Η δολοφονία του Θεόδωρου Δηλιγιάννη (31 Μαΐου 1905)

.

Του Παντελή Στεφ. Αθανασιάδη

Η δολοφονία του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη από ένα μπράβο χαρτοπαικτικής λέσχης, στα σκαλοπάτια της Βουλής, υπήρξε ένα από δραματικότερα γεγονότα της Ελληνικής πολιτικής ιστορίας. Συνέβη 64 χρόνιαμετά την τραγική δολοφονία του Ιωάννη Καποδιστρία στο Ναύπλιο.

Ήταν 5 το απόγευμα της 31^ης Μαΐου 1905. Ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης επιβαίνοντας στην άμαξά του, με μαύρη ρεντιγκότα και γκρίζο ημίψηλο καπέλο, προσέρχεται στο Μέγαρο της Βουλής, που τότε ήταν στον οδό Σταδίου, για να πάρει μέρος στη συνεδρίαση. Τον συνόδευε μόνο ο πιστός ακόλουθός του Γιάννης Πάνου.
Η άμαξα στάθμευσε λίγο πιο πίσω από εκεί που σήμερα βρίσκεται το άγαλμα του Κολοκοτρώνη, μέσα στον περιφραγμένο χώρο. Στο προαύλιο της Βουλής κάτω από τα δύο δέντρα ήταν μαζεμένα στη σκιά λίγα άτομα, μαζί με τους στρατιώτες της φρουράς. Μόλις επιχείρησε ο πρωθυπουργός να ανεβεί τα σκαλιά, συνέβη το μοιραίο.

Ένα άγνωστο ψηλό άτομο, μαυριδερό και κακοντυμένο, πλησίασε τον Δηλιγιάννη, ο οποίος είχε μια καταπληκτική επαφή με το λαό και έδειξε πως θέλει να του παραδώσει κάτι. Έτσι ο πρωθυπουργός αμέριμνος, στράφηκε προς το μέρος του αγνώστου. Εκείνος με μια αστραπιαία κίνηση έβγαλε το δίκοπο μαχαίρι του και το κάρφωσε στον πρωθυπουργό.

Ο «ατυχής» πόλεμος του 1897

αναδημοσίευση από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού

.

Tο τέλος του 19ου αιώνα έφερε μαζί του και το τέλος μιας αυταπάτης. H Eλλάδα χρεωκοπημένη ήδη οικονομικά χρεωκόπησε επιπλέον πολιτικά και στρατιωτικά με τον ατυχή πόλεμο του 1897. Mε την έναρξη του 1897 τα πνεύματα στην Eλλάδα ήταν ήδη πολύ οξυμένα από την κρητική εξέγερση και τις σφαγές από τους Τούρκους.

Στην Eυρώπη πολλές πλευρές απαιτούσαν μιαν επέμβαση των Δυνάμεων υπέρ των Kρητικών και στην Eλλάδα η κοινή γνώμη πίεζε για την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί. Την περιορισμένη δράση του ελληνικού στόλου συμπλήρωσε η αποστολή στην Κρήτη του υπασπιστή του βασιλιά Tιμολέοντος Bάσσου με δύναμη 1.500 αντρών. Oι ελληνικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στις 3 Φεβρουαρίου στον όρμο Kολυμπάρι και προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα τετελεσμένο κατοχής και προσάρτησης του νησιού στο ελληνικό κράτος.

Oι Δυνάμεις δεν αποφάσισαν τον αποκλεισμό του Πειραιά ή κάποια δυναμική κίνηση εναντίον της Eλλάδας, όπως ζητούσε η Πύλη και ο Kάιζερ. H αποβίβαση ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων στην Kρήτη δημιούργησε ένα κλίμα άμεσης σύγκρουσης, αλλά η συμπάθεια της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για την Eλλάδα κλίμα απέτρεπε αυστηρότερη στάση της Aγγλίας και της Γαλλίας. Πιθανόν η κυβέρνηση Δηλιγιάννη περίμενε έναν αποκλεισμό ανάλογο με του 1886, για να απεμπλακεί από την υπόθεση με κάποια διπλωματικά κέρδη για την Kρήτη. H τελεσιγραφική διακοίνωση των Δυνάμεων στις 18 Φεβρουαρίου/2 Mαρτίου οδήγησε στην ανάκληση του ελληνικού στόλου. Oι στόλοι των Δυνάμεων απέκλεισαν το νησί και αποβίβασαν στρατεύματα κατοχής, επιβάλλοντας τη λύση της αυτονομίας του νησιού.

Οι όροι συμφωνίας τερματισμού του πολέμου του 1897 και η επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα (1897-1899)

η Έλλάδα υπό την κηδεμονία των Μ. Δυνάμεων

γράφει ο κ. Κωνσταντίνος Λινάρδος

.

Από την επομένη της ανακωχής και έχοντας τον αέρα του νικητή , η Οθωμανική κυβέρνηση έθεσε ως βασικά αιτήματα της , την επιστροφή της Ελλάδας στα σύνορα του 1831(Λαμία) , τον περιορισμό των δικαιωμάτων των Ελλήνων υπηκόων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας , την πληρωμή από την Ελλάδα πολεμικής αποζημίωσης 10.000.000 τουρκικών λιρών και την διατήρηση του τουρκικού στρατού στη Κρήτη.

Όμως οι μεγάλες δυνάμεις (που είχαν εξουσιοδοτηθεί εν λευκώ από την ελληνική πλευρά να καθορίσουν τους όρους συμφωνίας) ξεκαθάρισαν ότι θέμα περιορισμού δικαιωμάτων των Ελλήνων υπηκόων του Οθωμανικού κράτους αλλά και μεταβολή των συνόρων δεν τίθεται προς συζήτηση και ότι θα ήταν καλό η Οθωμανική κυβέρνηση να μην αντιταχθεί στις αποφάσεις αυτές …

Για τους ισχυρούς ήταν ακόμη σημαντικό να μην διαταραχθούν οι διεθνείς πολιτικές ισορροπίες , γεγονός πολύ ευνοϊκό για την Ελλάδα που με την αφροσύνη της κινδύνευε να μπει σε μεγάλες περιπέτειες …

Τελικά για στρατηγικούς λόγους , θα αποφασισθεί ορισμένα ορεινά περάσματα στα σύνορα (περίπου 400 τχλμ ) και ένα χωριό (η Κουτσούφλιανη στο νομό Τρικάλων ) να περάσουν από Ελληνικά σε Οθωμανικά χέρια. Η Οθωμανική κυβέρνηση που επισήμως θα αποδεχθεί την διαρρύθμιση αυτή , θα προσπαθήσει με διάφορες προφάσεις αλλά και πονηρές προτάσεις να πετύχει κάτι καλύτερο , που όμως θα πέσουν στο κενό…

Οι μεγάλες δυνάμεις θα ξεκαθαρίσουν στην Οθωμανική κυβέρνηση ότι τα στρατεύματα της θα μπορούσαν να παραμείνουν στην Θεσσαλία , μόνο έως ότου η Ελλάδα εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις της , απορρίπτοντας διάφορες προτάσεις της , όπως του να της επιστραφεί η Θεσσαλία και σε αντάλλαγμα να παραχωρηθεί στην Ελλάδα η Κρήτη (εφημερίδα Σκριπ, φύλλο 24^ης Μαρτίου 1898).

Όταν η Βουλή αλώθηκε σε πέντε λεπτά! Η κατάληψη του κτιρίου από τον Ιωάννη Γενήσαρλη

Ιωάννης Γενήσαρλης.

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Στις τρεις τα ξημερώματα της 9^ης Δεκεμβρίου 1902 ένας σιδεράς και ο βοηθός του, φορτωμένοι με τα απαραίτητα εργαλεία, ανέβαιναν τη λυόμενη πυροσβεστική σκάλα για να διαρρήξουν το Ελληνικό Kοινοβούλιο. Παντού επικρατούσε σκοτάδι που δεν μπορούσαν να διαλύσουν τα φανάρια του φωταερίου που τρεμόσβηναν.

Από κάτω δύο εισαγγελείς και περισσότεροι από πέντε κυβερνητικοί βουλευτές παρακολουθούσαν την επιχείρηση, η οποία είχε αποφασιστεί λίγο νωρίτερα στο σπίτι του Πρωθυπουργού όπου συνεδρίασε προχείρως το Υπουργικό Συμβούλιο. Η απόφαση ήταν ολιγόλογη: «Δι’ οιουδήποτε τρόπου να καταληφθή η Βουλή αποβαλλομένου παντός όστις ήθελεν ευρεθή εν αυτή»!

Η Βουλή των Ελλήνων, σήμερα Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία.

Η εκπόρθηση της Βουλής δεν χρειάστηκε παρά μόνον πέντε λεπτά. Δύο εισαγγελείς, οι παρευρισκόμενοι βουλευτές και μερικοί ακόμη έμπιστοι άνθρωποί τους εισέρχονταν κανονικά από την πόρτα, η οποία ξανάκλεισε ερμητικά. Απέξω έμειναν ακοίμητοι φρουροί αστυφύλακες και εύζωνοι.

Μπήκε μόνον ο γερο-Τσαρλαμπάς, όπως αποκαλούσαν τον υπέργηρο βουλευτή Λευκάδας Ευάγγελο Τσαρλαμπά, ο οποίος κάθισε στη θέση του Προέδρου της Βουλής και ξανασηκώθηκε μετά από πολλές ώρες και αφού ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ είχε εκφωνήσει τον απαραίτητο λόγο εν όψει της ενάρξεως της Α’ Συνόδου της ΙΣΤ’ Βουλευτικής Περιόδου.