Το οικουμενικό μήνυμα των Αρχαίων Ελληνικών κειμένων

.

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Η ιδεολογία της πολιτικής ορθότητας θέλει  να εκδιώξει από τα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης τις Κλασικές σπουδές, κυρίως τη μελέτη των Αρχαίων Ελληνικών και των Λατινικών. Ήδη το Πανεπιστήμιο του Princeton κατήργησε την υποχρεωτική γνώση των Αρχαίων και των Λατινικών στα Τμήματα Κλασικών Σπουδών. Το επιχείρημα των αρνητών είναι ότι οι δύο αυτές αρχαίες γλώσσες αποτελούν μία έκφραση ρατσισμού της λευκής φυλής!

Οι ανοητολογούντες διώκτες των Αρχαίων Ελληνικών καλό θα ήταν να μάθουν ότι πολυάριθμοι νέοι από άλλους πολιτισμούς, πέραν της Ευρώπης και των ΗΠΑ, έχουν ωφεληθεί από τη μελέτη των Αρχαίων Ελληνικών και δεν ένιωσαν καμία μορφή ρατσισμού. Θυμούμαι τον Πρόεδρο της Σενεγάλης Λεοπόλντ Σεγκόρ, γηγενή Αφρικανό, ο οποίος το 1976 είχε επισκεφθεί την Ελλάδα και εξέφρασε τον θαυμασμό του για τα Αρχαία Ελληνικά που είχε διδαχθεί.

Τα Αρχαία Ελληνικά κείμενα προσφέρουν πανανθρώπινα και οικουμενικά μηνύματα. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα και ο νυν Πρόεδρος της Γαλλίας Μακρόν, όταν επισκέφθηκαν τη χώρα μας αναφέρθηκαν εκτενώς στον Επιτάφιο του Περικλέους που κατέγραψε ο Θουκυδίδης Πρόκειται για έναν διαχρονικό ύμνο προς τη δημοκρατία και τον πατριωτισμό. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ωφεληθεί από τα διδάγματα του Επιταφίου ασχέτως φυλής, θρησκείας, πολιτισμού.

Η διαχρονία της ελληνικής γλώσσας και η Ελλάδα του 1821

.

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Στις 9 Φεβρουαρίου τιμήθηκε στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στον Απόδημο Ελληνισμό η Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας. Η ημερομηνία είναι συμβολική με στόχο να τιμηθεί ο Εθνικός ποιητής μας. Στις 9 Φεβρουαρίου 1857 απεβίωσε ο Διονύσιος Σολωμός, ο οποίος μεταξύ πολλών άλλων μάς άφησε τη σοφή παρακαταθήκη του: «Μήγαρις έχω άλλο στον νου μου, πάρεξ Ελευθερία και Γλώσσα;».

Με αφορμή αυτόν τον εορτασμό, η διεθνούς ακτινοβολίας Βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ δήλωσε ότι όποιος δεν κατανοεί τον ύμνο (κοντάκιο) «Τη Υπερμάχω» δεν καταλαβαίνει καλά ελληνικά. Η κ. Αρβελέρ τόνισε ότι πρέπει όλα τα ελληνόπουλα να μάθουν τη διαχρονική ελληνική γλώσσα – και όχι μόνο τα Νέα Ελληνικά- ώστε να μπορούν να κατανοούν παλαιότερα κείμενα και ποιήματα και την Ορθόδοξη υμνογραφία.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η ελληνική γλώσσα είναι άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους. Η Ορθοδοξία αξιοποίησε τον γλωσσικό και εννοιολογικό πλούτο της ενιαίας ελληνικής και χρησιμοποίησε διάφορες μορφές της (Αττική, Ελληνιστική Κοινή, Καθομιλουμένη κ.λπ.), για να εκφράσει τα δόγματα της Πίστεως, να καταγράψει τον επίγειο βίο και τη διδασκαλία του Χριστού, να υμνήσει τον Θεό μέσω της Θείας Λειτουργίας και της Υμνογραφίας και για να κατηχήσει τον λαό.

Από ιστορικής πλευράς αξίζει να τονισθεί ότι ένα από τα πρώτα Συνταγματικά κείμενα του Νέου Ελληνισμού, η Διακήρυξη του Αρείου Πάγου (Βουλής) της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, που είχε έδρα την Άμφισσα (Σάλωνα) το 1821, συνδέει την Ορθόδοξη Πίστη και την Ελληνική Γλώσσα χαρακτηρίζοντας αυτές ως την «ἐπικρατοῦσαν γλῶσσαν καί θρησκείαν» του αγωνιζομένου Έθνους.

Γλωσσική αλλοίωση και ηθική σύγχυση

.

Ο Κομφούκιος είχε πει πως ‘’όταν οι λέξεις χάνουν την σημασία τους, οι άνθρωποι χάνουν την ελευθερία τους’’.

Επιβεβαίωση της άποψης αυτής παρέχουν οι διαστρεβλώσεις εννοιών που αναφέρονται κυρίως σε πολιτικά ιδεώδη, των οποίων το περιεχόμενο αλλάζει, από προπαγανδιστές κατά κανόνα του αριστερού χώρου.

Του Κώστα Χριστίδη*

Λέξεις όπως ‘’ελευθερία’’, ‘’δημοκρατία’’, ‘’δικαιοσύνη’’ και άλλες έχουν φθαρεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε κάποιος να διστάζει πλέον να τις χρησιμοποιεί γιατί μεταδίδουν εντελώς διαφορετικό νόημα από αυτό που κάποτε είχαν.

Έτσι, η έννοια π.χ. της ελευθερίας ορίζεται από πολλούς ως η δυνατότητα του να κάνει κανείς ό,τι θέλει χωρίς νομικούς, οικονομικούς ή άλλους περιορισμούς. Η αντίληψη της ελευθερίας ως παντοδυναμίας αντιδιαστέλλεται προς αυτήν που είχαν προσδώσει στην συγκεκριμένη λέξη οι κλασικοί φιλελεύθεροι φιλόσοφοι, κατά την οποία ελευθερία είναι η κατάσταση σε μία κοινωνία όπου ο εξαναγκασμός ανθρώπων από άλλους (βάσει κανόνων δικαίου) είναι όσο το δυνατόν μικρότερος.

Ο Αγιος Νεκτάριος και η Γλώσσα

Πῶς τὸ θεῖο δῶρο τῆς γλώσσας χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ μερικοὺς σοφοὺς προγόνους μας, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸ συναφὲς δῶρο τῆς θείας Προνοίας, τὴ φιλοσοφία.  «Ἡ ἑλληνικὴ φιλοσοφία εἶναι ἡ βάση καὶ τὸ θεμέλιο γιὰ μία ἀληθινὴ ἀνάπτυξη καὶ μόρφωση. Εἶναι ὁ παιδαγωγὸς τοῦ ἀνθρώπου Ἡ ἑλληνικὴ φιλοσοφία ἐδίδαξε τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα, καὶ μὲ τὶς ὀρθὲς ἀπὸ τὶς θεωρίες της χειραγώγησε ὡς παιδαγωγὸς τὴν ἀνθρωπότητα πρὸς τὸν Χριστό.

Ἡ φιλοσοφία ὑπῆρξε καὶ εἶναι κτῆμα τῶν Ἑλλήνων καὶ κανένας δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὴν ἀφαιρέσει ἀπὸ αὐτούς. Μὲ τὴ διάδοσή της ἀνάμεσα στὰ ἔθνη τὰ προσελκύει καὶ τοὺς προσφέρει Ἑλληνικότητα, χωρὶς ἡ ἴδια νὰ χάνει ποτὲ τὴν ἑλληνικότητά της.

Γλώσσα, τό αἷμα τοῦ πνεύματός μας

.

Γεωργίου Ἰ.Βιλλιώτη φιλολόγου-θεολόγου

Ὁ μεγάλος προσωκρατικὸς φιλόσοφος Ἡράκλειτος γιὰ νὰ δηλώσῃ τὴν ἀπεραντοσύνη τῆς ψυχῆς ἐπέλεξε τὴ λέξη λόγος, ἡ ὁποία παραπέμπει στὴ γλῶσσα· «πείρατα ψυχῆς οὐκ ἂν ἐξεύροιο πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν· οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει· ἔστι ψυχῆς λόγος ἑωυτὸν αὔξων [1]», δηλαδὴ τὰ πέρατα τῆς ψυχῆς δὲν μπορεῖς νὰ βρῇς, ὅποιον δρόμο καὶ νὰ πάρῃς· τόσο βαθὺς εἶναι ὁ λόγος· ὑπάρχει λόγος στὴν ψυχὴ ποὺ αὐξάνει τὸν ἑαυτό του.

Ἀπὸ πολὺ νωρὶς οἱ Ἕλληνες κατανόησαν τὴν ἄρρηκτη σχέση νόησης καὶ γλώσσας [2], γι’ αὐτὸ χρησιμοποιοῦσαν τὴ λέξη λόγος γιὰ νὰ δηλώσουν τόσο τὴ γλῶσσα ὅσο καὶ τὴ λογική. Δεδομένου ὅτι ἡ ἀνθρώπινη συνείδηση ἀντακλᾶται στὴ λέξη, ὅπως ὁ ἥλιος σὲ μιὰ σταγόνα νεροῦ [3], ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμὸς εἶναι σὰν τὸ σύννεφο καὶ ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα σὰν τὴ βροχή. Ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς τῆς ἀλληλεπίδρασης μεταξὺ ἑλληνικῆς ταυτότητας καὶ γλώσσας θὰ ἐπιχειρήσουμε νὰ σκιαγραφήσουμε στὶς γραμμὲς ποὺ ἀκολουθοῦν.

Στὶς ἀκτὲς τῆς Ἰωνίας γιὰ πρώτη φορὰ γεννήθηκε ἡ κριτικὴ σκέψη. Ἡ μυθικὴ ἑρμηνεία τοῦ κόσμου δὲν ἱκανοποιοῦσε τοὺς ὀξυδερκεῖς μικρασιάτες φιλοσόφους. Παρατηρῶντας ἐταστικὰ τὴ φύση διαπίστωσαν ὅτι τὰ φυσικὰ φαινόμενα δὲν ὑπακούουν στὶς ἄλογες ἀπαιτήσεις τοῦ Δία, ἀλλὰ σὲ φυσικοὺς νόμους ποὺ νέμουν, διανέμουν κατὰ λόγον τὴ φωτιά, τὸν ἀέρα, τὸ νερὸ καὶ τὸ χῶμα, ὥστε νὰ ἐξασφαλίζεται ἡ τάξη ποὺ χαρακτηρίζει τὸν κόσμον (=στολίδι).

Μελετῶντας αὐτοὺς τοὺς νόμους ἐπινόησαν τὴν ἐπιστήμη (ἀπὸ τὸ ἐπίσταμαι= γνωρίζω καλά), τὴν ἔγκυρη γνώση. Ἐγείρεται εὔλογα τὸ ἐρώτημα: θὰ εἶχε ἐπινοηθῆ ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες ἡ ἐπιστήμη ἂν οἱ τελευταῖοι δὲν συλλογίζονταν ἑλληνικά· μὲ ἂλλα λόγια θὰ ὑπῆρχε ἐπιστήμη χωρὶς τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα;

Ἡ ἑλληνική γλώσσα ὡς μέσον γιά τή διάδοση τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας

Ὁ Χριστὸς ἐν δόξῃ καὶ οἱ δώδεκα Ἀπόστολοι

.

Βασιλείου Χ. Στεργιούλη θεολόγου

Τὴν ἐποχὴ ποὺ γεννήθηκε ὁ χριστιανισμὸς κυριαρχοῦσαν στὸ γεωγραφικὸ χῶρο τῆς Μεσογείου οἱ γλῶσσες: ἑβραϊκή, ρωμαϊκὴ καὶ ἑλληνική, ὅπως δηλώνει ἡ ἐπιγραφὴ τῆς θανατικῆς καταδίκης τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸ σταυρὸ τοῦ Γολγοθᾶ. Ἦταν γραμμένη «ἑβραϊστί, ἑλληνιστί, ρωμαϊστί» (Ἰω. 19,20).

Περισσότερο ἀπ’ ὅλες ὅμως κυριαρχοῦσε ἡ ἑλληνική. Καὶ αὐτὴ συνέβαλε ἀποφασιστικὰ στὴ διάδοση τοῦ χριστιανισμοῦ, γιατὶ ἦταν ἡ διεθνὴς γλῶσσα τῆς ἐποχῆς. Ὁμιλεῖτο ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνες, ἀπὸ τὸν 3ο πρὸ Χριστοῦ μέχρι τὸν 3ο μετὰ Χριστὸν αἰῶνα, στὰ ἑλληνικὰ καὶ στὰ μὴ ἑλληνικὰ κράτη τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, τὰ Βαλκάνια, τὴ Μικρὰ Ἀσία, τὴ Συρία, τὴν Παλαιστίνη, τὴν Αἴγυπτο καὶ τὴ Λυβίη, τὴν Ἰταλία καὶ τὰ νησιὰ τῆς Μεσογείου.

Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ὀνομαζόταν ἑλληνιστική, ἐπειδὴ εἶχε διαμορφωθεῖ στὰ ἑλληνιστικὰ λεγόμενα χρόνια. Στὰ χρόνια δηλαδὴ τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου καὶ τῶν διαδόχων του. Καὶ εἶχε ὡς βάση τὴν ἀττικὴ διάλεκτο. Αὐτὴ εἶχε διαδοθεῖ στοὺς λαούς, ποὺ εἶχε  κατακτήσει καὶ ἐκπολιτίσει ὁ Ἕλληνας Μακεδόνας στρατηλάτης Μέγας Ἀλέξανδρος, χωρὶς νὰ ὑποστεῖ σημαντικὴ ἐπίδραση ἀπὸ τὶς γλῶσσες τῶν ἐντοπίων. Καὶ ὀνομάστηκε Κοινὴ Ἑλληνιστική, ἐπειδὴ ἀκριβῶς εἶχε καταστεῖ «τὸ κοινὸν μέσον συνεννοήσεως Ἑλλήνων καὶ ξένων, καθ’ ὑπέρβασιν τῶν παλαιῶν διαλέκτων».

Δύο ἦταν οἱ μορφὲς τῆς Κοινῆς Ἑλληνιστικῆς γλώσσας: Πρῶτον ἡ ὁμιλούμενη, ποὺ ἐξυπηρετοῦσε τὶς καθημερινὲς ἀνάγκες συνεννόησης, τὴν ἐπιστολογραφία, τὸ ἐμπόριο κ.λπ. Αὐτὴ χρησιμοποιήθηκε στὴ μετάφραση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀπὸ τὰ ἑβραϊκὰ στὰ ἑλληνικά. Εἶναι ἡ γνωστὴ μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα (Ο΄). Δεύτερον ἡ γλῶσσα τῶν λογίων. Ἦταν ἡ γλῶσσα τῶν παιδευμένων.

Ἡ καταγωγή τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας

.

Ἰωάννη Κ. Προμπονᾶ
Καθηγητοῦ φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Ἡ ἑλληνική, μιὰ ἀπὸ τὶς πέντε χιλιάδες περίπου γλῶσσες ποὺ μιλιοῦνται σήμερα στὸν κόσμο, κατέχει ἕνα μοναδικὸ χαρακτηριστικό. Εἶναι ἡ μόνη ζωντανὴ γλῶσσα τῆς ὁποίας μπορεῖ κανεὶς νὰ παρακολουθήσει τὴν ἐξέλιξη ἐπὶ τριανταεπτὰ αἰῶνες. Ἀπὸ τὴν ἄποψη αὐτή, ἡ Ἑλληνικὴ νικᾶ τὴν Αἰγυπτιακὴ (ἡ ὁποία γραπτῶς μαρτυρεῖται γιὰ περισσότερο χρονικὸ διάστημα, ἀλλὰ εἶναι γλωσσικὰ νεκρὴ) καὶ τὴν Κινεζική, ποὺ εἶναι καὶ αὐτὴ ζωντανή, ἀλλὰ τὰ ἀρχαιότερά της κείμενα εἶναι κατὰ τι νεότερα ἀπὸ τὸν 16ο π.Χ αἰῶνα.

Ἡ διαπίστωση ἀνήκει στοὺς διαπρεπεῖς γλωσσολόγους Humbert, Risch, καὶ Duhoux καὶ εἶναι ὀρθή. Τὸ ἀρχαιότερο γραπτὸ μνημεῖο τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας εἶναι μιὰ σχεδὸν κυκλικὴ κροκάλη, ποὺ κυριολεκτικὰ μπορεῖς νὰ τὴν κρατήσεις μὲς στὴν παλάμη σου: οἱ διαστάσεις της εἶναι 4,9 ἑκ. ἐπὶ 4,08 ἑκ, πάχους 1,62 ἑκ. καὶ τὸ βάρος της εἶναι 48 γρ. Βρέθηκε ἀπὸ τὴν ἀρχαιολόγο Πολυξένη Ἀραπογιάννη τὸ 1994 στὴ θέση Ἀγιελίτσες τῆς Κοινότητας Καυκανιᾶς, 7 χλμ πρὸς Β. τῆς Ὀλυμπίας καὶ δημοσιεύτηκε τὴν ἑπόμενη χρονιὰ στὰ Πρακτικὰ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, τ. 70, σσ. 251-254 ἀλλὰ καὶ ἀλλοῦ (βλ. Ἀραπογιάννη 1995). Πάνω στὸ «βότσαλο τῆς Καυκανιᾶς» διαβάζεται, μεταξὺ ἄλλων, τὸ ἀνθρωπωνύμιο Χάροy γραμμένο σὲ  Γραμμικὴ γραφὴ Β. Τὸ ὄνομα μαρτυρεῖται καὶ στὴν Ἰλιάδα τοῦ Ὁμήρου καὶ ἐτυμολογικὰ σημαίνει «αὐτὸς ποὺ ἔχει χαρούμενη ὄψη».

Ὁ ἀπόδημος Ἑλληνισμός στήν Σλοβακία

.

π. Ἰωάννου Ζόζουλακ
κοσμήτορος τῆς θεολογικῆς Σχολῆς
στήν Σλοβακία

Μετά τήν κατάκτηση τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τούς Ὀθωμανούς Τούρκους τό 1453, πολλοί Ἕλληνες ἄρχισαν νά μεταναστεύουν στό ἐξωτερικό. Μικρές ὁμάδες τῶν Ἑλλήνων ἐγκαταστάθηκαν τόν 16ο αἰῶνα καί στήν Κεντρική Εὐρώπη.

Στήν Οὐγγαρία ὅμως ὑπῆρχαν μικρές ἑλληνικές Κοινότητες καί στό παρελθόν, γιά παράδειγμα, κάποιοι Βλάχοι (Ἀρμάνοι) στήν Βόρειο Σλοβακία, οἱ ὁποῖοι προέρχονταν ἀπό τά νότια Βαλκάνια καί μιλοῦσαν τά ἀρουμανικά καί τά ἑλληνικά. Ὑπῆρχε πιθανῶς καί μικρός ἀμιγῶς ἑλληνικός πληθυσμός. Οἱ περισσότεροι Ἕλληνες ἐγκαταστάθηκαν στό κέντρο τῆς Εὐρώπης, συγκεκριμένα στήν Οὐγγαρία, περίπου ἀπό τόν 17ο αἰῶνα καί ἦταν κυρίως ἔμποροι καί ἐπιχειρηματίες. Κατά τόν 19ο αἰῶνα σέ αὐτή τήν περιοχή ὑπῆρχαν περίπου 20.000 Ἕλληνες.

Μεγαλύτερο κῦμα τῶν Ἑλλήνων ἦρθε στήν Αὐστρο ― Οὐγγαρία τό 1718. Ὅμως ὁ μεγαλύτερος ἀριθμός τῶν Ἑλλήνων ἐγκαταστάθηκε στήν Κεντρική Εὐρώπη κατά τά ἔτη 1760 ― 1770. Ἦταν συχνά ὁλόκληρες οἰκογένειες πού  μετανάστευσαν, ὄχι τόσο λόγῳ τῆς ἐθνικῆς καταπιέσεως ἀπό τούς Τούρκους, ἀλλά μᾶλλον λόγῳ τῶν ἐμπορικῶν δραστηριοτήτων. Εἶναι γεγονός πώς οἱ Ἕλληνες μαζί μέ τούς Ἀρμενίους καί τούς Ἑβραίους ἦταν ἀπό τά ἰσχυρώτερα ἐμπορικά στρώματα στήν Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία.

Ταξίδι στην πάντερπνη ετυμολογία μας

.

«Σήμερα είναι σπάνιο να δεις Έλληνες ή Ελληνίδες επιβαίνοντες όνου, αλλά θα δεις πολλούς όνους επιβαίνοντες Ελλήνων»

Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-Κιλκίς

Είναι παραδεκτό απ’ όλους ότι το πιο γοητευτικό και συναρπαστικό κεφάλαιο της Γλώσσας μας είναι η ετυμολογία, η αναζήτηση της καταγωγής, των «γενεθλίων» των λέξεων. Είναι τόσο ωραίο το ετυμολογικό ταξίδι που ακόμη και τα μικρά παιδιά του Δημοτικού ενθουσιάζονται και συναρπάζονται. Εάν είχαμε όπως έχω ξαναγράψει σοβαρό υπουργείο εθνικής Παιδείας και όχι νεοταξικής Προπαγάνδας θα είχε γραφτεί ένα μικρό, εύχρηστο ετυμολογικό λεξικό με λέξεις συχνόχρηστες. Οι ωφέλειές του θα ήταν πολλαπλές.

Πρώτον: Θα κατανοούσαν  οι μαθητές  την συνέχεια της ελληνικής γλώσσας ότι «είναι κόρη από μεγάλη γενιά, είναι η θυγατέρα της γλώσσας των αρχαίων Αθηναίων συγγραφέων, το σόι της βαστά από τους τραγικούς, τον Πλάτωνα, τον Θουκυδίδη κι από την Καινή Διαθήκη» σημειώνει  ο Γιώργος Θεοτοκάς σε κείμενό του το 1939. (Να προσθέσουμε στην απαρίθμηση των γεννητόρων και τον Όμηρο).

Δεύτερον: Η ετυμολογία και η διδασκαλία της προξενεί σεβασμό και θαυμασμό στα παιδιά για την γλώσσα. Το συνάντησα αυτό πολλές φορές μες στην αίθουσα. Θυμάμαι την έκπληξη και τον εντυπωσιασμό των μαθητών, όταν σε κάποιο μάθημα, την περασμένη σχολική χρονιά, συζητούσαμε για κάποιες λέξεις «κακές», χλευαστικές, όχι ύβρεις, που μας έρχονται από το λεγόμενο Βυζάντιο. Πήραμε το ρήμα κοροϊδεύω. (Η αφορμή ήταν  η διαμαρτυρία κάποιου μαθητή, διότι τον κορόιδευαν, αυτό που σήμερα πέρασε και θρονιάστηκε δυστυχώς στην γλώσσα ως μπούλινγκ, αγγλ. bylling).

Ἕλληνες, οἱ πρῶτοι ἐφευρέτες τῆς γραφῆς καί τοῦ ἀλφαβήτου.

Μαρίας Μαντουβάλου

Ἀναπληρώτριας Καθηγήτριας

Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Μακροχρόνια εἶναι ἡ ἐπιμονὴ τῶν ἐρευνητῶν τῆς προϊστορικῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας, ξένων καὶ Ἑλλήνων, εὐτυχῶς στοὺς τελευταίους ὑπάρχουν ἐξαιρέσεις, νὰ ἰσχυρίζoνται τὴν προέλευση ἀπὸ τὴν ἀνύπαρκτη ἰνδοευρωπαϊκὴ καὶ ἄλλες ξένες, ἀνύπαρκτες ἐπίσης, γλῶσσες, ἀκόμη καὶ στὴν ἑλληνιστικὴ περίοδο τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Ὁ Ἄγγλος ἑλληνιστὴς π.χ. καθηγητὴς τῆς ἑλληνικῆς φιλολογίας ἀποφαίνεται μὲ βεβαιότητα: «Τὴ δεύτερη χιλιετηρίδα π.Χ. ὁ πρωτοελληνικὸς λαὸς μπῆκε στὴ λεκάνη τοῦ Αἰγαίου, καὶ σιγά σιγὰ ἡ γλῶσσα του ἐξαπλώθηκε ἀνάμεσα στοὺς Πελασγούς, στοὺς Κᾶρες καὶ στοὺς ἄλλους λαοὺς ποὺ βρίσκονταν ἐκεῖ. Ὁ Ἡρόδοτος χαρακτηρίζει τοὺς Ἀθηναίους σὰν ἐξελληνισμένους Πελασγούς, δηλαδὴ τῶν προγόνων τους ἡ γλῶσσα ἦταν τὰ πελασγικά», καὶ ὁ ἴδιος ἱστορεῖ πώς «οἱ Ἕλληνες ἱδρυτὲς τῆς Μιλήτου δὲν ἔφεραν μαζί τους δικές τους γυναῖκες, ἀλλὰ παντρεύτηκαν γυναῖκες τῆς Καρίας. Ἔτσι, ἡ ἀρχαιοελληνικὴ γλῶσσα διαμορφώθηκε σὲ στενὴ ἐπαφὴ μὲ ἄλλες γλῶσσες, ποὺ μᾶς εἶναι ἄγνωστες [ὑπογραμμίζω ἐγώ]. Σ’ αὐτὴν τὴν περίοδο πρέπει [!] νὰ ὀφείλεται ἡ ἁπλοποίηση τοῦ φωνητικοῦ συστήματος τῆς ἰνδοευρωπαϊκῆς κοινῆς [ὑπογραμμίζω ἐγώ], δηλαδὴ τῶν φωνηέντων, τῶν συμφώνων καὶ τοῦ μελωδικοῦ τονισμοῦ» (1) καὶ συνεχίζει: «Στὴν πρωτοελληνικὴ ἐποχὴ τὸ ἰνδοευρωπαϊκὸ ἡμιφωνῆεν διαφοροποιήθηκε […].

Ορθόδοξος Εκκλησία και Ελληνισμός…μία απάντηση σε όσους σπέρνουν διχόνοια…

του Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Κωνστάνταρου

Tο ότι υπάρχουν γραικύλοι που αλλοιώνουν και διαστρέφουν την Ιστορία τού Έθνους μας, αυτό δυστυχώς είναι πραγματικότητα. Αλλά το ότι στον συνασπισμό αυτόν εντάσσονται και “Θεολόγοι” αθεολόγητοι όπως και “Ιστορικοί” ανιστόρητοι, αυτό το βλέπουμε να αυξάνει, ιδίως τον τελευταίο καιρό. “Θεολόγοι” και “άνθρωποι της Εκκλησίας”, ακόμα και Ποιμένες, επηρεασμένοι από το πνεύμα τού Οικουμενισμού και του θρησκευτικού συγκρητισμού διστάζουν -ντρέπονται να κάνουν λόγο και να υποστηρίζουν το πόσο βοήθησε ο Χριστιανισμός τον Ελληνισμό αλλά και πόσα προσέφερε ο Ελληνισμός στην Χριστιανική Εκκλησία. Όπως ομολογούν οι αυθεντικοί Ιστορικοί, σπουδαίος παράγων για την ένδοξη Βυζαντινή μας Ιστορία υπήρξε η Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο Χριστιανισμός στην υπηρεσία του οποίου ο Ελληνισμός έθεσε όλες του τις δυνάμεις, τίμησε και δόξασε το Έθνος μας όσο κανένα άλλο στον κόσμο.

ʺΜακεδονική Γλώσσαʺ

Macedonian coin, stating in Greek: «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ» (in English: «ALEXANDER’S») Εικόνα από: Επιστολή προς τον προέδρο Ομπάμα για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας

 Γράφει ο Αθ. Στρίκος

Δεν θα αναφερθούμε στο ιστορικό της υποθέσεως που λέγεται ʺΜακεδονικόʺ ,ʺΣκοπιανόʺ ή ό,τι άλλο. Ποίοι, πότε και γιατί (που αποσκοπούντες) είπαν το κρατίδιο Μακεδονία. Ούτε αν αυτό έγινε και με δική μας πρωτοβουλία, αν δηλαδή εμείς πρώτοι μιλήσαμε για την αυτονομία της Μακεδονίας ακόμα και προ Τίτο (1924) και λίγα χρόνια αργότερα (25/1/1944) το Σύμφωνο των Καρυδιών της Εδέσσης μεταξύ του ΕΑΜ (Ανδρέας Τζήμας), του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας (Βασίλιεφ) και του ΣΝΟΦ (Σλαβομακεδονικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) βοά, ούτε γιατί εγκαταλείψαμε εμείς και όλοι οι εταίροι μας της ΕΕ τη συνθήκη της Λισσαβώνας της 27/6/1992 και δεν την επικαλεστήκαμε ποτέ κατά την διάρκεια των υποτιθέμενων σκληρών διαπραγματεύσεων. Η οποία ορθά, κοφτά, καθαρά και ξάστερα έλεγε: Η Κοινότητα είναι διατεθειμένη να αναγνωρίσει αυτήν την Δημοκρατία (των Σκοπίων) με τα σημερινά της σύνορα με ονομασία που δεν θα περιλαμβάνει το όνομα «Μακεδονία». (Εταίροι να σου πετύχουν-λάκος με φίδια η ΕΕ- αλλά και μεις καλύτεροι ακόμα) που την αφήσαμε και ατόνησε σαν τους ελληνικούς νόμους που υπνώττουν, χωρίς ποτέ κανείς να μπεί στον κόπο να μας ειπεί γιατί. Ούτε στα πολύ συνταρακτικά που είπε η κυρία Μέρκελ συνεντευξιαζομένη σε Γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι και ερωτηθείσα γιατί η καταστροφική πολιτική της προς την Ελλάδα και τους Έλληνες είπεν ότι: ʺΗ Ελλάδα δεν είναι για μας ήλιος και θάλασσα μόνο. Είναι ο πλούτος στη ειδική και γενική έννοια της λέξης που δεν μπορούμε να αποκτήσουμε. Ζηλεύουμε κι όποιος ζηλεύει μισεί.ʺ Ούτε γι’ αυτό θα μιλήσουμε κι αν η Μέρκελ εφαρμόζει σήμερα κατά γράμμα την πολιτική που είχε για την Ελλάδα ο Χίτλερ (υπουργός Οικονομικών Βάλτερ Φουνκ). Και ας μην αναφέρθηκε από κανένα απολύτως μέσον ενημέρωσης. Και ουδείς μην το αμφισβητήσει γιατί ό,τι λέω δύναμαι να το αποδείξω. Και εδώ να ιδείτε εγκυκλοπαίδειες και τόμους όχι σαν τα ʺβαριά κιτάπιαʺ που άνοιξε η βουλεύτρια Θεοδώρα Μεγαλοοικονόμου στη Βουλή.

Με τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα ασχοληθούμε σήμερα παρά μόνο με το θέμα της γλώσσας που, μαζί με την εθνότητα (μακεδονική γλώσσα και εθνότητα) παραδώσαμε στους Σκοπιανούς χωρίς κανείς να το περιμένει και που το θεωρώ σπουδαιότερο όλων.

Ἡ ἑλληνικὴ ὅμως γλῶσσα ἔχει «γλῶσσα» ἀπὸ τὶς πύρινες Γλῶσσες τῆς Πεντηκοστῆς

Ἁγίου Παϊσίου

Γέροντα, γιατί κατήργησαν τοὺς τόνους ἀπὸ τὴ γραμματική;

– Τώρα, ὅπως οἱ ἄνθρωποι δὲν σηκώνουν τίποτε καὶ τὰ πετοῦν ὅλα, ἔτσι καὶ τὰ γράμματα δὲν σηκώνουν τίποτε, οὔτε ὀξεῖες οὔτε περισπωμένες! Καὶ ὅπως ὅλοι τρέχουν, δὲν βάζουν οὔτε τελεία!

Βλέπω μία γλώσσα ποὺ γράφουν μερικοί! Διάβαζα σὲ μία μετάφραση τῆς Καινῆς Διαθήκης: «Ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο κάλεσα τὸν γιό μου». Δὲν ταιριάζει, βρὲ παιδί! Δὲν ξεχωρίζει τὸ ἱερὸ ἀπὸ τὸ ἀνίερο! Γράφουν ἔτσι, δῆθεν γιὰ νὰ εἶναι ὅλα ἴδια, νὰ ὑπάρχη ὁμοιομορφία στὴ γλώσσα. Ποιός, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ πιὸ τελευταῖο χωριό, δὲν θὰ καταλάβαινε, ἂν ἔγραφε «τὸν υἱόν μου»; Ἄκουσα μία φορὰ στὸ Ἅγιον Ὂρος σὲ μία ἀνάγνωση: «Τὸ ψωμὶ καὶ τὸ κρασὶ ποὺ κάνουν τὴ Μεταλαβιά». Δὲν ταιριάζει· πῶς νὰ τὸ κάνουμε; Ποιὸς δὲν ξέρει τί θὰ πῆ «ἄρτος» καὶ «οἶνος»;

Δημήτρης Νατσιός, Της γλώσσας μας ετυμολογικοί θησαυροί….

Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-Κιλκίς

«Απ΄ ό,τι κάλλη έχει ο άνθρωπος τα λόγια έχουν τη χάρη
να κάνουσι κάθε καρδιά, παρηγοριά να πάρει».
Ερωτόκριτος

Ταξίδι, καρποβριθές και ευφρόσυνο, είναι η αναζήτηση της ετυμολογίας, των γενεθλίων των λέξεων. «Ο Θεός μας χάρισε μια γλώσσα ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα και χαριτωμένη», όπως έλεγε ο Σεφέρης. Ξεφλουδίζεις τις λέξεις της, το αλλεπάλληλο φύλλωμα που πρόσθεσε ο λαός στο νεογέννητο ρήμα και καταλήγεις στον εκπληκτικό σπόρο. Στην αρχική λέξη-γεννήτορα.

Παίρνεις, για παράδειγμα, την λέξη «λαός», που πριν κατέγραψα. Σπουδαία λέξη η ετυμολογία της μας φέρνει στο κατώφλι της μυθολογίας. Σύμφωνα μ΄αυτήν-την μυθολογία-είναι συνομήλικη της παρουσίας του ανθρώπου στη γη.

Μετά τον κατακλυσμό, θέλοντας ο Ζευς να επιβραβεύσει, για την αρετή τους, τον Δευκαλίωνα και την Πύρρα, τους διεμήνυσε ότι ήταν έτοιμος να εκπληρώσει οποιαδήποτε επιθυμία τους. Αυτοί ζήτησαν ανθρώπους για να επανακατοικήσουν την έρημη γη. Ο Δίας τους υπέδειξε να βαδίζουν ρίχνοντας πίσω τους πέτρες (λίθους). Από την μεν Πύρρα θα δημιουργούνταν γυναίκες, από τον δε Δευκαλίωνα άντρες. Την εποχή εκείνη του Ομήρου, ο λίθος ονομαζόταν λάας. «Τόσσόν τις τ’ επιλεύσει , όσον τ ’επί λάαν ίησιν», «κι η ματιά απλώνεται, όσο μια πέτρα που τη ρίχνεις», διαβάζουμε στη ραψωδία Γ,12 της Ιλιάδας. Από την λέξη λάας, προήλθε ο λαός, οι άνθρωποι οι λίθινοι. Η λέξη λάας-λας επιβιώνει σήμερα στο λατομείο, στο λαξεύω και στα παράγωγά τους.