αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου ιστορικού
Αρχές Μαΐου 1919 τα ελληνικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη Σμύρνη. Έχει προηγηθεί το 1918, το συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι, όπου ο Ελευθέριος Βενιζέλος συντάσσει υπόμνημα που διατυπώνει τις ελληνικές εθνικές διεκδικήσεις. Συγκεκριμένα ζητούσε την ενσωμάτωση των υπολοίπων νησιών του Αιγαίου, της πολύπαθης Βορείου Ηπείρου, των Δωδεκανήσων που τελούσαν υπό ιταλική κατοχή, της δυτικής και ανατολικής Θράκης καθώς και τμήματος της δυτικής Μικράς Ασίας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θεμελίωνε τις εθνικές διεκδικήσεις με ιστορικά, γεωγραφικά, πολιτιστικά και οικονομικά δεδομένα, επιπλέον τόνιζε τους ασταμάτητους διωγμούς των ελληνικών πληθυσμών από Τούρκους και Βούλγαρους στα προηγούμενα χρόνια.
Οι διεθνείς εξελίξεις ήταν θετικές για την Ελλάδα, με αποκορύφωμα την υπογραφή της συνθήκης του Νεϊγί, που όριζε την προσάρτηση της δυτικής Θράκης στην Ελλάδα και την ανταλλαγή 92.000 Βουλγάρων με 46.000 Έλληνες της Βουλγαρίας. Επιπλέον η εξωτερική πολιτική της Ιταλίας στην περιοχή της Μικράς Ασίας, που στόχευε στην ουσιαστική προσάρτηση της από τους Ιταλούς, προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ, που ήθελαν να απαλλαχθούν από αυτή. Βάσει αυτού αλλά και των βιαιοτήτων τσετών εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Σμύρνης, που εκμεταλλεύτηκε διπλωματικά ο Βενιζέλος, η περιοχή της Σμύρνης παραχωρείται στην Ελλάδα. Η Ελληνική διοίκηση στην περιοχή θα είχε πενταετή διάρκεια και μετά ο τοπικός πληθυσμός θα αποφάσιζε με δημοψήφισμα το μέλλον του. Η Ελλάδα θα έπρεπε να αποδείξει στους συμμάχους αλλά και στον μουσουλμανικό πληθυσμό ότι μπορεί να αποδώσει δίκαιη δημόσια διοίκηση χωρίς διακρίσεις και οπωσδήποτε να αποφύγει οποιουδήποτε είδους ρεβανσισμού έναντι των Τούρκων.