Οι σχέσεις του Κεμαλικού κράτους με τη Σοβιετική Ρωσία πριν και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή

.

του Κωνσταντίνου Ν. Θώδη, ιστορικού ερευνητή της Μικράς Ασίας του Αιγαίου

Εισαγωγή
Η Μικρασιατική καταστροφή ως όρος στην ελληνική ιστοριογραφία, δηλώνει το τραγικό γεγονός στην ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού — το τέλος της τρισχιλιετούς ελληνικής ιστορίας της Μικράς Ασίας και την “Έξοδο”, τον διωγμό των ιθαγενών του ορθόδοξου ελληνικού πληθυσμού από τις αρχαίες του εστίες.

Η γενοκτονία των Ελλήνων – ως διαφορετική πολιτική ανάγνωση, εθνοτική κάθαρση -, που αναπτύσσεται από τους Νεότουρκους στα χρόνια του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου (1914-1918), έφτασε στο αποκορύφωμά της και ολοκληρώθηκε με τους Κεμαλιστές μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922), μαζί με τον ξερίζωμα όλου του πληθυσμού από τη γη του – βλ. “Αιολική γη” του Ηλ. Βενέζη / “Η πατρίδα μου το Αϊβαλί” του Φ. Κόντογλου ”Τα ματωμένα Χώματα” της Δ. Σωτηρίου/ “Χαμένες Πατρίδες” του Γ. Καψή κλπ.- ήταν δυσανάλογη με τις αριθμητικές απώλειες του στρατού και καταξιώθηκε στην ιστοριογραφία με τον όρο “Καταστροφή”. Ο Γάλλος ιστορικός Εντουάρ Ντριό, στο έργο του “La question de l’ Orient 1918-1938″, έγραψε ότι η Μικρασιατική καταστροφή ήταν πιο άγρια και τρομερή, σε σχέση με την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως”.

Ο Γάλλος Ελληνιστής, Οκταβιανός Μερλιέ, έγραψε ότι “η απώλεια της Μικράς Ασίας σήμανε το τέλος της ιστορίας είκοσι αιώνων. Το 1453 σηματοδότησε το τέλος του Βυζαντίου, το 1922 ήταν πιο τραγικό, καθώς σηματοδότησε το τέλος του Μικρασιατικού Ελληνισμού”.

Whittemore: «ο Αμερικανός που αποκατέστησε τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας»

.

Την περασμένη εβδομάδα, η Τουρκία αποφάσισε να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί για τους μουσουλμάνους, προκαλώντας κριτική από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες στην Ελλάδα και τη Ρωσία, πολιτικούς από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και από την UNESCO.

Η Αγία Σοφία, που κατασκευάστηκε για πρώτη φορά ως βυζαντινός ορθόδοξος καθεδρικός ναός τον 6ο αιώνα και μετατράπηκε σε μουσείο στα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας της Τουρκίας, θα ανοίξει επίσημα για μουσουλμανική λατρεία με προσευχές της Παρασκευής στις 24 Ιουλίου.

Η απόφαση της Τουρκίας έθεσε υπό αμφισβήτηση τα πολύτιμα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας, καθώς είναι πιθανό να καλυφθούν κατά τη διάρκεια μουσουλμανικών προσευχών.

Οι Χριστιανοί θα παραμείνουν ευπρόσδεκτοι, είπε ο Ερντογάν , προσπαθώντας να καλύψει την ανησυχία που εξέφρασε όλος ο δυτικός κόσμος, καθώς φαίνεται ότι η χριστιανική κληρονομιά του ναού δεν θα προστατευτεί.

Τα μωσαϊκά επιχρίστηκαν επί αιώνες όταν ο πρώην καθεδρικός ναός της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τόπο μουσουλμανικής λατρείας.

Αλλά πριν μετατραπεί η Αγία Σοφία σε μουσείο, ένας Αμερικανός, ο Thomas Whittemore, βοήθησε να αποκαλυφθεί και να αποκατασταθεί η ομορφιά των μωσαϊκών.

Γενοκτονία των Ποντίων – Τα «Αμελέ Ταμπουρού»

.

Ο Μουσταφά Κεμάλ έδωσε το σύνθημα:
«σκοτώστε τους γκιαούρηδες!..» κι άρχισαν
οι θηριωδίες των Τούρκων και οι στρατολογήσεις στα
« Αμελέ Ταμπουρού»

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Ο ποντιακός ελληνισμός,  θυμάται σήμερα και πενθεί τους 353.000 νεκρούς της τουρκικής θηριωδίας της περιόδου 1914-23, ενώ τη μέρα αυτή, οι Τούρκοι γιορτάζουν τα κατορθώματα του σφαγέα των Ποντίων Μουσταφά Κεμάλ.

Σαν χθές, 19-5-1919, ο Κεμάλ αποβιβάστηκε στην Σαμψούντα, τάχα για να αποκαταστήσει την τάξη στα ελληνικά χωριά που τα ρήμαζαν τουρκικές συμμορίες, σύμφωνα με βρετανό διπλωμάτη, αλλά στην ουσία για να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο της ποντιακής γενοκτονίας. Φανάτισε τους Τούρκους, δίδοντας την προσταγή: «σκοτώστε τους  γκιαούρηδες και πάρτε τις περιουσίες τους»

Ξεκίνησε πρώτα με εξορίες, αποστολή στα «Αμελέ Ταμπουρού» («Τάγματα Εργασίας»), από τα οποία ελάχιστοι γύριζαν κι αυτοί  σακάτηδες. Στρατολογούσε σ’ αυτά τους άνδρες για να εργασθούν αμισθί στη διάνοιξη οδών στα ενδότερα της χώρας, υπό την επίβλεψη κτηνωδών τσαούσηδων 18ωρο ημερησίως, να σπάζουν πέτρες, να τις κουβαλούν, να σκάβουν ασταμάτητα, με λίγο ψωμί και νερό.

Η αιχμαλωσία του στρατηγού Τρικούπη το 1922 και τι του αποκάλυψε ο Κεμάλ!

.

Ο τούρκος ηγέτης ήταν όλο φιλοφρονήσεις, ενώ ο αιχμάλωτος στρατηγός διερωτήθηκε μήπως έπρεπε να αυτοκτονήσει…

Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη της Μικρασιατικής καταστροφής κορυφώθηκε από τη στιγμή της αιχμαλωσίας ενός τμήματος του Α΄ Σώματος Στρατού μαζί με τον διοικητή του στρατηγό Νικόλαο Τρικούπη μετά τη Μάχη του Αλή Βεράν, ένα μικρό χωριό στην περιφέρεια της Κιουτάχειας. Το αιχμαλωτισμένο αυτό τμήμα αριθμούσε 5.000 άνδρες, όταν κυκλώθηκε από πολλαπλάσιες στρατιωτικές τουρκικές δυνάμεις, ενώ οι άλλες δυνάμεις του Σώματος αποκομμένες αποκρούοντας επιθέσεις, κατευθύνθηκαν με απώλειες προς τα παράλια.

Πριν αιχμαλωτισθεί ο στρατηγός Τρικούπης προσπάθησε να αντιτάξει μέχρις εσχάτων άμυνα στο χωριό Καρατζά Χισάρ, αλλά μόλις διαπίστωσε ότι δεν εισακουγόταν από τους στρατιώτες του, των οποίων η αντοχή είχε υπερβεί κάθε όριο, αναγκάσθηκε στις 5 το απόγευμα της 2ας Σεπτεμβρίου 1922 να ζητήσει συνθηκολόγηση. Μαζί με τον Τρικούπη παραδόθηκαν, ο υποστράτηγος Κ. Διγενής, ο διοικητής της 13ης Μεραρχίας συνταγματάρχης Καϊμπαλής, 190 αξιωματικοί 4.400 στρατιώτες,

Την επομένη, οι αιχμάλωτοι στρατηγοί Τρικούπης και Διγενής, οδηγήθηκαν από Τούρκους αξιωματικούς στον Ισμέτ Πασά Ινονού. Ήταν, όπως διηγείται ο ίδιος, κατάκοποι με τα χείλη πρησμένα. Τους πρόσφερε τσάϊ αλλά δεν ήταν σε θέση να το πιούν. Τους φέρθηκε φιλικά, συζήτησαν για την μάχη και τους είπε ότι πολέμησαν γενναία αλλά η τύχη δεν τους ευνόησε. Μίλησαν κατόπιν ως αξιωματικοί του Πυροβολικού για την στρατηγική της μάχης και ότι τα πυρά του τουρκικού πυροβολικού κατέστρεψαν τους πύργους ελέγχου και κατοπτεύσεως, απέκοψαν τηλεφωνικά καλώδια και φόνευσαν τους χειριστές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν τηλεβόλα και οβίδες όχι όμως στρατιώτες –χειριστές…

«Αμελέ ταμπουρού»,η εξόντωση των Ελλήνων Ορθοδόξων της Μικράς Ασίας

Έλληνες ορθόδοξοι, δέσμιοι στα «τάγματα εργασίας».

.

Η συστηματική εξόντωση των Ελλήνων Ορθοδόξων της Μικράς Ασίας – και γενικότερα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας – ξεκίνησε λίγα χρόνια μετά την επανάσταση κατά του Σουλτάνου και την εγκαθίδρυση του κινήματος των Νεοτούρκων.

Αρχικά, οι Νεότουρκοι παρουσιάστηκαν σαν ένα επαναστατικό κίνημα που βασιζόταν σε αρχές όπως η δημοκρατία και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μάλιστα δεν θα γίνονταν φυλετικές ή θρησκευτικές διακρίσεις καθώς συμφέρον του κινήματος των Νεοτούρκων ήταν η ενότητα και η ανάπτυξη του Οθωμανικού έθνους.

Το πρόγραμμα της Οθωμανικής Εταιρίας Ένωσης και Προόδου (1890) ανέφερε χαρακτηριστικά: «Προκειμένου να προειδοποιήσουμε τους μουσουλμάνους και τους χριστιανούς συμπατριώτες μας για το σύστημα διακυβέρνησης του παρόντος καθεστώτος που παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα όπως η δικαιοσύνη, η ισότητα και η ελευθερία, που εμποδίζει όλους τους Οθωμανούς να προοδεύσουν και που παραδίδει τη χώρα μας στην ξένη κυριαρχία, σχηματίστηκε η Οθωμανική Εταιρίας Ένωσης και Προόδου, αποτελούμενη από άντρες και γυναίκες που όλοι είναι Οθωμανοί». 

Αν αναλογιστεί κανείς ωστόσο τα πεπραγμένα των Νεότουρκων την περίοδο 1908-1918 αντιλαμβάνεται πως οι προγραμματικές δηλώσεις του κινήματος απέχουν παρασάγγας  από την πραγματικότητα. Οι εξαγγελίες περί συνταγματικής διακυβέρνησης «τερματίστηκαν στον άφρονα κύκλο της συνομωσίας και της ίντριγκας, της καταπίεσης και της ανταρσίας, της τυραννίας, της ταπείνωσης και της ήττας» κατά τον Bernard Lewis. [1]

“Συνωστισμένοι στη Σμύρνη”:Η παρακμή της Πολιτικής και η Υβρις της Ιστορίας

.

Θεοφάνης Μαλκίδης

Είναι περιττό να αναφερθούμε στους συμβολισμούς  που υπάρχουν στη Σμύρνη. Εδώ και αιώνες   ο Ελληνισμός είχε και έχει ως  σημείο αναφοράς τη Ιωνική πόλη, ως κέντρο πίστης, πολιτισμού, αρχιτεκτονικής, ιστορίας, αθλητισμού, ζωής αλλά και θανάτου.

Η άνοδος του τουρκικού εθνικισμού με την εδραίωση του φασιστικού κινήματος των Νεότουρκων στην εξουσία καθώς  και συμφέροντα συνδεόμενα σε μεγάλο βαθμό με την διείσδυση της Γερμανίας, η οποία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς και  της Αγγλίας, της Γαλλίας, των ΗΠΑ και της Ρωσίας- ΕΣΣΔ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οδήγησαν στη Γενοκτονία των Ελλήνων.  Από τους πάνω από 2.700.000 Έλληνες του 1914, πάνω από 1.000.000 δολοφονήθηκαν, ενώ 1.300.000 ήρθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Το τελευταίο μέρος της σύγχρονης Ελληνικής τραγωδίας διαδραματίζεται τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο του 1922, όταν  αρχίζει η επίθεση του δασκάλου του Χίτλερ, Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος  έχει υπογράψει σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας με τη Σοβιετική Ένωση, αλλά και  με τη Γαλλία και Ιταλία, ενώ οι Βρετανοί φωτογράφιζαν την φωτιά στην προκυμαία της Σμύρνης…..

Καλάβρυτα: όταν το έγκλημα δεν τιμωρείται, επαναλαμβάνεται

.

(σχόλιο Μέλιας: εξαιρετικά αφιερωμένο στους «σύντροφους» και στις «συντρόφισσες» που εξακουλουθούν να δοξάζουν αυτόν που αιματοκύλισε και μαυροφόρεσε την Ελλάδα εξαφανίζοντας ολόκληρα χωριά από τον χάρτη).

Θεοφάνης  Μαλκίδης

1. Τα Καλάβρυτα

Ένα από μεγαλύτερα εγκλήματα της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υλοποιήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1943  όταν η  «Βέρμαχτ» σκότωσε σχεδόν όλους τους άνδρες κατοίκους των Καλαβρύτων.

Η  «Επιχείρηση Καλάβρυτα» («Unternehmen Kalavryta»), έγινε πράξη από τις μονάδες της 117ης Μεραρχίας Κυνηγών, που έδρευε στην Πελοπόννησο με επικεφαλής τον υποστράτηγο Καρλ φον Λε Ζουίρ (1898-1954).

Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» ξεκίνησε στις  4 Δεκεμβρίου, όταν οι δυνάμεις των Ναζί άρχισαν να συρρέουν στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων από την Πάτρα, το Αίγιο, τον Πύργο και την Τρίπολη, καίγοντας χωριά και μοναστήρια (Μέγα Σπήλαιο και Αγία Λαύρα), δολοφονώντας  πολίτες και μοναχούς.

Η Γενοκτονία των Ποντίων: «Η δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του 20ου αώνα»

Η γενοκτονία των Ποντίων ( 1916 – 1923 ) με 353.000 νεκρούς αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του αιώνα μας.

Το Φεβρουάριο του 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 19ης Μαϊου ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο μικρασιατικό Πόντο την περίοδο 1916-1923. Η αναγνώριση αυτή, παρόλη την εβδομηκονταετή καθυστέρηση, δικαίωσε ηθικά τον ποντιακό ελληνισμό και συνέδεσε το σύγχρονο ελληνισμό με την ιστορική του μνήμη. Γιατί η ήττα του 1922, η «νέα τάξη πραγμάτων» που επικράτησε τότε, με την απόλυτη συνενοχή ολόκληρου του ελλαδικού πολιτικού κατεστημένου, περιόρισαν ουσιαστικά όχι μόνο τα γεωγραφικά όρια του ελληνισμού αλλά και τα διανοητικά.

Ο περιορισμός των πνευματικών νεοελληνικών οριζόντων είχε άμεση αντανάκλαση στη ελλειματική ιστορική μνήμη των σύγχρονων Ελλήνων.

«400 τόννους οστών Ελλήνων,από τα Μουδανιά εις την Μασσαλίαν,προς βιομηχανοποίησιν……»

Θεοφάνης Μαλκίδης

Μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών

.

Αυτές τις ημέρες του 1922 γράφονταν δύο από τις τελευταίες πράξεις της Γενοκτονίας εναντίον των Ελλήνων της Θράκης, της Μικράς Ασίας, του Πόντου. Μία ήταν η καταστροφή της Σμύρνης και η άλλη η ανακωχή των Μουδανιών, με την οποία ο ελληνισμός υποχρεώθηκε σε φυγή και από τη Θράκη. Από τον όμορφο αυτό λιμένα όμως της θρακικής ενδοχώρας, δεκαπέντε μήνες αργότερα θα διαδραματιζόταν η τελευταία και πιο φρικιαστική πράξη του ελληνικού ολοκαυτώματος.

Μπορεί οι Νεότουρκοι Τζεμάλ, Ενβέρ και Ταλαάτ πασά και ο Μουσταφά Κεμάλ να δολοφόνησαν 1.000.000 Έλληνες και Ελληνίδες, αλλά φρόντισαν να τα εξαφανίσουν τα ίχνη τους με έναν τρόπο που αφού δεν τιμωρήθηκε, επαναλήφθηκε από τον πιστό τους μαθητή Χίτλερ, λίγα χρόνια αργότερα.

Ο Χρήστος Αγγελομάτης στο βιβλίο του Χρονικόν μεγάλης τραγωδίας (Αθήνα 1924) αναφέρεται στο μέγεθος του εγκλήματος, τους θύτες και τους συνεργάτες τους: «Οι παλαιότεροι θα ενθυμούνται την δημοσιευθείσαν είδησιν εις τας αθηναϊκάς εφημερίδας, μίαν ημέρα του Φεβρουαρίου του 1924. Το προσεγγίσαν εις την Θεσσαλονίκην αγγλικόν πλοίον “Ζαν”, μετέφερε 400 τόννους οστών Ελλήνων, από τα Μουδανιά της Μικράς Ασίας εις την Μασσαλίαν, προς βιομηχανοποίησιν. Οι εργάται του λιμένος Θεσσαλονίκης, πληροφορηθέντες το γεγονός, εμπόδισαν το πλοίον να αποπλεύσει, επενέβη όμως ο Άγγλος πρόξενος και επετράπη ο απόπλους».