Ο άκαμπτος τραπεζίτης Στέφανος Σκουλούδης που έγινε Πρωθυπουργός (23 Νοεμβρίου 1938 – 20 Αυγούστου 1928)

.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Οι περισσότεροι Έλληνες τραπεζίτες, από γεννήσεως ελληνικού κράτους και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ενεπλάκησαν με την πολιτική. Ένας εξ αυτών υπήρξε και ο Στέφανος Σκουλούδης, ο κροίσος ομογενής από την Κωνσταντινούπολη με τις εσωτερικές και μεταφυσικές ανησυχίες.

Γεννημένος στη Βασιλεύουσα το 1838, φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο βίος και η πολιτεία του δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί, παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε πλέον πλούσια αρχειακά στοιχεία. Το γεγονός οφείλεται, εκτός των άλλων, στον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του άνδρα.

Παραδοσιακός από ιδιοσυγκρασία, άκαμπτος και αμετακίνητος στις απόψεις του, υπηρέτησε την πλευρά των βασιλικών στη μεγάλη διαμάχη τους με τους βενιζελικούς. Ενόσω ακόμη μεγαλουργούσε ως τραπεζίτης στην Κωνσταντινούπολη παρήγγειλε να ανεγείρουν το Μέγαρό του στην πλατεία Συντάγματος.

Εκεί συγκεντρώνει όσους αφουγκράζονταν τους προβληματισμούς του, οργανώνει τελετές και στεγάζει τις μοναδικές συλλογές πινάκων και έργων τέχνης. Εκπροσώπησε την ολιγαρχία των ομογενών που γιγαντώθηκε στα χρόνια του Χαρίλαου Τρικούπη και ανέλαβε σπουδαίες αποστολές εκπροσωπώντας την Ελλάδα σε σημαντικές στιγμές, όπως την εποχή των διαπραγματεύσεων για την προσάρτηση της Θεσσαλίας και τμήματος της Ηπείρου.

Οι όροι συμφωνίας τερματισμού του πολέμου του 1897 και η επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα (1897-1899)

η Έλλάδα υπό την κηδεμονία των Μ. Δυνάμεων

γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Λινάρδος

.

Από την επομένη της ανακωχής και έχοντας τον αέρα του νικητή , η Οθωμανική κυβέρνηση έθεσε ως βασικά αιτήματα της , την επιστροφή της Ελλάδας στα σύνορα του 1831(Λαμία) , τον περιορισμό των δικαιωμάτων των Ελλήνων υπηκόων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας , την πληρωμή από την Ελλάδα πολεμικής αποζημίωσης 10.000.000 τουρκικών λιρών και την διατήρηση του τουρκικού στρατού στη Κρήτη.

Όμως οι μεγάλες δυνάμεις (που είχαν εξουσιοδοτηθεί εν λευκώ από την ελληνική πλευρά να καθορίσουν τους όρους συμφωνίας) ξεκαθάρισαν ότι θέμα περιορισμού δικαιωμάτων των Ελλήνων υπηκόων του Οθωμανικού κράτους αλλά και μεταβολή των συνόρων δεν τίθεται προς συζήτηση και ότι θα ήταν καλό η Οθωμανική κυβέρνηση να μην αντιταχθεί στις αποφάσεις αυτές …

Για τους ισχυρούς ήταν ακόμη σημαντικό να μην διαταραχθούν οι διεθνείς πολιτικές ισορροπίες , γεγονός πολύ ευνοϊκό για την Ελλάδα που με την αφροσύνη της κινδύνευε να μπει σε μεγάλες περιπέτειες …

Τελικά για στρατηγικούς λόγους , θα αποφασισθεί ορισμένα ορεινά περάσματα στα σύνορα (περίπου 400 τχλμ ) και ένα χωριό (η Κουτσούφλιανη στο νομό Τρικάλων ) να περάσουν από Ελληνικά σε Οθωμανικά χέρια. Η Οθωμανική κυβέρνηση που επισήμως θα αποδεχθεί την διαρρύθμιση αυτή , θα προσπαθήσει με διάφορες προφάσεις αλλά και πονηρές προτάσεις να πετύχει κάτι καλύτερο , που όμως θα πέσουν στο κενό…

Οι μεγάλες δυνάμεις θα ξεκαθαρίσουν στην Οθωμανική κυβέρνηση ότι τα στρατεύματα της θα μπορούσαν να παραμείνουν στην Θεσσαλία , μόνο έως ότου η Ελλάδα εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις της , απορρίπτοντας διάφορες προτάσεις της , όπως του να της επιστραφεί η Θεσσαλία και σε αντάλλαγμα να παραχωρηθεί στην Ελλάδα η Κρήτη (εφημερίδα Σκριπ, φύλλο 24^ης Μαρτίου 1898).

Το μυστικο δάνειο της κυβερνήσεως Σκουλούδη από την Γερμανία κατά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο και οι πολιτικές του επιπτώσεις (1915-1917)

Στέφανος Σκουλούδης

Η Ελλάδα μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική κατάσταση λόγω του ανταγωνισμού με την Τουρκία για την ναυτική υπεροπλία στο Αιγαίο. Ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και η κυβέρνηση του βρισκόταν σε αναζήτηση σύναψης δανείου.

Στις 23 Νοεμβρίου 1914 ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Γερμανία Θεοτόκης τηλεγράφησε στον Βενιζέλο ότι τον είχαν πλησιάσει ανώτατοι Γερμανοί ιθύνοντες (Zimmermann) και τον είχαν διαβεβαιώσει πως η Γερμανία μπορούσε να συνάψει ένα δάνειο 20 με 25 εκατομμύρια μάρκα με την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελληνική κυβέρνηση θα δεσμευόταν ότι η Ελλάδα θα παρέμενε ουδέτερη κατά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο.

Ο Θεοτόκης ο ίδιος δήλωσε προς τον Zimmermann πως πολύ δύσκολα θα δεχόταν έναν τόσο γενικόλογο και δεσμευτικό όρο η κυβέρνηση του. Ο Βενιζέλος απάντησε αμέσως αρνητικά στο τηλεγράφημα, δηλώνοντας πως δεν μπορούσε να απεμπολήσει ένα τόσο σοβαρό Εθνικό δικαίωμα. Άλλωστε η πολιτική του στα επόμενα χρόνια θα ήταν ακριβώς η εμπλοκή της Ελλάδας και η συστράτευση της στο στρατόπεδο της Αντάντ.

Κατά τον χρόνο που ακολούθησε οι οικονομικές δυσκολίες μεγάλωσαν για τις Ελληνικές κυβερνήσεις και κορυφώθηκαν στα τέλη του 1915 λόγω των μεγάλων εξόδων και δαπανών που απαιτούσε η Ελληνική επιστράτευση. Η κυβέρνηση Σκουλούδη απευθύνθηκε εναγωνίως προς τις κυβερνήσεις της Αντάντ ζητώντας επειγόντως 10 εκατομμύρια δρχ.  αλλά τόσο η Αγγλία όσο και η Γαλλία αρνήθηκαν να δώσουν άμεσα προβάλλοντας μια σειρά από όρους και αξιώσεις, με απώτερο σκοπό να εκβιάσουν τον Βασιλιά ώστε να υποκύψει και να εγκαταλείψει την ουδετερότητα υπέρ αυτών.