Μάχη Μαστρογιάννη 1948: Η Γ’ Μοίρα Καταδρομών Τολμά και Νικά

.

Τον Απρίλιο του 1948 ο ανταρτοπόλεμος ήταν σε πλήρη εξέλιξη στα ελληνικά βουνά. Στα Άγραφα οι αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) επιτέθηκαν στο χωριό Καλλιφώνι και αφού εξουδετέρωσαν τη φρουρά κατέβηκαν ως τον κάμπο φτάνοντας στις πύλες της Καρδίτσας.

Η Γ’ Μοίρα Καταδρομών διατάχθηκε να σπεύσει στην περιοχή προς αντιμετώπιση της κατάστασης. Στη Μοίρα δόθηκε απόλυτη πρωτοβουλία κινήσεων για τον τρόπο και τον τόπο που θα έπληττε τον εχθρό. Αντί όμως η Μοίρα να ξεκινήσει επιχειρήσεις από την πεδιάδα της Καρδίτσας αποφάσισε να πλήξει τον εχθρό στη φωλιά του, στα απάτητα, όπως πίστευε, Άγραφα.

Έτσι σχεδίασε καταδρομική επιχείρηση στο χωριό Μαστρογιάννη (σημερινός Αμάραντος) Αγράφων όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, στάθμευε επίλεκτος λόχος σαμποτέρ του ΔΣΕ. Στην περιοχή όμως κινούνταν και η ταξιαρχία του Αμάρμπεη (Θεόδωρος Καλλίνος) με τρία τάγματα ενώ κοντά βρισκόταν άλλα έξι τάγματα του Αρχηγείου Ρούμελης.

Κατά συνέπεια η Γ’ Μοίρα έπρεπε να κινηθεί προσεκτικά διαφορετικά κινδύνευε να βρεθεί ενώπιον πολύ ισχυρών εχθρικών δυνάμεων και να καταστραφεί. Ένα άλλο πρόβλημα που προέκυψε ήταν ότι πολλοί άνδρες ασθένησαν και παρουσίασαν υψηλό πυρετό. Παρόλα αυτά η επιχείρηση εξελίχθηκε κανονικά.

Η επίθεση και η σφαγή στο Μάνδαλο Γιαννιτσών (26 Νοεμβρίου 1946)

Η ΜΑΧΗ ΚΑΙ ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΜΑΝΔΑΛΟΥ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ

Ένα τυπικό παράδειγμα της μαχητικής τακτικής αλλά και της κτηνωδίας του Εμφυλίου Πολέμου*

 *Γράφει ο Μάριος Νοβακόπουλος

Το 1946 οι εσωτερικές ταραχές στη διχασμένη μετακατοχική Ελλάδα είχαν εξελιχθεί από μικρές αψιμαχίες κομμουνιστικών συμμοριών με τις αντίστοιχες ακροδεξιές σε κανονικό πόλεμο.

Αγνοώντας τις συνεχείς προειδοποιήσεις της Σοβιετικής Ένωσης πως δεν υπήρχε περίπτωση να παρασχεθεί ένοπλη βοήθεια σε τυχόν κίνηση ενάντια στην ελληνική κυβέρνηση, και με την παρότρυνση της Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας, οι οποίες έβλεπαν την εμφύλια διαμάχη των Ελλήνων ως την ιδανική ευκαιρία για να προωθήσουν τα ιμπεριαλιστικά τους σχέδια προς το Αιγαίο, το ΚΚΕ κήρυξε την εξέγερση με τη δικαιολογία της άμυνας στην «Λευκή Τρομοκρατία», πυροδοτώντας τον τρίτο γύρο του εμφυλίου πολέμου.

Γρήγορα σχηματίστηκαν πιο οργανωμένα αντάρτικα σώματα, που ξεκίνησαν έναν σφοδρό και συνεχή πόλεμο ενάντια στις αρχές, και κυρίως στα δύο πιο στιβαρά και δυνατά όργανα τους, τον Ελληνικό Στρατό και τη Βασιλική Χωροφυλακή. Οι συγκρούσεις και η τρομοκρατία (και από τις δύο πλευρές) επεκτάθηκαν από τον Ταΰγετο ως τον Έβρο, αλλά ίσως η πιο επικίνδυνη περιοχή της Ελλάδας ήταν η Μακεδονία, και δη οι παραμεθόριες επαρχίες. Από τα συνοριακά όρη και μέσα από τη γιουγκοσλαβική επικράτεια, αντάρτικα σώματα Ελλήνων κομμουνιστών και Σλαβομακεδόνων συμμάχων τους (αυτονομιστική-κομουνιστική οργάνωση ΝΟΦ) εφορμούσαν στους κάμπους, καταλαμβάνοντας χωριά και πολεμώντας τις τοπικές μονάδες στρατού και χωροφυλακής, που αντιστέκονταν σθεναρά.