Ο Ιερός Λόχος στη Σύμη (12-14 Ἰουλίου 1944)

.

Το Απόσπασμα Αιγαίου προετοιμαζόταν για μια μεγάλης κλίμακας καταδρομική επιχείρηση στη Σύμη, αρχές του Ιουλίου του 1944. Η πλωτή Βάση Καταδρομών,  μεθορμίστηκε στον όρμο Μπαλισού  και στη συνέχεια στον όρμο Λόστα των Μικρασιατικών ακτών, απέναντι απ’ το νησί. Εκεί πήγε μαζί με επιτελείς του και ο διοικητής της βρετανικής Δύναμης 142 που δεν ήταν άλλος από το διοικητή της βρετανικής Ταξιαρχίας Καταδρομών. 

Οι Τούρκοι τότε έκαναν τον «ψόφιο κοριό» και δεν τολμούσαν να πλησιάσουν τα τμήματα τόσο του Ιερού Λόχου, όσο και των Βρετανών. Που και που, «έσκαγε μύτη» κανένας χωροφύλακας ή λιμενοφύλακας με βάρκα, που φοβισμένος  εισέπραττε  μερικά τσιγάρα και εξαφανιζόταν. Βέβαια οι τουρκικές αρχές, ήταν «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ«, επιτρέποντας σε Γερμανούς πράκτορες να «αλωνίζουν» τα παράλιά τους για συλλογή πληροφοριών. Καραδοκούσαν για το κέρδος με την πλευρά του τελικού νικητή

Αλλά ας γυρίσουμε στην καταδρομή. Η επιχείρηση θα ήταν διακλαδική με τη συμμετοχή δυνάμεως του Ιερού Λόχου,  τμημάτων των SBS και πλωτών μέσων του Ναυτικού. Την διοίκηση και τον έλεγχο της επιχείρησης  ανέλαβε ο Βρετανός Ταξίαρχος.

Η λεπτομερής σχεδίαση της επιχείρησης που είχε σαν σκοπό την εξουδετέρωση της γερμανο-ιταλικής φρουράς, την καταστροφή των εχθρικών εγκαταστάσεων και την κατάληψη ή ανατίναξη των  πλωτών τους μέσων, απαιτούσε ακριβείς και «νωπές» πληροφορίες και γι αυτό στάλθηκαν  περίπολοι αναγνώρισης. Παράλληλα ενισχύθηκε το Απόσπασμα με ομάδα πολυβόλων, ομάδα όλμων και διαβιβαστές για να ολοκληρώσει την τακτική του συγκρότηση. Η καταδρομική δύναμη τελικά συγκροτήθηκε από 154 Ιερολοχίτες και 139 SBS.

Το νησί,  με έδαφος ξερό βραχώδες και με χαμηλή κυρίως βλάστηση, εκτός από κάποια σημεία με πεύκα και κυπαρίσσια στα ψηλότερα σημεία του, ήταν καλά οργανωμένο από δύναμη Λόχου (+), 175 Ιταλών και 20 Γερμανών των οποίων η κεντρική Στρατιωτική Διοίκηση με διοικητή Γερμανό Στρατηγό, βρισκόταν

Το άλμα του Ιερού Λόχου στη Σάμο

Αλεξιπτωτιστές του Ιερού Λόχου (Φωτογραφία Αρχείου)

.

Αφιέρωμα για τα 75 Χρόνια από την ίδρυση του Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής
Μέσα σε συγκινητικό κλίμα, υπό την αιγίδα του ΓΕΣ,  έλαβε χώρα στο Πολεμικό Μουσείο, την Τετάρτη, 22 Νοεμβρίου 2017, η πανηγυρική εκδήλωση για την επέτειο των 75 χρόνων από την ίδρυση του Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής, κατά την διάρκεια της οποίας τιμήθηκαν οι ζώντες Ιερολοχίτες.

Κατά την διάρκεια αυτής της εκδήλωσης, στην οποία παρέστη η ηγεσία του ΓΕΣ, αλλά και εκπρόσωποι των άλλων κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως και ακόλουθοι αμύνης του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και άλλων χωρών, εκτός από τον ομιλητή στρατηγό Κόρκα, ο οποίος είχε την τιμητική του, μίλησε και ο Βρετανός ιστορικός ερευνητής κ. Άλαν Όγκντεν, συγγραφέας ενός πρόσφατου βιβλίου περί της δράσης των SBS και του Ιερού Λόχου στο Αιγαίο και προβλήθηκε τμήμα από ένα νέο ντοκιμαντέρ, που γυρίστηκε ειδικά για τον Ιερό Λόχο.

Στη μνήμη και προς τιμήν όλων των πολεμιστών ανδρών του Ιερού Λόχου, αναδημοσιεύουμε ένα πολύ παλαιό άρθρο, της 10ετίας του ’50, απόσπασμα από το βιβλίο   «Έλληνες και ξένοι κατάσκοποι στην Ελλάδα» όπου με μυθιστορηματικό τρόπο, ο συγγραφέας, Γιάννης Β. Ιωαννίδης,  περιγράφει την πτώση των αλεξιπτωτιστών Ιερολοχιτών, στη Σάμο, το 1943.

Κάνοντας μια σύντομη εισαγωγή στο θέμα θα περιγράψουμε συνοπτικά την κατάσταση που επικρατούσε εκείνη την χρονική περίοδο στο Αιγαίο.

Όλα ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 1943, μετά την συνθηκολόγηση των Ιταλών με τις συμμαχικές δυνάμεις, εγκαταλείποντας τον «Άξονα». Προέκυψε κενό για τα νησιά που ως τότε βρίσκονταν υπό ιταλική κατοχή, το οποίο προσπάθησαν οι σύμμαχοι να καλύψουν προλαβαίνοντας την αντίδραση των Γερμανών. Εκτός από τα Δωδεκάνησα, οι Ιταλοί κατείχαν τότε την Λέρο, που αποτελούσε σημαντική ναυτική βάση τους και την Σάμο.

Αυτός που ίδρυσε τις Δυνάμεις Καταδρομών στην Ελλάδα ( 21 Μαΐου 1956)

Παλαιότερη φωτογραφία του Στγου Καλίνσκη, με το βαθμό του Συνταγματάρχη μεταξύ αξιωματικών μονάδας, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων εναντίον των ανταρτών. (Αρχείο ΓΕΣ/ΔΕΔ)

.

Πριν από 61 (60) ακριβώς χρόνια στις 21 Μαΐου 1956, άφηνε αυτή τη ζωή, χτυπημένος από την επάρατη ασθένεια, σε ηλικία 61 ετών ο Υποστράτηγος Ανδρέας Καλλίνσκης, ο τιμημένος Ιερολοχίτης, πρώτος διοικητής των Δυνάμεων Καταδρομών. Όσοι έχουν υπηρετήσει στις Ειδικές Δυνάμεις, θα έχουν σίγουρα βρεθεί στο ΚΕΕΔ, όπου το στρατόπεδο έχει τ’ όνομά του, υπάρχει η προτομή του και κάποια προσωπικά του αντικείμενα μέσα στη λέσχη του μονίμου προσωπικού.

Τιμήθηκε εν ζωή και τιμάται ανελλιπώς και μετά θάνατον. Η εικόνα του κοσμεί σχεδόν όλα τα γραφεία των διοικητών των σχηματισμών και μονάδων Καταδρομών!

Ίσως αρκετοί να μην γνωρίζουν καλά την ιστορία του και τις πράξεις του, γι’ αυτό  μπορείτε να διαβάσετε την συνοπτική βιογραφία του, πιέζοντας ΕΔΩ!

Θα σταθούμε μόνο σε ορισμένα περιστατικά που εξάγονται από τα ιστορικά αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, της ΔΕΔ και έγκυρων εφημερίδων που φιλοξένησαν στο παρελθόν σχετικά άρθρα, στα οποία περιγράφονται δραστηριότητες και στοιχεία του χαρακτήρα του.

Ιερός Λόχος (1942 – 1945)

αναδημοσίευση από τα Θέματα Στρατιωτικής Ιστορίας

.

Ο Ιερός Λόχος συγκροτήθηκε το Σεπτέμβριο του 1942 στη Μέση Ανατολή με την αρχική ονομασία «Λόχος Επιλέκτων Αθανάτων», από εθελοντές αξιωματικούς όλων των Κλάδων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, που διέφυγαν από την υπόδουλη Ελλάδα. Σκοπός τους ήταν να πολεμήσουν τα στρατεύματα του Άξονα και να συμβάλουν στην απελευθέρωση της Πατρίδας. Προσωρινός Διοικητής ορίστηκε ο Επίλαρχος Αντώνιος Στεφανάκης.

Στις 15 Σεπτεμβρίου ανέλαβε τη διοίκηση του Λόχου ο Συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες. Με ενέργειά του μετονομάστηκε η μονάδα σε «Ιερός Λόχος», καθιερώθηκε ιδιαίτερο έμβλημα με τη ρήση «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ» και άρχισε η εκπαίδευσή του στις καταδρομικές επιχειρήσεις.

Το πρώτο τμήμα του Ιερού Λόχου που έλαβε μέρος σε καταδρομικές επιχειρήσεις, ήταν μια ομάδα από 8 αξιωματικούς, με επικεφαλής τον Αντισμήναρχο Αλεξανδρή Γεώργιο, το οποίο έδρασε από 17 Νοεμβρίου 1942 μέχρι 27 Ιανουαρίου 1943 στην Κυρηναϊκή.

Από τις 27 Ιανουαρίου μέχρι τις 17 Απριλίου 1943, ο Ιερός Λόχος συμμετείχε σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Βόρειο Αφρική και στη συνέχεια μέχρι τις 4 Μαΐου 1945 διεξήγαγε συνεχείς καταδρομικές επιχειρήσεις στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και της Δωδεκανήσου (Μυτιλήνη, Σάμο, Σύμη, Μύκονο, Νίσυρο, Τήνο, Ρόδο, Αλιμιά, Μήλο κ.α.) και συντέλεσε στην απελευθέρωση της Δωδεκανήσου.

Οι απώλειες του Ιερού Λόχου, από τη συγκρότησή του μέχρι το τέλος των επιχειρήσεων στη Δωδεκάνησο, ανήλθαν σε 17 νεκρούς (12 αξιωματικούς και 5 οπλίτες), 58 τραυματισθέντες (32 αξιωματικούς και 26 οπλίτες), 3 αγνοούμενους και 29 αιχμαλώτους.

Σαν σήμερα το 1821 ο Ιερός Λόχος πέφτει στο πεδίο της μάχης στο Δραγατσάνι της Ρουμανίας.

Ο Ιερός Λόχος είχε συγκροτηθεί από φοιτητές και νέους Έλληνες της διασποράς και με ηγέτη τον Αλ. Υψηλάντη επαναστάτησε κατά των Οθωμανών στην Μολδοβλαχία όπου υπήρχε πολύ ισχυρή ελληνική παροικία.

Ο Κεφαλονίτης ναύαρχος Ανδρέας Σφαέλος και ο Ιθακήσιος χιλίαρχος Βασίλειος Καραβίας πρωταγωνίστησαν στις μάχες του Ιερού Λόχου μαζί με εκατοντάδες άλλους Κεφαλονίτες μέλη της Φιλικής Εταιρείας και του Ιερού Λόχου.

Στην πόλη Γαλάτσι υψώθηκε για πρώτη φορά στα νεότερα χρόνια η ελληνική σημαία, όμως η ήττα του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι και η σύλληψη του Υψηλάντη σήμανε το τέλος της Φιλικής Εταιρείας που οργάνωσε την ελληνική επανάσταση. Τη σκυτάλη πήραν οι επαναστάτες στην Πελοπόννησο.

Ο Ιερός Λόχος ήταν στρατιωτικό σώμα που ιδρύθηκε από τον πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη στη Φωξάνη, πόλη στα όρια της Μολδαβίας με τη Βλαχία, στα μέσα Μαρτίου του 1821 και συγκροτήθηκε από εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού, κυρίως. Ήταν η πρώτη οργανωμένη στρατιωτική μονάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και του ελληνικού στρατού γενικότερα. Ο Υψηλάντης πίστευε πως οι νεαροί αυτοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν την ψυχή του στρατού του. Γι’ αυτό τους ονομάτισε από το κλασικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών.

Δέσποινα Αχλαδιώτη – Η θρυλική «κυρά της Ρω» – (1888 – 13 Μαΐου 1982)

αναδημοσίευση από το Πάρε – Δώσε

.

Η Ρω ή Ρώγη ή Ροπή, όπως την αναφέρουν διάφοροι χάρτες ή παλιά βιβλία, βρίσκεται 4 μίλια δυτικά από το Καστελλόριζο και σε απόσταση 12 μιλίων από τις τoυρκικές ακτές.

Είναι το πρώτο νησάκι που βλέπει ο επισκέπτης από το πλοίο λίγο πριν φτάσει στο νησί προερχόμενος από τη Ρόδο, με την ελληνική σημαία να ανεμίζει και το Κάστρο να δεσπόζει στη μέση και ψηλά, σαν μάρτυρας μιας μακράς Ιστορίας πολυκύμαντης αλλά όχι ξεχασμένης.

Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν το Καστελλόριζο, την ονόμασαν «Καρά αντά», από το μελανωπό χρώμα των βουνών της.
Η ονομασία «Άι Γιώργης» δόθηκε από το μικρό εκκλησάκι με τη λιτή αιγαιοπελαγίτικη, μοναστηριακού ρυθμού, αρχιτεκτονική που μέχρι σήμερα σώζεται ιερό και αμόλυντο στο μικρό και πεταλοειδές λιμανάκι της Ρω.

Κοντά του υπάρχει μια μικρή αγροτική έκταση, που καλλιεργεί ο εκάστοτε διαμένων κτηνοτρόφος.

Η Pω ανήκει «κατά κυριότητα» στο Δήμο Μεγίστης, ο οποίος κάθε τέσσερα χρόνια την εκμισθώνει σε κτηνοτρόφο κάτοικο Καστελλορίζου με τη διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού.

Σ΄ αυτό το άγονο νησί, έζησε μια Ελληνίδα νησιώτισσα. Η Δέσποινα Αχλαδιώτη.

Έγινε γνωστή στο πανελλήνιο ως «κυρά της Ρω» γιατί επί 40 χρόνια (από το 1943 ως το θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη δύση του ήλιου, για να πει σ’ όλους, πως τούτος ο τόπος που πατούσε, απέναντι από τα τουρκικά παράλια, ήταν Ελλάδα.

Αφιέρωμα στον Ιερολοχίτη Διαμαντή Γιαννιό.

αναδημοσίευση από τον Ιερό Λόχο 2012

.

Σε ηλικία 16 ετών άρχισε τη συνεργασία με την Ελληνική Υπηρεσία Κατασκοπείας.

Ο πρώτος Έλληνας κατάσκοπος, που ήρθε στην Κω, ήταν ο ανθυπολοχαγός Στέφανος Καζούλης. Το Φεβρουάριο του 1943 τον συνάντησα τυχαία κοντά στη σπηλιά, στη Χαλκήπετρα, όπου βρισκόταν μαζί με άλλους δύο και παρακολουθούσαν την Κω. Ο Καζούλης με είδε μικρό και μου λέει, «πρόσεχε, μην πεις πουθενά ότι μας είδες, διότι εμείς έχουμε κατάσκοπους παντού και αν το μάθουμε, αλίμονο σου».

Οι Άγγλοι απέσπασαν τον ανθυπολοχαγό Καζούλη στις καταδρομικές δυνάμεις S.B.S. (Special Boat Service) με διοικητή το λόρδο Jellicoe. Ως καταδρομέας ο Καζούλης παίρνει μέρος σε πολλές αποστολές στο Αιγαίο. Το Φεβρουάριο του 1943, επικεφαλής ομάδας Βρετανών καταδρομέων, φθάνει κρυφά στην Κω με σκοπό να συγκεντρώσει πληροφορίες για τις θέσεις των Ιταλών∙ τότε συναντάει και τον Διαμαντή που τον εντάσσει στο δίκτυο. Ο ήρωας Στέφανος Καζούλης σκοτώθηκε σε υπηρεσία τον Φεβρουάριο του 1944, όταν η κατασκοπευτική περίπολος Larsen (ένας άλλος ήρωας, Δανός την καταγωγή) συγκρούσθηκε με Γερμανούς στη Σαντορίνη.

Η συνάντηση του Διαμαντή με το Στέφανο Καζούλη ήταν καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του. Θαύμαζε το θαρραλέο αυτόν Έλληνα και έγινε συνεργάτης του, παρακολουθώντας τους Ιταλούς και τα οχυρά τους. Ο Καζούλης τού υποσχέθηκε ότι θα τον έπαιρνε στη Μέση Ανατολή.  Απ’ τη στιγμή που ο Στέφανος Καζούλης τον ενέταξε στους συνεργάτες του, υποδέχθηκε και την επόμενη ομάδα κατασκόπων, που ήρθε, η οποία αποτελούνταν από τρεις Άγγλους και τον Έλληνα ασυρματιστή Βλαντή, και έγινε πλέον και επίσημα συνεργάτης στην ελληνοαγγλική Υπηρεσία Πληροφοριών.

Η μάχη των Λεύκτρων, 371 π.Χ

Εικόνα από:www.hellinon.net

Εξαιτίας της ιμπεριαλιστικής στάσης των Θηβαίων εντός της Βοιωτίας, η Σπάρτη και η Αθήνα αποφάσισαν να επιτεθούν στη Θήβα και έστειλαν σπαρτιατικές δυνάμεις υπό τον Κλεόμβροτο στη Βοιωτία, όπου ένας αριθμητικά υποδεέστερος θηβαϊκός στρατός κατήγαγε θριαμβευτική νίκη στη νότια Βοιωτία κοντά στα Λεύκτρα, σε μια μάχη που έγινε μία από τις διασημότερες στρατιωτικές εμπλοκές του τέταρτου αιώνα (Πλούταρχος, Πελοπίδας 19-23).

Οι λεπτομέρειες γύρω από τους σχηματισμούς μάχης είναι αμφιλεγόμενες. Οι σύγχρονοι μελετητές συχνά αποδίδουν τα εύσημα στον Επαμεινώνδα για τις καινοτόμες τακτικές του στα Λεύκτρα, π.χ. για τη χρήση φάλαγγας με βάθος πολλών σειρών, το λοξό μέτωπο επίθεσης και τη συνδυασμένη χρήση του ιππικού. Ο Hanson αμφισβητεί τις καινοτομίες αυτές αναλύοντας την πρότερη εξέλιξη αυτών των τακτικών μάχης κατά τον αιώνα πριν την εμφάνιση του Επαμεινώνδα (Hanson 1988).

Παρ’ όλα αυτά, η κλασική, παραδεδομένη περιγραφή της μάχη και των σχηματισμών που χρησιμοποιήθηκαν έχει ως εξής: ο Επαμεινώνδας παρέταξε τη φάλαγγά του με βάθος πενήντα γραμμών στην αριστερή πτέρυγα ακριβώς απέναντι από τον Κλεόμβροτο και τους Σπαρτιάτες μαχητές του, που βρίσκονταν στη δεξιά πτέρυγα της αντίπαλης πλευράς. Έτσι έφερε αντιμέτωπα τα ισχυρότερα στρατεύματα των δύο πλευρών. Ο Ιερός Λόχος υπό τον Πελοπίδα πιθανότατα βρισκόταν ως μονάδα «επικεφαλής της πτέρυγας του Επαμεινώνδα» (Beck 2008). Οι υπόλοιποι Βοιωτοί ήταν αντιμέτωποι με τους συμμάχους της Σπάρτης.

23ης Οκτωβρίου 1942 ημέρα Δόξης ..Ελ Αλαμέιν

Η διάταξη των αντιμαχόμενων πριν την έναρξη της μάχης.

Μετά την πρώτη μάχη του Ελ Αλαμέιν, η προέλαση των δυνάμεων του Άξονα ανακόπηκε και δημιουργήθηκε στασιμότητα στο μέτωπο. Αμέσως μετά ο Άγγλος στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ ανέλαβε την διοίκηση των συμμαχικών δυνάμεων και οργάνωσε την αντεπίθεση θα οδηγήσει στην οριστική υποχώρηση του εχθρού.

Το σχέδιο των Συμμάχων απέβλεπε στην εξαπάτηση του εχθρού σχετικά με τις πραγματικές προθέσεις τους και στη συντριβή του αντιπάλου με επιθετικές ενέργειες στην τοποθεσία Ελ Αλαμέιν. Την επιχείρηση ανέλαβε η 8η βρετανική Στρατιά, υπό τον ίδιο τον Μοντγκόμερι, αποτελούμενη από το 30ο Σώμα Στρατού στον βόρειο τομέα και το 13ο Σώμα Στρατού στο νότιο τομέα.

Το σχέδιο των επιχειρήσεων των Γερμανών προέβλεπε άμυνα στην κατεχόμενη τοποθεσία Ελ Αλαμέιν, με ιδιαίτερη βαρύτητα στον βόρειο τομέα. Οι δυνάμεις του Άξονα διέθεταν στην περιοχή υπό τον στρατηγό Ρόμελ, το 21ο Σώμα Στρατού στον βόρειο τομέα και το 10ο στο νότιο τομέα.

Η επίθεση

Η συμμαχική επίθεση εκδηλώθηκε στις 22.00 το βράδυ της 23ης Οκτωβρίου 1942. Η αντίσταση των γερμανοϊταλικών στρατευμάτων ήταν ιδιαίτερα σθεναρή, αποτρέποντας τη δυνατότητα στους Συμμάχους να διασπάσουν την αμυντική τους γραμμή.