Κυριακή της Πεντηκοστής: «Ο μοντέρνος άνθρωπος και η πίστη στον Τριαδικό Θεό»

.

..

«Καί ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς  ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδόν ἐπί τό αὐτό» (Πράξ. 2,1)

«Όταν έφτασε η ημέρα της Πεντηκοστής, ήταν όλοι μαζί συγκεντρωμένοι με ομοψυχία στο ίδιο μέρος» .

π.Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Ο μοντέρνος άνθρωπος θεωρεί την πίστη ως μία κατασκευή αυτών που φοβούνται τον θάνατο, αυτών που δεν θέλουν να διαχειριστούν οι ίδιοι την ελευθερία τους για να μην κάνουν λάθη που θα τους στοιχίσουν στην προοπτική της αιώνιας ζωής, από αυτούς που έχουν ανάγκη να αναφέρονται σε μια ανώτατη Δύναμη και αυθεντία, ώστε να παρηγοριούνται για τις δοκιμασίες  της ζωής, αλλά και να καθοδηγούνται για το τι θα αποφασίσουν. Ο άνθρωπος θέλει να έχει μία αόρατη βοήθεια που να δικαιώνει τις επιλογές του ή να τις κατευθύνει προς την επιτυχία, την ευχαρίστηση, την ευτυχία. Σ’ αυτήν την αντίληψη ο μοντέρνος άνθρωπος αντιτάσσει την ατομική ευθύνη για τη ζωή.

Δεν μου χρειάζεται ούτε ο Θεός ούτε η θρησκεία. Μπορώ να έχω τη ζωή μου στα χέρια μου, να νικήσω ή να χάσω με βάση τα δικά μου χαρίσματα, με βάση τις δικές μου επιλογές. Δεν θέλω να με ελέγχει κανείς. Μπορώ να κρίνω τι είναι σωστό και τι είναι λάθος με βάση νόμους και κανόνες που τους ορίζω προσωπικά. Δεν θέλω κανέναν να μου λέει όχι στην εκπλήρωση των επιθυμιών μου, εφόσον δεν κάνω κακό στον άλλο, κυρίως εφόσον δεν του στερώ τη ζωή. Δεν φοβάμαι τον θάνατο, διότι δεν πιστεύω στην αιωνιότητα. Γνωρίζω ότι είναι αναπόφευκτος. Επομένως, ας περάσω όσο καλύτερα μπορώ σ’ αυτήν την ζωή και μετά, τίποτα.

Είναι ακατανόητη για τον μοντέρνο άνθρωπο η πίστη της Εκκλησίας στον Τριαδικό Θεό. Όταν δεν θέλουμε πατέρα, τον οποίο έχουμε ταυτίσει με την βοήθεια, αλλά και τον έλεγχο της ζωής μας, γιατί να πιστεύουμε σε έναν Ουράνιο Πατέρα, τον οποίο τον διαμορφώνουμε εντός μας και ως εικόνα και ομοίωση του επί γης πατέρα μας; Αν δεν χρειαζόμαστε επίγειο, γιατί να δεσμευτούμε στον ουράνιο;

Όταν δεν θέλουμε ως κύρια αξία της ζωής μας την αγάπη που γίνεται θυσία, παραίτηση από την προτεραιότητα του εγώ, κένωση, μοίρασμα, συγχώρηση, νέο ξεκίνημα στην σχέση με τον άλλο, όταν δεν βλέπουμε τον εαυτό μας εν σχέσει, αλλά με γνώμονα το εγώ μας, γιατί να πιστεύουμε στον Υιό που προσέλαβε την φύση μας, την ένωσε με την δική Του και έφτασε μέχρι τον Άδη, μέχρι τον θάνατο, για να εξέλθει νικητής και να μας οδηγήσει στην ανάσταση, από αγάπη;

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὡς διαρκής Πεντηκοστή

.

Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

Ποιὸς εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός; Ποιὸς εἶναι σὲ Αὐτὸν ὁ Θεὸς καὶ ποιὸς ὁ ἄνθρωπος; Πῶς γνωρίζεται ὁ Θεὸς στὸν Θεάνθρωπο καὶ πῶς ὁ ἄνθρωπος; Τί ἐδώρησε σέ μᾶς τοὺς ἀνθρώπους ὁ Θεὸς ἐν τῷ Θεανθρώπῳ; Ὅλα αὐτὰ τὰ φανερώνει σέ μᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ «Πνεῦμα τῆς ἀληθείας». Μᾶς ἀποκαλύπτει δηλαδὴ ὅλη τὴν ἀλήθεια γιὰ Αὐτόν, γιὰ τὸν Θεὸ ἐν Αὐτῷ καὶ γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ γιὰ τὸ τί χάρισε σ’ ἐμᾶς μ’ ὅλα αὐτά. Αὐτὸ ἐπίσης ἀπείρως ξεπερνᾷ κάθε τί ποὺ οἱ ἀνθρώπινοι ὀφθαλμοὶ εἶδαν καὶ τοῖς ὠσίν αὐτῶν ἠκούσθη καὶ ἡ καρδία αὐτῶν κάποτε αἰσθάνθηκε.

Μὲ τὴν ἔνσαρκη ζωή του στὴ γῆ ὁ Θεάνθρωπος ἐγκαθίδρυσε τὸ Θεανθρώπινό του Σῶμα, τὴν Ἐκκλησία, καὶ μὲ αὐτὴν προετοιμάζει τὸν γήινο κόσμο γιὰ τὴν ἔλευση καὶ τὴ ζωὴ καὶ τὴ δραστηριότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ψυχῆς Αὐτοῦ τοῦ Σώματος.

Τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κατῆλθε ἐξ οὐρανοῦ στὸ Θεανθρώπινο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ γιὰ πάντα παρέμεινε σὲ Αὐτὸ σὰν Πᾶν-Ζωοποιὸς ψυχὴ Αὐτοῦ. Αὐτὸ τὸ ὁρατὸ θεανθρώπινο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας συγκροτοῦν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι μὲ τὴν πίστη των στὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστὸ ὡς Σωτῆρα τοῦ κόσμου καὶ ὡς τέλειου Θεοῦ καὶ ὡς τέλειου ἀνθρώπου. Καὶ ἡ κάθοδος καὶ ἡ σύνολη δρατηριότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸ Θεανθρώπινο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἔρχεται ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο καὶ ἐξαιτίας τοῦ Θεανθρώπου.

Κάθε τί στὴν Θεανθρώπινη Οἰκονομία τῆς σωτηρίας προῆλθε ἀπὸ τὸ Θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τέλος, ἀκόμη ὅλα συνοψίζονται καὶ ὑπάρχουν στὴν κατηγορία τῆς θεανθρωπότητας ἀκόμη καὶ ἡ δραστηριότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Κάθε ἐνεργητικότητα Αὐτοῦ στὸν κόσμο εἶναι ἀχώριστη ἀπὸ τὸ θεανθρώπινο ἀνδραγάθημα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἡ Πεντηκοστὴ μὲ ὅλες τὶς αἰώνιες δωρεὲς τῆς Τριαδικῆς Θεότητος καὶ Αὐτοῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προσδιόριζε τὴν Ἐκκλησία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων δηλαδὴ τῆς Ἁγίας Ἀποστολικῆς πίστης, τῆς Ἁγίας Ἀποστολικῆς παράδοσης, τῆς Ἁγίας Ἀποστολικῆς ἱεραρχίας, ἀκόμη καὶ κάθε τί Ἀποστολικοῦ ποὺ εἶναι θεανθρώπινο.

Π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: Η άρνηση της Πεντηκοστής λέγεται παγκοσμιοποίησις.

«Κλείστε τ’ αυτιά σας και σφίξατε την Ορθόδοξη Πίστη μέσα στην καρδιά σας. Έχομε εισέλθει εις τον χώρον των εσχάτων ημερών.»

***

Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006)

Το Πνεύμα το Άγιον αγαπητοί μου ήδη είχε ανακληθεί από την γην. Το είπε σαφώς ο Πατήρ:

ου μὴ καταμείνη τό πνεύμα μου ἐν τοῖς ανθρώποις τούτοις εἰς τόν αἰῶνα, δια τό είναι αυτούς σάρκας·

Οι άνθρωποι είχαν εξοκείλει, παρότι ο Θεός είχε πει να μην μιγούν [σ.σ. μίγω: μεσαιονικό του μείγνυμι – λεξικό Δημητράκου] οι δύο κλάδοι του Αδάμ. Ο  ένας ήτανε του Κάιν και ο άλλος του Σηθ. Εμίγησαν όμως κινούμενοι από κίνητρα υλιστικά. Είδαν λέγει οι υιοί, οι απόγονοι, του Σηθ ότι οι θυγατέρες των απογόνων του Κάιν ήτανε πολύ ωραίες και εμίγησαν. Και εχάλασαν, και έφτασαν σε ένα σημείο που προκαλείται πλέον η απόφασις του Θεού για να έλθει ο κατακλυσμός. Γι΄ αυτό λέγει, προσέξτε αυτήν την θέσιν,

Πεντηκοστή. Ένδοξο τέρμα και αρχή νικηφόρου πορείας

.

Το παρήγγειλε ο αναστάς Κύριος στους μαθητές του, λίγο πριν αναληφθεί στους ουρανούς. Να μην  απομακρυνθείτε από τα Ιεροσό­λυμα, τούς είπε. Θα σάς στείλω το ‘Άγιο Πνεύμα και «βατττισθήσεσθε έν Πνεύματι Άγίω ού μετά πολλάς ταύτας ημέ­ρας» (Πράξ. α’ 5). Θα βαπτισθήτε μέσα στο Άγιο Πνεύμα σε λίγες μέρες.

Μιλούσε Εκείνος ό Όποιος πριν από μερικές δεκαετίες είχε κατέλθει από τον ουρανό για να υψώσει το ανθρώπινο γέ­νος, πού είχε καταπέσει στην έσχατη κα­τάπτωση και ατίμωση εξαιτίας του μίσους του Σατανά. Μιλούσε ό Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, πού έλαβε σάρκα και οστά από την πανυπέραγνο Πανα­γία Μητέρα του για να σώσει «το άπολωλός» πρόβατό του, τον άνθρωπο,το τέλειο πλάσμα των χειρών του. Μιλούσε στο τέλος της διαδρομής του στον κόσμο μας, έπειτα από τα εκπληκτικά θαύματά του και τις πρωτάκουστες διδασκαλίες του, έπειτα από τα φρικτά παθήματα και τον ατιμωτικό θάνατό του στο σταυρό του Γολγοθά και έπειτα από τη θριαμ­βευτική νίκη του επί του θανάτου με την Ανάστασή του.

Το έργο για το όποιο είχε έλθει στη γη το είχε πλέον ολοκληρώσει. Το είπε και στην προσευχή του προς τον ουράνιο Πατέρα του λίγο πριν αρχίσουν τα Πάθη του. «Το έργον έτελείωσα ο δέδωκάς μοι ίνα ποιή­σω» (Ιω. ιζ’ 4). Έφερα σε τέλειο πέρας το έργο πού μου ανέθεσες να επιτελέσω για τη σωτηρία του κόσμου, πάτερ μου. Τελευταία πράξη ως επισφράγιση του έργου αυτού ήταν να στείλει ως νικητής και εξουσιαστής των πάντων το Πανάγιο Πνεύμα, για να εξαγιάζονται όσοι θα πι­στεύουν σ’ Εκείνον και θα ζουν σύμφω­να με τις εντολές του- για να έχει τη δυ­νατότητα κάθε άνθρωπος να γίνεται μέτο­χος των πνευματικών αγαθών, τα όποια μάς έχάρισε Εκείνος με το σωτήριο έργο του στη γη.

Έτσι ή Πεντηκοστή, κατά την οποία απέστειλε ό Κύριος το Πανάγιο Πνεύμα στους μαθητές του και δι’ αυτών στον κό­σμο, έγινε το ένδοξο τέρμα της δράσεώς του στη γη.

Τι είναι η γιορτή της Πεντηκοστής;

.

Την Κυριακή της Πεντηκοστής γιορτάζουμε την εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού (με μορφή φωτιάς, σαν φλόγες πάνω στα κεφάλια τους), πενήντα μέρες μετά την ανάστασή Του και δέκα μέρες μετά την ανάληψή Του, δηλ. την αναχώρησή Του για τον ουρανό.

Τότε οι απόστολοι – οι μαθητές του Χριστού – κατανόησαν για πρώτη φορά εντελώς την αποστολή του Χριστού και έπαψαν να φοβούνται, ώστε αντί να κρύβονται βγήκαν στους δρόμους και διακήρυξαν την ανάσταση του δασκάλου τους.

Επειδή στα Ιεροσόλυμα ήταν μια μεγάλη γιορτή, ήταν μαζεμένοι άνθρωποι από πολλούς λαούς: «Πάρθοι και Μήδοι και Ελαμίτες, και οι κατοικούντες τη Μεσοποταμία, την Ιουδαία και την Καππαδοκία, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, τη Φρυγία και την Παμφυλία, την Αίγυπτο και τα μέρη της Λιβύης, Ρωμαίοι, Κρήτες και Άραβες». Ο καθένας απ’ αυτούς άκουγε το κήρυγμα των αποστόλων στη δική του γλώσσα. Τη μέρα εκείνη πίστεψαν στο Χριστό και βαφτίστηκαν τρεις χιλιάδες άνθρωποι και είναι οι πρώτοι χριστιανοί στην Ιστορία. Γι’ αυτό η Πεντηκοστή ονομάζεται «γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας».

«Εκκλησία» = όλοι οι χριστιανοί. Η φράση «πάω στην εκκλησία» σημαίνει «πάω στη συνάντηση». Επειδή η Εκκλησία (όλοι εμείς) συγκεντρώνεται στο ναό, γι’ αυτό έχει επικρατήσει να λέμε το ναό «εκκλησία».

Τη Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή γιορτάζουμε το Άγιο Πνεύμα, επειδή την Κυριακή πρωταγωνιστεί το Άγιο Πνεύμα στα γεγονότα. Το Άγιο Πνεύμα είναι ένα Τρίτο Πρόσωπο, διαφορετικό από τον Πατέρα Θεό και τον Υιό (το Χριστό), αλλά ομοούσιο με Αυτούς, που «εκπορεύεται από τον Πατέρα» (δηλ. παίρνει τη ζωή Του, «γεννιέται» από το Θεό Πατέρα*) και μαζί με τον Πατέρα και τον Υιό είναι η Αγία Τριάδα, ο Τριαδικός Θεός.