Η δίκη του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό (1 Απριλίου 1824)

.

Στιγμές από την ιστορία του Αιτωλικού

Μια από τις πιο βρώμικες υποθέσεις στην επανάσταση του 1821 είναι η δίκη του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό. Από όπου και να την πιάσεις βρωμάει. Παρόλα αυτά ο ήρωας δεν πτοήθηκε και βρήκε την ψυχική δύναμη όταν όλοι τον κατηγορούσαν, όταν «Έλληνες» και τούρκοι τον κυνηγούσαν ζητώντας την φυσική του, να αντισταθεί και να κάνει τα γνωστά του κατορθώματα που δόξασαν τον ίδιο και έσωσαν την επανάσταση σε πολύ δύσκολες στιγμές. Την ηθική του εξόντωση, πριν την φυσική του, προσπάθησαν να την πετύχουν με την καταδίκη του Καραϊσκάκη τάχα ως εχθρό της πατρίδας.

Η διάσημη αυτή δίκη παρωδία έγινε στο Αιτωλικό στην εκκλησία της Παναγίας την 1 Απριλίου του 1824.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Τον Οκτώβριο του 1823 ο Καραϊσκάκης που υπέφερε από φυματίωση βαριάς μορφής είχε πάει στην Κεφαλονιά για τον εξετάσουν γιατροί σπουδαγμένοι στην Ευρώπη. Εκεί όλοι οι γιατροί του συνέστησαν να σταματήσει κάθε δραστηριότητα και να πάει κάπου να περάσει ήρεμα τις τελευταίες του στιγμές. Κι όμως αυτός ο άνθρωπος που τον είχαν του θανατά, με το σώμα το ταλαιπωρημένο από την φυματίωση , το επόμενο διάστημα θα τους διαψεύσει όλους και θα κάνει όλες τις ηρωικές του πράξεις που του χάρισαν την Αθανασία.

Από την Κεφαλονιά ο Καραϊσκάκης περνάει στο Μεσολόγγι, αλλά καθώς εκεί βρίσκεται ο Μαυροκορδάτος που ο ήρωας ούτε να τον ακούει δεν θέλει, προτιμάει να ξεχειμωνιάσει στο Αιτωλικό. Στις 19 Μαρτίου στέλνει τον ανιψιό του τον Ψαρογιαννόπουλο για μερικά θελήματα στο Μεσολόγγι. Εκεί κάποιοι μπράβοι του Μαυροκορδάτου τον πιάνουνε και τον χτυπάνε. Ο Καραϊσκάκης πάνω στο θυμό του στέλνει μερικά από τα παλληκάρια του και πιάνουν δύο προεστούς του Μεσολογγίου.

Ο θάνατος του Οδυσσέα (5 Ιουνίου 1825)

Ίσως ένας από τους πιο παρεξηγημένους αγωνιστές του Εικοσιένα από την μετεπαναστατική ιστοριογραφία στέκεται ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Είναι αλήθεια ότι από την προεπαναστατική του δράση είχε αποκτήσει αντιπάθειες λόγω κυρίως της συναναστροφής του με τον μέντορα του Αλή πασά.

Όταν ήρθε όμως η ώρα δεν άργησε να ταυτιστεί με τον σκοπό του Αγώνα. Δυστυχώς, ίσως λόγω της ευφυΐας του συνδυαζόμενη με τις στρατηγικές του ικανότητες και ακόμα παραπάνω, της ικανότητάς του να βλέπει όσο κανείς άλλος την ανάγκη για κοινωνική αποκατάσταση μετά την εθνική υπήρξε εχθρός του συμπλέγματος του Μαυροκορδάτου(με την Σουλιώτικη φρουρά του) και του Υδραιοσπετσιώτικου τοπικισμού ο οποίος έχοντας και οικονομική ισχύ αλλά και στρατιωτική ήταν καθοριστικός παράγοντας για τα δυστυχήματα της Επανάστασης. (1)

Ενδεικτικά του χαρακτήρα του Οδυσσέα είναι τα δύο γράμματα του, τον ένα προς τους Γαλαξιδιώτες και το άλλο προς τον Αναστάση Λόντο που τα παραθέτω σε προηγούμενες δημοσιεύσεις.
Αφήνοντας στην άκρη της πράξεις της ζωής του θα παραθέσω κάποια πράγματα για τις πράξεις του λίγο πριν το τέλος της…
Όπως είπα ήταν εχθρός του φαναριωτοϋδραίικου συστήματος και εξαιρετικά αγαπητός στον λαό της Ανατολικής Στερεάς. Φυσικά δεν έλειψαν και οι ενέργειες σκληρότητας που επέδειξε σε ορισμένες περιπτώσεις ο Οδυσσέας(βλ.σφαγή Νούτσου-Παλάσκα). Την πρώτη αλήθεια όμως την αποτυπώνει και ο Βρετανός Humphreys(2) όπου λέει για τον Ανδρούτσο:

«Ανάμεσα στους προύχοντες και τους πλούσιους δεν ήταν αγαπητός, γιατί γύρευε τα βάρη του πολέμου να τα μοιράζονται όμοια πλούσιοι και φτωχοί, πράμα ολότελα αντίθετο στην καθιερωμένη συνήθεια».

Οι εχθροί του δεν αρκέστηκαν φυσικά στην αντιπάθεια εκ του μακρόθεν…αλλά γύρεψαν να τον φάνε. Να πως περιγράφει ο ίδιος σε γράμμα του στον Στανχοπ(Stanhope)(3):

Ήττα στή Σφακτηρία (26 Απριλίου 1825)

Ελαιογραφία «Η έξοδος του Άρη» του Κωνσταντίνου Βολανάκη

«Ο στόλος, αφ’ ού απεβίβασεν εις Μοθώνην τετρακισχιλίους στρατιώτας καί ικανά πολεμεφόδια, εξέπλευσε καί τά μέν ογκωδέστερα πλοία αυτού παρετάχθησαν τήν 26ην Απριλίου 1825 κατέναντι τών ελληνικών, τά δέ μικρότερα έπλεαν πρός τό στόμα τού λιμένος τού Νεοκάστρου επί σκοπώ ν’ αποβιβάσωσι στρατεύματά τινα επί τής Σφακτηρίας.

Τήν αυτήν δέ ημέραν έν τάγμα εχθρικόν ήλθε πλησίον τών παλαιών Ναβαρίνων (Παλαιόκαστρο) διά ξηράς, κατέλαβε τό Πετροχώρι καί επολέμησε. Περί δέ τήν 9ην ώραν τής αυτής ημέρας ο εν Ναβαρίνοις Μαυροκορδάτος επέβη εις τό εν τώ λιμένι τού Νεοκάστρου πλοίον τού Τσαμαδού επί σκοπώ νά μεταβή εις Σφακτηρίαν πρός επιθεώρησιν, καί νά εισέλθη έπειτα εις τό φρούριον τού Νεοκάστρου πρός εκπλήρωσιν τής αποστολής του.

Ἐθνομάρτυρας Ἰωσὴφ Ρωγῶν: ὁ ἐπίσκοπος τῶν «Ἐλευθέρων Πολιορκημένων» (Παρέδωσε τό πνεῦμα στίς 13 Ἀπριλίου 1826)

Τοῦ Ἀποστόλου Παπαχρήστου, Θεολόγου-Μουσικοδιδασκάλου

Τὸ ὄνομα ἡ ζωή, ἡ προσφορὰ καὶ ἡ θυσία του ταυτίστηκαν μὲ τὴν ἱερὰ πόλη τοῦ Μεσολογγίου. Γεννήθηκε στὰ Ἀμπελάκια τῆς Θεσσαλίας τὸ 1776. Τὰ πρῶτα γράμματα τὰ ἔμαθε στὴ γενέτειρά του ἀπὸ τὸν Ἐθνομάρτυρα Πολυζώη.

Σὲ ἡλικία μόλις 14 ἐτῶν προχειρίζεται ἀναγνώστης καὶ σὲ αὐτὴν τὴν παιδικὴ ἡλικία περιέρχεται τὰ χωριὰ τῆς περιοχῆς του καὶ ἐκφωνεῖ λόγους διδακτικούς, ἐθνικούς, ἀφυπνιστικούς. Καίει ἡ νεανική του καρδιὰ ἀπὸ ἀγάπη στὸν Χριστὸ καὶ τὴν πατρίδα…
καὶ μὲ παλμὸ ὁμολογεῖ Χριστὸ καὶ γνήσια φιλοπατρία.

Το Ναύπλιο βγαίνει στο σφυρί το φθινόπωρο του 1832 για να συγκεντρωθούν μετρητά

 

Το Ναύπλιο

  Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Από τις σπάνιες περιπτώσεις που το Ελληνικό Κράτος αναγκάστηκε να πουλήσει εσπευσμένα δημόσια γη για να συγκεντρώσει μετρητά, σημειώθηκε τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του.

Ήταν το φθινόπωρο 1832. Είχε ήδη επιλεγεί ο Όθων, είχε οριστεί το Συμβούλιο της Αντιβασιλείας, οι πράξεις είχαν δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Βαυαρικής Κυβερνήσεως και η νέα κατάσταση αναμενόταν στην Ελλάδα.

Ωστόσο, οι οικονομικές συνθήκες στο Ναύπλιο ήταν δραματικές. Οι υπάλληλοι ήταν απλήρωτοι από τον Απρίλιο και δεν υπήρχαν χρήματα για να τροφοδοτηθεί η φρουρά.

Κανένα σχέδιο του Καποδίστρια δεν προχωρούσε.

Καθημερινά σημειώνονταν αντιδράσεις από εκείνους οι οποίοι δεν είχαν αποζημιωθεί για τη γη που είχε απαλλοτριωθεί προς εφαρμογή του σχεδίου πόλεως. Από τις υπόλοιπες επαρχίες έφθαναν παράπονα για ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις και κύριος αποδέκτης ήταν ο Γραμματεύς (Υπουργός) Οικονομικών Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, η διαπρεπέστερη ίσως πολιτική προσωπικότητα της Επανάστασης.