.
αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά
του Ελευθερίου Αθανασόπουλου
φιλίστορος
Η χρονική διάρκεια της εξηκονταετίας από το 1853 μέχρι το 1914, έτη που αντιστοιχούν στην έναρξη του Κριμαϊκού έως την αρχή του Μεγάλου Ευρωπαϊκού πολέμου, σηματοδοτεί την εντατικοποίηση των προσπαθειών της τσαρικής Ρωσίας να θέσει υπό τον έλεγχο της τον γεωγραφικό χώρο των Στενών του Βοσπόρου.
Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Βασιλείου της Ελλάδος το 1830, η Οθωμανική επικράτεια γνώρισε την πρώτη απόσχιση κατακτημένων εδαφών της στον χώρο της ανατολικής Μεσογείου από τον 15ο αιώνα. Η επίσημη αυτή πράξη με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, αναδιέταξε τις βλέψεις των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής. Η Βρετανία έθεσε ως υψηλό δόγμα της εξωτερικής της πολιτικής την αρχή της διατήρησης και της εδαφικής ακεραιότητας του Οθωμανικού σουλτανάτου.
Από την άλλη πλευρά, η τσαρική Ρωσία θεώρησε τις συνθήκες κατάλληλες για την προώθηση των βλέψεων της, επιθυμώντας την αύξηση της επιρροής της στο ιδρυθέν Βασίλειο της Ελλάδος, ήδη από την δεκαετία του 1840. Παράλληλα ενδιαφέρθηκε για την αύξηση της επιρροής της στα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Κωνσταντινουπόλεως, με απώτερες βλέψεις να τεθεί η ιδία επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας και να προωθήσει τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της στον ιστορικό χώρο της πάλαι ποτέ Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αναδεικνυόμενη ως ο φυσικός της διάδοχος στην ανατολική Μεσόγειο.