Μέγα Σάββατον «Ἡ Ταφὴ τοῦ Κυρίου»

Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Ι. Θεοδωρόπουλος

Κατὰ τὸ Μ. Σάββατο ἑορτάζομεν τὴν ταφὴν τοῦ Κυρίου ὑπὸ τοῦ Ἰωσὴφ καὶ τοῦ Νικοδήμου, καθὼς καὶ τὴν κάθοδον αὐτοῦ εἰς τὰ σκοτεινὰ βασίλεια τοῦ ᾅδου. Ὅταν ὁ Κύριος ἀπέθανεν, ὡς ἄνθρωπος, καὶ ἐχωρίσθη ἡ Ψυχὴ ἀπὸ τὸ Σῶμά Του, τότε τὸ μὲν Σῶμα Του, ἀπὸ τὸ ὁποῖον δὲν ἐχωρίσθη ἡ Θεότης του Κυρίου, ἐτέθη εἰς τὸν τάφον· ἡ δὲ Ψυχή Του, ἡνωμένη καὶ αὐτὴ μὲ τὴν Θεότητά Του, κατῆλθεν εἰς τὸν ᾅδην καὶ, νικήσασα αὐτὸν, ἀπηλευθέρωσε τὰς ἐκεῖ κρατουμένας ψυχάς.

Κατὰ τὴν τρίτην δὲ ἡμέραν ἡνώθη πάλιν ἡ Ψυχὴ μετὰ τοῦ Σώματος καὶ τὸ Σῶμα ἀνέστη ἐκ νεκρῶν. Τοιουτοτρόπως ἐνικήθησαν καὶ ὁ ᾅδης καὶ ὁ θάνατος. Τὸν ᾅδην ἐνίκησεν ἡ Ψυχὴ τοῦ Κυρίου, τὸν δε θάνατον τὸ Σῶμα Του, διότι καὶ τὰ δύο δὲν ἦσαν μόνα των, ἀλλ᾿ ἡνωμένα μὲ τὴν Θεότητα. Ἡ Ψυχὴ αὐτὴ καὶ τὸ Σῶμα αὐτὸ δὲν ἦσαν ψυχὴ καὶ σῶμα ἑνὸς κοινοῦ θνητοῦ, ἀλλὰ Ψυχὴ καὶ Σῶμα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ. Διὰ τοῦτο οὔτε ὁ ᾅδης ἠδυνήθη νὰ κρατήσῃ δεσμίαν τὴν Ψυχὴν αὐτὴν οὔτε ὁ θάνατος ἠδυνήθη να κρατήσῃ καὶ νὰ παραδώσῃ εἰς τὴν φθορὰν τὸ Σῶμα αὐτό.

Όρθρος Μεγάλης Πέμπτης

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

«Ει ουν υμείς φίλοι μού εστε, εμέ μιμείσθε…» (Απόστιχα αίνων)

Μεγάλη Πέμπτη: η παράδοση των μυστηρίων της Εκκλησίας, της Θείας Ευχαριστίας. Και μαζί μ’ αυτήν: το νίψιμο των ποδιών των μαθητών, η υπερφυής προσευχή μετά τον Μυστικό Δείπνο, η προδοσία του Ιούδα. Συγκλονιστικά γεγονότα που τα παρακολουθεί κανείς σιωπηλός, με μαζεμένο τον νου, με φρίκη μπροστά στην άπειρη αγάπη του Κυρίου, με δάκρυα στα μάτια και την καρδιά. Κι εκείνος ο λόγος του Κυρίου, που τον απηύθυνε πρώτα στους δώδεκα μαθητές Του, όταν τους έπλυνε τα πόδια, κι έκτοτε ισχύει ως προτροπή για κάθε πιστό κάθε εποχής: «Αν είστε φίλοι μου, να μιμείσθε εμένα», ακούγεται αξιωματικά.

Μεγάλη Τετάρτη «Της αλειψάσης τον Κύριον μύρω»

Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

(Ματθ. 26, 6-16)

Ο Κύριος παραμένει σιωπηλός την Τετάρτη και την Πέμπτη μέχρι το βράδυ, οπότε και από τα χείλη του θα έβγαιναν λόγια που δεν έχουν ποτέ ακουστεί σ’ ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία. Ενώπιον των οφθαλμών Του έχει μόνο τον θάνατο, το τελικό μυστήριο με το οποίο θα ολοκληρώσει την αποστολή Του, που ήταν η σωτηρία μας.

Ας βυθιστούμε κι εμείς σ’ έναν γόνιμο στοχασμό γύρω από αυτό το γεγονός του θανάτου, για να αντλήσουμε την καλή ελπίδα για τη σωτηρία των ψυχών μας, οι οποίες είναι τόσο φορτωμένες με αμαρτίες και δεν γνωρίζουν πώς να ειρηνεύσουν, αποκαμωμένες καθώς είναι από το ξύπνημα της συνείδησης και από την γνώση ότι επίκειται η δίκαιη κρίση του Θεού, η φοβερή και αδέκαστη.

Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τρίτη

Γέρων Πετρώνιος Τανάσε
Ἱερομόναχος

Ἡ ἁγία καί Μεγάλη Τρίτη μᾶς προετοιμάζει γιά τήν εἴσοδο στόν νυμφῶνα τοῦ Σωτῆρος μέ τίς δύο ἀκριβῶς Παραβολές: Τήν Παραβολή τῶν Δέκα Παρθένων καί τῶν Ταλάντων. Ἡ πρώτη παρομοιάζει τήν εἴσοδο στήν αἰώνια ζωή μ᾿ ἕνα γάμο. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Νυμφίος, ὁ ὁποῖος μᾶς καλεῖ ὅλους στό συμπόσιο τοῦ γάμου, ὅπως ψάλλει ὁ ὄρθρος αὐτῆς τῆς ἡμέρας.

“Ὁ Νυμφίος (εἶναι) ὁ κάλλει ὡραῖος, παρά πάντας ἀνθρώπους, ὁ συγκαλέσας ἡμᾶς πρός ἑστίασιν πνευματικήν τοῦ Νυμφῶνος σου, τήν δυσείμονά μου μορφήν, τῶν πταισμάτων ἀπαμφίασον… καί στολήν δόξης κοσμήσας τῆς σῆς ὡραιότητος, δαιτυμόνα φαιδρόν ἀνάδειξον, τῆς Βασιλείας σου ὡς εὔσπλαγχνος”.

Η Αγία και Μεγάλη Δευτέρα

Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

(Ματθ. 24, 3-35)

Ο Κύριος προχωρεί προς το εκούσιον Πάθος. Πρέπει να Τον συνοδέψουμε. Αυτό είναι το καθήκον μας, εφόσον ομολογούμε πως ό,τι είμαστε τώρα το χρωστούμε στη δύναμη των Παθών του Χριστού· καθήκον μας, εφόσον ελπίζουμε να λάβουμε κάτι τόσο μεγάλο και θαυμαστό, που δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους μας. Πώς πρέπει να Τον συνοδέψουμε; Με τον στοχασμό και τη συμπόνια μας:

Ακολουθήστε τον Κύριο με τον στοχασμό. Και από αυτόν θα αποκομίσεις τέτοιες εντυπώσεις που θα κεντήσουν την καρδιά σου και θα την κάνουν να αισθανθεί τα παθήματα που πέρασε ο Κύριος. Για να ολοκληρωθεί η προσπάθειά σου, άφησε τον εαυτό σου να υποφέρει κάπως, μειώνοντας αισθητά το φαγητό και τον ύπνο και κοπιάζοντας με τη γονυκλισία. Τήρησε όλα όσα η Αγία Εκκλησία ζητά και θα είσαι ένας καλός συνοδοιπόρος του Κυρίου κατά το Πάθος Του.

Οδοιπορικό στην Μεγάλη Εβδομάδα με την ποίηση του Κωστή Παλαμά

Μέγα Σάββατο

“Άφτιαχτο κι αστόλιστο
του Χάρου δε σε δίνω.
Στάσου με τ’ ανθόνερο
την όψη σου να πλύνω.
Το στερνό το χτένισμα
με τα χρυσά τα χτένια
πάρτε απ’  τη μανούλα σας,
μαλλάκια μεταξένια,

Όρθρος Μεγάλης Παρασκευής

.

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

Ἀντίφωνον α΄

«Ἄρχοντες Λαῶν συνήχθησαν, κατὰ τοῦ Κυρίου, καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ.
Λόγον παράνομον, κατέθεντο κατ’ ἐμοῦ, Κύριε, Κύριε, μὴ ἐγκαταλίπης με.
Τὰς αἰσθήσεις ἡμῶν, καθαρὰς τῷ Χριστῷ παραστήσωμεν, καὶ ὡς φίλοι αὐτοῦ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν θύσωμεν δι’ αὐτόν, καὶ μὴ ταῖς μερίμναις τοῦ βίου, συμπνιγῶμεν ὡς ὁ Ἰούδας, ἀλλ’ ἐν τοῖς ταμείοις ἡμῶν κράξωμεν. Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοίς, ἀπὸ τοῦ πονηροῦ ῥύσαι ἡμᾶς».

(Οἱ ἄρχοντες τῶν λαῶν μαζεύτηκαν κατά τοῦ Κυρίου καί κατά τοῦ ἐκλεκτοῦ Του Χριστοῦ.
Κατέθεσαν παράνομο λόγο ἐναντίον μου. Κύριε, Κύριε, μή μέ ἐγκαταλείπεις.
Ἄς προσφέρουμε τίς αἰσθήσεις μας καθαρές στόν Χριστό, καί σάν φίλοι Του, ἄς θυσιάσουμε τή ζωή μας γιά χάρη Του. Μή πνιγοῦμε ἀπό τίς ἀγωνιώδεις μέριμνες τοῦ βίου σάν τόν Ἰούδα, ἀλλά στό ταμεῖο μας, στόν δικό μας προσωπικό χῶρο τῆς καρδιᾶς μας, ἄς φωνάξουμε δυνατά: Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, σῶσε μας ἀπό τόν Πονηρό).

Στό πρῶτο ἀντίφωνο τῆς ἀκολουθίας τῶν ἁγίων Παθῶν τοῦ Κυρίου, παρακολουθοῦμε τίς ἐχθρικές ἐνέργειες τῶν ἀρχόντων τῶν Ἰουδαίων κατά τοῦ Κυρίου: οἱ ἄρχοντες, κατά παραχώρηση βεβαίως Θεοῦ, συγκεντρώθηκαν κατά τοῦ ἴδιου τοῦ Μεσσία, τόν Ὁποῖο ἐνῶ Τόν περίμεναν αἰῶνες, δέν μπόρεσαν λόγω πονηρίας νά Τόν ἀναγνωρίσουν. Ἡ ἐχθρότητα τῶν ἀρχόντων ὁδηγεῖ τόν Μεσσία στόν Σταυρό, ὁ Ὁποῖος (Σταυρός) ἐπειδή σηματοδοτεῖ τό μυστήριο τῆς ἄρσης τῆς ἁμαρτίας σύμπαντος τοῦ κόσμου, προκαλεῖ τήν ὀδύνη Ἐκείνου καί τήν ἀνάγκη ἐνισχύσεώς Του ἀπό τόν Θεό Πατέρα Του. «Ἠλί, Ἠλί, λαμά σαβαχθανί;, τοὐτέστιν, Θεέ μου, Θεέ μου, ἵνα τί μέ ἐγκατέλιπες;»

Ὁ ὑμνογράφος ὅμως εἶναι πιστός καί γνωρίζει ἐπακριβῶς τή λύτρωση πού ἀπέρρευσε ἀπό τόν Σταυρό – ὁ Σταυρός ἔγινε ἡ πύλη τῆς σωτηρίας καί τοῦ Παραδείσου. Ὁπότε μᾶς προτρέπει νά βαδίσουμε κι ἐμεῖς ἀντίστοιχο μέ τόν Χριστό τρόπο ζωῆς: νά σταυρωθοῦμε μαζί Του, θυσιαζόμενοι γιά τόν συνάνθρωπό μας. Ἡ προσευχή μας πρός τόν Πατέρα Θεό εἶναι τό ὅπλο μας γιά τήν πορεία μας, ἐνῶ τό ἀρνητικό παράδειγμα τοῦ Ἰούδα μᾶς προφυλάσσει ἀπό τήν ἐκτροπή τοῦ ἄγχους καί τῆς ἁμαρτίας.

Όρθρος Μεγάλης Πέμπτης

.

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

«Μυσταγωγῶν σου, Κύριε, τοὺς μαθητάς, ἐδίδασκες λέγων· Ὦ φίλοι, ὁρᾶτε, μηδεὶς ὑμᾶς χωρίσει μου φόβος· εἰ γὰρ πάσχω, ἀλλ’ ὑπὲρ τοῦ κόσμου· Μὴ οὖν σκανδαλίζεσθε ἐν ἐμοί· οὐ γὰρ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχήν μου λύτρον ὑπὲρ τοῦ κόσμου. Εἰ οὖν ὑμεῖς φίλοι μου ἐστέ, ἐμὲ μιμεῖσθε· ὁ θέλων πρῶτος εἶναι ἔστω ἒσχατος· ὁ δεσπότης ὡς ὁ διάκονος· μείνατε ἐν ἐμοί, ἵνα βότρυν φέρητε· ἐγὼ γάρ εἰμι τῆς ζωῆς ἡ ἄμπελος».

(Κύριε, θέλοντας νὰ μυήσεις τοὺς μαθητὲς στὸ θεῖο σου μυστήριο, τοὺς δίδασκες, λέγοντας: Ὢ φίλοι μου, προσέχετε κανένας φόβος νὰ μή σᾶς χωρίσει ἀπὸ ἐμένα· γιατί ἂν πάσχω, τὸ κάνω γιὰ τὸν κόσμο· νὰ μὴ σκανδαλίζεστε μὲ τὴ διαγωγή μου, ἐπειδὴ δὲν ἦλθα νὰ ἐξυπηρετηθῶ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ νὰ τοὺς ὑπηρετήσω καὶ νὰ δώσω τὴ ζωή μου λύτρο ἐξαγορᾶς τοῦ κόσμου ἀπὸ τὴν ἁμαρτία (καὶ τὸ διάβολο).

Ἐάν, λοιπόν, εἶστε φίλοι μου, νὰ μιμεῖσθε τὸ παράδειγμά μου· ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ εἶναι πρῶτος, ἂς εἶναι ὁ τελευταῖος· ὁ δεσπότης, ἂς εἶναι ὅπως ὁ διάκονος (ὄχι βέβαια μὲ λειτουργικὴ ἔννοια). Μείνετε, λοιπόν, μαζί μου, γιὰ νὰ καρποφορήσετε βότρυ (σταφύλι)· διότι ἐγὼ εἶμαι ἡ ἄμπελος τῆς πνευματικῆς ζωῆς) (Μετάφραση Ἀνδρέα Θεοδώρου).

Ἄν ἀναφερόμαστε συχνά στό μυστήριο τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου, στό δοξαστικό τῶν ἀποστίχων τοῦ ὄρθρου τῆς Μ. Πέμπτης πού ακούγεται σέ ἦχο πλ. τοῦ α΄, βρισκόμαστε στό ὑπέρτατο μυστήριο τῆς Σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου. Κι εἶναι ἀλήθεια ὅτι πολλοί ἐπεχείρησαν νά δώσουν ἀπάντηση γιά τό Πάθος αὐτό τοῦ Κυρίου – τήν ἀποκορύφωση καλύτερα τοῦ Πάθους Του, γιατί ὁλόκληρη ἡ ζωή Του ὑπῆρξε ἕνα Πάθος. Καί τί εἶπαν, ὅπως γιά παράδειγμα ὁ γνωστός θεολόγος τῆς Δύσεως Ἄνσελμος Κανταουρίας;

Από τον Όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης

.

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

«Ὤ τῆς Ἰούδα ἀθλιότητος! Ἐθεώρει τήν πόρνην φιλοῦσαν τά ἴχνη, καί ἐσκέπτετο δόλῳ τῆς προδοσίας τό φίλημα… Ὤ της Ἰούδα ἀθλιότητος! Ἀφ’ ἧς ρῦσαι ὁ Θεός τάς ψυχάς ἡμῶν».

(Ω, η αθλιότητα του Ιούδα! Έβλεπε την πόρνη να φιλάει τα πόδια του Χριστού και σκεπτόταν δόλια το φίλημα της προδοσίας… Ω, η αθλιότητα του Ιούδα! Απ’ αυτήν σώσε Θεέ μου τις ψυχές μας).

Δεν θέλουμε να στηλιτεύσουμε παρορμητικά τον Ιούδα. Διότι ενώ προβάλλεται ως κατεξοχήν αρνητικό παράδειγμα από την υμνολογία της Εκκλησίας  μας, παραπέμπει το σκεπτικό του σε μας τους ίδιους και στις ψυχές μας. Γιατί τι μας λέει το τροπάριο (παρμένο από τους αίνους του όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης, ημέρας που η Εκκλησία προβάλλει την πόρνη γυναίκα που άλειψε με μύρο τον Κύριο Ιησού λίγο προ του σωτηρίου Πάθους Του);

Ότι ελλοχεύει σε όλους ο κίνδυνος να περιπέσουμε κι εμείς στη δική του αθλιότητα, δηλαδή στο δικό του σκεπτικό και στη δική του δράση, κάτι που θα είναι καταστροφικό για τη σωτηρία μας. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή στην ετοιμότητα καταδίκης του: θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να δεχτούμε τα «πυρά» της κριτικής μας και για μας τους ίδιους.

Τι θέλουμε να πούμε; Τι συνιστά την αθλιότητα, κατά τον υμνογράφο, του Ιούδα; Όχι ασφαλώς η προσωπικότητά του, το «βάθος» του εαυτού του, που δεν παύει σε κάθε περίπτωση να εικονίζει τον Χριστό – γι’ αυτήν την εικόνα Του ήλθε ο Χριστός και θυσιάστηκε και σταυρώθηκε. Η αθλιότητά του έγκειτο στο γεγονός της υποκρισίας του: έβλεπε αντικειμενικά την πόρνη γυναίκα να περιχύνει το πανάκριβο μύρο πάνω στον Χριστό (φανερώνοντας έτσι την αγάπη της προς Αυτόν), εξεγειρόταν με τη μάσκα της «κοινωνικής δικαιοσύνης», μαζί και με τους άλλους μαθητές βέβαια, για την «απώλεια» του μύρου («τσάμπα» και άσκοπο χάσιμο χρημάτων: θα μπορούσαν τα «πεταμένα» χρήματα να προσφερθούν στους φτωχούς), ενώ άλλα τελικώς σχεδίαζε στο βάθος του μυαλού του: την προδοσία του Διδασκάλου του!

Οδοιπορικό στην Μεγάλη Εβδομάδα: Μεγάλη Τρίτη

.

π.Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Ο άνθρωπος που εισόρμησε πια στην απώτερη θλίψη
με δίχως έστω ένα τριαντάφυλλο
μ’ εκείνα τ’ ακατέργαστα στην ώχρα μεινεσμένα μάτια
στο μισοσκέπαστο ερημόκκλησο σέρνοντας
τη μεγάλη ανάπηρη σιωπή στο καροτσάκι της ομιλίας
ανέκαθεν ήξερε την άσωστη κατάσταση-: πως είμαστε
καθημαγμένοι ερασιτέχνες του Πραγματικού
μ’ ένα μυστήριο που βεβηλώνει τη διάνοια διχάζοντας
πριν η δορά της θάλασσας σηκώσει το ανάστημα του Άδη.
(Νίκος Καρούζος, «Η έναστρη φωτεινότητα»)

Έρχεται ο Κύριος, εισορμεί στην απώτερη θλίψη της ζωής μας. Το να έχουμε πλαστεί για την αγάπη και να μην βρίσκουμε ούτε ένα τριαντάφυλλο να προσφέρουμε στον πλησίον μας, μην τυχόν και μοιραστούμε την ευωδία του μ’ αυτόν. Το να έχουμε πλαστεί για την ελευθερία κι εμείς να έχουμε κλειστεί στα πάθη, τη αμαρτία, το εγώ μας.

Το να έχουμε πλαστεί για να επικοινωνούμε κι εμείς να διαλέγουμε μία μεγάλη ανάπηρη σιωπή, τόσο για μας όσο και για τους γύρω μας. Δεν προλαβαίνουμε. Μας νικά ο χρόνος. Ο τρόπος της ζωής, φορτωμένος πειρασμούς και προκλήσεις. Πέρα από το χαμόγελο. Πέρα από εκείνη την γλυκιά και παραπονεμένη ματιά του «Είμαι εδώ για σένα», ενώ εμείς φωνάζουμε «πρέπει να είσαι εσύ εδώ για μένα μόνο».

Όρθρος Μεγάλης Δευτέρας

.

παπα Γιώργης Δορμπαράκης

«Τῷ τὴν ἄβατον, κυμαινομένην θάλασσαν, θείῳ αὐτοῦ προστάγματι, ἀναξηράναντι, καὶ πεζεῦσαι δι’ αὐτῆς, τὸν Ἰσραηλίτην λαὸν καθοδηγήσαντι, Κυρίῳ ᾄσωμεν· ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται».

Ἡ ἀπόρρητος, Λόγου Θεοῦ κατάβασις, ὅπερ Χριστὸς αὐτός ἐστι, Θεὸς καὶ ἄνθρωπος, τὸ Θεὸς οὐχ ἁρπαγμόν, εἶναι ἡγησάμενος, ἐν τῷ μορφοῦσθαι δοῦλον, δεικνύει τοῖς Μαθηταῖς· ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται.

Διακονῆσαι, αὐτὸς ἐλήλυθα, οὗ τὴν μορφὴν ὁ Πλαστουργός, ἑκὼν περίκειμαι, τῷ πτωχεύσαντι Ἀδάμ, ὁ πλουτῶν Θεότητι, θεῖναι ἐμήν τε αὐτοῦ, ψυχὴν ἀντίλυτρον, ὁ ἀπαθὴς Θεότητι».

(Ἄς ὑμνολογήσουμε τόν Κύριο, γιατί εἶναι ὁ μεγαλοπρεπής δοξασμένος Θεός. Εἶναι Αὐτός πού μέ τό θεϊκό πρόσταγμά Του τήν ἀδιάβατη ταραγμένη ἀπό κύματα θάλασσα τήν ἔκανε ξηρά καί καθοδήγησε τόν Ἰσραηλιτικό λαό ὥστε νά τήν διαβεῖ.

Ἡ μυστική κάθοδος στόν κόσμο τοῦ Θεοῦ Λόγου, δηλαδή ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, δείχνει στούς μαθητές Του ὅτι εἶναι Θεός καί ἄνθρωπος, ἐξηγώντας ὅτι ἡ θεότητά Του μέ τό νά γίνει πραγματικός ἄνθρωπος δέν εἶναι καρπός βίαιης ἁρπαγῆς.

Ἐγώ ὁ ἴδιος ὁ Δημιουργός, μέ τόν πλοῦτο τῆς θεότητός Μου, ἦλθα στόν κόσμο προκειμένου νά ὑπηρετήσω τόν Ἀδάμ πού πτώχευσε ἀπό τήν ἁμαρτία του καί τοῦ ὁποίου τήν ἀνθρώπινη φύση μέ τή θέλησή Μου περιβλήθηκα· κι ἀκόμη νά θυσιάσω σά νά δίνω λύτρα γιά χάρη του, τή ζωή μου, ἐγώ πού εἶμαι ἀπαθής ὡς πρός τή θεότητά Μου).

Κυριακὴ τῶν Βαΐων «Εὐλογημένος ὁ Ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου»

.

Φώτης Κόντογλου

Εὐλογημένος ὁ Ἐρχόμενος

Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει θρόνο τὸν οὐρανὸ καὶ ὑποπόδιο τὴ γῆ, ὁ γυιὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ Λόγος του ὁ συναΐδιος, σήμερα ταπεινώθηκε καὶ ἦρθε στὴ Βηθανία ἀπάνω σ’ ἕνα πουλάρι. Καὶ τὰ παιδιὰ τῶν Ἑβραίων τὸν ὑποδεχθήκανε φωνάζοντας: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ὁ βασιλιὰς τοῦ Ἰσραήλ».

Οἱ πολέμαρχοι τοῦ κόσμου, σὰν τελειώνανε τὸν πόλεμο καὶ βάζανε κάτω τοὺς ὀχτρούς τους, γυρίζανε δοξασμένοι καὶ καθίζανε ἀπάνω σὲ χρυσὰ ἁμάξια γιὰ νὰ μποῦνε στὴν πολιτεία τους. Μπροστὰ πηγαίνανε οἱ σάλπιγγες κι οἱ σημαῖες κ’ οἱ ἀντρειωμένοι στρατηγοὶ καὶ πλῆθος στρατιῶτες σκεπασμένοι μὲ σίδερα ἄγρια καὶ βαστώντας φονικὰ ἅρματα γύρω σ’ ἕνα ἁμάξι φορτωμένο μὲ λογῆς λογῆς ἁρματωσιὲς καὶ σπαθιὰ καὶ κοντάρια παρμένα ἀπὸ τὸ νικημένο ἔθνος.

Ὅλοι οἱ πολεμιστὲς ἤτανε σὰν ἄγρια θηρία σιδεροντυμένα, τὰ κεφάλια τους ἤτανε κλειδωμένα μέσα σὲ φοβερὲς περικεφαλαῖες, τὰ χοντρὰ καὶ μαλλιαρὰ χέρια τους ἤτανε ματωμένα ἀπὸ τὸν πόλεμο, τὰ γερὰ ποδάρια τους περπατούσανε περήφανα καὶ τεντωμένα, σὰν τοῦ λιονταριοῦ ποὺ ξεσκίσε μὲ τὰ νύχια του τὸ ζαρκάδι καὶ τανύζεται μὲ μουγκρητὰ καὶ φοβερίζει τὸν κόσμο. Ὕστερα ἐρχότανε τὸ χρυσὸ τ’ ἁμάξι τοῦ πολεμάρχου, ποὺ καθότανε σ’ ἕνα θρονὶ πλουμισμένο μ’ ἀκριβὰ πετράδια, περήφανος, ἀκατάδεχτος, φοβερός, ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ τὸν ἀντικρύσει μάτι δίχως νὰ χαμηλώσει καὶ βαστοῦσε τὸ τρομερὸ σκῆπτρο του, ποὺ κάθε σάλεμά του ἤτανε προσταγή, δίχως ν’ ἀνοίξει τὰ στόμα του αὐτὸς ποὺ τὸ κρατοῦσε.

Ἄλογα ἀνήμερα, ἤτανε ζεμένα σ’ αὐτὰ τ’ ἁμάξι, μὲ λουριὰ χρυσοκεντημένα μὲ γαϊτάνια καὶ περπατούσανε κι αὐτὰ καμαρωτὰ καὶ περήφανα σὰν τοὺς ἀνθρώπους. Ἕνα κορίτσι ἔμορφο σὰν νεράιδα, μεταξοντυμένο, βαστοῦσε ἕνα χρυσὸ στεφάνι ἀπάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι τοῦ νικητῆ, κι ἄλλα κορίτσια κι ἀγόρια ρίχνανε λιβάνια κι ἄλλα μυρουδικὰ σὲ κάποια μεγάλα θυμιατήρια ὅμοια μὲ μανουάλια.

Μεγαλοβδομαδιάτικες προετοιμασίες στα χρόνια του Οθωνα

.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Από τη Μ. Πέμπτη άρχιζαν οι προετοιμασίες του Πάσχα. Οι νοικοκυρές ζύμωναν τις κουλούρες της Λαμπρής και το βράδυ όλοι συμμετείχαν στην ακολουθία της Σταύρωσης, όπου διαβάζονταν

Τα Δώδεκα Ευαγγέλια, με κορύφωση την περιφορά του Εσταυρωμένου. Γυναίκες και κορίτσια μοιρολογούσαν μέχρι αργά την νύχτα τον Ιησού με το γνωστό πένθιμο άσμα: «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα, / σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται».

Ο στολισμός του επιταφίου, που ήταν μια υπόθεση άμιλλας ανάμεσα στις ενορίες της Αθήνας, γινόταν από κορίτσια και νεαρές γυναίκες. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής οι πιστοί περνούσαν τρεις φορές κάτω από το κουβούκλιο του Επιταφίου «για να τους πιάσει η χάρη».

Οι νοικοκυρές κατέβρεχαν και σκούπιζαν τον δρόμο, απ’ όπου θα πέρναγε η ιερή πομπή, ενώ μ’ ένα κεραμίδι που είχε πάνω αναμμένα κάρβουνα και λιβάνι θυμιάτιζαν το ιερό κουβούκλιο.

Στα χρόνια του Όθωνα, από το 1834 ως το 1843 ο Επιτάφιος της Αγίας Ειρήνης, προσωρινής μητρόπολης, έφτανε μπροστά στο παλάτι. Γινόταν σύντομη δέηση και το βασιλικό ζεύγος προσκυνούσε. Στα 1844-45 όμως άλλαξαν τα πράγματα. Πρωθυπουργός ήταν ο Κωλέττης, φίλος του Όθωνα, αλλά μισητός στην αντιπολίτευση.

Οἱ ἑπτὰ φράσεις τοῦ Χριστοῦ στὸν σταυρό

.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (Ἐπίσκοπος Ἀχρίδος)

Θέλετε νὰ µάθετε τὴ σηµασία ἐκείνων τῶν ἑπτὰ φράσεων τὶς ὁποῖες εἶπε ὁ Κύριος πάνω στὸν σταυρό. Δὲν εἶναι σαφεῖς;

Πρώτη φράση: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς˙ οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λούκ. 23,34). Μὲ αὐτὰ τὰ λόγια ὁ Χριστὸς ἔδειξε τὸ ἔλεός του ἀπέναντι στοὺς ἐκτελεστές Του,τῶν ὁποίων ἡ µοχθηρία δὲν ὑποχώρησε οὔτε ὅταν ὑπέφερε στὸν σταυρό. Τὸ δεύτερο εἶναι ὅτι βροντοφώναξε ἀπὸ τὴν κορυφὴ τοῦ βράχου τοῦ Γολγοθᾶ µία ἀποδεδειγµένη ἀλλά ποτὲ καλὰ συνειδητοποιηµένη ἀλήθεια, δηλαδὴ ὅτι αὐτοὶ ποὺ πράττουν τὸ κακὸ ποτὲ δὲν ξέρουν τί κάνουν.

Σκοτώνοντας τὸν Δίκαιο στὴν πραγµατικότητα σκοτώνουν τὸν ἑαυτό τους καὶ ταυτόχρονα δοξάζουν τὸν Δίκαιο. Καταπατώντας τὸν νόµο τοῦ Θεοῦ δὲν βλέπουν τὴ µυλόπετρα, ἡ ὁποία ἀόρατα κατεβαίνει πρὸς αὐτοὺς γιὰ νὰ τοὺς συνθλίψει. Ἐµπαίζοντας τὸν Θεὸ δὲν βλέπουν τὰ πρόσωπά τους νὰ µεταµορφώνονται σὲ θηριώδη ρύγχη. Διαποτισµένοι ἀπὸ τὸ κακὸ ποτὲ δὲν ξέρουν τί κάνουν.

Δεύτερη φράση: «Ἀµὴν λέγω σοι, σήµερον µετ’ ἐµοῦ ἔση ἐν τῷ παραδείσῳ» (Λουκ. 23,43). Αὐτὸς ὁ λόγος ἀπευθύνεται στὸν µετανιωµένο ληστὴ στὸν σταυρό. Πολὺ παρήγορος λόγος γιὰ τοὺς ἁµαρτωλούς, οἱ ὁποῖοι τουλάχιστον τὴν τελευταία στιγµὴ µετανοοῦν. Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπερίγραπτα µεγάλο. Ὁ Κύριος ἐκπληρώνει τὴν ἀποστολὴ Του ἀκόµα καὶ στὸν σταυρό. Ἕως τὴν τελευταία του πνοὴ ὁ Κύριος σώζει ἐκείνους ποὺ δείχνουν καὶ τὴν παραµικρὴ ἐπιθυµία νὰ σωθοῦν.