Καινοφανείς θεολογικές απόψεις ενόψει των Διαλόγων.

του (μακαριστού πλέον) Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Γεωργίου Καψάνη,
Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους

H στασιμότης στην εξέλιξη των Θεολογικών Διαλόγων δεν σημαίνει αδράνεια από πλευράς των θεολόγων που οραματίζονται μία οικουμενιστική – συγκρητιστική ενότητα του Χριστιανικού κόσμου. Φαίνεται ότι κάποιοι θεολόγοι εργάζονται για να δημιουργήσουν τις θεολογικές γραμμές, στις οποίες θα ήθελαν να ωθήσουν τις συνοδικές διαδικασίες των Ιεραρχιών των Αγιωτάτων Ορθοδόξων Εκκλησιών ή ενδεχομένως και μιας μελλούσης πανορθοδόξου συνόδου. Εργάζονται, ώστε το έργο τους να αποτελέσει τις προτάσεις η το περιεχόμενο των “φακέλων” που θα προωθηθούν ως υλικό για την συνοδική απόφαση. Η εργασία τους ενίοτε έχει ακαδημαϊκό χαρακτήρα, άλλοτε όμως αποτελεί την ολοκλήρωση του έργου ειδικών εκκλησιαστικών επιτροπών.

Π. Γεώργιος Μεταλληνός – Η σπουδαία προσφορά του Μεγάλου Φωτίου στην Εκκλησία.

Ομιλεί ο π. Γεώργιος Μεταλληνός.

Στις 6 του μηνός γιορτάσαμε την μνήμη ενός από τους μεγαλυτέρους Αγίους της Εκκλησίας μας, που έχει σημαίνουσα θέση εις την εκκλησιαστική μας ιστορία και ιδιαίτερα σήμερα είναι επίκαιρος. Πρόκειται για τον Άγιο Φώτιο, τον Μέγα Φώτιο. Θα προσπαθήσω λοιπόν να κάνω μίαν απλή σκιαγράφηση της μεγάλης αυτής προσωπικότητος, διότι ισχύει και περί αυτού αυτό το οποίον έχει πει κάποιος σοφός για τον Ιωάννην τον Χρυσόστομον: όσα και να πεις προς έπαινόν του θα είναι λειψά, δεν θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Ο Μέγας Φώτιος διακρίθηκε ως λόγιος επιστήμονας, μεγάλος κριτικός, κλασσικός φιλόλογος. Δηλαδή είχε αρίστη Ελληνική παιδεία. Ήταν διπλωμάτης επίσης σημαντικός αλλά και ασκητικός και πνευματικός άνθρωπος. Δεν μπορεί να υπάρξει Επίσκοπος εις την Ορθοδοξία ο οποίος δεν αποκτά την θεολογία του μέσα από την πνευματική ζωή, την άσκηση. Και κάθε κληρικός, όχι μόνον οι Επίσκοποι. Διακρίθηκε επίσης ως μεγάλος Πατριάρχης. Ο δάσκαλός μου στην φιλοσοφική σχολή, ο μακαρίτης ο Νικόλαος ο Τωμαδάκης, σημειώνει ότι σε όλα με τα οποία ασχολήθηκε ο Μέγας Φώτιος διακρίθηκε, και είναι πραγματικά σε όλα Μέγας, Μεγάλος.

Το «Φιλιόκβε»

Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

1. Μιλώντας, ἀγαπητοί μου, γιά τήν Ἁγία Τριάδα, τόν Θεό μας, σήμερα θά πῶ γιά μιά μεγάλη διαφορά μεταξύ ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων καί τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν. Θά σᾶς μιλήσω γιά τό Φιλιόκβε. Εἶναι μεγάλη καί σημαντική ἡ διαφορά αὐτή, ἄν καί μερικοί τήν λέγουν μικρή καί ἀσήμαντη. Ξέρουμε ὅτι τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, εἶναι ὁμοούσια.

Ἀλλά ξέρουμε πάλι ὅτι τό καθένα Πρόσωπο ἔχει καί ἕνα ἰδικό του, ἕνα προσωπικό ἰδίωμα, πού τό διακρίνει ἀπό τό ἄλλα Πρόσωπα. Δηλαδή, ἡ Ἁγία Τριάδα εἶναι καί ἀμέριστη, ἀλλά εἶναι καί μερισμένη. Ὅπως τό λέγει ἀκριβῶς ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «ἀμέριστος ἐν μεμερισμένοις ἡ θεότης»!1 Τά προσωπικά ἰδιώματα τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπως λέγαμε στό προηγούμενο κήρυγμά μας, εἶναι τά ἑξῆς: Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος, εἶναι «αὐτογενής», καί εἶναι καί ἡ πηγή γιά τήν ὕπαρξη τῶν δύο ἄλλων Προσώπων.
Ὁ Υἱός γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα καί τό ῞Αγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα. Δηλαδή, ὁ Υἱός ἔχει διαφορετική σχέση μέ τόν Πατέρα ἀπό αὐτή τήν σχέση πού ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τόν Πατέρα. Ὁ μέν Υἱός γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα, τό δέ Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα. Ἄλλο τό «γεννᾶται» καί ἄλλο τό «ἐκπορεύεται».2