H πάταξη της πειρατείας στο Αιγαίο από τον Ιωάννη Καποδίστρια

O ΕΘΝΑΡΧΗΣ – ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

.

Οι συχνές επιδρομές των πειρατών αποσκοπούσαν στη λεηλασία των παραλίων οικισμών, την απαγωγή ποιμνίων, όπλων, πλοίων και τη σύλληψη σημαντικού αριθμού αιχμαλώτων οι οποίοι θα μπορούσαν να ανταλλαχθούν με λύτρα. Η συνήθης τιμή ανταλλαγής ενός αιχμαλώτου έφθανε τα 3.000 – 5000 γρόσια, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που συλληφθέντες αντηλλάγησαν ακόμα και για 8.000 γρόσια.

Μέχρι την έναρξη της επανάστασης, όπως ήταν φυσικό, δεν υπήρξαν νόμοι για την πάταξη της πειρατείας. Ωστόσο με την κήρυξη του επαναστατικού αγώνα, εκδόθηκε από τα νησιά Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά, μια διάταξη που αφορούσε την διανομή των λειών (30 Μαρτίου 1821) με την οποία θεσπίστηκαν και οι πρώτες κυρώσεις κατά των πειρατών. Την παραπάνω διάταξη υιοθέτησε και το Υπουργείο Ναυτικών, όταν συστήθηκε για πρώτη φορά στην Κόρινθο την 6^η Μαρτίου 1822, αποτελούμενο από έναν αντιπρόσωπο από κάθε νησί.

Με την πειρατεία ασχολήθηκαν οι Μανιάτες, οι Σφακιανοί και πολλοί άλλοι, διότι την εποχή εκείνη ήταν ο μόνος τρόπος επιβίωσης. Η κεντρική διοίκηση δεν είχε την δύναμη να επιβάλλει την τάξη και περιοριζόταν στην έκδοση εγκυκλίων.

Μέχρι το 1826, οι πειρατές είχαν εγκαταστήσει βάσεις στο στενό μεταξύ Άνδρου και Τήνου, στις Βόρειες Σποράδες, στην Αντίπαρο, στη Μύκονο και στη Γραμβούσα, ενώ είχαν κατορθώσει να επεκτείνουν τη δράση τους σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Ο εντοπισμός τους από τα μεγάλα και δυσκίνητα σκάφη των ξένων δυνάμεων αποδεικνυόταν εξαιρετικά δύσκολος.

Ο Δεριγνύ ανέφερε, τον Απρίλιο του 1826, ότι «είναι αδύνατον στο Αιγαίο να πλεύσει σκάφος έστω και 10 λεύγες χωρίς να προσβληθεί από πειρατές. Σε καμιά άλλη θάλασσα δεν έχει εμφανισθεί τέτοια θρασεία πειρατεία της οποίας οι δράστες να μένουν ατιμώρητοι αλλά και προστατευόμενοι».

Το Ολοκαύτωμα της Κάσου ( 7 Ιουνίου 1824)

Εικόνα από:kassosnews.blogspot.gr

του Υποναυάρχου (ε.α.) Μάρκου Μάστρακα Π.Ν.

.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η νήσος Κάσος στη περίοδο της Εθνεγερσίας του 1821 κατείχε σημαντική στρατηγική θέση για τις θαλάσσιες μεταφορές από και προς την Ανατολική Μεσόγειο, δεσπόζουσα των νοτιοανατολικών στενών του Αιγαίου μεταξύ Καρπάθου – Κρήτης, ιδιαίτερα μετά τη βίαιη υποταγή της τελευταίας στους Αιγυπτίους, αρχές Μαΐου του 1824, που προηγήθηκε της δικής της καταστροφής.

Παρά το μικρό μέγεθος αυτής της άγονης βραχώδους νήσου (66 τχ) με τους 11.000 περίπου μονίμους κατοίκους τότε (που έκτοτε, λόγω απωλειών και μεταναστεύσεων, απογράφηκαν το 1951 σε 1.396 και το 2001 σε 1.071! ) διέθετε σημαντική ναυτική δύναμη και ικανότατους ναυτικούς, τόσον από πλευράς γνώσεως και χειρισμού του πλοίου ως εμπορικού και πολεμικού, όσο και από επιχειρηματικής πλευράς.

Το σημαντικό αυτό «ναυτικό προπύργιο» με τον ισχυρότατο στόλο του, είχε γίνει φόβος και τρόμος της Μεσογείου, προσβάλλοντας κυρίως τα παράλια της Μικράς Ασίας, Συρίας και Αιγύπτου, είχε βοηθήσει σημαντικά την Κρητική επανάσταση με 50 από τα 100 πλοία τους που διέθεσε από τη πρώτη στιγμή στον Αγώνα και σε κάθε ευκαιρία διατάραζε με αποφασιστικά, καίρια κτυπήματα τη ναυσιπλοΐα της Τουρκίας, Αιγύπτου και Συρίας, με το Αιγαίο, τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, που αναγκαστικά περνούσε από το στενό Κάσου-Κρήτης, πλάτους 20 ν. μιλίων.