Tα «διόδια των φόρων» στις εισόδους πόλεων. Οι αντιδράσεις από το χαράτσι που έριξαν τον Χαρίλαο Τρικούπη!

«Οι σωτήρες του φορολογούμενου λαού», λαϊκή εικονογραφία. Ο Τρικούπης έχει στις πλάτες του το ίσχνο άλογο «ΕΛΛΑΣ».

.

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά

Ευρηματικοί υπήρξαν ανέκαθεν οι φοροφυγάδες αλλά πιο ευρηματικοί οι… φορομπήχτες, όπως αποκαλεί ο λαός από την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους όσους θεσπίζουν τις διάφορες μορφές φόρων και τελών. Ιδιαίτερα ευφυείς αποδείχθηκαν οι μηχανισμοί την περίοδο του Όθωνα.

Οι μεν Βαυαροί χρησιμοποιούσαν τη διεθνή νομολογία, την οποία ορισμένοι εξ αυτών συνδύαζαν με την αρχαιολατρία, αναζητώντας στα αρχαία κείμενα την ιδεολογικοποίηση των πράξεών τους. Οι Έλληνες συνάδελφοί τους, κυρίως μορφωμένοι Φαναριώτες χρησιμοποιούσαν τις εμπειρίες τους από το σύστημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τις εφαρμοσμένες από την Τουρκοκρατία μεθόδους.

Από τη μακρά σειρά των φόρων που καθιερώθηκαν επί Οθωνος ήταν και τα περίφημα «διαπύλια τέλη». Μια μορφή έμμεσης φορολογίας, κάτι σαν τα σημερινά «διόδια», τα οποία όμως επιβάλλονταν από τις δημοτικές αρχές στα προϊόντα που εισάγονταν στην περιοχή τους από άλλες περιοχές της επικράτειας. Δημοτικοί εισπράκτορες ήταν στημένοι στις εισόδους των πόλεων και εισέπρατταν φόρο στα εισερχόμενα οχήματα, υποζύγια και εμπορεύματα.

Η αρχαία προέλευση και οι νεότεροι «ΦΟΡΟΙ»

Η εφημερίδα «Ακρόπολη»

Η εφημερίδα «Ακρόπολη». 28 Οκτωβρίου 1940

.

Γράφει ο Κότσης Παναγιώτης

Α. Εισαγωγή:

Γύρω στο 1880, παρατηρείται μία «στροφή» ως προς το «είδος» της γλώσσας, η οποία έπρεπε να χρησιμοποιηθεί. Σαφέστερα, η αλλαγή αυτή είχε ως εκπροσώπους τους νέους ποιητές, οι οποίοι συναποτέλεσαν την «Γενιά του 1880».[1] Η «προσφορά» της γενιάς αυτής υπήρξε ιδιαίτερα πλούσια και, «αντανακλούσε» την ιδεολογική συγκρότηση του μικρού βασιλείου καθώς και τα περισσότερο «αδρά» χαρακτηριστικά του. Σαφέστερα, οι ποιητικές συλλογές των πρωτοεμφανιζομένων εκφράζουν μία «ροπή» προς τον πραγματισμό της εποχής και, συγχρόνως, μία «απομάκρυνση» από την αγοραία ρητορικότητα των προηγουμένων.

Β. Η «ανακαίνιση» του ελληνικού Τύπου:

Εκείνη την εποχή συντελείται και μία «ανανέωση» στον αθηναϊκό τύπο της εποχής, η οποία όμως δεν διαπιστώθηκε άμεσα. Τα μεγάλα αθηναϊκά φύλλα, τα οποία είχαν πρωτοεμφανιστεί κατά την περίοδο του Όθωνα, όπως η «Αθηνά» του Αντωνιάδη, ο «Αιών», ο οποίος εκδιδόταν από τους Ιωάννη και Τιμολέοντα Φιλήμονα και, η περίφημη «Ελπίς», υπό τον Λεβίδη, είχαν «πάψει» να ασκούν επιρροή στις λαϊκές μάζες του κέντρου. Πάντως, θα ήταν σοβαρό παρόραμά μας το να μην αναφερθεί η έντονη παρουσία μίας «ομάδας» εντύπων, με σατιρικό χαρακτήρα.

Το σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο Νίκολσον (4 Ιανουαρίου 1885)

ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΛΟΦΟ ΝΥΜΦΩΝ 1890

αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Θέματα

.

Το πρωινό της 4ης Ιανουαρίου 1885 ο Βρετανός προσωρινός επιτετραμένος της Αγγλίας στην Αθήνα Arthur Nicolson αποφάσισε να ανέβει με την σύζυγο του στον λόφο του Λυκαβηττού για να χαρεί την απρόσμενη (για την εποχή) ηλιοφάνεια του Αττικού ουρανού. Πλησιάζοντας προς την κορφή του λόφου συνάντησαν τρεις χωροφύλακες που τους υποδείκνυαν με φωνές και με νοήματα να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό μονοπάτι καθώς απαγορευόταν να περάσουν από το σημείο εκείνο επειδή είχε γίνει πρόσφατα η δενδροφύτευση του.

Το ζεύγος δεν κατάλαβε τι τους έλεγαν καθώς δεν γνώριζαν σχεδόν καθόλου Ελληνικά και συνέχισαν απτόητοι τον δρόμο τους. Τότε προς μεγάλη έκπληξη του Νίκολσον, σύμφωνα πάντα με την επίσημη έκθεση του ίδιου προς την Ελληνική Κυβέρνηση, ο ένας από τους τρεις χωροφύλακες τον απώθησε βίαια, τον χτύπησε τρεις φορές με το ραβδί του, ενώ ακόμη και όταν ο Άγγλος υποχώρησε στην κεντρική οδό, ο χωροφύλακας του πετούσε πέτρες!!

Μετά το περίεργο και πρωτοφανές αυτό επεισόδιο, ο Νίκολσον παραβιάζοντας το διπλωματικό πρωτόκολλο δεν απευθύνθηκε στο Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Κοντόσταυλο, αλλά πήγε απ΄ευθείας στο γραφείο του Πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη ζητώντας την παραδειγματική τιμωρία του βιαιοπραγούντος χωροφύλακα. Ο Πρωθυπουργός εκδήλωσε την συμπάθεια του στον Νίκολσον και διαβεβαίωσε ότι θα τον ικανοποιούσε όσο πιο άμεσα μπορούσε. Μετά από άμεση σχετική υπηρεσιακή έρευνα που διατάχθηκε, βρέθηκε πως ο χωροφύλακας που πρωταγωνίστησε στο επεισόδιο ήταν ο Λουκάς Καλπούζος ο οποίος και συνελήφθη, καθώς αναγνωρίστηκε και από τον ίδιο τον Νίκολσον. Η κυβέρνηση όμως περιέργως καθυστέρησε μια ημέρα να απολύσει τον Καλπούζο, ενώ μέλη της υπό τον Τρικούπη μετέβησαν με καθυστέρηση στην οικία του Άγγλου διπλωμάτη για να εκφράσουν επισήμως την συμπάθεια τους.

Ἐμμανουὴλ Ῥοΐδης (28 Ιουλίου 1836 – 7 Ιανουαρίου 1904)

Εικόνα από:www.hellenica.de

 
Ὁ πνευματωδέστερος συγγραφέας τοῦ περασμένου αἰώνα, ἀπὸ τοὺς προδρόμους τῆς ἑλληνικῆς πεζογραφίας καὶ κριτικῆς, καὶ τοὺς συντελεστὲς τῆς ἀναγέννησης τῆς πνευματικῆς ζωῆς τοῦ τόπου.

Χιακῆς καταγωγῆς γεννήθηκε στὴν Ἑρμούπολη τῆς Σύρου τὸ 1836 καὶ μεγάλωσε στὴ Γένοβα τῆς Ἰταλίας, ὅπου ἐμπορευόταν ὁ πατέρας του. Σὲ ἡλικία δεκατριῶν χρονῶν ξαναγύρισε στὴ Σύρα, περάτωσε τὶς ἐγκύκλιες σπουδές του, σπούδασε φιλολογία στὸ Βερολίνο κι ὕστερα ἐγκαταστάθηκε στὴν Ἀθήνα.

Ἡ πατρική του περιουσία καὶ οἱ ἐμπορικές του ἐνασχολήσεις τοῦ προσπόρισαν οἰκονομικὴ ἀνεξαρτησία καὶ ἐλευθερία γνώμης, ὥστε, ὅταν στράφηκε ἀργότερα στὴ δημοσιογραφία καὶ τὴν κριτική, νὰ ἀσκήσει ὀξύτατο, καυστικό, ἀλλὰ καὶ δίκαιο, ἀνεπηρέαστο, ἀντικειμενικὸ ἔλεγχο τῆς πολιτικῆς, κοινωνικῆς καὶ πνευματικῆς μας ζωῆς.

Οἱ σελίδες του εἶχαν ἐπὶ πλέον τὸ χάρισμα τοῦ χιοῦμορ, τῆς σάτιρας, τοῦ εὐφυολογήματος. Ἀνέβασε τὸ λειτούργημά του σὲ καθαρὰ εὐρωπαϊκὸ ἐπίπεδο, χωρὶς νὰ πάψει νὰ εἶναι ἀνεπηρέαστος καὶ ἀσυμβίβαστος, ἀκόμα κι ὅταν ἔγινε φτωχὸς (περὶ τὸ τέλος τῆς ζωῆς του).

Τὸ 1875 ἱδρύει τὴν ἐφημερίδα Ἀσμοδαῖος, σατιρικοῦ καὶ πολιτικοῦ χαρακτῆρα. Τὸ 1877 ξεκινάει ἡ μεγάλη φιλολογική του διαμάχη μὲ τὸν Ἄγγελο Βλάχο. Τὸ 1878 ἐκδηλώνει τὴν ἀνοιχτή του ὑποστήριξη πρὸς τὸν Χαρίλαο Τρικούπη. Διορίζεται ἔφορος τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης, συμμετέχει στὴν συντακτικὴ ἐπιτροπὴ τῶν περιοδικῶν Παρνασσὸς καὶ Ἑστία, δημοσιεύει πλῆθος ἄρθρα, εὐθυμογραφήματα, χρονογραφήματα, κριτικές, γλωσσικὲς μελέτες, ἐνῶ παράλληλα συντάσει τὶς ἐτήσιες διπλωματικὲς ἐπιθεωρήσεις τῆς ἐφημερίδας Ὤρα τοῦ Τρικούπη.

Τελικά »τίς πταίει;»;..

Όταν στις 29 Ιουνίου 1874 στην εφημερίδα »ΚΑΙΡΟΙ» του Πέτρου Κανελλίδη ο Χαρίλαος Τρικούπης δημοσίευε το πολύκροτο άρθρο του με τίτλο »Τίς πταίει;»,

..έθετε το πολύ βασικό ερώτημα: »Αηδιάζοντες και αγανακτούντες και βλέποντες την γενικήν κατάπτωσιν των πολιτευομένων ερωτώμεν αυτούς, μη τυχόν αληθώς πταίει το Έθνος;»

     Αν παραλλάξουμε λίγο το ερώτημα, χωρίς να χάσουμε πολύ απ’ την ουσία του, θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: μη τυχόν στ’ αλήθεια φταίει ο λαός;
     Το ερώτημα αυτό έρχεται και ξανάρχεται, είτε σαν σόφισμα, είτε σαν πραγματική αναρώτηση, θέτοντας το δάχτυλο  »επί των τύπων των ήλων»: ΦΤΑΙΕΙ Ο ΛΑΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΓΕΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΛΕΓΕΙ;

Θα ήταν πολύ εύκολο να απαντήσουμε: ναί!  Συγχρόνως όμως θα έπρεπε να αναρωτηθούμε:  
     Διαμορφώνει ο ίδιος ο λαός τις εκλογικές διαδικασίες, με τις οποίες οδηγείται στην κάλπη;
Διαλέγει ο ίδιος ο λαός το εκλογικό σύστημα με το οποίο »εκπροσωπείται» στο Κοινοβούλιο;
Μήπως ίσως μπορεί να ορίσει τον χρόνο κατά τον οποίο εκτιμά ότι θα πρέπει να εκφράσει την γνώμη του;
Και το σπουδαιότερο:ΕΧΕΙ Ο ΛΑΟΣ ΠΛΗΡΗ ΚΑΙ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΚΤΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ;

Η ιστορία της δραχμής. Λίγα λόγια για το παλιό εθνικό μας νόμισμα

Φωτογραφία από:autochthonesellhnes.blogspot.com

Γράφει ο Γιώργος Μητροπέτρος (οικονομολόγος, μέλους συμμορία της δραχμής).

Η δραχμή καθιερώθηκε στην αρχαία Ελλάδα από το Φείδωνα του Άργους, σε αντικατάσταση του οβολού που είχε σχήμα σιδερένιας σούβλας και το πάχος του ήταν τόσο, ώστε η χούφτα ενός ανδρικού χεριού να μπορεί να πιάσει έξι οβολούς. Γι’ αυτό και καθορίστηκε η μία δραχμή να αναλογεί σε έξι οβολούς. Η δραχμή διατήρησε την ονομασία της στους κλασσικούς χρόνους μέχρι τα τέλη της αρχαιότητας.

Το 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας καθιερώνει αρχικά ως εθνικό νόμισμα τον Φοίνικα, το οποίο αντικαταθίσταται από τη δραχμή το 1832.

Το 1841 παραχωρείται στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος το προνόμιο της έκδοσης χαρτονομισμάτων το οποίο μεταβιβάζεται το 1927 στην Τράπεζα της Ελλάδος. Το 1867 η δραχμή συνδέεται με τη Λατινική Νομισματική Ένωση που είχαν συμπράξει η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ελβετία και η Ιταλία, η οποία όμως διαλύεται λίγο αργότερα.

Η μετέπειτα ιστορική διαδρομή του εθνικού μας νομίσματος, σηματοδοτείται από δύο μεγάλες πτωχεύσεις, αυτήν του 1893 υπό τον Χαρίλαο Τρικούπη και αυτήν του1932, στη δίνη τότε της μεγάλης διεθνούς οικονομικής κρίσης. Στη διάρκεια της κατοχής 1940-44, η δραχμή ταλαιπωρείται από τον υπερπληθωρισμό που εξανεμίζει σε καθημερινή σχεδόν βάση την αξία της.

ΡΟΖΟΥ: Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΧΟΥΛΙΓΚΑΝ ΤΩΝ ΘΕΩΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

*Η Βουλή της εποχής του Χαρίλαου Τρικούπη. Πίνακας του Ν. Ορλώφ

    Αντίπαλος του Χαρ. Τρικούπη

 Οπαδός του Θεόδ. Δηλιγιάννη

Κυρία του καλού κόσμου, αλλά… γλωσσού

Κυριαρχούσε στα θεωρεία της Βουλής

 Πελματώδη ποδοκροτήματα, χειλώδη σφυρίγματα” και άλλα ευτράπελα!…

 Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 Ήταν κυρία του καλού κόσμου, αλλά έμεινε στην ιστορία σαν η μεγαλύτερη χούλιγκαν του Κοινοβουλίου! Η δράση της έφερε σε δύσκολη θέση, ακόμα και τον μεγάλο Χαρίλαο Τρικούπη.

Ήταν η περίφημη Ροζού, δυναμική, εφευρετική και γλωσσού! Την γνώρισαν οι κοινοβουλευτικοί άνδρες των τελών του προπερασμένου αιώνα. Άλλοι την φοβήθηκαν και άλλοι την είχαν σύμμαχο και στήριγμα.

Τα πολύ παλαιότερα χρόνια, τις μεγάλες διαμάχες των πολιτικών- ιδιαίτερα δε των πολιτικών αρχηγών- παρακολουθούσαν με μεγάλο ενδιαφέρον οι πολίτες από τα  θεωρεία του κοινού της Βουλής, η οποία τότε στεγάζονταν στο Μέγαρο του σημερινού Μουσείου της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας στην οδό Σταδίου, πίσω από τον ανδριάντα του έφιππου Κολοκοτρώνη.

Η τρόικα ήρθε για να μείνει: Την προηγούμενη φορά κάθισε 80 χρόνια! Είδαν κι έπαθαν για να τη διώξουν από την Αθήνα…

Το 1978, η Διεθνής Οικονομική Επιτροπή στεγαζόταν στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ. Η καλαίσθητη μεταλλική πινακίδα που κοσμούσε την είσοδο του κτιρίου.

Το 1978, όταν καταργήθηκε η Διεθνής Οικονομική Επιτροπή στεγαζόταν στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ. Η φωτογραφία έχει ληφθεί τις ημέρες που εκδόθηκε ο νόμος για την κατάργησή της.

Αναμφισβήτητα η ελληνική φιλοξενία είναι παροιμιώδης, γεγονός που αποδεικνύεται από την προτίμηση που δείχνει για τη χώρα μας το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι ελεγκτές του. Οι εκπρόσωποί του φαίνεται πως δεν μπορούν να ζήσουν μακριά από τον αττικό ουρανό.

Γι’ αυτό την προηγούμενη φορά που μας επισκέφθηκαν –με την ονομασία Διεθνής Οικονομική Επιτροπή- έμειναν ογδόντα (80) ολόκληρα χρόνια, από το 1898 έως το 1978!  Η σελίδα αυτή της οικονομικής μας ιστορίας παραμένει ακατάγραφη, όπως και πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειές της.

Είναι γνωστό ότι την προηγούμενη φορά που μας επιβλήθηκε «Έλεγχος» ήταν το 1898. Ήδη, από το 1893 ο Χαρίλαος Τρικούπης είχε κηρύξει την περίφημη πτώχευση και τέσσερα χρόνια αργότερα (1897) η Ελλάδα βγήκε ηττημένη από τις εχθροπραξίες με την Τουρκία.

 Με εντυπωσιακή εμμονή των Γερμανών επιβλήθηκε στην Ελλάδα ο διεθνής έλεγχος ως όρος για την εξασφάλιση της ειρήνης. «Αμ’ έπος αμ’ έργον» εκδίδεται ο Νόμος ΒΦΙΘ’ και τον Απρίλιο κιόλας του 1898 εγκαθίσταται στην Αθήνα η… τρόικα της εποχής.Στις θέσεις των σημερινών κ.κ. Σερβάας Ντερούζ, Πόουλ Τόμσεν και Κλάους Μαζούχ ήταν οι αείμνηστοι Τέστα (Γερμανός), Λετάν (Γάλλος) και Λόου (Αγγλος).

Μόνον που τότε οι κυβερνήσεις είχαν φανεί πιο γαλαντόμες και γιανα μην ταλαιπωρούν τους υψηλούς ελεγκτές μας φρόντισαν να τους κτίσουν και ιδιαίτερο Μέγαρο. Διάλεξαν δε μία από τις καλύτερες τοποθεσίες, πίσω από το τότε παλάτι του Διαδόχου, που δεν ήταν άλλο από το σημερινό Μέγαρο της Προεδρίας της Δημοκρατίας.