του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου,δασκάλου –συγγραφέα
.
ΓΕΝΙΚΑ: Δόλος είναι η βούληση κάποιου να πράξει ή να συντελέσει με τις πράξεις του ή με οιονδήποτε άλλο τρόπο στην παραγωγή παράνομου αποτελέσματος. Ακόμη δόλος είναι η επίγνωση κάποιου ότι οι πράξεις του, ενδεχομένως, να επιφέρουν παράνομο αποτέλεσμα. Συχνά σε διάφορες υποθέσεις των Δικαστηρίων στόχος των κατηγόρων είναι η απόδειξη και ο καταλογισμός δόλου σε μια πράξη του κατηγορημένου, ώστε να επιτευχθεί η καταδίκη του. Όμως, και εκτός νομολογίας, δόλος είναι ο συνειδητά επιλεγμένος τρόπος ή μέσον εξαπάτησης κάποιου. Ο σχεδιασμός μιας δόλιας πράξης λέγεται δολοπλοκία ή και μηχανορραφία και ο ενεργών είναι δολοπλόκος.
ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΟΦΙΑ: Ο Περίανδρος ο Κορίνθιος με το απλό του επίγραμμα: “Δόλον φοβού”, θυμίζει σε όλους μας ότι πρέπει να φοβόμαστε το δόλο των άλλων και να αποφεύγουμε τους δόλιους ανθρώπους. Ο Βολταίρος υπαινίσσεται την ύπαρξη καχυποψίας πίσω από τη δολιότητα λέγοντας: “Η υποψία οδηγεί προς την δολιότητα”.
Αντιθέτως, ο Ρενάν τονίζει: “Η πανουργία και η δολιότητα είναι τέκνα της ανικανότητας”, πρεσβεύοντας ότι οι ικανοί δεν χρειάζεται να “οπλιστούν” με δολιότητα. Ο Β. Φραγκλίνος ισχυρίζεται, χαριτολογώντας, πως: “Αν οι δόλιοι ήξεραν τα πλεονεκτήματα της αρετής, θα γίνονταν όλοι ενάρετοι από δολιότητα”!!
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΟΛΙΟΤΗΤΑΣ: Συχνά οι δόλιοι άνθρωποι επιτυγχάνουν το σκοπό τους, διότι παρουσιάζουν μια επιφανειακή επίπλαστη ειλικρίνεια, συχνά μέχρις αφελείας, κερδίζοντάς έτσι την εμπιστοσύνη του υποψήφιου θύματός τους. Έτσι, η δολιότητα για να “καρποφορήσει” χρειάζεται, συν των άλλων ιδιοτήτων του έχοντος αυτήν, και την πονηριά που θα οδηγήσει στην εξαπάτηση. Ακόμη ο δόλιος πρέπει να βασίζει το λόγο και τις πράξεις του πάνω σε ψεύδη τα οποία πρέπει να τα “στολίζει” με απατηλό τρόπο.