Η «σκλάβα Ελλάδα»· παράσταση στο φυλλάδιο «Σάλπισμα πολεμιστήριον», που εξέδωσε ο Αδαμάντιος Κοραής. Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη.
.
Γράφει ο Δημήτρης Τζήκας
Στις 12 Απριλίου 1823 η έκθεση της δωδεκαμελούς επιτροπής, που είχε ορίσει η Β’ Εθνοσυνέλευση για να συντάξει ένα πρόχειρο προϋπολογισμό του επαναστατημένου Έθνους δεν άφηνε κανένα περιθώριο για την κρισιμότητα της κατάστασης: Τα έξοδα του πρώτου εξαμήνου του 1823 θα ανέρχονταν σε 38 εκατομμύρια γρόσια και τα έσοδα σε μόλις 12 εκατομμύρια.
Η φορολογία, οι τελωνειακοί δασμοί, οι λείες, τα λάφυρα, τα λύτρα, ο εσωτερικός δανεισμός, οι εισφορές ντόπιων και φιλελλήνων, δεν μπορούσαν να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό.
Εξάλλου, παρά τα όσα γράφονται για συνολική κινητοποίηση του έθνους, η αλήθεια είναι ότι χιλιάδες εύποροι Έλληνες συνέχιζαν κανονικά τις κερδοφόρες δραστηριότητές τους κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, ως οθωμανοί ή ξένοι υπήκοοι· αν και υπήρξαν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, η συνολική οικονομική ενίσχυση του αγώνα των επαναστατών υπήρξε τουλάχιστον κατώτερη των περιστάσεων· άλλωστε το πράγμα δεν ήταν ούτε πρακτικά εύκολο ούτε ακίνδυνο· η οθωμανική εξουσία, όπως αποδείχθηκε μόλις στα 1770 μετά το αποτυχημένο κίνημα του Ορλώφ, εκδικήθηκε σκληρά τους επαναστατημένους Έλληνες και λίγο έλειψε να εξοντωθεί ολοκληρωτικά ο ελληνικός πληθυσμός του Μοριά:
Αμέσως μετά την αποχώρηση των Ρώσων, μέλη της οθωμανικής κυβέρνησης (Διβάνι) πρότειναν την γενική σφαγή των Ελλήνων, αδιακρίτως φύλου κι ηλικίας. Όλοι συμφώνησαν εκτός από τον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαϊρλή, ο οποίος κατόρθωσε τελικά να επιβάλει την άποψή του με το ακαταμάχητο επιχείρημα «Εάν φονευθώσιν όλοι οι Έλληνες, ποίος θα πληρώνη το χαράτσι;» (3)
Τα λίγο πολύ άτακτα στρατεύματα των επαναστατών, οι εμφύλιες αντιπαραθέσεις των καπεταναίων και των αρματολών, οι τοπικές αντιθέσεις, τα προσωπικά μίση και οι αντιζηλίες, οι αρπαγές και η προφανής έλλειψη ισχυρού πολιτικού επαναστατικού κέντρου δυσκόλευαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Η λεία του πολέμου σπανίως ενίσχυε το «ταμείο» της επανάστασης· στις 25 Απριλίου του 1821, πέντε σπετσιώτικα πλοία συνέλαβαν μια τουρκική κορβέτα κι ένα πολεμικό μπρίκι στο λιμάνι της Μήλου· στο πλοίο ήταν φορτωμένα 100 κανόνια πεδινού πυροβολικού και δέκα χιλιάδες καντάρια πυρίτιδας, «πολυτιμότατον απόκτημα».
ΑΒΕΡΩΦ 