Οι πλαστογράφοι του Γοργοποτάμου

“Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου απ’ τους αντάρτες μας …”

αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου ιστορικού

Πριν λίγες ημέρες (25-26 Νοεμβρίου) συμπληρώθηκαν 78 έτη από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Για μία ακόμη φορά διαβάσαμε ορισμένα άρθρα που παραποιούν την ιστορική πραγματικότητα. Η ηθελημένη και συνειδητή διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας διατυπώνεται με κάθε ευκαιρία, από αμετανόητους νοσταλγούς της «νικηφόρας επανάστασης που χάθηκε».

Χρόνια τώρα η αριστερόστροφη ιστοριογραφία προσπαθεί να διατηρήσει το αφήγημά της, διατυπώνοντας απίστευτες ανακρίβειες και εντελώς ψευδή γεγονότα που αντιστρέφουν την πραγματικότητα. Από το κάδρο αναθεώρησης της ιστορίας της δεκαετίας του 1940 δεν θα μπορούσε να λείπει και η επιχείρηση ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Ο γράφων στο σύγγραμμά του για τον Γοργοπόταμο (εκδόσεις Πελασγός, 2017), έχει αναφερθεί στους μύθους που εδώ και δεκαετίες καλλιεργεί και συντηρεί μετά κόπου η αριστερόστροφη ιστοριογραφία.

Ορισμένοι ιστορικοί, συλλέκτες, αυτόκλητοι ερευνητές και απόγονοι ανταρτών του ΕΛΑΣ αντέδρασαν με τις αποδείξεις που παρουσίασα, οι οποίες βασίζονταν πρωτίστως σε μαρτυρίες προσωπικοτήτων, ανταρτών και στελεχών του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ, που σε συγκριτική αντιπαράθεση μεταξύ τους φάσκουν και αντιφάσκουν. Το γεγονός αυτό, της αυτοαναίρεσης δείχνει το ψέμα και την απόλυτη ανειλικρίνεια των όσων γράφουν για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Αναφέρομαι ενδεικτικά, στην κωλυσιεργία του Άρη Βελουχιώτη όταν έμαθε από την πρώτη στιγμή ότι Βρετανοί σαμποτέρ έπεσαν στη Γκιώνα και έψαχναν να τον συναντήσουν. Οι μαρτυρίες των σαμποτέρ είναι ξεκάθαρες και όλες ταυτίζονται μεταξύ τους για τον ρόλο του ΚΚΕ, του ΕΛΑΣ και του Βελουχιώτη όλο αυτό το διάστημα μέχρι να μάθουν πως ο Ζέρβας έρχεται από την Ήπειρο για να κάνει το σαμποτάζ. Οι αριστερόστροφοι ιστοριογράφοι ωστόσο, επιμένουν να παραχαράσουν την ιστορία για δικούς τους λόγους. Με λίγα λόγια όλες οι μαρτυρίες είναι απέναντι στο αφήγημα της αριστεράς για τον Γοργοπόταμο και όχι μόνο.

1η Οκτωβρίου 1943 “ο ήρωας έπεσε”

.

αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά

του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου ιστορικού

Υπολοχαγός Λεωνίδας Πετροπουλάκης.

Τέλη Σεπτεμβρίου του 1943, το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής διατάζει τον ΕΔΕΣ να πραγματοποιήσει σαμποτάζ ανατίναξης γεφυρών και καταστροφής τηλεγραφικών στύλων και γραμμών. Μετά τις επιθέσεις, καθόλη τη διάρκεια του καλοκαιριού του ίδιου έτους, που προκάλεσαν αρκετά προβλήματα στους Γερμανούς, οι επιθέσεις αυτές έπεισαν τους τελευταίους πως επίκειται απόβαση των Βρετανών στα μέσα Οκτωβρίου.

Στις 30 Σεπτεμβρίου, δυνάμεις του Συντάγματος Ξηροβουνίου έσπασαν μονωτικά και κατέστρεψαν τηλεγραφικούς στύλους στην περιοχή της Κλεισούρας. Παράλληλα, η ομάδα του οπλαρχηγού Κώτσου Τόλη σκότωσε σε ενέδρα στην εθνική οδό Ιωαννίνων-Πρεβέζης τον σφαγέα του Κομμένου, συνταγματάρχη Γιόζεφ Ζάλμινγκερ.

Η εκτέλεση αυτή θα προκαλέσει την οργή του διοικητή του 22ου Σώματος Στρατού των Γερμανών, στρατηγού Χούμπερτ Φον Λάντς, ο οποίος σαν εκδίκηση θα ζητήσει την καταστροφή εκ θεμελίων και εκτέλεση των αμάχων όλων των χωριών σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων από το σημείο που βρέθηκε νεκρός ο Ζάλμινγκερ.

Δεκαοχτώ χωριά καταστράφηκαν με αυτό των Λιγκιάδων να είναι το πιο γνωστό λόγω των ωμοτήτων που διέπραξαν οι ναζί.

Στα πλαίσια αυτά, την 1η Οκτωβρίου 1943 οι Γερμανοί επιτέθηκαν στο χωριό Πέτα του νομού Άρτας. Εκεί βρίσκονταν το τάγμα του Λεωνίδα Πετροπουλάκη, ο οποίος είχε διακριθεί σε αρκετές μάχες κατά των κατακτητών με σημαντικότερη τη συμμετοχή του στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου.

Σπύρος Κολονίκης Καραμπίνας – ο θρυλικός οπλαρχηγός του ΕΔΕΣ

,

αναδημοσίευση από τα Ιστορικά Χρονικά

άρθρο του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού

Ο Σπυρίδων Κολονίκης γεννήθηκε το 1881 στο Κλειδί του Ραδοβυζίου της Άρτας. Το ψευδώνυμο Καραμπίνας καθιερώθηκε αργότερα λόγω της άνετης και επιδέξιας χρήσης του κυνηγετικού όπλου. Πολέμησε εθελοντικά στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα αλλά και στους Βαλκανικούς. Εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους οπλαρχηγούς του ΕΔΕΣ, αλλά ξεκίνησε την αντιστασιακή του δράση αμέσως μετά την κατάληψη της χώρας από τις δυνάμεις του Άξονα.

Μαζί με τους αδερφούς του Κωνσταντίνο, Δημήτριο και Νικόλαο φρόντιζε να μαζεύει με διάφορους τρόπους όπλα για να τα χρησιμοποιήσει κατά των κατακτητών. Ο ίδιος ήταν αγρότης και πουλούσε ζώα του με τα χρήματα των οποίων αγόραζε μυστικά όπλα. Παράλληλα με την βοήθεια των αδερφών του έκλεβε όπλα και πυρομαχικά του Ελληνικού Στρατού από αποθήκες που φρουρούσαν Ιταλοί στην περιφέρεια της Άρτας.

Με αυτόν τον τρόπο είχε κατορθώσει να περισυλλέξει 19 μάνλιχερ και μάουζερ όπλα, 450 χειροβομβίδες καθώς και αρκετές χιλιάδες φυσιγγίων. Για τις κλοπές από τους Ιταλούς, ο Καραμπίνας είχε επικηρυχθεί με το ποσό των 500 χιλιάδων δραχμών.

Τον πρώτο καιρό που ο Ζέρβας είχε βγει στο βουνό και δεχόταν απειλές από κατοίκους του Βάλτου να εγκαταλείψει την περιοχή τους αλλιώς θα τον παρέδιδαν στους Ιταλούς, ήρθε σε επαφή με τον Καραμπίνα. Στην περιοχή Σβάρνας-Πατιοπούλου του Βάλτου συναντήθηκαν για πρώτη φορά και μετά από εξηγήσεις αποφασίστηκε η προσχώρηση του Καραμπίνα στο αντάρτικο του ΕΔΕΣ. Οπωσδήποτε, η ενέργεια αυτή βοήθησε τα μέγιστα την οργάνωση του Ζέρβα ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια του ένοπλου αγώνα αλλά και στη συνέχεια, όπως θα δούμε.

Νίκος Παπαχρήστου: ένας μαχητής των Εθνικών Ομάδων του ΕΔΕΣ

Νικόλαος Παπαχρήστου, διοικητής του 9ου λόχου του 24ου Συντάγματος ΕΔΕΣ. Ευγενική δωρεά της οικογένειας στον συγγραφέα.

.

του Ιωάννη Αθανασόπουλου ιστορικού

Αναδημοσίευση από τα Ελληνικά Χρονικά

Ο Νικόλαος Παπαχρήστου του Βασιλείου γεννήθηκε το 1908 στο Θεσπρωτικό του Νομού Πρεβέζης. Σπούδασε φιλόλογος ενώ κατά τη διάρκεια του Ελληνοιταλικού πολέμου υπηρέτησε σε ορεινό χειρουργείο της VIII Μεραρχίας με έδρα τα Ιωάννινα και την Άρτα και διοικητή τον επίατρο Χαρίλαο Παπαδόπουλο.

Από τον Δεκέμβριο του 1940 υπηρέτησε μέχρι την κατάρρευση του μετώπου υπό τις διαταγές του υποστράτηγου Παναγιώτη Ζερβέα. Για τη συμμετοχή και δράση του στον πόλεμο του ’40 τιμήθηκε με το Αναμνηστικό Μετάλλιο Αλβανίας, Μετάλλιο εξαιρέτου πράξεως και Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας.

Η ένταξη στον ΕΔΕΣ

Στον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμου του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα εντάχθηκε την 7η Μαΐου του 1943 ως διοικητής του 5ου λόχου του 24ου Συντάγματος του ΕΔΕΣ, που λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε 9ο λόχο. Συμμετείχε και διακρίθηκε τον Ιούνιο του 1943 στη μάχη κατά των Ιταλών στο Κοκκινόχωμα Φιλιπιάδος-Πρεβέζης ενώ την ίδια περίοδο τραυματίστηκε από βομβαρδισμούς γερμανικών αεροπλάνων στο Νικολίτσι Πρεβέζης στη δεξιά ωμοπλάτη.

Σύμφωνα με την «Έκθεση πολεμικής δράσεώς» του (10.10.1956), ο Νικόλαος Παπαχρήστου  το 1944 συμμετείχε σε πολλές μάχες κατά των κατακτητών:

Επιστολή αφοσίωσης των Τσάμηδων προς τον Μουσολίνι (26 Φεβρουαρίου 1943)

.

Μια κατάπτυστη επιστολή του ηγέτη των Τσάμηδων Νουρή Ντίνο Μπέη στον Μουσολίνι δείχνει τον προδοτικό ρόλο των Τσάμηδων εις βάρος της Ελλάδος και την αφοσίωση τους προς την Ιταλία.

Η επιστολή εστάλη τον Φεβρουάριο του 1943 , φυλάσσεται στα ιταλικά αρχεία και στην τελευταία της παράγραφο και άσχετα με τις μετέπειτα εξελίξεις ,ο Νορή Ντίνο Μπέης ζητά από τον Καβαλιέρε,όπως αποκαλεί τον Ντούτσε ,να περάσουν οι Τσάμηδες στην Αλβανία,προφανώς γιατί είχει αντιληφθεί τις ευθύνες τους για τα εγκλήματα που είχαν διαπράξει.

Ο Νουρή Ντίνο Μπέης γεννήθηκε στην Παραμυθιά και όταν κηρύχθηκε ο πόλεμος κατά της Ελλάδος οργάνωσε ένοπλα τμήματα βοήθειας προς τους Ιταλούς και αργότερα προς τους Γερμανούς.

Η άλλη προσπάθεια των Ιταλών ήταν η υποδαύλιση αποσχιστικού κινήματος από τους μουσουλμάνους αλβανόφωνους τους λεγόμενους Τσάμηδες. Την πρωτοβουλία αυτήν την είδαν θετικά οι Γερμανοί όταν από το 1943 ανέλαβαν τον έλεγχο της ιταλοκρατούμενης ζώνης, γιατί οι Τσάμηδες διέκειντο φιλικά και προς τους Γερμανούς. Έτσι προσπαθώντας να ενδυναμώσουν τους Τσάμηδες δημιούργησαν την «Σκιπετάρικη Χωροφυλακή» η οποία καταδυνάστευε τον εγχώριο πληθυσμό στη Νότια Αλβανία, που ουσιαστικά ήταν Έλληνες Βορειοηπειρώτες, αλλά και στην Θεσπρωτία.

Ο Ναπολέων Ζέρβας (12 Δεκεμβρίου 1957) και ο ΕΔΕΣ

.

από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

Η ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΔΕΣ: Ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) υπήρξε μια πατριωτική ελληνική αντιστασιακή οργάνωση στη διάρκεια της τριπλής κατοχής της Ελλάδας. Ιδεολογικά ανήκε στο φιλελεύθερο δημοκρατικό στρατόπεδο, σε αντίθεση με το [φιλο-]κομμουνιστικό ΕΑΜ, που επιδίωκε και την αλλαγή του καθεστώτος. Ιδρύθηκε στις 15/10/1941 και είχε ως πολιτικό αρχηγό τον Κομνηνό Πυρομάγλου ενώ στρατιωτικός του αρχηγός ήταν ο Ν. Ζέρβας. Ο ΕΔΕΣ συμμετείχε στην επιτυχή ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, που οργανώθηκε από Άγγλους στρατιωτικούς και στην οποία συμμετείχαν δυνάμεις και του ΕΛΑΣ.

Αργότερα το ΕΑΜ και το στρατιωτικό του σκέλος, ο ΕΛΑΣ ήρθε σε σύγκρουση με τον ΕΔΕΣ διότι το ΕΑΜ διέδιδε ψευδώς ότι μαχητές του ΕΔΕΣ συνεργαζόταν με τον κατακτητή. Από την πλευρά του ο ΕΔΕΣ αντιλαμβανόταν ότι η πραγματική αίτια της σύγκρουσης ήταν η προσπάθεια των κομμουνιστών να μονοπωλήσουν την Εθνική Αντίσταση, όπως έκανε και ο Τίτο στη Γιουγκοσλαβία, και να καταλάβει βιαίως την εξουσία μετά την αποχώρηση των Γερμανών εγκαθιδρύοντας καθεστώς σοβιετικού τύπου.

Ο ΕΔΕΣ στα τέλη της κατοχής κυριαρχούσε στη Δυτική Ελλάδα ενώ εκκαθάρισε τη Θεσπρωτία από τις ένοπλες δυνάμεις Γερμανών και προδοτών Τσάμηδων συνεργατών του. Έδωσε περισσότερες από 100 μάχες και συμπλοκές εναντίον Ιταλών, Γερμανών και Αλβανοτσάμηδων. Όταν στα Δεκεμβριανά ο ΕΔΕΣ τάχθηκε στο πλευρό της κυβέρνησης Παπανδρέου και της δημοκρατίας και αφού δέχτηκε ισχυρή επίθεση από τον ΕΛΑΣ, αναγκάστηκε να υποχωρήσει από την Ήπειρο στην Κέρκυρα.

Η μάχη της Μενίνας «17-18 Αυγούστου 1944»

.

ΟΙ ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΤΟΥ ΖΕΡΒΑ ΤΑΠΕΙΝΩΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΤΣΑΜΗΔΕΣ!! 

Στη Μενίνα, σημερινή Νεράιδα, ήταν στρατοπεδευμένο ένα ισχυρότατο σύνταγμα γερμανικού στρατού, δυνάμεως 250 ανδρών, άριστα εξοπλισμένων με περιμετρικό ναρκοπέδιο, με πυροβόλα στη διάθεσή τους, εγκατεστημένα στις ψηλές κούλιες των Τσάμηδων, που κάθε μια από αυτές ήταν και ένα πραγματικό άπαρτο οχυρό.

Μαζί με τους Γερμανούς βρίσκονταν και 800 ένστολοι τσάμηδες και άριστα εξοπλισμένοι από τους Γερμανούς. Η τοποθεσία αυτή είχε ιδιαίτερη αξία για τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής, γιατί ήταν κόμβος των αμαξιτών οδών Ιωαννίνων – Παραμυθιάς – Φιλιατών και Ηγουμενίτσας.

Αυτό το πανίσχυρο στρατόπεδο πήρε εντολή από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ο Ζέρβας, να το εκπορθήσει και να το διαλύσει. Αυτό το εγχείρημα, το τόσο παράτολμο, το έφεραν σε αίσιο πέρας οι ένδοξοι μαχητές αυτής της φονικότατης μάχης, που διήρκεσε από τα χαράματα της 17ης Αυγούστου 1944 μέχρι το βράδυ της 18ης, οπότε το στρατόπεδο της Μενίνας περιήλθε καθ’ ολοκληρία στα χέρια των ανταρτών του ΕΔΕΣ. Το τόλμημα αυτό, της εκπόρθησης της Μενίνας, ήταν τόλμημα ζωής ή θανάτου, αλλά η επιτυχία είχε τεράστια ηθικά και υλικά οφέλη για τον απελευθερωτικό μας αγώνα.

1η Ιουλίου 1943: Ο βομβαρδισμός του Νικολιτσίου από τους Γερμανούς και η ανατίναξη της γέφυρας Καλογήρου

.

Του Γιώργου Σπ. Γιάννου

Έχει παρέλθει πολύς χρόνος από την περίοδο της γερμανικής κατοχής και τα δεινά που επέφεραν στην περιοχή μας τα ναζιστικά στρατεύματα. Και για την περίοδο εκείνη η Ήπειρος είχε βαρύ φόρο αίματος με εκατόμβες θυμάτων στο ενεργητικό της.

Για το λόγο αυτό, πολλά από τα χωριά μας χαρακτηρίζονται σήμερα μαρτυρικά. Η γειτονική Μουσιωτίτσα, το Κομμένο, οι Λιγγιάδες, το Μεσοβούνι, η Παραμυθιά με τους προκρίτους της κ.α.

Είναι όμως, πολλά ακόμα, που σε μικρότερη κλίμακα γνώρισαν τη θηριωδία των κατακτητών. Μέτρησαν τις δικές τους απώλειες, κατέγραψαν το δικό τους πόνο. Σ΄ αυτά συγκαταλέγεται και το χωριό Νικολίτσι, που συναντήθηκε με τη Γερμανική θηριωδία δύο φορές.

Την πρώτη, στις 1 Ιουλίου 1943, όταν βομβαρδίστηκε από τα γερμανικά αεροπλάνα και τη δεύτερη, ένα χρόνο μετά, στις 24 Μαΐου 1944, όταν οι γερμανοί έκαψαν σπίτια του χωριού σε αντίποινα της επίθεσης και ήττας που υπέστησαν την προηγούμενη στο βουνό του χωριού, από τμήματα του ΕΔΕΣ.

Η απρόκλητη αδελφοκτόνος επίθεση του ΕΛΑΣ και η τελική καταστροφή του ΕΔΕΣ (21 Δεκεμβρίου 1944)

αναδημοσίευση από τα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας
άρθρο του Φιλίστορος

.

Όταν ξέσπασαν τα «Δεκεμβριανά» το 1944, ως γνωστόν, η Ελληνική Κυβέρνηση δεν είχε υπό τον άμεσο έλεγχο της κανένα τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας πλην κάποιων οικοδομικών τετραγώνων γύρω από το ιστορικό ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια». Ο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ είχε επικρατήσει σε όλη την ύπαιθρο, ενώ τα λίγα Βρετανικά στρατεύματα στην Πάτρα και στην Θεσσαλονίκη είχαν κυκλωθεί από υπέρτερες δυνάμεις του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), που όμως τηρούσαν στάση αναμονής περιμένοντας το αποτέλεσμα της μάχης των Αθηνών. Στις 1.1.1945 βέβαια, υπάρχουν 2 ραδιοτηλεγραφήματα που στέλνονται από την ηγεσία του ΚΚΕ – ΕΑΜ στην Αθήνα και καλούν τα εκεί στρατεύματα να επιτεθούν αμέσως κατά των Άγγλων (ΚΚΕ επίσημα κείμενα τ. πέμπτος) τα οποία όμως δεν υλοποιήθηκαν.

Η μοναδική περιοχή της Ελλάδας εκείνη την κρίσιμη στιγμή, που βρισκόταν εκτός κομμουνιστικού ελέγχου, ήταν η Ήπειρος. Η περιοχή αυτή βρισκόταν υπό τον έλεγχο των δυνάμεων της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) του στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα. Ο Ζέρβας είχε υπό τις διαταγές του γύρω στους 9.000 καλά οργανωμένους αντάρτες και είχε υπό τον έλεγχο του την Πρέβεζα, την Φιλιππιάδα, την Ηγουμενίτσα, όλο τον ορεινό όγκο του Σουλίου και φυσικά τα Ιωάννινα που λίγους μήνες πριν είχε απελευθερώσει. Ο ΕΔΕΣ (η αλλιώς Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών) βρισκόταν σε διαδικασία αφοπλισμού και αποστράτευσης, ακολουθώντας τις οδηγίες της Ελληνικής Κυβέρνησης που είχε υπογράψει νόμο που προέβλεπε την αποστράτευση όλων των αντιστασιακών ομάδων.

Ο Νικόλαος Πλαστήρας και ο αμφιλεγόμενος ρόλος του στην Κατοχή

αναδημοσίευση από τα Ελληνικά Χρονικά
άρθρο του Γιάννη Αθανασόπουλου

.

Κατά την άποψη του γράφοντα ο Νικόλαος Πλαστήρας υπήρξε μία από τις πλέον σημαντικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας. Τόσο για την μεγαλειώδη και ηγετική παρουσία του σαν στρατιωτικού κατά τα δύσκολα χρόνια της Μικρασιατικής εκστρατείας και καταστροφής όσο και σαν πολιτικού. Ωστόσο, ο ρόλος του κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής υπήρξε τουλάχιστον αμφιλεγόμενος.

Αν και το όνομά του είχε εμπλακεί στην ίδρυση του ΕΔΕΣ, ο «Μαύρος Καβαλάρης» δεν συνείσφερε στον εθνικοαπελευθερωτικό αντιστασιακό αγώνα. Βρισκόταν αυτοεξόριστος στη Νίκαια της Γαλλίας. Η σχέση του Πλαστήρα με τον ΕΔΕΣ είχε τις απαρχές της ήδη από το 1937 στις συνεννοήσεις του ίδιου με τον συνταγματάρχη Ναπολέοντα Ζέρβα, συνήθως μέσω του έμπιστού του Κομνηνού Πυρομάγλου. Και αυτό γιατί οι σχέσεις Ζέρβα-Πλαστήρα δεν ήταν καλές.[1] Με την έκρηξη του Ελληνοιταλικού πολέμου και του ΟΧΙ του 1940, ο ΕΔΕΣ εγκαταλείπει την αρχική του πρόθεση να εκδιώξει το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και επικεντρώνεται με πρωτοβουλία του Ζέρβα στη δημιουργία αντάρτικου με σκοπό την απελευθέρωση της χώρας.

Νταλαμάνι: Ένας τόπος θυσίας και οδύνης…

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΚΟΓΚΑ

* Στον μικρό ναό του Αγίου Γρηγορίου, στην ερημική περιοχή με την ονομασία Νταλαμάνι, θα τελεστούν και εφέτος οι ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης και τιμής από τους συγγενείς των αδικοσφαγμένων συμπατριωτών μας από τον Τζουμερκιώτη και  την παρέα του το 1945.

Πέρασαν από τότε 68 χρόνια ακριβώς και όμως η τρισμέγιστη εκείνη θυσία μένει στη μνήμη όλων ζωντανή και γεμίζει τις ψυχές φρίκη και αποτροπιασμό. Ιδού τι είχε συμβεί:

H ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου (25 Νοεμβρίου 1942)

Tου Aντιναύαρχου ε.α. Ξ. Mαυρογιάννη Π.Ν.

.

O Γοργοπόταμος πηγάζει από την Oίτη και ρέει μέσα από μια βαθιά χαράδρα για να ενωθεί με το Σπερχειό, νότια της Λαμίας. Πάνω από τη χαράδρα του ποταμού υπάρχει γέφυρα από την οποία διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει Aθήνα – Θεσσαλονίκη με το εξωτερικό.

Tο όνομά του συνδέθηκε με μία από τις ηρωικότερες στιγμές της Aντίστασης εναντίον των κατακτητών: Tην ανατίναξη της γέφυράς του, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Nοεμβρίου 1942, από τις ενωμένες αντιστασιακές δυνάμεις του EΛAΣ (Eθνικός Λαϊκός Aπελευθερωτικός Στρατός) και του EΔEΣ (Eθνικός Δημοκρατικός Eλληνικός Σύνδεσμος), με τη συνδρομή Αγγλων σαμποτέρ.

O EΔEΣ ιδρύθηκε στην Aθήνα τον Oκτώβριο του 1941 από τον Kομνηνό Πυρομάγλου κατ’ εντολή του Nικολάου Πλαστήρα, που βρισκόταν αυτοεξόριστος στο Παρίσι, μετά το αποτυχόν κίνημα του 1935. Eπικεφαλής του στρατιωτικού του σκέλους ήταν ο απόστρατος βενιζελικός συνταγματάρχης Nαπολέων Zέρβας.

O EΛAΣ, στρατιωτικό σκέλος του EAM, ιδρύθηκε τον Aπρίλιο του 1942, με επικεφαλής τον Στέφανο Σαράφη απότακτο συνταγματάρχη του 1935 και τον γεωπόνο Aθανάσιο Kλάρα, γνωστό ως Αρη Bελουχιώτη.

Mέχρι το φθινόπωρο του 1942 οι Σύμμαχοι δεν είχαν καθόλου ενδιαφερθεί για τα ελληνικά πράγματα, παρά μόνο για να διοργανώσουν δίκτυο πληροφοριών και δίκτυο απόδρασης Bρετανών που τους έκρυβαν Έλληνες πολίτες.

Οι Λιγκιάδες στις φλόγες, 3 Οκτωβρίου 1943

Τοποθεσία του εγκλήματος: Λυγκιάδες Ιωαννίνων

Ημερομηνία του εγκλήματος: 3 Οκτωβρίου 1943

Κατηγορίες: τραυματισμοί, εκτελέσεις, πυρπόληση του χωριού, λεηλασίες, κατάσχεση ζώων, απανθράκωση ανθρώπων, κακοποιήσεις, τυφεκισμοί 40 παιδιών.