Η γερμανική εισβολή στην ανοχύρωτη Αθήνα τον Απρίλιο του ’41

.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Ήταν ημέρα Κυριακή, η 27η Απριλίου 1941. Σε ένα καφενείο, όπως τους άξιζε, περίμεναν τους εισβολείς οι τέσσερις άνδρες που ανέλαβαν το θλιβερό καθήκον της παράδοσης της πόλεως των Αθηνών.

Ήταν ο φρούραρχος Αθηνών, υποστράτηγος Χρ. Καβράκος, ο Νομάρχης Αττικοβοιωτίας Κ. Πεζόπουλος και οι δήμαρχοι Αθηναίων και Πειραιώς Αμβρόσιος Πλυτάς και Μιχ. Μανούσκος. Στην Επιτροπή προβλεπόταν ως πρόεδρος ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, ο οποίος αρνήθηκε όμως να παραστεί μη αντέχοντας να συναντήσει τους εισβολείς. Το καφενείο ονομαζόταν «ΛΟΥΞ» -άλλοι έγραψαν «ΠΑΡΘΕΝΩΝ»-, ανήκε στον κτηματία Ανδρέα Γλεντζάκη και βρισκόταν στη διασταύρωση των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας, απέναντι από την τότε έπαυλη Θων.

Οι Έλληνες αξιωματούχοι δήλωσαν πως η Αθήνα ήταν μια ανοχύρωτη πόλη που δεν είχε την πρόθεση να προβάλει αντίσταση. Ο Γερμανός αντισυνταγματάρχης Φον Σέιμπεν όρισε ουσιαστικά πολιτικούς διοικητές των Αθηνών και του Πειραιώς τους δύο δημάρχους, ενώ κατέστησε αιχμάλωτο πολέμου και υπεύθυνο για τυχόν εχθρικές πράξεις τον υποστράτηγο Καβράκο.

Χρύσανθος: ὁ Ἱεράρχης πού ἀρνήθηκε νὰ ὑποδεχθεῖ τοὺς Γερμανοὺς τὸ 1941!

Εικόνα από:ethniki-paideia.blogspot.com

Ὁ Χρύσανθος ἦταν ἄνθρωπος καὶ ἱεράρχης ἀλύγιστος. Δὲν ἤξερε τί θὰ πεῖ ἐλαστικότης χαρακτῆρος, τί θὰ πεῖ ἀνάγκη ἠθικῆς προσαρμογῆς πρὸς τὶς περιστάσεις, τῆς ὁποίας ἐλατήριο θὰ ἦταν τὸ ἀτομικὸ συμφέρον. Εὐλόγησε τὰ ὄπλα στὸ ΟΧΙ τοῦ 1940, στάθηκε δίπλα στοὺς τραυματίες τοῦ πολέμου καὶ δὲν δέχθηκε συμβιβασμὸ μὲ τὴν κατάσταση ποὺ εἶχε δημιουργηθεῖ μὲ τὸ στρατὸ κατοχῆς…

Στὶς 27-4-1941, οἱ Γερμανοὶ μπῆκαν στὴν Ἀθήνα. Ὁ Ἕλλην φρούραρχος Καβράκος, του ζητοῦσε νὰ πᾶνε μαζὶ νὰ τοὺς ὑποδεχτοῦν στοὺς Ἀμπελοκήπους καὶ νὰ τοὺς παραδώσουν τὴν πόλη.

Ἀρνήθηκε κατηγορηματικὰ λέγοντας! «Ἒργον τοῦ Ἀρχιεπισκόπου εἶναι νὰ ἐλευθερώνη καὶ ὄχι νὰ ὑποδουλώνη». Δύο μέρες μετά, ὁ ἐπίτροπος τοῦ ναοῦ τῆς Μεταμορφώσεως Πλάκας Πλάτων Χατζημιχάλης, τοῦ ἀναγγέλλει τὸν σχηματισμὸ τῆς κυβερνήσεως Τσολάκογλου τῆς ὁποίας ἦταν μέλος, καὶ ζητεῖ ἀπὸ τὸν Χρύσανθο νὰ….
τοὺς ὁρκίσει!!

Τοῦ ἁπαντά: «Ἡ ἐθνικὴ κυβέρνησις τὴν ὁποία ὤρκισα, ἐξακολουθεῖ νὰ ὑφίσταται καὶ νὰ συνεχίζη τὸν πόλεμον. Ἄλλην κυβέρνησιν δὲν δύναμαι νὰ ὁρκίσω!…», προσθέτοντας ὅτι «σὲ ὕποπτες καὶ ἀντεθνικὲς ἐνέργειες, ποὺ θὰ εἶναι ἐθνικῶς ὀλέθριες, δὲν μπορεῖ ἡ Ἐκκλησία νὰ δώσει τὸν ὅρκο καὶ τὴν εὐλογία της…»

Καὶ λίγες ὧρες μετά, καθὼς ἔβγαινε ἀπὸ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ γιὰ νὰ κηδέψει τὸν φίλο του Κων. Σπανούδη, δημοσιογράφο στὴν Πόλη καὶ πρόεδρο τῆς ΑΕΚ, συναντᾶ τὸν ὑπασπιστὴ τοῦ Τσολάκογλου ( ταγματάρχη Δ. Γαργαρόπουλο) ποὺ τὸν καλεῖ ἐκ μέρους τοῦ στρατηγοῦ νὰ πάει στὴν ὁρκωμοσία.