Η Ελληνική Επανάσταση και η Ευρωπαϊκή Διπλωματία (1821-1830)

αναδημοσίευση από τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας
άρθρο του αντιστρατήγου ε.α. Ιωάννη Κρασσά

.

         «Μία ανεπηρέαστος Ελλάς είναι πράγμα αδιανόητο. Η Ελλάς είτε θα είναι ρωσική, είτε θα είναι αγγλική. Και επειδή δεν πρέπει να είναι ρωσική, πρέπει να είναι αγγλική». Έντμουντ Λάιονς(1780-1858), ο πρώτος Βρετανός πρέσβης στην Ελλάδα.

Η Επανάσταση

Η επανάσταση των Ελλήνων, για την απελευθέρωσή τους από τα δεσμά του Οθωμανικού ζυγού, ξεκίνησε την 22α Φεβρουαρίου του 1821, από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στο Ιάσιο της Ρουμανίας και τερματίσθηκε την 3η Φεβρουαρίου του 1830, με την υπογραφή του Πρωτόκολλου του Λονδίνου, με το οποίο αναγνωρίσθηκε η ανεξαρτησία της Ελλάδος[1].

Η επανάσταση του 1821, διαδραματίσθηκε σε δύο πεδία. Το ένα αφορούσε το καθαυτό «πεδίο της μάχης» και περιλάμβανε τα στρατιωτικά και πολιτικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στις εξεγερθείσες περιοχές. Το άλλο αφορούσε το διπλωματικό πεδίο, όπου πρωταγωνίστησαν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ρωσία και η Πρωσία. Οι Έλληνες πίστευαν ότι μόνο με ένοπλο αγώνα θα αποκτούσαν την ελευθερία τους. Ο ξεσηκωμός του γένους υπήρξε καρπός του πατριωτισμού, της χριστιανικής πίστεως, της έμφυτης αγάπης προς την ελευθερία, και της πολεμικής αρετής της φυλής μας. Οι ξένοι ηγέτες ήθελαν να εκμεταλλευθούν προς όφελός τους την αποδυνάμωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και την εμφάνιση ενός ανεξάρτητου ελληνικού κράτους στην βαλκανική. Το ηθικό και το δίκαιο του αγώνος συγκινούσε μόνο τους Φιλέλληνες, η συμβολή των οποίων υπήρξε καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη του αγώνος.

Η Διπλωματία

Το συνέδριο στο Λάϋμπαχ της Αυστρίας[2](26 Ιανουαρίου έως 12 Μάϊου 1821) και αυτό στη Βερόνα[3] της Ιταλίας τον Δεκέμβριο του 1822, συνέπεσαν με την έναρξη της επαναστάσεως. Ο αγώνας των Ελλήνων δεν συζητήθηκε σ’ αυτά τα συνέδρια, θεωρούμενος ως εσωτερικό θέμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι στρατιωτικές επιτυχίες των επαναστατών(Άλωση της Τριπόλεως, νίκη του Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια, πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδος από τον Κανάρη στην Χίο κ.α.) δημιούργησαν τετελεσμένα που δεν μπορούσαν να αγνοηθούν και έδωσαν μια διαφορετική δυναμική στο όλο εγχείρημα. Η ευόδωση των προσπάθειών και των θυσιών εξαρτώντο πλέον, από τα ανακτοβούλια[4] των ευρωπαίων ηγεμόνων, στα οποία πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτιζαν κυρίως οι υπουργοί των εξωτερικών. Οι ενέργειες όλων αυτών των σημαντικών προσωπικοτήτων, ανεξαρτήτως των πιστεύω και των προτιμήσεων τους, στόχευαν στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των χωρών τους και μόνο. Η διπλωματία την εποχή εκείνη διακρινόταν για ένα εκλεπτυσμένο κώδικα συμπεριφοράς και μια δεοντολογία, που δεν εμπόδιζε τους διπλωμάτες να λαμβάνουν τις σκληρότερες των αποφάσεων, «σφάζοντας στην κυριολεξία με το βαμβάκι». Η αντιμετώπιση της Ελληνική Επαναστάσεως αποτέλεσε μέρος του ονομαζόμενου «Ανατολικού Ζητήματος[5]», που αφορούσε στο ενδεχόμενο διαλύσεώς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Οι θέσεις των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης προς την ελληνική επανάσταση ήσαν:

Η Ρωσία

Η Μάχη του Γράμμου (24-29 Αυγ 1949)

αναδημοσίευση από την Ένωση Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού
άρθρο του Αντ/γου εα Ιωάννη Κρασσά

.

«Οἱ Ἕλληνες δέν ἔχουν συνηθίσει νά συζητοῦν, γι’ αὐτό ἀλληλοσφάζονται»
Ἰωσήφ Στάλιν

Η κατάληψη της κορυφής Κάμενικ του Γράμμου την 10.00 της 30ης Αυγ. 1949 από τον Ελληνικό Στρατό, σηματοδότησε το τέλος των πολεμικών επιχειρήσεων για την καταστολή της κομμουνιστικής ανταρσίας. Διεξήχθησαν συνολικά τρεις επιχειρήσεις με την επωνυμία ΠΥΡΣΟΣ (Α΄, Β΄και Γ΄) για την εκκαθάριση του ορεινού συγκροτήματος Βίτσι- Γράμμου, οι οποίες άρχισαν την 2 Αυγούστου 1949.

Ο Aρχιστράτηγος Παπάγος για την επιχείρηση ΠΥΡΣΟΣ Γ΄, που αφορούσε την κατάληψη του Γράμμου, ενέπλεξε 4 Μεραρχίες Πεζικού, 1 Μεραρχία Καταδρομών, 1 Ταξιαρχία Πεζικού, 4 Ελαφρά Συντάγματα Πεζικού, Τεθωρακισμένα , Πυροβολικό και Αεροπορία. Την γενική διεύθυνση της επιχειρήσεως είχε ο Aντιστράτηγος Τσακαλώτος Θρασύβουλος. Οι δυνάμεις των αμυνομένων ανήρχοντο σε δύο μεραρχίες μειωμένης συνθέσεως 8000 ανδρών.

Ο συσχετισμός των δυνάμεων σε συνδυασμό με το κλείσιμο των συνόρων από την Γιουγκοσλαβία δεν άφηναν καμιά πιθανότητα υπέρ των ανταρτών. Παρόλα αυτά δεν εγκατέλειψαν τον αγώνα αλλά αμύνθηκαν μέχρι τέλους. Την 25 Αυγούστου μετά την κατάληψη του υψώματος Τσάρνο, το οποίο αποτελούσε το κλειδί της αμυντικής διατάξεως, η μάχη είχε κριθεί. Μόνο στη μάχη του Γράμμου οι απώλειες του Ε.Σ ανήλθαν σε 243 νεκρούς και 1452 τραυματίες, ενώ οι νεκροί των αντιπάλων ανήλθαν σε 922 και οι αιχμάλωτοι σε 944.

Ο Πόλεμος Κριμαίας και η Ελλάδα

αναδημοσίευση από το Papaparisis blog
άρθρο του Αντ/γου ε.α. Ιωάννη Κρασσά

«Δέν θέλω ἐπιτρέψει ποτὲ οὔτε ἀπόπειρα ἀποκατάστάσεως
τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκτρατορίας, οὔτε τοιαύτην ἔκτασιν τῆς Ἑλλάδος,
ἥτις να καταστήσει ἑαυτὴν ἰσχυρόν κράτος».
Ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ τῆς Ρωσίας(1796-1855)

.

Την 12η Φεβρουαρίου 1854, οι πρέσβεις της Αγγλίας Θωμάς Ουάϊς και της Γαλλίας Αχιλλέας Ρουάν, σε κοινή παράσταση τους προς τον Βασιλέα Όθωνα, ζήτησαν να ανακαλέσει τα «Εθελοντικά Σώματα», τα οποία είχαν προστρέξει προς απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Ηπείρου. Η ελληνική πρωτοβουλία αναλήφθηκε με αφορμή τον πόλεμο της Ρωσίας, εναντίον της Τουρκίας και των συμμάχων αυτής Αγγλίας και Γαλλίας. Με αφορμή την αύξηση της γαλλικής επιρροής στους Αγίους Τόπους, ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ κατέλαβε τις παραδουνάβιες ηγεμονίες.

Την 22α Σεπτ. 1853, η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο στην Ρωσία. Μετά την καταστροφή του τουρκικού στόλου στην ναυμαχία της Σινώπης (18 Νοεμ. 1853), η Γαλλία και η Αγγλία κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Ο πόλεμος διήρκησε μέχρι το 1856, ενεπλάκησαν δύο εκατομμύρια στρατιώτες εκατέρωθεν, έληξε με ήττα της Ρωσίας και καταγράφηκε στην ιστορία ως πόλεμος της Κριμαίας. Στην υπογραφείσα στο Παρίσι συνθήκη ειρήνης (Μαρτ. 1856), η Αγγλία, η Γαλλία και η Αυστρία εγγυήθηκαν την εδαφική ακεραιότητα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.