Το Ολοκαύτωμα της Ελάτης (14 Ιουλίου 1943)

.

Η καταστροφή του χωριού, 14 Ιουλίου 1943

Το ξημέρωμα της 14ης Ιουλίου 1943 στην κορυφογραμμή του βουνού της Βροπίστας έκανε την εμφάνισή του ένας λόχος Γερμανών. Έχοντας εντοπίσει τη θέση που κρύβονταν οι κάτοικοι του χωριού με τη ρήψη φωτοβολίδων από τις θέσεις Βροπίστα και Λάπητο πολυβολούν προς την κατεύθυνση των συγκεντρωμένων αναγκάζοντάς τους να κινηθούν προς τα πάνω στην θέση Πρικατσόρια.

Από τη θέση αυτή θα παρακολουθήσουν την καταστροφή του χωριού. Οι Γερμανοί μπαίνουν στο χωριό, σπάζουν τις πόρτες των σπιτιών και τα πυρπολούν πυροδοτώντας την εμπρηστική σκόνη που είχαν ρίξει προηγουμένως. Καταστρέφουν το χωριό στο μεγαλύτερό του μέρος εκτός από έναν μαχαλά και την κεντρική εκκλησία. Κάποιοι από τους κατοίκους θα βρουν προσωρινά στέγη στα γειτονικά σπίτια του μαχαλά που διεσώθη και άλλοι θα φύγουν αναζητώντας στέγη και τροφή προς διάφορες κατευθύνσεις. Θα ζήσουν για χρόνια στη φτώχεια και στη δυστυχία προσπαθώντας να επιβιώσουν στις σκληρές συνθήκες της Κατοχής.

Αντιστασιακή δράση στην περιοχή

Το χρονικό διάστημα 1942-1943 δημιουργήθηκαν αντάρτικα σώματα και ξεκίνησε η αντίσταση κατά των Γερμανών κατακτητών. Στο χωριό περνούσαν ή παρέμεναν τμήματα ανταρτών στα οποία συμμετείχαν και κάτοικοι από διπλανά χωριά.

Υπάτη, 17 Ιουνίου 1944

Η Υπάτη, χωριό στα δυτικά της Λαμίας, στην διάρκεια της Γερμανοιταλικής κατοχής (1941-1944) έπαθε πολλά δεινά οφειλόμενα κυρίως στην στρατηγική της θέση αλλά και στην απουσία κατοχικού διοικητηρίου στην πόλη.Αυτοί οι δύο παράγοντες ευνοούσαν τους αντιστεκόμενους μαχητές των βουνών αλλά  δυστυχώς  για  τους Υπατείς προέκυψαν  εκτελέσεις, σκοτωμοί, πυρπολήσεις και κυρίως απώλειες ανθρώπων.

Στις 17 Ιουνίου 1944 ήταν το χειρότερο χτύπημα με 28 νεκρούς μόνο μέσα στην Υπάτη.Από τις περιγραφές που «ενδόξως» έχουν διασωθεί,αντιλαμβάνεται κάποιος ότι υπήρξε ένα σκηνικό κόλασης και φρίκης.Σπίτια καμμένα με νέας για την εποχή τεχνολογίας υλικό που έφερνε ταχύτατα την καταστροφή και ανατινάξεις εκκλησιών ένωσαν το παζλ μιάς σύγχρονης θηριωδίας στην έρμη Υπάτη.Ο πολιτισμός των Ευρωπαίων για άλλη μία φορά είχε ντροπιαστεί και η τύφλωση και μισαλλοδοξία του πολέμου είχε θριαμβεύσει.