Το Ίλιντεν, οι κομιτατζήδες του VMRO και ο Μουσολίνι

.

Δημήτρης Δεληολάνης

Το σύγχρονο VΜRO (Μακεδονική Επαναστατική Εσωτερική Οργάνωση) δεν θέλει να θυμάται. Αποκρύπτει τη συνεργασία του με τη φασιστική Ιταλία. Μια συνεργασία καθόλου περιστασιακή, ενεργή και μακρόχρονη, καθώς διήρκεσε –σχεδόν αδιάκοπα– από το 1928 έως το 1944, όταν οι παρτιζάνοι του Τίτο απελευθέρωσαν τη Γιουγκοσλαβία. Το ενδιαφέρον της Ιταλίας για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια ανάγεται στην εποχή των Βαλκανικών Πολέμων.

Οι πρώτες διπλωματικές αναφορές για τους Σλαβομακεδόνες αντάρτες -καταγράφονται ως «κομιτατζήδες»- και το VMRO, χρονολογούνται από το 1903, την επομένη της εξέγερσης του Ίλιντεν, δηλαδή του Προφήτη Ηλία. Η άγρια καταστολή της από την οθωμανική χωροφυλακή έδωσε στις Μεγάλες Δυνάμεις την ευκαιρία να επέμβουν στέλνοντας «τεχνοκράτες» και «ειδικούς» με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του τουρκικού σώματος. Ο Iταλός απεσταλμένος, στρατηγός Ντε Τζόρτζις, παρέμεινε μάλιστα στη Θεσσαλονίκη έως το 1911, όταν οι Ιταλοί επιτέθηκαν στην Τουρκία και κατέλαβαν τη Λιβύη και τα Δωδεκάνησα.

Ο επόμενος αξιωματούχος της Ρώμης που ήρθε σε στενή επαφή με το VMRO ήταν ο Αλεσάντρο ντε Μποσντάρι, πρέσβης πρώτα στη Σόφια και μετά στην Αθήνα. Ο διπλωμάτης ανέφερε υπηρεσιακώς ότι κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το VMRO είχε συγκροτήσει ένα «Μακεδονικό Σύνταγμα» που πολεμούσε στις τάξεις του βουλγαρικού στρατού.

Η ηγεμονία της αριστεράς δημιούργησε μια έρημο και την ονόμασε κουλτούρα

Άρθρο του Marcello Veneziani

Μετάφραση-επιμέλεια: Ιωάννης Αυξεντίου

 .

Άραγε είναι αληθινός ή ψεύτικος ο θρύλος της πολιτιστικής ηγεμονίας της αριστεράς; Τι ήταν και τι απομένει σήμερα από εκείνο το σχέδιο κατάκτησης και πολιτιστικής κυριαρχίας; Στην αρχή, η πολιτιστική ηγεμονία υπήρξε ένα σχέδιο και μία θεωρία που χάραξε ο Γκράμσι πάνω στην βάση δύο μαθημάτων: του Λένιν και του Μουσολίνι, μέσω του Τζιοβάνι Τζεντίλε και του Τζουζέπε Μποτάι.

Η βασική θέση είναι γνωστή: η κατάκτηση της πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης περνά διαμέσου της πολιτιστικής κατάκτησης της κοινωνίας. Την δεκαετία του ’50 υπήρχαν στην κοινωνία ισχυρές αντιστάσεις έναντι της αριστερής κουλτούρας, αντιστάσεις που προέρχονταν από την Χριστιανική δομή των κοινωνιών, την δραστηριότητα των χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων και, γενικότερα, των παραδοσιακών ηθών που τότε επικρατούσαν, ακόμη και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η μεγάλη στροφή έγινε το ’68: η πολιτιστική ηγεμονία δεν ταυτίζεται πια με το PCI (Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα) ,το οποίο παραμένει ο μεγαλύτερος θιασάρχης, αλλά εξαπλώνεται στο αρχιπέλαγος της ριζοσπαστικής αριστεράς. Αυτή η ηγεμονία γίνεται διεισδυτική, κατακτά τους τρόπους ομιλίας και τα προφίλ, φθάνει στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, στον κινηματογράφο και στο θέατρο, διαποτίζει τις τέχνες, τα μέσα ενημέρωσης.

 .

Σε τι συνίσταται η πολιτιστική ηγεμονία; Σε μία κυρίαρχη νοοτροπία που κληρονομεί από τον κομμουνισμό, την αξίωση της αναπόφευκτης Αλήθειας (αυτή είναι η πρόοδος, δεν μπορείτε να αποφύγετε την έκβασή της). Αυτή η νοοτροπία έγινε ιδεολογικός κώδικας και κοινωνική εθιμοτυπία, γνωστή ως »πολιτική ορθότητα», μισαλλόδοξη ανεκτικότητα και προοδευτικός καθωσπρεπισμός.

Μητροπολίτου Ρόδου Αποστόλου Τρύφωνος Απομνημονεύματα. Τόμος Α΄

Εικόνα από:istorias-alitheia.blogspot.com

[Αθήνα-1947]

(Περιγραφή του στρατοπέδου συγκέντρωσης στην τάφρο)

». Μετά την κήρυξιν του ελληνοϊταλικού πολέμου ήρχισαν να λαμβάνωνται μέτρα σοβαρά κατά των ημετέρων. Η Αστυνομία περιέρχεται τας οικίας των Ελλήνων υπηκόων και περισυλλέγει τους άνω των είκοσι και κάτω των εξήντα άρρενας, τους οποίους οδηγεί εις το εν τη τάφρω του φρουρίου ορισθέν στρατόπεδον συγκεντρώσεως , χωρίς να λάβη υπ’ όψιν ότι η τάφρος, το μεν θέρος είναι αληθινή κόλασις, τον δε χειμώνα τέλμα και έλος ατελείωτον, εν τω οποίω, όχι άνθρωποι αλλ’ ούτε ζώα είναι δυνατόν να ζήσωσι.

Οι δε ευγενείς και πεπολιτισμένοι φρουροί αυτών, μη θεωρούντες αρκετάς τας κακουχίας και τας στεναχωρίας των, δι’ ύβρεων και εξευτελισμών επιδιώκουσι την επιδείνωσιν της θέσεώς των, δι’ ό και συχναί συμβαίνουσιν συγκρούσεις, εξ ων αναφέρομεν μίαν και μόνην.

Ημέραν τινά, όταν ήλθεν το συσσίτιον των κρατουμένων, ο επιστατών εκάλεσεν ένα εκ των ελλήνων υπηκόων, εξαίρετον παλληκάρι, με τας εξής λέξεις : « Σκύλε, πάρε αυτά τα φαγητά και μοίρασέ τα και εις τους άλλους σκύλους διότι όλοι είστε σκύλοι »

Το γενναίο ελληνόπουλο δεν ηνέχθη την ύβριν και την ανταπέδωκε, μετά τόκου, εις τον υβριστήν. Ούτος όμως ώρμησεν εναντίον του δια να χειροδικήση. Τότε το γενναίο παλληκάρι τον ήρπασεν από το στήθος, τον εσήκωσεν υψηλά και ως άψυχον μάζαν τον έρριψεν επί του τείχους μετά τόσης δυνάμεως ώστε επί πολλάς ώρας έκλαιεν ο Γεννάδας ως μικρόν παιδίον από τους φρικτούς πόνους και τους μώλωπας. Το γεγονός τούτο περιήλθεν εις γνώσιν των ανωτέρων αυτών και διενεργήθησαν ανακρίσεις τινές, αλλ’ αμέσως το πράγμα απεσιωπήθη διότι κατενοήθη ότι το σφάλμα δεν ήτο ημέτερον.

Όταν οι Ιταλοί κατέλαβαν την Κέρκυρα το 1923

Εικόνα από:stin-st-taxi.blogspot.com

Η δολοφονία του ιταλού στρατηγού Ενρίκο Τελίνι και τεσσάρων μελών της ιταλικής ομάδας που συμμετείχε στη Διεθνή Επιτροπή για τη χάραξη της ελληνοαλβανικής μεθορίου το καλοκαίρι του 1923 ήταν ένα περιστατικό που έφερε την Ελλάδα στα πρόθυρα μιας νέας πολεμικής σύρραξης, έναν μόλις χρόνο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και έναν μήνα αφότου υπογράφτηκε η Συνθήκη της Λωζάννης.

Η ιστορία της κρίσης ξεκινά το πρωί της 27ης Αυγούστου, όταν δολοφονήθηκε από αγνώστους δράστες ο στρατηγός Τελίνι και η ομάδα συνεργατών του, στον δρόμο Κακαβιάς- Ιωαννίνων, επί ελληνικού εδάφους κοντά στα σύνορα με την Αλβανία. Οι Ιταλοί βρίσκονταν καθ΄ οδόν σε αποστολή αναγνώρισης στην κοιλάδα του Δρίνου και έπεσαν θύματα ενέδρας, οργανωμένης σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες σε ιστορικά συγγράμματα εκτιμήσεις, από αλβανούς πράκτορες της ιταλικής φασιστικής κυβέρνησης.

Ο Μουσολίνι επέδωσε τελεσίγραφο με ιδιαιτέρως επαχθείς όρους στην επαναστατική κυβέρνηση του Νικολάου Πλαστήρα. Με το τελεσίγρα φό του αυτό ζητούσε να ζητηθεί συγγνώμη από την ανώτατη ελληνική στρατιωτική αρχή ενώπιον του ιταλού πρέσβη στην Αθήνα, να τελεστεί μνημόσυνο για τα θύματα, παρουσία του συνόλου του υπουργικού συμβουλίου, να αποδοθούν τιμές στην ιταλική σημαία την ημέρα του μνημοσύνου, να διενεργηθεί ανάκριση με τη σύμπραξη του ιταλού στρατιωτικού ακολούθου, για την προσωπική ασφάλεια του οποίου η Ελλάδα θα αναλάμβανε την απόλυτη ευθύνη, να καταδικαστούν οι ένοχοι σε θάνατο, η Ελλάδα να καταβάλει 50 εκατ. ιταλικές λιρέτες, πέντε ημέρες από την επίδοση του τελεσιγράφου, να αποδοθούν στρατιωτικές τιμές στις σορούς των θυμάτων κατά τη μεταφορά τους στην Πρέβεζα.