Μικρασιατική Καταστροφή – Οι «απαίσιοι Έλληνες» του πρίγκιπα Ανδρέα

.

Διονύσιος Τσιριγώτης

Αναντίρρητα, η καταστροφή της Σμύρνης συνιστά την κορυφαία πράξη του δράματος του Ελληνισμού της Ιωνίας, που αποκαλούμε Μικρασιατική Καταστροφή.

Το απόγευμα της 31ης Αυγούστου/13ης Σεπτεμβρίου (παλαιό/νέο ημερολόγιο) του 1922, η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε, το πρωί της ίδιας ημέρας, στην αρμενική συνοικία, επεκτάθηκε στην ελληνική συνοικία της Σμύρνης. Η εμπρηστική επίθεση των Νεότουρκων στην μητρόπολη του Ελληνισμού, θα λάβει χώρα αμέσως μετά την είσοδο των κεμαλικών στρατιωτικών δυνάμεων και την εγκατάσταση του Νουρεντίν Πασά ως διοικητή της πόλης (28 Αυγούστου/10 Σεπτεμβρίου 1922).

Προηγουμένως, ο τακτικός στρατός του Κεμάλ και άτακτες ένοπλες ομάδες (Τσέτες) είχαν προβεί σε συστηματικές λεηλασίες και σφαγές Ελλήνων και Αρμενίων. Ο αντικειμενικός πολιτικός στόχος του Κεμάλ, αποκρυσταλλώνονταν στο «Εθνικό Σύμφωνο» που υιοθετήθηκε από το τελευταίο οθωμανικό Κοινοβούλιο (Ιανουάριος 1920).

Αυτό συνίστατο στην ολοκλήρωση του έργου της τουρκικής εθνογέννεσης, μέσω της εθνικής ομογενοποίησης-εκτουρκισμού των αλλοεθνών πληθυσμών και της ενσωμάτωσης μείζονων εδαφών της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο (νέο) τουρκικό κράτος (Αντιόχεια, Αρδαχάν, Βατούμ, Καρς, Κιρκούκ, Μοσούλη, Ντερ αλ Ζορ, Σουλεϊμανίγια, Τζαραμπλούς, Χαλέπι, νησιά βορείου Αιγαίου, Δωδεκάνησα, δυτική Θράκη, Κύπρος).

Το πρώτο αυτοκινητικό δυστύχημα στην Αθήνα (1907)

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός (πρωτοδημοσιεύτηκε στο περ. exodos)

.

Την έλεγαν Ευφροσύνη Βαμβακά, μητέρα ανήλικων παιδιών και ήταν, μόλις, 25 χρόνων. Η Ευφροσύνη είχε μια θλιβερή πρωτιά (που ποτέ δεν την επιδίωξε).

Ήταν το πρώτο θύμα σε αυτοκινητικό δυστύχημα στην Ελλάδα. Στην Αθήνα του 1907 κυκλοφορούσαν εφτά, μόνο, αυτοκίνητα (εκτός από τα αυτοκίνητα των ανακτόρων). Κανένα από τα αυτοκίνητα δε διέθετε πινακίδες (τα αναγνώριζαν με το όνομα του ιδιοκτήτη).

Οι ελάχιστοι δρόμοι ήταν όλοι (εκτός από την Αιόλου) χωμάτινοι και για να φτάσεις στα Μέγαρα χρειαζόσουν πέντε, περίπου, ώρες. Μιλάμε για την εποχή που είχε, ήδη, γεννηθεί ο παππούς ή προπάππους μας.

Το δυστύχημα συνέβη στη λεωφόρο Συγγρού, στο ύψος του Φιξ, στις 4 Μαρτίου 1907, ώρα 11.30. Πάνω από το σώμα της άτυχης Ευφροσύνης πέρασαν δύο αυτοκίνητα. Το αξιοπερίεργο, όμως, ήταν ποιοι οδηγούσαν τα αυτοκίνητα;

Το πρώτο το οδηγούσε ο πρίγκιπας Ανδρέας (πατέρας του Φιλίππου, του συζύγου της τωρινής βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας, και παππούς του Καρόλου), με συνεπιβάτες τη σύζυγο του, Αλίκη,  και τον υπασπιστή του Μεταξά. Το δεύτερο αυτοκίνητο οδηγούσε ο υπουργός και βουλευτής Φθιώτιδος Ν. Σιμόπουλος.