«ΕΚΧΕΩ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΜΟΥ ΕΠΙ ΠΑΣΑΝ ΣΑΡΚΑ» – (Θεολογικό σχόλιο στην εορτή της Πεντηκοστής)

άρθρο του Λάμπρου Σκόντζου
θεολόγου – καθηγητού

.

Η αγία εορτή της Πεντηκοστής είναι ένας ξεχωριστός σταθμός στον εορτολογικό κύκλο του ενιαυτού για την Εκκλησία μας. Αυτή μαζί με το Πάσχα αποτελούν τις αρχαιότερες εορτές, οι οποίες ανάγονται ως τους αποστολικούς χρόνους. Η μεγάλη αυτή εορτή προβάλλει ως ανακεφαλαίωση του λυτρωτικού επί γης έργου του Σωτήρος μας Χριστού και ως νέα δυναμική αφετηρία της υλοποιήσεως και ολοκληρώσεως του θείου σχεδίου για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους και ολοκλήρου της δημιουργίας.

Η εορτή της Πεντηκοστής συστήθηκε από την Εκκλησία μας, μαζί με πολλές άλλες εορτές, υπό την επίδραση αντίστοιχης εορτής του Ιουδαϊσμού, φυσικά με εντελώς άλλο νόημα και περιεχόμενο, όπως τονίζει ο άγιος Αυγουστίνος (Epist.55). Οι Εβραίοι πράγματι εόρταζαν τη δική τους Πεντηκοστή, η οποία απείχε πενήντα ημέρες από την εορτή του νομικού Πάσχα. Ονομάζονταν «Εορτή των Εβδομάδων» (Εξ.34,22 και Δευτ.16,10) και ποιούνταν κατ’ αυτήν η μνεία της χορηγήσεως του Νόμου στον Μωυσή, πενήντα ημέρες από τον εορτασμό του πρώτου Πάσχα στην έρημο του Σινά (Εξ.19,1). Διαρκούσε μία ημέρα και προσφέρονταν οι απαρχές της νέας συγκομιδής των καρπών της γης, τα «πρωτογεννήματα» στο ναό της Ιερουσαλήμ, ως ευχαριστία στο χορηγό των αγαθών Θεό.

Με την εορτή της νομικής αυτής εορτής συνέπεσε το μεγάλο γεγονός της καθόδου του Παναγίου Πνεύματος στο υπερώο της Ιερουσαλήμ, πενήντα ημέρες μετά την λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Όπως μας εξιστορεί με ακρίβεια ο θεόπνευστος συγγραφέας των «Πράξεων των Αποστόλων», ευαγγελιστής Λουκάς, «εν τω συμπληρούσθαι την ημέραν της πεντηκοστής ήσαν άπαντες (οι απόστολοι) ομοθυμαδόν επί τω αυτό. Και άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας, και επλήρωσεν όλον τον οίκον ου ήσαν καθήμενοι και ώφθησαν αυτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός, εκάθισέ τε εφ’ ένα έκαστον αυτών, και επλήσθησαν άπαντες Πεύματος Αγίου, και ήρξατο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς το Πνεύμα εδίδου αυτοίς αποφθέγγεσθαι» (Πράξ.2,1-4).

Το μέγα και θαυμαστό γεγονός της καθόδου του Παναγίου Πνεύματος είναι μια από τις σπάνιες θεοφάνιες της ιστορίας. Ο Θεός Παράκλητος, υπό ορατή μορφή «γλωσσών ωσεί πυρός», κατήλθε στη γη, για να αποτελειώσει το έργο της σωτηρίας μας, ως συνεχιστής του απολυτρωτικού έργου του Χριστού. Δε θα μπορούσε άλλωστε να μην είναι θαυμαστή η χαρμόσυνη κάθοδός Του. Έπρεπε οι άγιοι απόστολοι να νοιώσουν αυτή την πρωτόγνωρη εμπειρία, προκειμένου ολόκληρη η ψυχοσωματική τους υπόσταση να πλημμυρίσει από την θεία ενέργεια, ώστε να μην μείνει σ΄ αυτούς η παραμικρή αμφιβολία ότι η αποστολή τους ήταν θεόσταλτη. Να αποβάλλουν από μέσα τους όλους εκείνους τους ενδοιασμούς που είχαν ως τότε, σχετικά με το θείο πρόσωπο και το έργο του Σωτήρα Χριστού και να απαγκιστρωθούν πλήρως από τις κοντόφθαλμες μικροεθνικιστικές ιουδαϊκές αντιλήψεις περί του Μεσσία. Μόνο με αυτή την οντολογική τους βάπτιση με την ενέργεια και τα χαρίσματα του Παναγίου Πνεύματος θα μπορούσαν να αναλάβουν τον ευαγγελισμό της ανθρωπότητας.

«ΕΘΕΑΣΑΜΕΘΑ ΤΗΝ ΔΟΞΑΝ ΑΥΤΟΥ, ΔΟΞΑΝ ΠΛΗΡΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ» (Ιωάν.1,14)

Θεολογικό σχόλιο στη Θεία Μεταμόρφωση του Κυρίου
του ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

.

Η μεγάλη Δεσποτική εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι ένας σημαντικός εορτολογικός σταθμός στον ενιαυτό του Θεού, διότι το μεγάλο και θαυμαστό αυτό γεγονός ενέχει βαθύτατα νοήματα και υψηλές θεολογικές παραμέτρους. Δεν είναι τυχαίος άλλωστε ο χρόνος που έλαβε χώρα, λίγο πριν το πάθος του Κυρίου. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας είδαν στο μεγάλο γεγονός της Θείας Μεταμορφώσεως την ανάγκη των τριών κορυφαίων αποστόλων να δουν, με τα ίδια τους τα μάτια, ένα μικρό μέρος της θείας δόξας και να στηριχτούν όταν θα έβλεπαν τον Κύριο της Δόξης στο σταυρό. Να στηρίξουν και τους άλλους αποστόλους, οι οποίοι δεν είχαν την ευκαιρία να δουν τον Κύριο λουσμένο με τη θεϊκή Του δόξα. Μάλιστα κάποιοι υποστηρίζουν πως αν δεν είχε προηγηθεί η Θεία Μεταμόρφωση δε θα είχε γίνει εύκολα πιστευτή η Ανάσταση! Άλλωστε υπάρχει μια θαυμαστή αλληλουχία όλων των σωτηριωδών γεγονότων μεταξύ τους.

Αλλά ας δούμε μερικές από τις θεολογικές παραμέτρους του μεγάλου αυτού γεγονότος, ενός από τα μεγαλύτερα και πιο θαυμαστά γεγονότα της επί γης παρουσίας του Λυτρωτή μας Χριστού.

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού, το «απαύγασμα της δόξης και χαρακτήρ της υποστάσεως αυτού, φέρων τε τα πάντα τω ρήματι της δυνάμεως αυτού» (Εβρ.1,3). Ο αιώνιος και άναρχος Θεός, ο «ήν εν αρχή προς τον Θεόν» και «Πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν» (Ιωάν.1,2-3).

Αυτός χάριν της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους «σάρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» (Ιωάν.1,14). Έγινε, συνάμα με τη θεία Του φύση, αληθινός και τέλειος άνθρωπος, δηλαδή Θεάνθρωπος, για να είναι σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, η σωτηρία μας πραγματική και βεβαία. Ταπείνωσε τόσο πολύ το θεανδρικό Του πρόσωπο, ώστε ήρθε στον κόσμο ως ένας άσημος άνθρωπος. Το ίδιο άσημος έζησε σε ολόκληρη την επί γης ζωή Του. Καταδέχτηκε και βίωσε την ανθρώπινη κακοδαιμονία στο έπακρο.

ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΙ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΠΑΘΟΥΣ

του Λάμπρου Κ. Σκόντζου
Θεολόγου – Καθηγητού

.

Θεολογικά σχόλια στο περιεχόμενο και τα νοήματα της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος. Μια νοητή συνοδοιπορία με τον Μεγάλο Ελκόμενο, το Λυτρωτή μας Χριστό, προς το εκούσιο Πάθος Του. Μια ταπεινή παρότρυνση και ένα μικρό βοήθημα για την οντολογική μετοχή μας στην απολυτρωτική διαδικασία της σωτηρίας του κόσμου, με τη βίωση των Αχράντων Παθών του Σωτήρος μας, ο Οποίος, για τη δική μας απολύτρωση «εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλ.2,8 ).

«ΦΘΑΣΑΝΤΕΣ ΠΙΣΤΟΙ ΤΟ ΣΩΤΗΡΙΟΝ ΠΑΘΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ» (Εισαγωγικό σχόλιο στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα)

Για μια ακόμα φορά, με τη χάρη του Θεού, οδεύουμε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, στην ιερότερη εορτολογική περίοδο του έτους. Για μια ακόμη φορά θα ακολουθήσουμε τα ίχνη του Νυμφίου της Εκκλησίας μας Χριστού και θα γίνουμε συνοδοιπόροι του Θείου Πάθους Του. Σύμφωνα με τον ιερό υμνογράφο, καλούμαστε όπως «συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν και νεκρωθώμεν δι΄αυτόν ταις του βίου ηδοναίς΄ ίνα και συζήσωμεν αυτώ». Με αυτή την προϋπόθεση θα γίνουμε πραγματικοί κοινωνοί της Αναστάσεώς Του. Μόνο έτσι θα νοιώσουμε πραγματικά τη χαρά της Θείας Εγέρσεως.

Η αφετηρία αυτής της τόσο σημαντικής εορτολογικής περιόδου είναι πανάρχαια και ανάγεται στους αποστολικούς χρόνους. Η νηστεία και η πνευματική προετοιμασία των πιστών της αρχαίας Εκκλησίας είναι πιθανόν να έχει καθιερωθεί από τους ίδιους τους Αποστόλους, σύμφωνα με τους λόγους του Κυρίου προς αυτούς: «Ελεύσονται δε ημέραι, όταν απαρθή απ΄αυτών ο νυμφίος και τότε νηστεύσουσιν» (Ματθ.9,15). Ο άγιος Διονύσιος Αλεξανδρείας (+264) μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για τον εορτασμό της Μεγάλης Εβδομάδος τον 3ο αιώνα. Ιδιαίτερα κατατοπιστική είναι η προσκυνήτρια Αιθερία (5ος αιώνας), η οποία στο περίφημο Οδοιπορικό της στους Αγίους Τόπους μας πληροφορεί πώς η Ιεροσολυμίτικη Εκκκλησία εόρταζε τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα στα πρωτοχριστιανικά χρόνια.

Σύμφωνα με το ιερό Χρυσόστομο «Μεγάλην καλούμεν την Εβδομάδα, ουκ επειδή πλέον έχει το μήκος των ωρών΄ και γαρ εισί έτεραι πολλώ μείζους ώρας έχουσαι΄ ουκ επειδή πλείους ημέρας έχει΄ και γαρ ο αυτός αριθμός και ταύτης και ταις άλλαις πάσαις. Τίνος ουν ένεκεν μεγάλην ταύτην καλούμεν; Μεγάλα τινά και απόρρητα τυγχάνει τα υπάρξαντα ημίν εν αυτή αγαθά. Εν γαρ ταύτη ο χρόνιος ελύθη πόλεμος, θάνατος εσβέσθη, κατάρα ανηρέθη, του διαβόλου η τυραννίς κατελύθη, τα σκεύη αυτού διερπάγη, Θεού καταλλαγή προς ανθρώπους γέγονεν» (Ομιλ.30, P.G.53,273).

«ΑΝΕΛΗΦΘΗΣ ΕΝ ΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΕ Ο ΘΕΟΣ»

Η Ανάληψη του Κυρίου – δεύτερο μισό 15ου αιώνα μ.Χ., άγνωστος ζωγράφος του Χάνδακα

.

Λάμπρου Κ, Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητή

Η εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού αποτελεί έναν χαρμόσυνο εορτολογικό σταθμό μέσα στην όντως ευφρόσυνη αναστάσιμη περίοδο της Εκκλησίας μας.

Με αισθήματα αγαλλιάσεως οι ορθόδοξοι πιστοί κατακλύζουμε την ιερή αυτή ημέρα τους ναούς για να αναπέμψουμε ευχαριστήριες ωδές στο Σωτήρα και Λυτρωτή μας Κύριο και να υμνήσουμε την αγία Ανάληψή Του στους ουρανούς, εκεί από όπου καταδέχθηκε να κατέβει, προκειμένου να επιτελέσει το σωτήριο έργο του ανθρωπίνου γένους (Ιωάν.3,13.Φιλιπ.2,6-11). Υμνούμε την επάνοδό Του στο θείο θρόνο της άφατης μεγαλοσύνης Του, στα δεξιά του Θεού Πατέρα, προς τον Οποίο θα είναι εσαεί ο μεγάλος και αιώνιος μεσίτης μας (Α΄Τιμ.2,5).

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός μετά την λαμπροφόρο Ανάστασή Του από τους νεκρούς, δεν εγκατέλειψε αμέσως τον κόσμο, αλλά συνέχισε για σαράντα ημέρες να εμφανίζεται στους μαθητές Του (Πράξ.1,3). Αυτές οι μεταναστάσιμες εμφανίσεις Του προς αυτούς είχαν πολύ μεγάλη σημασία.

Έπρεπε οι πρώην δύσπιστοι και φοβισμένοι μαθητές να βιώσουν το γεγονός της Αναστάσεως του Διδασκάλου τους και να αποβάλλουν κάθε δισταγμό και ψήγμα απιστίας για Εκείνον.

Έπρεπε να αποβάλλουν κάθε ίχνος λαθεμένης μικροεθνικιστικής ιουδαϊκής αντίληψης για το Μεσσία. Να συνειδητοποιήσουν πλήρως τον πανανθρώπινο χαρακτήρα του απολυτρωτικού έργου του Σωτήρα και να ξεχάσουν κάθε σκέψη για«ανάσταση του βασιλικού θρόνου του Δαβίδ» και την κυριαρχία του κόσμου.

Μεγάλη Τετάρτη. «Σε τον της Παρθένου Υιόν, Πόρνη επιγνούσα Θεόν»

.

(Θεολογικό σχόλιο στο περιεχόμενο και το νόημα της Μεγάλης Τετάρτης)

Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου Καθηγητού

«Τη αγία και μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιούμεθα οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου πάθους μικρόν τούτο γέγονεν». Αυτό είναι το συναξάρι της σημερινής ημέρας, της Μεγάλης Τετάρτης. Οι συνοδοιπόροι του πάθους του Χριστού μας πιστοί καλούμαστε αυτή την ιερή ημέρα να τιμήσουμε την έμπρακτη και ειλικρινή μετάνοια της πρώην πόρνης γυναικός, η οποία έγινε συνώνυμη με την συντριβή και την αλλαγή ζωής.

Το σημαντικότατο, συγκινητικότατο και διδακτικότατο γεγονός της αλείψεως του Κυρίου με πολύτιμο μύρο από την αμαρτωλή γυναίκα διασώζουν με μικρές παραλλαγές και οι τέσσερις ευαγγελιστές. Ο Ματθαίος (26,6-13), ο Μάρκος (14,3-9) και ο Ιωάννης (12,1-8) ομιλούν για την ίδια γυναίκα, την Μαρία, την αδελφή του Λαζάρου, η οποία, όπως αναφέραμε, από ευγνωμοσύνη για την ανάσταση του αδελφού της, έκαμε αυτή την σπουδαία πράξη. Αντίθετα ο Λουκάς αναφέρει πως η γυναίκα, που δεν αναφέρεται το όνομά της, ήταν αμαρτωλή πόρνη. Είναι προφανές ότι πρόκειται για διαφορετικό περιστατικό. Ίσως να ήταν η πόρνη γυναίκα, την οποία έσωσε ο Κύριος από το λιθοβολισμό των υποκριτών Ιουδαίων (Ιωάν.8,5).

Ο άγιος Λάζαρος και η σημασία της θαυμαστής του ανάστασης

.

Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητού

Το Σάββατο της ΣΤ΄ εβδομάδος των Νηστειών η αγία μας Εκκλησία όρισε να εορτάζουμε την θαυμαστή ανάσταση του Λαζάρου. Καθόλου τυχαία. Το θαυμαστό αυτό γεγονός συμπίπτει χρονικά με την είσοδο του Κυρίου μας στην Ιερουσαλήμ και επίσης το γεγονός της εκ νεκρών αναστάσεως του Λαζάρου είναι το προμήνυμα και της δικής Του πανένδοξης ανάστασης!

Ο Λάζαρος με τις αδελφές του Μάρθα και Μαρία, κατοικούσαν στην κώμη Βηθανία, και είχαν εγκάρδιες φιλικές σχέσεις με τον Κύριο. Φαίνεται ότι πολλές φορές είχαν την ύψιστη τιμή και χαρά να δεχτούν και να φιλοξενήσουν το Χριστό στον ευλογημένο οίκο τους  (Λουκ.10,38-42).

Ξαφνικά ο Λάζαρος ασθένησε βαριά. Οι δυο αδερφές έστειλαν μήνυμα στον Ιησού ότι ο αγαπημένος Του φίλος  ο Λάζαρος αρρώστησε. Ο Χριστός διαβεβαίωσε τους απεσταλμένους πως «αύτη η ασθένεια ούκ  έστι προς θάνατον, αλλ’ υπέρ της δόξης του Θεού, ίνα δοξασθή ο υιός του Θεού δι΄ αυτής» (Ιωάν.11,4). Όμως ο Λάζαρος πέθανε και ετάφη σε σπηλώδες μνημείο, σύμφωνα με τις ιουδαϊκές συνήθειες. Ο Χριστός αφού έμεινε δύο ημέρες στον τόπο που βρισκόταν πήρε τους μαθητές του και γύρισε στην Ιουδαία κατευθύνθηκε στη Βηθανία. Καθ’ οδόν  τους διαβεβαίωνε πως  «Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται΄ αλλά πορεύομαι ίνα εξυπνήσω αυτόν» (Ιωάν.11,12-15).

Η άρνηση των Μαρτύρων του Ιεχωβά να δεχθούν την χριστιανική χρονολόγηση. Μιὰ «λεπτομέρεια», η οποία κρύβει τεράστια σημασία

Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς

ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ

Η ΑΡΝΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ

ΝΑ ΔΕΧΘΟΥΝ  ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ

Μιὰ «λεπτομέρεια», ἡ ὁποία κρύβει τεράστια σημασία

.

Ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ Λόγου εἶναι τὸ σημαντικότερο γεγονὸς τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Ὁ αἰώνιος, ἄπειρος καὶ ἄναρχος Θεός, ὁ κατὰ φύσιν Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καταδέχτηκε νὰ αὐτοπεριορισθῆ στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο. Νὰ γίνει ἄνθρωπος, ὑλοποιώντας τὸ προαιώνιο σχέδιό Του γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ πεσόντος στὴν ἁμαρτία ἀνθρωπίνου γένους.

Ἐφόσον ὁ ἄνθρωπος δὲν μποροῦσε πλέον νὰ πραγματοποιήση τὴν δυνατότητα τῆς κατὰ χάριν θεώσεως, πού ἔλαβε κατὰ τὴ δημιουργία του ἐξ’ αἰτίας τῆς ὑποδουλώσεώς του στὴν ἁμαρτία καὶ τὴν φθορά, ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ τῶν οἰκτιρμῶν ἀνέλαβε νὰ τὸν σώσει καὶ νὰ τὸν ἐπαναφέρει στὸν ἀρχικὸ σκοπό, γιὰ τὸν ὁποῖο τὸν ἔπλασε. Τὸ ἱστορικὸ λοιπὸν γεγονὸς τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου εἶναι ἡ κορυφαία στιγμὴ τῆς ἱστορίας.

 Ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ Λόγου ὄχι μόνο σημάδεψε τὴν ἀνθρώπινη ἱστορία, ἀλλὰ ἀποτέλεσε δίκαια τὴν τομή της, στὴν πρὸ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἐποχὴ καὶ στὴν μετὰ τὴ Γέννησή Του ἐποχή. Ἡ πρὸ Χριστοῦ ἐποχὴ εἶναι ἡ ἐποχὴ τῆς πτώσεως καὶ τῆς ἀπομακρύνσεως τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸν Θεό. Ἂν ἑξαιρέσουμε τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ, πού ἦταν ὁ μοναδικὸς λαός, στὸν ὁποῖον ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψε τὸν Ἑαυτό του καὶ τὸ θέλημά του, ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι λαοὶ ζοῦσαν μέσα στὸ σκοτάδι τῆς πλάνης καὶ τῆς εἰδωλολατρείας, διότι «ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία…καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῆ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα…» (Ρωμ.1,25-32).