Ο ΗΛΙΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

π. Δημητρίου Μπόκου

Πῶς θὰ ἦταν ὁ κόσμος αὔριο, ἂν σταματοῦσε σήμερα νὰ ἀνατέλλει ὁ ἥλιος; Δὲν θὰ γινόταν μόνο σκοτεινός, ἀλλὰ θὰ ἔχανε σιγὰ-σιγὰ καὶ κάθε ζωή. Φυτὰ καὶ ζῶα θὰ γίνονταν ἀναι-μικά, θὰ ζοῦσαν γιὰ λίγο μιὰ σκιώδη ζωή, φάντασμα τῆς προηγούμενης ζωντάνιας τους καὶ τελικὰ θὰ ἔσβηναν στὴν παγωνιὰ ἑνὸς ἀνήλιαγου κόσμου. Ἂν πάλι κάποιος ζοῦσε διαρκῶς ὄχι στὸ φῶς καὶ στὸν ἀέρα, ἀλλὰ στὸ σκοτεινὸ κελλὶ μιᾶς φυλακῆς, γιὰ ποιὰ ποιότητα ζωῆς θὰ μποροῦσε νὰ καυχηθεῖ; Πηγὴ ζωῆς εἶναι τὸ φῶς, ἡ ζωογόνα ζεστασιὰ τοῦ ἥλιου.

Μὰ ἀπουσία ζωῆς καὶ παγωνιὰ δὲν φέρνει μόνο ἡ σκο-τεινὴ φυλακή, ἡ μόνιμη ἔκλειψη τοῦ ἥλιου ἢ τὸ σκοτάδι τῆς νύχτας. Γράφει ὁ Γάλλος συγγραφέας Ἀλμπὲρ Καμύ:

«Τὸ βράδυ ἦρθε ἡ Μαρὶ καὶ μὲ ρώτησε ἂν ἤθελα νὰ πα-ντρευτοῦμε. Τῆς εἶπα ὅτι τὸ ἴδιο μοῦ ἔκανε κι ὅτι θὰ μπορού-σαμε νὰ παντρευτοῦμε ἂν τὸ ἤθελε. Τότε ζήτησε νὰ μάθει ἂν τὴν ἀγαποῦσα. Ἀπάντησα, ὅπως τό ‘χα κάνει κιόλας μιὰ φορά, ὅτι αὐτὸ δὲ σήμαινε τίποτα, μὰ ὅτι σίγουρα δὲν τὴν ἀγαποῦσα. “Τότε λοιπὸν γιατί νὰ μὲ παντρευτεῖς;” εἶπε. Τῆς ἐξήγησα πὼς αὐτὸ δὲν εἶχε καμιὰ σημασία καὶ πώς, ἂν τὸ ἐπιθυμοῦσε πολύ, μπορούσαμε νὰ παντρευτοῦμε. Ἄλλωστε, ἐκείνη τὸ ζητοῦσε κι ἐμένα μοῦ ἀρκοῦσε νὰ πῶ τὸ ναί. Παρατήρησε τότε πὼς ὁ γάμος ἦταν κάτι σοβαρό. Ἀποκρίθηκα: “Ὄχι”.

ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΕ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΘΕΟΣ

του π. Δημητρίου Μπόκου

Πολὺ τῆς μόδας ἔγιναν στὴν ἐποχή μας καὶ θεωροῦνται μοντέρνες ἰδέες τὰ θολά, βαλτωμένα ἀπόνερα πολὺ παλιῶν θρησκευτικῶν θεωριῶν γιὰ τὸ τί εἶναι ὁ Θεὸς καὶ ποιά εἶναι ἡ σημασία του γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Τὸ νὰ μιλάει κανεὶς σήμερα μὲ τοὺς «παρωχημένους» ὅρους Χριστός, Παναγία, Ἁγία Τριάδα, προσευχή, ἄγγελος, δαίμονας, διάβολος, ἅγιος, θαῦμα, Θεὸς καὶ μάλιστα Θεός-πρόσωπο, εἶναι πολὺ ξεπερασμένο. Ἀντιθέτως ἂν πεῖ τὶς μαγικὲς λέξεις ἀνώτερη ἢ ἀπρόσωπη δύναμη, συμπαντικὴ ἢ θετικὴ ἢ ἀρνητικὴ ἐνέργεια, προσωπικὴ αὔρα, διαλογισμός, γιόγκα, ἐξωσωματικὴ ἐμπειρία κ. λ. π., εἶναι εὐθυγραμμι-σμένος ἀπόλυτα μὲ τὴν προοδευτική, κουλτουριάρικη διανόηση, πού, νομίζοντας ὅτι ἔχει ἐξελιχθεῖ καὶ φθάσει σὲ ἀνώτερη «γνώση», περιφρονεῖ ὁτιδήποτε δὲν ἀνήκει στὴ «γνώση» αὐτή.

Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

π. Δημήτριος Μπόκος

Μάιος 2017

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

«Πριν από πολλά χρόνια», διηγείται ο γέροντας Τρύφωνας του Βάσον (Η. Π. Α.), «πήρα ένα μονοπάτι που προχωρούσε βαθιά σ’ ένα δάσος του Όρεγκον, όταν είδα ξαφνικά μπροστά μου ένα νεαρό καθισμένο πάνω σ’ ένα κούτσουρο. Η αφετηρία του μονοπατιού απείχε κάπου τέσσερα μίλια από το σημείο και μου φάνηκε παράξενο που βρήκα αυτόν τον άνθρωπο, μόνο, τόσο βαθιά μες στο δάσος. Ήταν τόσο βυθισμένος στις σκέψεις του, που αισθάνθηκα την ανάγκη να του ζητήσω να με συγχωρήσει που τον ξάφνιασα. Κάτι είπα για την ομορφιά της θείας δημιουργίας και τον ρώτησα αν ήθελε να μοιραστούμε το κολατσιό και τον καφέ μου. Κάθισα στο κούτσουρο δίπλα του, άνοιξα το σακίδιό μου και του έδωσα το μισό από το φαγητό μου.

Μετά από λίγο στράφηκε προς το μέρος μου, μου έδειξε ένα περίστροφο και μου είπε ότι είχε έρθει στο απομακρυσμένο αυτό σημείο για να αυτοκτονήσει. Μάλιστα όταν εμφανίστηκα με τη μακριά γενειάδα μου, τα μακριά μαλλιά και το μαύρο ράσο μου, νόμιζε ότι ήμουν ένας άγγελος σταλμένος από τον Θεό· προσευχόταν, λέει, να τον συγχωρήσει ο Θεός γι’ αυτό που ετοιμαζόταν να κάνει.

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

π. Δημητρίου Μπόκου

Χίλια χρόνια πρὸ Χριστοῦ ὁ βασιλιὰς Δαυῒδ καὶ ὀχτακόσια ὁ προφήτης Ἡσαΐας, μὲ τὴν ἔλλαμψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προφητεύουν τὸ συγκλονιστικὸ γεγονός, ποὺ ἡ ἐκκλησιαστική μας παράδοση ταυτίζει μὲ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου. Βλέπουν τὸν Μεσσία-Χριστὸ μὲ τὴ μορφὴ ἰσχυροῦ πολεμιστῆ, νὰ ἐπιστρέφει μὲ γρήγορο καὶ στιβαρὸ βάδισμα – ἔνδοξος νικητὴς – ἀπὸ τὸ πεδίο τῆς μάχης, ντυμένος μὲ κόκκινη πολεμικὴ στολή. Ἔρχεται ἀπὸ τὴν Ἐδώμ, τὴν Ἰδουμαία (συμβολικὸ τόπο τῶν ἐχθρῶν τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ) καὶ εἰδικώτερα ἀπὸ τὴν πρωτεύουσά της, τὴ Βοσόρ.

Ἡ ἐπιστροφὴ τοῦ νικητῆ Χριστοῦ στὸν τόπο του, τὸν οὐρανό, μετὰ τὴ συντριβὴ τῶν ἐχθρῶν του, περιγράφεται πληθωρικὰ στὴν ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς. Οἱ οὐράνιοι ἄγγελοι ἐκπλήττονται σὲ ὑπέρτατο βαθμὸ βλέποντας ἄνθρωπο νὰ ἀνεβαίνει πάνω ἀπὸ αὐτοὺς καὶ διερωτῶνται μὲ τὰ λόγια τῶν προφητῶν: «Ποιὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὴν Ἐδώμ; “Τίς ἐστιν οὗτος ὁ ὡραῖος ἀνήρ;” Καὶ δὲν εἶναι ἄνθρωπος μόνο, ἀλλὰ Θεὸς καὶ ἄνθρωπος». Τὴν ἀπάντηση ἀναλαμβάνει νὰ δώσει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός: «Ἐγὼ εἶμαι ἐκεῖνος, ποὺ ὁμιλῶ γιὰ δικαιοσύνη καὶ ἔχω τὴ δύναμη νὰ φέρω τὴ σωτηρία».

Οἱ ἄγγελοι ξαναρωτοῦν: «Γιατί τὰ ἱμάτιά σου εἶναι ἐρυθρὰ καὶ τὰ ἐνδύματά σου σὰν νὰ ἐξῆλθες ἀπὸ πατητήρι σταφυλιῶν;» Καὶ ὁ Χριστὸς ἀπαντᾶ: «Ἔρχομαι “ἐκ Βοσόρ, ὅπερ ἐστὶ τῆς σαρκός”, (ἀπὸ τὴ σάρκα, ἀπὸ τὸν τόπο ὅπου ἔδρασα ὡς ἄνθρωπος). Εἶναι ἐρυθρὰ τὰ ἱμάτιά μου, διότι “ληνὸν ἐπάτησα μονώτατος”. Τὸ πατητήρι ἦταν γεμάτο καὶ κανένας ἄλλος δὲν μὲ βοήθησε νὰ πατήσω τὰ σταφύλια. Κοίταξα γύρω μου μὲ πολλὴ προσοχή, ἀλλὰ δὲν βρῆκα βοηθό, κανένας δὲν μοῦ ἔδωκε ἕνα χέρι βοήθειας. Τὸ παντοδύναμο χέρι μου μόνο του ἔσωσε τὸν λαό μου. Καταπάτησα στὸν θυμό μου τοὺς ἐχθρούς μου, τοὺς συνέτριψα σὰν χῶμα, ἔκαμα τὸ αἷμα τους νὰ τρέξει στὴ γῆ» (Ἡσ. 63, 1-6 καὶ ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς). Μὲ τὸ πάτημα τῶν σταφυλιῶν ὑποδηλώνεται ἡ συντριβὴ τῶν ἐχθρῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ λαοῦ του, τῶν δαιμονικῶν δηλαδὴ δυνάμεων.

ΤΟ ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΒΕΛΟΣ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Ὁ στόχος στήθηκε γιὰ τὴν τελικὴ ἀναμέτρηση. Δύο τοξότες, ἀπὸ τοὺς τριάντα ποὺ ξεκίνησαν τὸν ἀγώνα, ἀπέμειναν νὰ διαγωνισθοῦν γιὰ τὴ νίκη. Ὁ πρῶτος προχώρησε, τέντωσε τὸ τόξο του, σημάδεψε προσεκτικά, ὑπολόγισε καὶ τὸν ἐλαφρὸ ἄνεμο ποὺ φυσοῦσε καί, χαλαρώνοντας τελικὰ τὴ χορδή, ἄφησε τὸ βέλος νὰ φύγει. Ἕνα κύμα ἐνθουσιασμοῦ ξεσηκώθηκε, ὅταν τὸ βέλος του βρῆκε ἀκριβῶς τὴν ἄσπρη βούλα στὸ κέντρο τοῦ χρυσοῦ κύκλου.

– Ζήτω ὁ Χοῦμπερτ! Κέρδισε τὸν ἀγώνα! Ἀποκλείεται νὰ πετύχει κανεὶς κάτι καλύτερο! φώναξε ἱκανοποιημένος ὁ πρίγκιπας Ἰωάννης.

Μὰ ὁ Ρομπέν, ὁ δεύτερος τοξότης, προχώρησε μπροστά, σκό-πευσε καὶ ἔριξε τὸ βέλος του. Καί, θαῦμα παράξενο! – ἐκεῖνο καρφώθηκε πάνω στὸ βέλος τοῦ Χοῦμπερτ, σχίζοντάς το στὰ δύο.

Τὸ πλῆθος κραύγαζε κατάπληκτο ἀπ’ τὴν ἐπιτυχία. Ὁ Ρομπὲν στράφηκε πρὸς τὸν πρίγκιπα Ἰωάννη.

– Ἂν κι αὐτὸ δὲν ἱκανοποιεῖ τὴν ἐξοχότητά σας, ἐπιτρέψτε μου νὰ δοκιμάσουμε καὶ σὲ ἄλλο στόχο, ὅπως συνηθίζουμε στὸ δάσος τοῦ Σέργουντ.

ΤΟ ΑΓΙΟΚΕΡΙ ΤΗΣ ΛΑΜΠΡΗΣ

του π. Δημητρίου Μπόκου

Τραντάχτηκαν συθέμελα τὰ ψηλὰ βουνὰ ἀπὸ τὸ ξαφνικὸ μπουμπουνητό. Σὰν ἀπὸ στόματα μυριάδων κανονιῶν ἡ τρομερὴ βροντὴ ξεχύθηκε ἀπὸ τὰ βάθη τοῦ οὐρανοῦ, χτύπησε πάνω στὸ γυμνὸ καύκαλο τῆς ψηλότερης βουνοκορφῆς, κατρακύλησε σὰν ὕπουλο ἑρπετὸ στὴ σκιερὴ ρεματιά, κόχλασε ὑπόκωφα στὶς χαμηλὲς λοφοσειρές, σκαρφάλωσε σὰν αἴλουρος στὴν ἁπλωτὴ ράχη τῆς ὀροσειρᾶς, χύθηκε σὰν τὸ γεράκι στ’ ἀνοιχτὸ διάσελο, χαμήλωσε, ξεθύμανε, ἔσβησε…

Ὁ ἥλιος σκοτείνιασε ξαφνικά. Τὸ μαγιάτικο δειλινὸ χάθηκε αὐτοστιγμεί. Πυκνὰ μαῦρα σύννεφα σκέπασαν τὸ φωτεινὸ γαλάζιο τοῦ ἄπειρου, ἔριξαν στὴ γῆ τὴ βαρειά τους σκιά. Δυνατὸς ἀνεμοστρόβιλος, πρόδρομος καταιγίδας, σάρωσε κοιλάδες καὶ πλαγιές. Μιὰ δεύτερη βροντὴ ἀκολούθησε κατὰ πόδι τὴν πρώτη καὶ οἱ καταρράκτες τοῦ οὐρανοῦ ἄνοιξαν στὸ λεπτό. Ἡ ξαφνικὴ νεροποντὴ συνεπῆρε τὰ πάντα. Ἄνθρωποι καὶ ζῶα, σκορπισμένοι στὸ ὕπαιθρο, ὥσπου νὰ στρέψουν ἀπορημένοι τὰ κεφάλια τους, βρέθηκαν ἐντελῶς ἀκάλυπτοι κάτω στὸ ἀνελέητο, ἀπρόσμενο μαστίγωμά της. Πῶς ξέσπασε ξαφνικὰ τέτοιο κακό;

Η ΑΔΙΟΔΕΥΤΟΣ ΠΥΛΗ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Καταστρέφεται ὁλοσχερῶς ἡ πόλη καὶ ὁ ναὸς τοῦ Σολομῶντος. Οἱ Ἰσραηλίτες μεταφέρονται αἰχμάλωτοι γιὰ 70 χρόνια στὴ Βαβυλώνα. Ὁ προφήτης Ἰεζεκιήλ, αἰχμάλωτος ὁ ἴδιος ἀπὸ τὸ 598 π. Χ., προσπαθεῖ μὲ τὶς προφητεῖες του νὰ στηρίξει τὸν λαό του στὴν πίστη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Βλέπει «ἐν ὁράματι» μιὰ νέα κατάσταση, ποὺ ὑποδηλώνει ὄχι ἁπλῶς τὸν ἐπαναπατρισμὸ τοῦ λαοῦ του, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπώτερη ἐποχὴ τοῦ Σωτήρα Χριστοῦ καὶ τὴν ἀκόμα πιὸ μακρινὴ ἐγκαθίδρυση τῆς αἰώνιας Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Μιὰ εἰκόνα ποὺ προφητεύθηκε καὶ ἀπὸ ἄλλους μεγάλους προφῆτες: «Ἐκ Σιὼν ἐξελεύσεται (=θὰ ἐξέλθει) νόμος καὶ λόγος Κυρίου ἐξ Ἱερουσαλὴμ» (Ἡσ. 2, 3). Καὶ «καλέσουσι (=θὰ ὀνομάσουν) τὴν Ἱερουσαλὴμ θρόνον Κυρίου καὶ συναχθήσονται (=θὰ συγκεντρωθοῦν) πάντα τὰ ἔθνη εἰς αὐτὴν» (Ἱερ. 3, 17). Λόγια ποὺ ὑποδηλώνουν τὴ μελλοντικὴ ἀντικατάσταση τῆς παλαιᾶς σκιώδους λατρείας καὶ τοῦ νόμου τοῦ Σινᾶ ἀπὸ τὴν πνευματικὴ λατρεία καὶ τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὁ Κύριος μεταφέρει σὲ ἔκσταση τὸν Ἰεζεκιὴλ στὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τὸν τοποθετεῖ σὲ ὄρος πανύψηλο, ἀπὸ ὅπου βλέπει τὸν νέο ναὸ μὲ τὶς πολλές του οἰκοδομὲς σὰν ὁλόκληρη πόλη μπροστά του. Ἄγγελος Κυρίου τὸν παίρνει γιὰ νὰ μετρήσουν τὶς διαστάσεις ὅλων τῶν κτιρίων καὶ τοῦ δείχνει λεπτομερῶς κάθε σημεῖο, γιὰ νὰ τὰ μεταφέρει μὲ ἀκρίβεια στὸν λαό του. Ξεκίνησαν ἀπὸ τὴν ἀνατολικὴ πύλη τοῦ τείχους. Ὁ ἄγγελος τὸν περιόδευσε παντοῦ διαγράφοντας κύκλο καὶ ξαναῆρθαν στὴν πύλη ποὺ ἔβλεπε πρὸς ἀνατολάς.

ΤΟ ΧΕΡΙ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Ἐσεῖς ποὺ βρήκατε τὸν ἄνθρωπό σας

κι ἔχετε ἕνα χέρι νὰ σᾶς σφίγγει τρυφερά,

ἕναν ὦμο ν’ ἀκουμπᾶτε τὴν πίκρα σας,

ἕνα κορμὶ νὰ ὑπερασπίζει τὴν ἔξαψή σας,

κοκκινίσατε ἄραγε γιὰ τὴν τόση εὐτυχία σας,

ἔστω καὶ μιὰ φορά;

Εἴπατε νὰ κρατήσετε ἑνὸς λεπτοῦ σιγὴ

γιὰ τοὺς ἀπεγνωσμένους;

ΜΙΑ ΟΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ ἔχει μόλις διασωθεῖ ἀπὸ τὴν αἰγυπτιακὴ ἀπειλή, διαβαίνοντας θαυματουργικὰ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα. Μπροστά του ἁπλώνεται τώρα ἡ ἀπέραντη ἔρημος. Ἀρχίζει μιὰ ἐπίπονη πορεία δύο περίπου μηνῶν, μέχρι νὰ φτάσουν στὸ ὄρος Σινᾶ. Ὅμως τὰ πράγματα δὲν εἶναι καθόλου ἁπλᾶ. Ἡ πορεία μέσα στὴν ἄνυδρη καυτὴ ἄμμο εἶναι πραγματικὸ μαρτύριο. Περισσότερο γιὰ τοὺς γέρους, τὰ μικρὰ παιδιά, τὶς γυναῖκες. «Οὐαὶ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις…». Οἱ δυσκολίες τοὺς ταλαιπωροῦν ἀφάνταστα. Πιὸ ἔντονα ἀπ’ ὅλα αἰσθάνονται τὴν ἔλλειψη τοῦ νεροῦ. Εἶναι τὸ πρῶτο ποὺ κάνει αἰσθητὴ τὴν ἀπουσία του μέσα στὴν καυτή, φονικὴ ἔρημο. Καὶ τότε ἀρχίζουν οἱ γογγυσμοὶ καὶ τὰ παράπονα. Ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πιστοῦ του δούλου Μωυσῆ.

Ἀναχωρώντας λοιπὸν ὁ Μωυσῆς ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα, «ἤγαγεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἔρημον Σούρ». Τρεῖς ὁλόκληρες μέρες βάδιζαν μέσα στὴν ἔρημο αὐτή, χωρὶς νὰ βρίσκουν πουθενὰ νερό. Ἡ δίψα, ὅταν προστίθεται στὴν κοπιαστικὴ ὁδοιπορία, συνθέτει ἐφιαλτικὸ σενάριο. Ἐπιτέλους φτάνουν στὴν τοποθεσία Μερρά, ὅπου ὑπῆρχε νερό. Μὰ ὅταν διψασμένοι ἔσκυψαν νὰ πιοῦν, εἶδαν πὼς τὸ νερό, γεμάτο ἀπὸ τὰ νιτρικὰ ἅλατα ποὺ σὲ μεγάλες ποσότητες βρίσκονται στὴν περιοχὴ τοῦ Σινᾶ, ἦταν πικρὸ καὶ δὲν πινόταν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὀνόμασαν τὸν τόπο ἐκεῖνο Πικρία. Στὶς νέες διαμαρτυρίες τους ὁ Θεὸς ὑπέδειξε στὸν Μωυσῆ νὰ ρίξει στὸ νερὸ ἕνα κλαδὶ ἀπὸ κάποιο δέντρο καὶ τὸ νερὸ γλύκανε, ἔγινε πόσιμο. Στὴ συνέχεια τοὺς ὁδήγησε στὴν Αἰλείμ, δέκα χιλιόμετρα νοτιότερα τῆς Μερρᾶς, ὅπου στρατοπέδευσαν γιὰ ἀρκετὲς μέρες καὶ ξεκουράστηκαν. Γιατὶ ἡ Αἰλεὶμ ἦταν μιὰ δροσερὴ ὄαση ἐν μέσῳ τῆς ἐρήμου. Δώδεκα κρυστάλλινες πηγὲς καὶ ἑβδομήντα θαλεροὶ φοίνικες χάριζαν τὴν πολύτιμη δροσιά τους στοὺς καταπονημένους ὁδοιπόρους (Ἐξ. 15, 22-27).

ΕΙΜΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΜΑΣΤΕ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Στὴν καρδιὰ τῆς Ἀφρικῆς ἕνας εὐρωπαῖος ἀνθρωπολόγος διεξάγει ἔρευνες καὶ ἐπισκέπτεται μία φυλή. Τὸ βιοτικό της ἐπίπεδο εἶναι χαμηλό. Οἱ ἄνθρωποι ἀγωνίζονται ἁπλῶς γιὰ ἐπιβίωση. Ὁ ἀνθρωπολόγος συγκεντρώνει μιὰ ὁμάδα παιδιῶν καὶ ὀργανώνει ἕνα πρόχειρο ἀγώνισμα. Ἕναν μικρὸ ἀγώνα δρόμου. Ἔχει βάλει στὴ ρίζα ἑνὸς δέντρου ἕνα μεγάλο πανέρι γεμάτο ὥριμα φροῦτα, ὁρίζει τὴν ἀπόσταση καὶ λέει στὰ παιδιὰ νὰ τρέξουν. Ὁ πρῶτος θὰ πάρει γιὰ βραβεῖο τὸ πανέρι μὲ τὰ φροῦτα.

Μὰ τότε ἔγινε κάτι ποὺ δὲν τὸ περίμενε. Μὲ τὸ σύνθημα ἐκκίνησης τὰ παιδιὰ ἕνωσαν τὰ χέρια τους καὶ ἔτρεξαν ὅλα μαζὶ μέχρι τὸ τέλος τῆς διαδρομῆς. Ἔτσι, ἀφοῦ κέρδισαν ὅλα, κάθισαν καὶ ἀπόλαυσαν τὸ ἔπαθλο ὅλα μαζί. Ὁ ἀνθρωπολόγος τὰ ρώτησε γιατί ἐνήργησαν ἔτσι, ἀφοῦ μποροῦσε νὰ κερδίσει ἕνας καὶ νὰ ἔχει ὅλο τὸ καλάθι δικό του. Καὶ τὰ παιδιὰ τότε ἀπάντησαν στὴ γλώσσα τους: “Ubuntu”, κάτι ποὺ μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ κάπως ἔτσι: «Ἐγὼ εἶμαι, ἐπειδὴ ἐμεῖς εἴμαστε».

Μὲ ἄλλα λόγια τοῦ εἶπαν: Πῶς γίνεται νὰ εἶναι ἕνας ἀπὸ μᾶς εὐτυχισμένος, ὅταν ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι εἶναι στενοχωρημένοι; Μπορεῖ νὰ τρώει κάποιος μὲ ἀπόλαυση καὶ νὰ χορταίνει, ὅταν οἱ ἄλλοι τὸν κοιτάζουν πεινασμένοι;

Ἡ κουλτούρα μιᾶς ὑποανάπτυκτης ἀφρικανικῆς φυλῆς μήπως θυμίζει μιὰ θαυμάσια φιλοσοφία ἀπὸ τὴ δική μας ελληνικὴ και χριστιανικὴ παράδοση;

ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Κυνηγημένος ἀπὸ μιὰ δεκαμελῆ ὁμάδα ἐνόπλων ἀνταρτῶν, Κυριακὴ πρωί, στὶς 20 Ὀκτωβρίου 1945, ὁ παπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης, μόλις χτύπησε τὴν καμπάνα, ἀναγκάσθηκε νὰ φύγει ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ γλυτώσει. Ἔπιασε μιὰ ρεματιὰ καὶ τοὺς ξέφυγε, μὰ σὲ λίγο τὸν πρόλαβαν πάλι, γιατὶ ἦταν ἔφιπποι. Τὸν πυροβολοῦσαν, ὅμως καμμιὰ σφαίρα δὲν τὸν χτυποῦσε. Τοῦ ἔριχναν μὲ τὰ στέν, φορητὰ αὐτόματα, χωρὶς νὰ μποροῦν νὰ τὸν σκοτώσουν. Οἱ σφαῖρες τρυποῦσαν τὰ ράσα του, τὶς καταλάβαινε πάνω του, ἀλλὰ κυλοῦσαν στὸ χῶμα χωρὶς νὰ τὸν πληγώνουν. Τὸν κύκλωσαν βρίζοντάς τον χυδαῖα καὶ φωνάζοντας. Βλέποντας τὸν θανάσιμο κίνδυνο σήκωσε τὰ χέρια του πρὸς τὸν οὐρανὸ καὶ φώναξε «ἐκ βαθέων»:

– Μιχαήλ, ἀρχιστράτηγε τῶν Ἀγγέλων, σῶσε με, κινδυνεύω!

Σὰν ἀστραπὴ ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ παρουσιάστηκε μὲ τὴ μορφὴ ἑνὸς νέου, κρατώντας στὸ χέρι γυμνὸ τὸ σπαθί του. Ἔκοψε μὲ μιὰ σπαθιὰ τὰ σχοινιὰ ἀπ’ τὴ σέλλα καὶ ἔριξε τὸν ἀρχηγὸ κάτω ἀπ’ τὸ ἄλογο, σπάζοντας τὴ σπονδυλική του στήλη. Οἱ σύντροφοί του ἔμειναν ἀκίνητοι σὰν κεραυνόπληκτοι.

– Νὰ μᾶς συγχωρέσεις, παπά μου, εἶπε ὁ ἀρχηγός, καὶ νὰ πᾶς στὸ καλό. Ἔχεις ὅριο ζωῆς ἀκόμα καὶ ὑψηλοὺς προστάτες.

– Εὐχαριστῶ! ἀπάντησε ὁ παπὰς καὶ τοὺς συγχώρεσε.

ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ (γ)

Το πρώτο μέρος ΕΔΩ
Το δεύτερο μέρος ΕΔΩ

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Ἡ μεγαλύτερη εὐεργεσία γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν κόσμο ὁλόκληρο, εἶναι ἡ προσφορὰ ὑπὲρ αὐτῶν τῆς Θείας Λειτουργίας. Μιὰ προσφορὰ ποὺ δὲν μετριέται στὴ ζυγαριὰ τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ποὺ δὲν τὴ βλέπουν τὰ μάτια ὁλονῶν, μιὰ καὶ δὲν ἔχουμε ὅλοι μάτια ποὺ νὰ βλέπουν. Πολλοὶ ἀπὸ μᾶς ἀνήκουμε σ’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν κλείσει τὰ μάτια τους, «ἵνα βλέποντες βλέπωσι καὶ μὴ ἴδωσι» (Μάρκ. 4, 12). Ὑπάρχουν καὶ πράγματα ποὺ δὲν ζυγίζονται μὲ τὰ δικά μας δεδομένα. Γι’ αὐτὸ καὶ τὰ μάτια μας καλὸ εἶναι νὰ ἐξασκηθοῦν στὸ νὰ βλέπουν «τὰ μὴ βλεπόμενα. Τὰ γὰρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τὰ δὲ μὴ βλεπόμενα αἰώνια» (Β΄ Κορ. 4, 18). Καὶ ἡ ἀξία τῆς Θείας Λειτουργίας ἀνήκει στὰ μὴ βλεπόμενα, ποὺ ἔχουν ὅμως κέρδος αἰώνιο. Θὰ λέγαμε κιόλας πὼς εἶναι τὸ πιὸ σπουδαῖο ἀπὸ τὰ μὴ βλεπόμενα.

Καὶ αὐτό, γιατὶ μέσῳ τῆς Θείας Λειτουργίας ὁ Θεὸς μᾶς χορηγεῖ τὴν ἀληθινὴ τροφὴ γιὰ νὰ ζήσουμε αἰώνια. Τὴ Σάρκα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τὰ ὁποῖα εἶναι «βρῶσις καὶ πόσις ἀληθῶς» (Ἰω. 6, 55). Τὴ μόνη τροφὴ ποὺ ἐξασφαλίζει γιὰ πάντα τὴ ζωή, τὴ στιγμὴ ποὺ κάθε ἄλλη τροφὴ εἶναι ἁπλῶς μιὰ μικρὴ ἀναβολὴ στὴν ἐπέλευση τοῦ θανάτου (βλ. καὶ τὸ παραπλήσιο ἄρθρο μας «Τὸ σαρανταλείτουργο [β]»). Γι’ αὐτὸ καὶ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πρωτίστως τὸ νὰ τελεῖ τὴ Θεία Λειτουργία. Εἶναι ἐδῶ γι’ αὐτὸν τὸν σκοπό. Τρέφει, συντηρεῖ καὶ σώζει τὸν κόσμο τελώντας τὴ Θεία Λειτουργία. Τοῦ παρέχει τὴν ἀθάνατη τροφὴ καὶ τὸ ἀθάνατο νερὸ γιὰ νὰ ζήσει. Τὴ μόνη ἀληθινὴ τροφὴ ποὺ μᾶς ἄφησε πίσω του ὁ Χριστός, γιὰ νὰ πορευθοῦμε καὶ μεῖς «ἐν τῇ ἰσχύι τῆς βρώσεως ἐκείνης» (Γ΄ Βασ. 19, 8) μέχρι τὴ Βασιλεία του.

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΠΑΤΟΡΕΣ (β)

α μέρος ΕΔΩ

Μιζέρια ἢ χαρά;

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

«Ἄννα …τὴν ἁγνὴν ἀειπάρθενον προσάγει μετ’ εὐφροσύνης εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ» (Ἀπόστιχα Εἰσοδίων).

Οἱ εὐλογημένοι Θεοπάτορες Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα δὲν παύουν νὰ μᾶς ἐκπλήττουν εὐχάριστα, καθώς, ἐναλλασσόμενο ἀδιάκοπα τὸ ἐτήσιο ἑορτολόγιο, ἀποκαλύπτει μπροστά μας ἀξιοπρόσεκτες πτυχὲς τῆς θεοχαρίτωτης ζωῆς τους (βλ. καὶ ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, ἀρ. φ. 386, Σεπτ. 2015).

Δὲν πρόλαβαν νὰ χαροῦν καλὰ-καλὰ τὴν ἀγαπημένη τους κορούλα, ποὺ εἶχαν ἀποκτήσει πρὸς τὴ δύση τῆς ζωῆς τους, μετὰ ἀπὸ ἰσόβια σχεδὸν ἀναμονή. Τρία χρόνια ὅλα κι ὅλα τὴν ἔζησαν καὶ τὴ χάρηκαν. Μὰ ἦταν ἀρκετὰ αὐτὰ γιὰ νὰ ἀναπληρώσουν στὴν εὐγνώμονη καρδιά τους τὴ λύπη γιὰ τὴ μακρὰ περίοδο τῆς πικρῆς ἀναμονῆς.

Εἶχαν διδαχθεῖ νὰ ἀποδέχονται ἤρεμα τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἂν καὶ ἐπώδυνη ἡ ἀναμονή τους, δὲν τοὺς ἐξώθησε ποτὲ σὲ ἀλλαγὴ στάσης ἀπέναντι στὸν Θεό. Ἡ στάση τους, στάση ἐμπιστοσύνης καὶ ἀγάπης, ἦταν ἀπόλυτα σταθερή, χωρὶς νὰ στηρίζεται στὸ δοῦναι καὶ λαβεῖν. Ἂν καὶ ἀδιάλειπτο τὸ αἴτημά τους, δὲν ἦταν μονόπλευρα ἀπαιτητικό, ἐπίμονα ἐγωκεντρικό. Ζητοῦσαν καὶ περίμεναν. Χωρὶς νὰ βάζουν στὸν Θεὸ χρονοδιάγραμμα. Ζητοῦσαν καὶ δὲν εἶχαν πρόβλημα νὰ ξαναεπιστρέψουν μὲ ζηλευτὴ εὐχαριστιακὴ διάθεση στὸν δωρεοδότη τὸ δῶρο του. Ἡ Ἄννα θυμᾶται μὲ εὐγνωμοσύνη τὸν καιρὸ ποὺ παρακαλοῦσε μὲ πίστη καὶ προσευχὴ τὸν Θεὸ νὰ ἀποκτήσει τέκνο καὶ θεωρεῖ ἀπολύτως δίκαιο «μετὰ τόκον τὸ κύημα προσάγειν τῷ παρέχοντι». Νὰ ἀντιπροσφέρει τὸ παιδί της σ’ αὐτὸν ποὺ τῆς τὸ ἔδωσε. Ἀναγνωρίζει ὅτι «νόμιμον ὄντως τὸ ἔργον ἐστίν».

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΠΑΤΟΡΕΣ (α)

Θεῖο καὶ ἀνθρώπινο θέλημα

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Οἱ ἅγιοι Θεοπάτορες Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα (9 Σεπτ.) ἀνήκουν στὰ ἅγια ἀνδρόγυνα τῆς Ἱερᾶς Ἱστορίας. Μὲ τὴ θεοσέβεια ποὺ τοὺς διέκρινε ἀξιώθηκαν νὰ γίνουν οἱ κατὰ σάρκα προπάτορες (οἱ παπποῦδες δηλαδὴ) τοῦ Χριστοῦ. Κι ὅμως οἱ εὐλαβεῖς αὐτοὶ ἄνθρωποι εἶχαν γεράσει χωρὶς νὰ ἀποκτήσουν τέκνα. Ἡ βαθειά τους ἐπιθυμία ἔμενε ἀνεκπλήρωτη.

Ὁ Θεὸς ἤθελε ὅλα τὰ περιστατικὰ ποὺ ἀφοροῦσαν τὴν ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ του νὰ γίνουν μὲ τρόπο θαυμαστό. Ὅταν λοιπὸν εἶχε ἐκλείψει κάθε φυσικὴ δυνατότητα γιὰ ἀπόκτηση παιδιοῦ, ἀφοῦ ἡ Ἄννα ἦταν σχεδὸν ἑξήντα χρονῶν, ὁ Θεὸς ἀνατρέπει τοὺς φυσικοὺς νόμους καὶ τοὺς χαρίζει αὐτὸ ποὺ διακαῶς ἐπιθυμοῦσαν: τὴ θυγατέρα ποὺ θὰ γινόταν «ἡ πάντων χαρά», ἡ μητέρα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.

Τί ἔκαναν μέχρι τότε οἱ Θεοπάτορες; Εἶχαν ἀναθέσει «τὴν πᾶσαν ἐλπίδα» τους στὸν Θεό. Ἡ σχέση τους μαζί του ἦταν σχέση ἐμπιστοσύνης καὶ ἀγάπης. Ὁ μεγάλος τους πόθος εἶχε γίνει συνεχής, ἀδιάλειπτη προσευχή. Μιὰ προσευχὴ ὅμως ποὺ διακρινόταν γιὰ τὴν ἤρεμη ἀπο-δοχὴ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Ἀπεγκλωβισμένη ἀπὸ τὴν ἐγωκεντρικὴ μονομέρεια τοῦ δικοῦ τους θελήματος. Εἶχαν καταλάβει ὅτι πάνω καὶ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἤθελαν αὐτοί, ἀξία ἔχει ὁ Θεὸς καὶ τὸ θέλημά του. Ἀγαποῦσαν πρῶτα τὸν Θεὸ καὶ μετὰ τὰ δῶρα του. Ζητοῦσαν μὲν ὡς ἄνθρωποι αὐτὸ ποὺ ἐπιθυμοῦσαν. Ἄφηναν ὅμως στὸν Θεὸ τὸ περιθώριο νὰ ἐνεργήσει ὅπως αὐτὸς ἤθελε. «Οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ». Δὲν ἐπέμεναν πάσῃ θυσίᾳ νὰ γίνει τὸ δικό τους.

Λέγει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός: «Ἦσαν ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ἄνθρωποι εὐλαβεῖς, σώφρονες, ἐνάρετοι, ταπεινοί, …ἀλλὰ παιδιὰ δὲν ἔκαμνον. Γνωρίζοντας πὼς ὁ πανάγαθος Θεὸς δίδει ὅλα τὰ ἀγαθά, τὸν παρεκάλουν νὰ τοὺς δώσει ἕνα τέκνον, ἀρσενικὸν ἢ θηλυκόν, καὶ νὰ τὸ ἀφιερώσουν εἰς τὸν Ναόν… Βλέποντας ὁ πανάγαθος Θεὸς τὴν καλήν τους γνώμην, τοὺς εὐλόγησε καὶ ἐγέννησαν τὴν Δέσποιναν τὴν Θεοτόκον καὶ τὴν ἔβγαλαν Μαρίαν… Σεῖς, ἀδελφοί μου, ὁπού δὲν κάμνετε παιδιά, νὰ ἔχετε τὴν ἐλπίδα σας εἰς τὸν Θεόν, ὡσὰν ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα, ὄχι νὰ κάμνετε γοητείας καὶ μαγικὰ καὶ ἄλλα διαβολικά… Καθὼς ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα ἐζητοῦσαν παιδίον ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ ὄχι ἀπὸ ἄνθρωπον, ἔτσι καὶ ἡ εὐγενία σας ὅ,τι θέλετε νὰ ζητήσετε, ἀπὸ τὸν Θεὸν νὰ ζητήσετε καὶ ὄχι ἀπὸ ἄνθρωπον…».