Kυριακή Α΄των Νηστειών: Της Ορθοδοξίας

.

Λόγος εις την Α’ Κυριακή των Νηστειών (Αγ. Λουκάς, Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας)

Την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η Αγία μας Εκκλησία πανηγυρίζει το θρίαμβο της Ορθοδοξίας, της ορθής πίστεως, η οποία καταπάτησε όλες της αιρέσεις και στερεώθηκε για πάντα. Γι’ αυτό η Κυριακή αυτή καλείται Κυριακή της Ορθοδοξίας. Οι αιρέσεις φάνηκαν ήδη απαρχής του χριστιανισμού. Οι ίδιοι οι Απόστολοι του Χριστού προειδοποιούσαν τους συγχρόνους τους, και μαζί τους και εμάς, για τον κίνδυνο από τους ψευδοδιδασκάλους.

Ο Άγιος Απόστολος Πέτρος στη Β’ Καθολική επιστολή γράφει το εξής: «Εγένοντο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας, και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι, επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν, και πολλοί εξακολουθήσουσιν αυτών ταις ασελγείαις, δι’ ους η οδός της αληθείας βλασφημηθήσεται» (Β’ Πετ. 2, 1-2).

Ο Άγιος Παύλος, επιστρέφοντας στην Παλαιστίνη από την Ελλάδα, έκανε στάση στην Έφεσο. Εκεί στους χριστιανούς κατοίκους της πόλεως έλεγε: «Εγώ γαρ οίδα τούτο, ότι εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαροίς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ. 20, 29-30).

Πολλοί τέτοιοι ψευδοδιδάσκαλοι και σχισματικοί υπήρχαν στους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού. Μερικές αιρέσεις τάραζαν την Εκκλησία ολόκληρους αιώνες, όπως για παράδειγμα οι αιρέσεις του Αρείου, του Μακεδονίου, του Ευτηχούς, του Διοσκόρου, του Νεστορίου και επίσης η αίρεση της εικονομαχίας. Οι αιρέσεις αυτές προκάλεσαν πολλές διαταραχές στην Εκκλησία και την βασάνισαν πολύ. Υπήρχαν πολλοί ομολογητές και μάρτυρες που έχυσαν το αίμα τους υπερασπιζόμενοι την αληθινή πίστη στον αγώνα κατά των ψευδοδιδασκάλων και των αιρετικών.

Οι δήθεν ύβρεις κατά του Ελληνισμού και την Κυριακή της Ορθοδοξίας

.

Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητού

Η Αγία μας Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία καθόρισε, ως όφειλε, επακριβώς τα όρια της αλήθειας και της πλάνης, διότι πιστεύει ότι η αλήθεια είναι συνώνυμη με τη σωτηρία. Οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων περιχαρακώνουν την βιβλική αλήθεια και την αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας μας, ώστε να αποτελούν την αλάνθαστη πυξίδα πλεύσης του νοητού σκάφους της ως τα έσχατα της ιστορίας.

Μελετώντας με προσοχή το «Συνοδικό» Της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, το οποίο διαβάζεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας στους ναούς, κατά την τελετή της περιφοράς των Ιερών Εικόνων, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα τη μέριμνα των Πατέρων να καθαρθεί η πίστη της Εκκλησίας από περιρρέουσες ιδέες του παρελθόντος, τις οποίες κάποιοι αναμίγνυαν με την διδασκαλία Της, με στόχο να επικρατεί σύγχυση στους πιστούς.

Κάποιοι, όμως περίεργοι τύποι, τα τελευταία χρόνια, που αρέσκονται να παριστάνουν τους «ελληναράδες», ασκούν σκληρή κριτική κατά των «όρων» της αγίας Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, ότι δήθεν μέσω αυτών …υβρίζεται ο Ελληνισμός, επειδή απορρίπτονται από αυτή ορισμένες δοξασίες των αρχαίων προγόνων μας ως αντίθετες με τη χριστιανική διδασκαλία! Δεν κάνουν όμως τον κόπο να μελετήσουν, τι είδους δοξασίες είναι αυτές και την αντιφατικότητα και το ξεπερασμένο τους, ακόμη και στην αρχαία Ελλάδα.

Αναφέρουμε ως παραδείγματα τις δοξασίες της προΰπαρξης των ψυχών και της αϊδιότητας του κόσμου, τις οποίες η πλειοψηφία των αρχαίων σοφών (π.χ. σοφιστές, επικούρειοι, κλπ) τις απέρριπτε, αν και είχαν διατυπωθεί από μεγάλους σοφούς (π.χ. Πλάτων). Την ύπαρξη και κατά συνέπεια την προΰπαρξη της ψυχής την είχαν απορρίψει οι περισσότεροι των αρχαίων φιλοσόφων.

Τῇ ἀγνώστῳ Ὀρθοδοξίᾳ

 (Ἀπομαγνητοφωνημένο Κήρυγμα, κατά τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, 25 Φεβρουαρίου 2018, στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου.)

τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου

Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, καί ἑορτάζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ὡς θεολογία καί ὡς Ἐκκλησία καί ὡς ζωή. Δέν εἶναι, δηλαδή, μόνον ἡ ὀρθόδοξη πίστη, ἀλλά καί ἡ ὀρθόδοξη ζωή, εἶναι ἡ ὀρθο-δοξία καί ἡ ὀρθο-ζωΐα.

Ὅπως εἶναι καθιερωμένο, σήμερα παντοῦ, σέ ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς ὅπου γίνεται θεία Λειτουργία, θά ἀκουστοῦν κηρύγματα γύρω ἀπό τό θέμα τῆς Ὀρθοδοξίας καί θά μιλήσουν πολλοί Ἐπίσκοποι, Κληρικοί καί θεολόγοι γιά τήν Ὀρθοδοξία. Ὅλοι οἱ ὁμιλητές, ὀρθόδοξοι, νεορθόδοξοι, μετα-ορθόδοξοι, πατερικοί, μετα-πατερικοί, νεο-πατερικοί, μοντέρνοι καί μετα-μοντέρνοι θά ἀναφερθοῦν στήν Ὀρθοδοξία καί θά προσπαθήσουν νά παρουσιάσουν ἐκεῖνα, πού οἱ ἴδιοι νομίζουν ὅτι εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ ὀρθόδοξη θεολογία καί ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση.

Τό ἐρώτημα ὅμως πού τίθεται εἶναι: Τί εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία;

Εἶναι ἕνα ἐρώτημα, τό ὁποῖο πρέπει νά ἀπαντηθῆ. Καί φυσικά δέν ἀρκεῖ ἕνα σύντομο εὐχαριστιακό κήρυγμα γιά νά δώση κανείς μία τέτοια ἀπάντηση, γιά τό τί εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία. Ὡστόσο θά προσπαθήσω σήμερα Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας νά διατυπώσω μερικές ἀπόψεις μου.

Σκεπτόμενος χθές τό βράδυ αὐτό τό ἐρώτημα –τί εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία– ἦρθε στόν νοῦ μου ἡ ὁμιλία τήν ὁποία ἔκανε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στόν Ἄρειο Πάγο. Μεταξύ τῶν ἄλλων τούς εἶπε ὅτι περιῆλθε τήν ἀγορά καί εἶδε τά ἀγάλματα πού ὑπῆρχαν ἐκεῖ, ὅλα τά ἀγάλματα τῶν θεῶν, καί μεταξύ αὐτῶν εἶδε καί ἕνα ἄγαλμα τό ὁποῖο ἦταν ἀφιερωμένο στόν «ἄγνωστο θεό», δηλαδή ἐπιγραφόταν: «Τῷ ἀγνώστῳ Θεῷ».

ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Η Α΄ Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στην μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας μας. Σύμπασα η Εκκλησία εορτάζει με κάθε λαμπρότητα, με κύριο χαρακτηριστικό του εορτασμού την περιφορά των ιερών εικόνων και την ανάγνωση του Συνοδικού της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου σε όλους τους ναούς.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να εορτάζεται η ημέρα αυτή σε ανάμνηση της παύσης της εικονομαχίας και της οριστικής αναστήλωσης των ιερών εικόνων από την ευσεβή βασίλισσα του Βυζαντίου Θεοδώρα (μετέπειτα αγία της Εκκλησίας μας) στις 4-3-843. Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε μείζονος σημασίας διότι με τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου (787), ολοκληρώθηκε η διατύπωση της δογματικής διδασκαλίας της Εκκλησίας μας (τριαδολογικό και χριστολογικό δόγμα). Η εικονομαχική έριδα (726-843) υπήρξε άλλωστε ένας θλιβερός σταθμός της εκκλησιαστικής ιστορίας, η οποία προξένησε αφάνταστη φθορά στο σώμα της Εκκλησίας. Μέσα όμως από αυτή τη λαίλαπα βγήκε και κάτι θετικό, η διατύπωση της θεολογίας των ιερών εικόνων, η οποία κατ ουσίαν, όπως θα δούμε, είναι επέκταση και ανάπτυξη του χριστολογικού δόγματος.

ΟΙ ΔΗΘΕΝ ΥΒΡΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Η Αγία μας Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία καθόρισε, ως όφειλε, επακριβώς τα όρια της αλήθειας και της πλάνης, διότι πιστεύει ότι η αλήθεια είναι συνώνυμη με τη σωτηρία. Οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων περιχαρακώνουν την βιβλική αλήθεια και την αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας μας, ώστε να αποτελούν την αλάνθαστη πυξίδα πλεύσης του νοητού σκάφους της ως τα έσχατα της ιστορίας.

Μελετώντας με προσοχή το «Συνοδικό» Της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, το οποίο διαβάζεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας στους ναούς, κατά την τελετή της περιφοράς των Ιερών Εικόνων, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα τη μέριμνα των Πατέρων να καθαρθεί η πίστη της Εκκλησίας από περιρρέουσες ιδέες του παρελθόντος, τις οποίες κάποιοι αναμίγνυαν με την διδασκαλία Της, με στόχο να επικρατεί σύγχυση στους πιστούς.

Ο Επίσκοπος της καρδιάς μας Λογγίνος, εκφωνεί τα αναθέματα.

σ.σ. Μικρός και φιλάσθενος έχασε την αγαπημένη του μανούλα. Μέσα στην φτώχεια και την μοναξιά, δίχως τροφή, δίχως ξύλα να ανάψει τη σόμπα, κοιμόταν αγκαλιά με τα ρούχα της και την φωτογραφία της γιατί του έλειπε τόσο πολύ. Τα βράδια διάβαζε προσευχούλες γιατί φοβόταν στο σκοτάδι και έβρεχε το μαξιλάρι του με δάκρυα. Θυμόταν αυτό που του είχε πει η μανούλα του πριν φύγει: «Δεν έχω σε ποιόν να σε αφήσω, εάν σε αφήσω σε εκείνο το μέρος ή κάπου αλλού δεν θα σου φερθούν καλά, γι αυτό σε αφήνω στα χέρια του Θεού. Αυτός θα σε φροντίζει!»
Δούλευε σκληρά στη φάρμα με τις αγελάδες και πήγαινε και στο σχολείο, όμως τα παιδιά φεύγαν από κοντά του γιατί μύριζε κοπριά. Δεν τον πείραζε όμως γιατί είχε ειρήνη μέσα του, αισθανόταν ότι κάποιος τον φρόντιζε. Είχε όμως ένα παράπονο κι έλεγε καμμιά φορά στον Θεό: «Θεέ μου, γιατί δεν έχω και εγώ ξύλα για να ανάψω φωτιά;» Άλλες φορές Του έλεγε: «Κύριε, γιατί δεν έχω τουλάχιστον ένα κομμάτι ψωμί;» Αφού δεν έχω ξύλα, τουλάχιστον να έχω ψωμί! Αφού μου πήρες την μανούλα, Κύριε, τουλάχιστον δώσε μου κάτι απ’ όλα αυτά!»
Κατάλαβε όμως αργότερα ότι ο λόγος που δεν τα είχε αυτά τότε ήταν για να τα έχουν τώρα τα 400 παιδιά που πήρε στην αγκαλιά του εκεί στην πολύπαθη Ουκρανία. Τα μεγαλώνει, τα παντρεύει, τους φτιάχνει σπίτια και τους βρίσκει δουλειά. Τώρα έχει και εγγόνια.
Πως γίναν όλα αυτά; Έργο Θεού. Και ο Επίσκοπος Λογγίνος, ο Επίσκοπος της καρδιάς μας, επειδή γνωρίζει ότι ο Χριστός ήταν Εκείνος που τον συντρόφευε σε όλα τα βήματά του δεν μπορεί τώρα να Του γυρίσει την πλάτη.

Ο Επίσκοπος της αγάπης και των ορφανών εκφωνεί τα αναθέματα.

Τό Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας

Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος

Τό Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἕνα κείμενο τό ὁποῖο περιλαμβάνεται στό Τριώδιο καί διαβάζεται τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, δηλαδή τῆν Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν.

Εἶναι γνωστόν ὅτι διά μέσου τῶν αἰώνων παρουσιάσθηκαν διάφορες αἱρέσεις, οἱ ὁποῖες ἀρνοῦνταν τήν ἀποκαλυπτική ἐμπειρία καί, στήν πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας τήν φιλοσοφία καί τόν στοχασμό, ἀμφισβητοῦσαν τήν ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας ἐπάνω σέ διάφορα δογματικά θέματα. Οἱ Πατέρες πού συγκρότησαν τίς Συνόδους ἀντιμετώπισαν αὐτές τίς πλάνες. Οἱ ἀποφάσεις τῶν Συνόδων πάνω σέ δογματικά θέματα καλοῦνται ὅροι. Γενικότερα, κάθε ἀπόφαση τῶν Συνόδων καλεῖται Συνοδικόν. Ἔτσι, ἔχουμε τόν συνοδικό τόμο καί τόν συνοδικό ὅρο καί, ὁπωσδήποτε, κάθε Σύνοδος ἔχει τό δικό της Συνοδικό.

Κυριακή της Ορθοδοξίας – «Οι εξ ασεβείας, εις ευσέβειαν προβάντες, και τω φωτί της γνώσεως ελλαμφθέντες…..»

.

Του   Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Με της ομολογίας το κάλλος, «των αγώνων τον καιρόν απαρξώμεθα» (Κανών β΄ Ωδή α΄ Τριωδίου).  Η Εκκλησία μας όρισε με Ορθόδοξη σοφία, να εορτάζομε την πρώτη Κυριακή των Νηστειών της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, την αναστήλωση των αγίων και σεπτών Εικόνων.  Την  Κυριακής  της Ορθοδοξίας «ανάμνησιν ποιούμεθα της αναστηλώσεως των αγίων και σεπτών Εικόνων, γενομένης παρά των αειμνήστων Αυτοκρατόρων Κωνσταντινουπόλεως, Μιχαήλ και της μητρός αυτού Θεοδώρας, επί της Πατριαρχείας του Αγίου και Ομολογητού Μεθοδίου» , όπως το Συναξάριον του Μηναίου αναφέρει.

«Οι εξ ασεβείας, εις ευσέβειαν προβάντες, και τω φωτί της γνώσεως ελλαμφθέντες,  ψαλμικώς τας χείρας κροτήσωμεν, ευχαριστήριον αίνον Θεώ προσάγοντες, και τας εν τοίχοις και πίναξι, και ιεροίς σκεύσιν εγχαραχθείσας ιεράς του Χριστού Εικόνας, της Πανάγνου, και πάντων των Αγίων, τιμητικώς προσκυνήσωμεν, αποβαλλόμενοι την δυσσεβή των κακοδόξων θρησκείαν∙ η γαρ τιμή της Εικόνος, ως φησι Βασίλειος, επί το πρωτότυπον διαβαίνει, αιτούμενοι ταις πρεσβείαις της αχράντου σου Μητρός, Χριστέ ο Θεός ημών, και πάντων των Αγίων, δωρηθήναι ημίν το μέγα έλεος», ψάλλομε στην Ακολουθία της εορτής Κυριακής  της Ορθοδοξίας.

H ομολογία της Πίστεως είναι προϋπόθεση στον πνευματικό αγώνα.  Και η σημασία της εορτής Κυριακής  της Ορθοδοξίας, είναι πολύ μεγάλη για την Εκκλησία μας και δικαίως οι Ορθόδοξοι την «χαρμονικήν ταύτην ημέραν», «ευσεβοφρόνως καυχώνται εν Χριστώ», για «την  αναστηλώσιν των αγίων και σεπτών Εικόνων».  Η σημασία  των Αγίων εικόνων στη ζωή της Εκκλησίας είναι πολύ μεγάλη, για τούτο ψάλλομε «Υπέρτιμον κόσμησιν, η του Χριστού Εκκλησία, των σεπτών απείληφε, και αγίων Εικόνων, του Σωτήρος Χριστού, και της Θεομήτωρος και Αγίων πάντων, φαιδροτάτην αναστήλωσιν» και «Ευσεβοφρόνως Εικόνας σεπτάς, προσκυνούντες οι Ορθόδοξοι».  Είναι μεγάλη η συμβολή των Αγίων εικόνων, στη ζωή Λειτουργική ζωή της Εκκλησίας και την εν γένει Εκκλησιαστική ζωή.