Στην Πόλη

αναδημοσίευση από τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας
άρθρο του Ίωνος Δραγούμη στον «Νουμά»

.

ΦΕΥΓΟΝΤΑΣ από την Αθήνα για την Πόλη ένας ποιητής, θα ένοιωθε γονιμότητα· σαν από βρύσες κρυφές θα ανάβρυζαν μέσα του παλιές ιστορίες, και λέξεις «θα μουρμούριζαν διαβαίνοντας. Η γνώση πως ταξιδεύει κατά την Ανατολή, θα του έλεγε λόγια χρυσά και παραμύθια. Εγώ είμαι γυμνός από αντιλαλιές, ξερός από αναβρυστικά νερά, και άδειος, και άγονος. Εγώ βλέπω πως όταν ο ήλιος πέφτει κατεπάνω τους, τα νησιά και η Αττική είναι τριανταφυλλιά και η θάλασσα πολύ βαθειά χρωματισμένη. Έκαναν δαντέλες τα κύματα που έσπαναν επάνω στα πλευρά του πλοίου. κ’ έπειτα οι δαντέλλες, ανοίγονταν, γίνουνταν ανθρωπάκια που βαστιούνταν από τα χέρια τους ανάλαφρα και χόρευαν τρελλούς χορούς. Και χάνουνταν έπειτα και γίνουνταν άλλοι, και πάλι χάνουνταν. Όταν σήκωσα το κεφάλι, ο ήλιος, σφαίρα ολόπυρη, κατρακυλούσε επάνω στον ορίζοντα της θάλασσας της σκοτεινής. Άμα τον αντίκρυσα, στάθηκε· φώτιζε χαϊδευτικά τα νερά που κουνούσαν, και τα περνούσε με στενώτατα φύλλα χάλκινα, και αγάλι βούλιαζε από το πολύ βάρος.

Ο ευγενικότερα πολιτισμένος λαός

Ο Ίων Δραγούμης το 1906

αναδημοσίευση από τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας
άρθρο του Ίωνος Δραγούμη
στο περιοδικό του «Νουμά»
(23 Δεκεμβρίου 1907)

.

Γνώρισα μια Ρώσσα, νέο κορίτσι. Μοιάζει όλες τις Ρώσσες. Επειδή βρίσκομαι σε τόπο Ελληνικό, περιτριγυρισμένος από Έλληνες κ’ Ελληνίδες, μου φανερώθηκε χτυπητότερη η Ρώσσα. Μου φάνηκε σα μάζα αδούλευτη, άμορφη, ασχημάτιστη, ζεστή, ζωντανή, ζουμερή, που μπορεί κάθε μορφή να μεταλλάξει, που θα κατασταλάξει βέβαια κάποτε, σε μακρυνότερους καιρούς, και θα βρει τον τελειωτικό της τύπο ― το καλούπι της, μα τώρα ακόμα είναι σαν τη μαλακή, τη διαλυμένη ουσία των άστρων, που δεν έπηξαν ακόμα, και στριφογυρίζουνε γύρω στον ήλιο σα μισολυωμένες σβούρες.

Η Ρώσσα είναι μάζα που δεν έπηξε. Μπορεί να γίνεται μονομιάς ό,τι θέλεις, θρήσκα, άθεη, συντηρητική, επαναστάτρια, κοιμισμένη, ριζοσπαστική, φουριόζα. Μπορεί, μόλις αγναντέψει κάποιον, να τον ερωτευτεί, και μόλις απαντήσει κάποιον άλλο, να ξαπολύκει τον πρώτο και μονοστιγμίς να ερωτευτεί το δεύτερο. Ό,τι έχει μέσα της το βγάζει, στο φόρο, ή, καλλίτερα, βγαίνει μονάχο του, άθελα. Ό,τι στοχάζεται, το λέει, δεν κρύβει τίποτα. Δεν ξέρει καλά καλά τι λέει και τι φτειάνει, δεν ορίζει τον εαυτό της. Είναι της στιγμής, και στη στιγμή παθαίνεται, ακράτητη,

Και δεν ντρέπεται, δειλή δεν είναι. Και δεν υποψιάζεται μην τύχει κι ο αντικρυνός της την κρίνει, ακόμα λιγώτερο μην πάει και την κατακρίνει. Άμα της το πεις πως την κρίνουν έτσι για αλλοιώς, θα φανεί σα να ξυπνά εκείνη τη στιγμή. θα σκοτιστεί λιγάκι, θα συλλογιστεί και θα πει: «Και τι με νοιάζει εμένα;». Κ’ ευτύς θα ξαναπιάσει τις ομιλίες, θα λέει, θα ρωτά, θα ξεχύνει τα σωτικά της στον καθένα.

Ο επίκαιρος Δημ.Ταγκόπουλος (περ. Νουμάς)

Δημήτριος Ταγκόπουλος Εικόνα από:www.livepedia.gr

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

αποκλειστικά στο 24grammata.com

.

Ο Δημήτριος Ταγκόπουλος (1867 -1926), Ιατρός στο επάγγελμα, υπήρξε πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος και ιδρυτής του Λογοτεχνικού περιοδικού “Νουμάς”1. Πρωτοκυκλοφόρησε το περιοδικό του, το 1903, σε μια εποχή δύσκολη (με πολλές ομοιότητες με τη σημερινή). Είχε προηγηθεί η χρεοκοπία, ο ατυχής πόλεμος του 1897, τα Ευαγγελικά (1901), ενώ την ίδια χρονιά(1903) θα εκδηλωθούν τα Ορεστειακά.

Ο “Νουμάς” (1903 – 1931, με διακοπές: 1917-1918, 1924-1929) θα γίνει το μαχητικό όργανο των Δημοτικιστών (Ψυχάρης, Πάλλης, Παλαμάς, Εφταλιώτης, Χατζόπουλος – το 1901 είχε εκδώσει τη λογοτεχνικό περιοδικό “Τέχνη” με αξιόλογες λογοτεχνικές αναφορές, δίχως μαχητικότητα-, Δελμούζος, Γληνός, Σκληρός κ.ά.) και θα πρωτοστατήσει στις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις

Για να καταλάβετε πόσο πολύ ομοιάζει το λυκαυγές του 20ου αιώνα με το λυκαυγές του 21ου αιώνα διαβάστε το παρακάτω κείμενο του Ταγκόπουλου,  το οποίο έγραψε το 1909 μετά από μία αντικυβερνητική διαδήλωση, που έγινε τον Φεβρουάριο του 1909:

Αμυαλοσύνη

“Διαδήλωση, λοιπόν και κουμπουριές και αίμα. Γιατί; Για να πέσει ο Θεοτόκης και ναρθει ο Ράλλης. Για να πέσει ο Ράλλης και νάρθει ο Θεοτόκης. Σα να μην τους ξέρουμε και τους δύο τους, σα να μην τους είδαμε, σα να μη τους κάναμε τόσες και τόσες φορές πρωθυπουργούς δίχως κουμπουριές και σα να μη τους ρίξαμε τόσες και τόσες φορές δίχως αποκρηατικά ξεφωνητά και μασκαραλήκια. Κρίμας τα λαρύγγια που ξεσκιστήκανε, κρίμας το αίμα που χύθηκε…