100 χρόνια βενιζελικών παρακολουθήσεων πολιτικών αρχηγών: Το παράδειγμα των σημειωμάτων του Α΄ Σώματος Στρατού (17 – 29 Ιανουαρίου 1927)

.

γράφει εκτάκτως ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης 

Πρόλογος – Ο σχηματισμός της Οικουμενικής κυβέρνησης με την συμμετοχή του ΛΚ

Οι εκλογές της 7^ης Νοεμβρίου 1926 αποτέλεσαν την πρώτη πολιτική ομαλοποίηση της Χώρας μετά από την πολιτειακή αλλαγή του 1924 και μια τετραετία στρατιωτικών κινημάτων, προνουντσιαμέντων και έντονης εμπλοκής του στρατού στην πολιτική ζωή. Το εκλογικό αποτέλεσμα αποτέλεσε μια εν πολλοίς προδιαγεγραμμένη ισοπαλία μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών κομμάτων λόγω της απλής αναλογικής που χρησιμοποιήθηκε ως εκλογικό σύστημα. Η κρίσιμη κατάσταση των δημοσιονομικών μεγεθών του κράτους και η έντονη λαϊκή επιθυμία σχεδόν εξανάγκασε όλα τα κόμματα να σχηματίσουν Οικουμενική Κυβέρνηση στις 4 Δεκεμβρίου 1926 με πρωθυπουργό τον κοινής αποδοχής Αλέξανδρο Ζαΐμη.

Αναμφίβολα η πλέον σημαντική συμμετοχή στην κυβέρνηση ήταν αυτή του Λαϊκού Κόμματος (ΛΚ), του οποίου ο αρχηγός Παναγής Τσαλδάρης δεν είχε αναγνωρίσει επισήμως την Αβασίλευτη Δημοκρατία, ενώ στέγαζε τα πλέον αδιάλλακτα στοιχεία του αντιβενιζελισμού. Η συμμετοχή του ΛΚ στην κυβέρνηση ήταν απαραίτητη για τους βενιζελικούς ώστε να παρουσιαστεί στο εξωτερικό ένα αρραγές πολιτικό μέτωπο και να διαπραγματευτούν από θέση ισχύος την διευθέτηση των εκκρεμών ζητημάτων. Από την άλλη όμως έπρεπε να δοθούν πολιτικά ανταλλάγματα προς τον αντιβενιζελισμό (διορισμοί αντιβενιζελικών στη δημόσια διοίκηση, λύση του εκκρεμούς αποτακτικού ζητήματος) χωρίς να εξεγερθεί ο βενιζελισμός και το σώμα των βενιζελικών αξιωματικών. Από την άλλη, τόσο οι βουλευτές όσο και οι υπουργοί του ΛΚ που συμμετείχαν στην κυβέρνηση, αλλά κατεξοχήν ο αντιβενιζελικός Τύπος, αντιμετώπιζαν την κυβέρνηση με καχυποψία και αρνητική προδιάθεση.

Η διαρροή των απόρρητων δελτίων πληροφοριών του Α΄ Σώματος Στρατού και το ξέσπασμα πολιτικής κρίσης (16 – 18 Ιανουαρίου 1927).

Η κατάντια του ελληνικού στρατού, μόλις πέντε χρόνια πριν από το έπος του ΄40. Ανύπαρκτος οπλισμός και μονίμως κινηματίες αξιωματικοί…

Ελληνες στρατιώτες το 1940. Η εκπαίδευσή τους συνετέλεσε τα μέγιστα στη νίκη κατά των Ιταλών…

Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου, ο Ελληνικός Στρατός κέρδισε τον παγκόσμιο θαυμασμό. Πέρα από τον ηρωισμό στελεχών και οπλιτών, οι νίκες ήρθαν και χάρη στην εκπαίδευση και την προετοιμασία για τη μεγάλη αναμέτρηση.

Και όμως μόλις πέντε χρόνια πριν, ο Ελληνικός Στρατός αποτελούσε έναν κωμικοτραγικό συρφετό!

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, η κατάσταση του ηττημένου Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) περιήλθε σε δεινή θέση, με μόνη ίσως εξαίρεση τη Στρατιά του Έβρου. Η Ελλάδα μετά την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάννης τον Ιούλιο του 1923, άρχισε μια αγωνιώδη προσπάθεια για να οργανώσει και να εξοπλίσει τον στρατό.
Η προσπάθεια όμως εκφυλίστηκε εξαιτίας των αλλεπάλληλων στρατιωτικών κινημάτων, των θνησιγενών κυβερνήσεων και της ανάμιξης του Στρατού στην πολιτική. Η αποδιοργάνωση ήταν τραγική.

Πραγματοποιήθηκαν μόνο περιορισμένες προμήθειες οπλισμού. Χαρακτηριστική απόδειξη της οικτρής κατάστασης αποτελεί το υπ’ αριθμό 122 πρακτικό του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 1932. Σε αυτό, αφού αναφέρονται οι διάφορες ελλείψεις στο στράτευμα και οι παραλήψεις των κυβερνήσεων, διατυπώνεται το συμπέρασμα: «Εξ’ όλων των ανωτέρω, προκύπτει ότι η κατάσταση της χώρας είναι αυτόχρημα τραγική».
Το βενιζελικό κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 επιβεβαίωσε πλήρως το συμπέρασμα.

Το πρωθυπουργοκτόνο 1936 και ο ασεβής Μάρκος Βαμβακάρης

1η Φεβρουαρίου 1936, θάνατος του Γεωργίου Κονδύλη, ετών 57, πρωθυπουργού κατά το 1926 και το 1930. Επίσημη αιτία θανάτου: Ανακοπή καρδιάς.

18η Μαρτίου 1936, θανατος του Ελευθερίου Βενιζέλου, ετών 72, επτά φορές πρωθυπουργού μεταξύ 1910 και 1933. Επίσημη αιτία θανάτου: Ανακοπή καρδιάς έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο.

13η Απριλίου 1936, θάνατος του εν ενεργεία (υπηρεσιακού) πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Δεμερτζή, ετών 60. Επίσημη αιτία θανάτου: Ανακοπή καρδιάς.

17η Μαΐου 1936, θάνατος του Παναγή Τσαλδάρη, ετών 68, πρωθυπουργού κατά το 1933 και το 1935. Επίσημη αιτία θανάτου: Ανακοπή καρδιάς.

16η Σεπτεμβρίου1936 , θάνατος του Αλέξανδρου Ζαΐμη, ετών 81, έξι φορές πρωθυπουργού μεταξύ 1897 και 1928. Δεν αναφέρεται επίσημη αιτία θανάτου.

17η Νοεμβρίου 1936, θάνατος του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, ετών 60, πρωθυπουργού κατά το 1924 και το 1932 (επί δεκαήμερο). Επίσημη αιτία θανάτου: Ανακοπή καρδιάς.

Ο Μάρκος Βαμβακάρης, με αφορμή τον θάνατο των τριών πρώτων, έγραψε την άνοιξη εκείνης της χρονιάς το τραγούδι του «Ο Μάρκος πρωθυπουργός» (γνωστό και ως «Οι πρωθυπουργοί«).

Ελλάδα και κυβερνήσεις συνεργασίας: Ιστορική αναδρομή από το 1926 μέχρι σήμερα

Η λεγόμενη Οικουμενική του 1926, η λυκοφιλία Πλαστήρα και Σοφοκλή, τα χρόνια της Αποστασίας, ο Τζανετάκης, ο Ζολώτας, ο Παπαδήμος και ο Σαμαράς

Γράφει ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ

Κουλτούρα κυβερνήσεων συνεργασίας, όπως η σημερινή, αλλά κατά κάποιον τρόπο όμορων πολιτικών χώρων, είχε η Ελλάδα τόσο κατά την προπολεμική περίοδο όσο και τα κατοπινά χρόνια.

Η αρχή έγινε με την κυβέρνηση  «ιστορικού συμβιβασμού» που προέκυψε μετά την εκλογική αναμέτρηση της 7ης Νοεμβρίου 1926, η οποία είχε πολλά και ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Το πρώτο ήταν ότι συμμετείχαν σε αυτή και οι δυνάμεις των βασιλοφρόνων, που είχαν απόσχει από τις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923, οι οποίες ακολούθησαν την Επανάσταση του 1922 και την «εκτέλεση των εξ».

Το δεύτερο ότι ήταν η πρώτη αναμέτρηση που έγινε με κάλπες και ψηφοδέλτια (εγκαταλείφθηκε οριστικά το σφαιρίδιο) καθώς και με αναλογικό σύστημα. Το τρίτο ότι πήρε για πρώτη φορά μέρος το ΚΚΕ ως αυτόνομη πολιτική οντότητα στο σχήμα Ενιαίο Μέτωπο Εργατών Αγροτών, έλαβε 4,38% και 10 έδρες.Δηλαδή, μπορούμε να υποστηρίξουμε πλέον ότι εκτός από το ΠΑΣΟΚ που στις δύο τελευταίες αναμετρήσεις κινήθηκε κοντά (πιο κάτω) από το… ιδρυτικό ποσοστό του και το ΚΚΕ επιστρέφει σε αυτό που έλαβε πριν από 86 χρόνια!