Η μάχη της Σφακτηρίας (425 π.Χ)

Χάλκινη Σπαρτιατική ασπίδα 425 πΧ_τρόπαιο των Αθηναίων μετά την νίκη στην Σφακτηρία_Αθήνα Στοά Αττάλου

αναδημοσίευση από τον Χείλωνα

.

Η μάχη της Σφακτηρίας (425 π.Χ.) αποτελεί το δεύτερο στάδιο της μάχης που τελείωσε με την παράδοση μιας δύναμης Σπαρτιατών οπλιτών (Πελοποννησιακός πόλεμος). Η αλυσίδα των γεγονότων που οδήγησαν σε αυτή την σχεδόν πρωτοφανή καταστροφή ξεκίνησε όταν μια Αθηναϊκή δύναμη υπό την αρχηγία του Δημοσθένη αποβιβάσθηκε στο βραχώδες ακρωτήριο της Πύλου, νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και εγκατέστησε οχυρή θέση. Ο Πελοποννησιακός στρατός υπό τον βασιλέα Άγι εγκατέλειψε την εισβολή στην Αττική και επέστρεψε στην Πελοπόννησο, ενώ οι δυνάμεις που ήσαν ήδη στην Σπάρτη κινήθηκαν δυτικά για να αντιμετωπίσουν τη νέα απειλή.

Επειδή ο Δημοσθένης αποτελούσε σοβαρό πρόβλημα οι Σπαρτιάτες συγκέντρωσαν τον στόλο τους στην Πύλο και ο ίδιος βρέθηκε πολιορκούμενος από ξηρά και θάλασσα. Η Αθηναϊκή θέση ήταν σε ακρωτήρι στο ένα άκρο του κόλπου της Πύλου. Το νησί της Σφακτηρίας το οποίο ευρίσκετο έξω από το στόμιο του κόλπου είχε καταλειφθεί από τους Σπαρτιάτες. Ο Σπαρτιατικός στόλος μετακινήθηκε στο κόλπο, παγιδεύοντας τους Αθηναίους και εμποδίζοντας οποιαδήποτε προσπάθεια προμήθειας και ανεφοδιασμού. Στην προκύπτουσα μάχη της Πύλου οι Αθηναίοι κατάφεραν να αποκρούσουν διπλή επίθεση των Σπαρτιατών, αλλά σώθηκαν στην κυριολεξία με την άφιξη του Αθηναϊκού στόλου ο οποίος επέφερε βαριά ήττα στον αντίστοιχο Σπαρτιατικό στο εσωτερικό του κόλπου, αίροντας τον αποκλεισμό της Πύλου.

Ο Θουκυδίδης και η μάχη της Αμφίπολης (422-421 π.χ.) – Τα ταφικά ευρήματα της Αμφίπολης

του Π. Λ. Παπαγαρυφάλλου

.

Εν όψει των εικασιών και των σχολίων που γίνονται γύρω από το τι κρύβει το αποκαλυφθέν ταφικό μνημείο στο οποίο συνεχίζονται οι ανασκαφές, καταθέτω τούτο το ιστορικό ενδεχόμενο:

Το δέκατο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου, Πελοποννήσιοι και Αθηναίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι στην Αμφίπολη πολεμώντες λυσσαλέα. Αρχηγός των πελοποννησίων ο στρατηγός Βρασίδας με αντίπαλο τον Αθηναίο Κλέωνα. Τις σκληρές μάχες καταγράφει ο Θουκυδίδης στο «Πέμπτο Βιβλίο», 10-11. «Ο Βρασίδας πληγωθείς μετεφέρθη ασφαλώς εκ του πεδίου της μάχης εντός της πόλεως… Ετάφη εντός της πόλεως απέναντι της σημερινής αγοράς (σ.σ. ερώτημα: που βρίσκεται αυτή η αγορά;). Εις τον νεκρόν αυτού επεδόθησαν δημοτελείς τιμαί και όλος ο συμμαχικός στρατός ηκολούθησε ένοπλος την ταφήν. Οι Αμφιπολίται περιέβαλαν το μνήμα του δια κιγκλιδωμάτων και μέχρι σήμερον (σ.σ. που ο Θ. γράφει την Ιστορία του) προσφέρουν θυσίας εις αυτόν ως εις ήρωα και εγκατέστησαν προς τιμήν του αγώνας και ιεράς κατ’ έτος τελετάς. Ανέθεσαν επίσης εις αυτόν την πόλιν των, ανακηρύξαντες αυτόν ιδρυτήν αυτής… Απέδωκαν (οι Αμφιπολίται) εις τους Αθηναίους τους νεκρούς των ανελθώντας εις εξακοσίους….»

Συνεχίζοντας ο Θουκυδίδης, γράφει στο 16: «Αλλά μετά την νέαν, ήτταν την οποία οι Αθηναίου έπαθαν εις την Αμφίπολιν, και τον θάνατο του Κλέωνος και του Βρασίδα, οι οποίοι προπάντων αντέπραττον κατά της ειρήνης» (τα παραθέματα αρύομαι από τη μετάφραση του έργου του Θουκυδίδη από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την έκδοσή του από τα «Πολιτικά Θέματα» του Κώστα Κύρκου, σελ. 215-217).