνες. Κρέμονται από τις εφημερίδες οι οποίες, πάντα σε καθεστώς λογοκρισίας, δεν δίνουν άλλες πληροφορίες από τις «ανακοινώσεις» του στρατηγού Δημήτρη Ζαγοριανάκου, αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων, ή κάποιες περιγραφές για το Πολυτεχνείο που «κατέλαβαν οι αναρχικοί»».

Το καθεστώς είχε μάλιστα καλέσει τους ξένους δημοσιογράφους στο Πολυτεχνείο για να διαπιστώσουν με τα ίδια τους τα μάτια ότι όλα έβαιναν καλώς. Και ο δημοσιογράφος της Monde διαπίστωνε: «Η επίσκεψη στο Πολυτεχνείο που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα δεν έπεισε τους ξένους ανταποκριτές. Τα πάντα έμοιαζαν με καλοστημένο θέατρο…».

Πολυτεχνείο: Συγκλονιστική μαρτυρία του φωτορεπόρτερ που απαθανάτισε την είσοδο του τανκ (17 Νοεμβρίου 1973)

. 

Μία από τις κορυφαίες στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας ακουμπά στο μεγαλείο κάποιων «τρελών», κάποιων αποφασισμένων, να σταθούν μπροστά από ένα τανκ, πιστεύοντας ότι έτσι θα το κρατήσουν έξω από το Πολυτεχνείο, νομίζοντας ότι η χούντα θα λυγίσει.

Ήταν στις 17 Νοέμβρη.

Τη στιγμή αυτή απαθανάτισε μέσα από τον φωτογραφικό του φακό ο Τέλης Σαρρηκώστας. Ένας από τους σημαντικότερους φωτορεπόρτερ στη χώρα μας, που για 40 χρόνια μιλούσε με τη φωτογραφική του μηχανή. Σήμερα, μιλάει στο «Πρακτορείο», για όσα έζησε εκείνο το αξέχαστο τριήμερο, που είχε δώσει πάλι στους Έλληνες την περηφάνια τους.

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973

«Βγαίνοντας από το Πολυτεχνείο ήξερα ότι θα γίνονταν σημαντικά, ιστορικά γεγονότα. Κοίταζαν κατάματα τον φακό κι έλεγαν τα αιτήματά τους. Από τον τόνο της φωνής τους και τα βλέμματα καταλάβαμε ότι οι φοιτητές μιλούσαν σοβαρά». Αυτές ήταν οι πρώτες σκέψεις του Τέλη Σαρρηκώστα, αμέσως μετά τη συνέντευξη που έδωσαν οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973, σχεδόν ένα 24ωρο πριν τα δραματικά γεγονότα και την οποία είχε παρακολουθήσει μαζί με πολλούς άλλους Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους.

Τα ατέλειωτα σκάνδαλα της «αδιάφθορης» χούντας

του Διονύση Ελευθεράτου

Μνήμες, σε φόντο …χακί – μαύρο! Η 14η Δεκεμβρίου συνέπεσε με την επέτειο ενός ξεχασμένου συμβάντος, του οποίου η υπόμνηση αξίζει θα αφιερωθεί στους αδαείς ή υποκριτές που αναμασούν το κωμικοτραγικό κλισέ περί «αδιάφθορης, τίμιας» χούντας που «δεν έφαγε λεφτά». Ποιο ήταν το γεγονός; Η εξαγγελία (1968) εκ μέρους του δικτάτορα Παπαδόπουλου ενός έργου μέγιστης «ελληνοχριστιανικής» σημασίας: Τον «Τάματος του Έθνους», ενός γιγάντιου ναού…

Ο ναός δεν ανεγέρθηκε ποτέ, αλλά …εγέρθηκαν και «φτερούγισαν» εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμές από το Ταμείο που συστάθηκε γι” αυτό το λόγο. Το Τάμα συγκαταλέγεται στα πλέον εμβληματικά από τα αναρίθμητα μικρά ή μεγάλα, σκάνδαλα -κάθε είδους- της δικτατορίας. Προτού δούμε εκ του σύνεγγυς ορισμένα από αυτά (όσα, τέλος πάντων, χωρούν σε ένα -εξ ορισμού ανεπαρκές- δισέλιδο!) ας «ακτινογραφήσουμε» εν τάχει τα σαθρά «άλλοθι» όσων περιβάλλουν με ιδιότυπο φωτοστέφανο τη χούντα. Πώς ακριβώς «αποδεικνύεται» ότι το φασιστικό καθεστώς φρουρούσε, σαν Κέρβερος, το δημόσιο χρήμα και τις αρχές της «χρηστής διοίκησης»;