Τα κυριότερα αστικά κέντρα στη βυζαντινή Θεσσαλία (Β΄)

Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

το πρώτο μέρος

 

ΦΘΙΩΤΙΔΕΣ ΘΗΒΕΣ: Οι παλαιοχριστιανικές Θήβες εντοπίζονται στη θέση της αρχαίας Πυράσου, που αποτελούσε το μοναδικό λιμένα της Πελασγιώτιδας, (δες β΄ τόμο) στη θέση της σημερινής Νέας Αγχιάλου. Αυτή η πόλη ονομαζόταν Πύρασος μέχρι τον 2^ο αιώνα μ. Χ. και στη συνέχεια πήρε το όνομα των μεσογειακών Θηβών (σημερινές Μικροθήβες) καθόσον και οι κάτοικοι της  τελευταίας μετακινήθηκαν στην παράκτια πόλη. Ο Ιεροκλής την αναφέρει τρίτη ιεραρχικά πόλη της Θεσσαλίας στο Συνέκδημό του, ενώ ο πρώτος της επίσκοπος υπέγραψε τα πρακτικά της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας.

 Ονόματα επισκόπων που έχουν καταγραφεί είναι τα εξής, κατά χρονολογία: Κλεόνικος ή Κλαυδιανός [325], Μόσχος [343], Δίων [431], Ελπίδιος [531], Αδριανός [592], Επιφάνιος και Πέτρος [χωρίς χρονολογική ταύτιση]. Η αρχαιολογική σκαπάνη ανέδειξε το μεγαλείο της πρωτοβυζαντινής πόλης και τον πλούτο της. Η πόλη περιβαλλόταν από τείχος που διακόπτονταν από ψηλούς πύργους, ενώ στο ΒΑ άκρο της Ν. Αγχιάλου, βρισκόταν η ακρόπολη. Φυσικό ήταν ο Ιουστινιανός να ενισχύσει με οχυρωματικά έργα αυτή τη σπουδαία θεσσαλική πόλη. Αποκαλύφθηκαν πολλές θεμελιώσεις κατοικιών, εντός και εκτός της πόλης. Υπήρχε φροντισμένη ρωμαϊκή οδός που συνέδεε τις παράκτιες Θήβες με την μεσόγεια πόλη, η οποία δεν έπαψε να κατοικείται μέχρι και τον 7^ο αιώνα.