Πρωτοχρονιάτικα έθιμα και κάλαντα από τη Σμύρνη

.

Από την παραμονή το βράδυ τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα…

Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά
ψιλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή καλός μας χρόνος
εκκλησιά με τ΄αγιο θρόνος…

Σ΄αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε
πέτρα να μην ραγίσει
Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού
χίλια χρόνια να ζήσει…

Στη Σμύρνη, την παραμονή της πρωτοχρονιάς συνήθιζαν να στολίζουν ένα τραπέζι με ξηρούς καρπούς και γλυκίσματα για να κεράσουν τον Αγιο Βασίλη, όταν θα επισκεπτόταν το σπίτι. Η νοικοκυρά ράντιζε το σπίτι με ξηρούς καρπούς κι έλεγε “Κάλαντα  και καλού σκαίρα και πάντα και του χρόνου”.

Το πρωί όλη η οικογένεια πήγαινε στη λειτουργία. Ο πατέρας έπαιρνε ένα ρόδι στην τσέπη του ν’ αγιαστεί. Μόλις επέστρεφαν σπίτι, έσπαζε το ρόδι πίσω από την πόρτα λέγοντας¨”Καλημέρα, έτη πολλά”.

Το ρόδι έπρεπε να είναι γερό και τα σπυριά του τραγανά, γιατί αν ήταν σάπιο κάτι κακό θα τύχαινε. Στη Σμύρνη χτυπάγανε με δύναμη το ρόδι να σκορπίσει.

Η ομηρία και ο θάνατος του Κωνσταντή από την Κάτω Παναγιά Μικράς Ασίας

.

Tου Γιάννη Δ. Κωστιδάκη, Γενάρης 1957, Του Χωριού μας

Αυτά που θα διαβάσετε πιο κάτω δεν είναι φαντασία. Είναι γεγονός που το έζησα. Δεν έχει υπερβολές! Ούτε είναι από τα δραματικά της ομηρίας μας! Το ξεκλήρισμα του Μικρασιατικού Ελληνισμού έγινε με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. Δυόμισι εκατομύρια Ελληνες ζούσανε σε αυτή τη γωνιά της γης. Ενάμισι εκατομύριο από αυτούς κατόρθωσαν να επιζήσουν και να φτάσουν στην Ελλάδα (γυναίκες κυρίως). Τι έγινε το άλλο εκατομύριο;

Το μαχάιρι τη Τσέτη! Η μαγγουριά του άξεστουΤούρκου χωριάτη! Η πείνα! Το κρύο, το ξύλο, ο εξανθηματικός, το εξόντωσαν.

Υπήρχαν πολιτισμένα κράτη στην Ευρώπη, θρησκευτικές και φιλανθρωπικές οργανώσεις, διεθνείς Ερυθροί Σταυροί, ακόμα και εταιρείες προστασίας ζώων… Ποιος συγκινήθηκε από αυτούς; Συνέδρια έκαναν στην Ευρώπη μεγαλόσχημες κυράδες για να βρουν τον τρόπο να προστατέψουν ένα εγκαταλελειμένο γατάκι… Τους άφησε όμως ασυγκίνητους το δράμα των εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών που ξεκληρήθηκαν με τον πιο άγριο τρόπο.

Το χωριό μας η αξέχαστη Κάτω Παναγιά, πλήρωσε βαρύ φόρο σε αίμα σε αυτό το ξεκλήρισμα. Περισσότεροι από 650 άνδρες πήραν τον δρόμο της ομηρίας στα αμελέ ταμπουρού. Εικοσιτέσερις (24) γύρισαν  και οι δύο πέθαναν την ίδια εβδομάδα της επιστροφής τους! Ούτε μια οικογένεια χωριανού μας δεν έμεινε που να μην θρηνεί κι έναν δικό της.

Η τελευταία μάχη στη Μικρά Ασία από τον Πλαστήρα στον Τσεσμέ (28 Αυγούστου 1922)

.

Η τελευταία μάχη στη Μικρά Ασία δόθηκε από τον Πλαστήρα (τον Καραπιπέρ όπως τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι) μέ τό Σεϊτάν Ασκέρ (τό 5/42 των ευζώνων του) κοντά στον Τσεσμέ, στήν περιοχή Σταυρός (Ζέγκουϊ στά τουρκικά)

Εκεί πολέμησε ο Πλαστήρας, σέ μία προσπάθεια νά προστατέψει τά τελευταία τμήματα του στρατού μας πού υποχωρούσαν πρός τήν σωτηρία των πλοίων. Οι Τσέτες αποδεκατίστηκαν καί μάλιστα αργότερα, οι Τούρκοι έστησαν μνημείο εκεί πού μαρτυρά τήν τελευταία μάχη καί τόν χαμό 147 Τούρκων ιππέων.

Ο Γιάννης Καψής περιγράψει τη μάχη του Σταυρού, σύμφωνα μέ διήγηση του ηρωϊκού συνταγματάρχη:

«Το πρωί της 28ης Αυγούστου το 5/42 έφθασε στον Σταυρό εκεί που ο δρόμος χωρίζει προς τον Τσεσμέ. Σ’ όλη τη μαρτυρική πορεία του έμενε μακριά από τη μάζα του Νότιου Συγκροτήματος. Ο πανικός είναι μια ασθένεια μεταδοτική και ο Πλαστήρας ήταν αποφασισμένος να κρατήσει το Σύνταγμα του μέχρι τέλους. Και το κατόρθωσε, δίνοντας ο ίδιος το παράδειγμα της αυτοθυσίας.

Για δέκα πέντε ημέρες είναι πάνω στ’ άλογό του. Έφιππος τρώγει ότι του φέρνουν οι άνδρες του, κάτι ελάχιστο – μήπως έχουν κι οι Τσολιάδες μας να φάνε; Έχουν πετάξει τα πάντα, καζάνια, τρόφιμα, καραβάνες. Μόνον τα όπλα και τα φυσίγγια τους κρατούν και μαζεύουν στον δρόμο φρούτα, στα χωριά κανένα καρβέλι ψωμί – τρώγουν όποτε έχουν, αλλά πολεμούν πάντοτε με την ίδια ορμή, που έχει προκαλέσει το δέος, τον τρόμο στους Τούρκους.

Μια άγνωστη αναφορά του Δημήτριου Μοσχονησιώτη, πρωταγωνιστή της Αλωσης του Παλαμηδίου

αναδημοσίευση από τον Μικρασιάτη
άρθρο του Τάκη Α. Σαλκιτζόγλου

.

Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους σώζεται μια αίτηση – αναφορά του Δημητρίου Μοσχονησιώτη, που πρωτοστάτησε μαζί με το Στάϊκο Σταϊκόπουλο κατά τις ιστορικές ώρες της άλωσης του Παλαμηδίου. Είναι γραμμένη στις 15 Μαρτίου 1825 από άτομο γραμματισμένο, που γνωρίζει καλά τα ελληνικά. Φέρει όμως την ιδιόχειρη υπογραφή του ίδιου του Μοσχονησιώτη, που προτάσσει μάλιστα με σεμνότητα στα χαραγμένα με έκδηλο κόπο ανορθόγραφα κολυβογράμματα της υπογραφής του τις λέξεις « δουλουσας ταπηνως » (δούλος σας ταπεινός), ανορθόγραφο κι’ αυτό αλλά αυθόρμητο δείγμα της ευπείθειάς του προς τις Αρχές.

Το κείμενο της αίτησης αυτής ( που έρχεται πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας και παρατίθεται σε φωτοτυπία ) έχει ως εξής :

Προς την Σεβαστήν Διοίκησιν

Ο υποσημειούμενος ηγωνίσθην με όλην μου την δυνατήν προθυμίαν εις τον υπέρ της Ελευθερίας της Πατρίδος ιερόν αγώνα, δια διάστημα τριών ήδη χρόνων, υπό διαφόρους. Κατά το 1822 μετά του μακαρίτου κυρίου Θάνου εις διάστημα 7 μηνών, χωρίς να λάβω κανένα μισθόν, εσυντρόφευσα τον ρηθέντα εξ Άργους εις τα πλοία και εγώ διέμενα πολεμών κατά των εχθρών, έως ού ούτοι κατεδιώχθησαν. Μετά ταύτα συνενώθην μετά του καπετάν Σταϊκου Σταϊκόπουλου, υπό την οδηγίαν του οποιου εδούλευσα ένδεκα μήνας, χωρίς ποτέ να λάβω ούδ’ οβολόν. Ότε δε έγινε η έφοδος Παλαμηδίου, εγώ πρώτος πηδήσας ένδον του τείχους, εγώ πρώτος και μόνος εμβήκα εις όλας τας δάπιας, και αναβαίνων την κλίμακα και με τα εργαλεία ανά χείρας ήνοιγα τας θύρας και εισήρχοντο οι λοιποί ( ως φαίνεται από το εσώκλειστον αποδεικτικόν και καθώς ημπορούν και όλοι όσοι τότε εις την έφοδον παρήσαν ). Μετά δε την έφοδον, μ’ όλον ότι ο καπετάν Σταϊκος κατά την στιγμήν ενώ είμεθα πλησίον εις τα τείχη του Παλαμηδίου μου υπεσχέθη επί παρρησία όλων των συντρόφων εάν έμβω πρώτος να μου δίδη αμοιβήν του κινδύνου τα ίδια του τα όπλα και τας πιστόλας του, πέντε μερίδια από τα λάφυρα του Παλαμηδίου και χίλια γρόσια δώρον, μ’ όλον τούτο αφού εμβήκαμεν μέσα εις το Παλαμήδι δεν έλαβα ειμή μόνον δια τον εαυτόν μου και τους δέκα συντρόφους μου γρόσια 101 και 25. Αλλ΄ όταν του εζητούσα το δώρον μου, μού έλεγε συχνά ότι η Διοίκησις θέλει γνωρίσει τους κόπους μου και θέλει με επιβραβεύσει.

Ήδη λοιπόν όπου δεν έχω άλλον πόρον πλέον τροφής , λαμβάνω το θάρρος να αναγγείλω ταύτα εις την Σεβαστήν Διοίκησιν και να την παρακαλέσω να γνωρίση τα δίκαιά μου και τους αγώνας μου και να συγκατανεύση εις το να προνοήση και δι’ εμέ πόρον τινα, δι’ ού να ημπορώ να θρέψω εμαυτόν και την οικογένειάν μου. Ομοίως να με τιμήση και με ένα ανάλογον βαθμόν αξιώματος των εκδουλεύσεων όπου έκαμα και κινδύνων όπου υπέφερα.

Τη 15 Μαρτίου 1825
Ναύπλιον
ο ευπειθής πατριώτης
Ων δ΄ ευελπις επί των αιτήσεών μου,
μένω ευσεβάστως δουλουσας ταπηνως
δημητριως μωσχουνησοτης

Στην οπισθία όψη της αιτήσεως υπάρχει ο αριθμός 982 και αναγράφεται το όνομα Δ. Μοσχονησιώτης με την εξής επισημείωση, γραμμένη από άλλο χέρι : « Το υπουργείον του Πολέμου να εξετάση και να αναφέρη,- 19 Μαρτίου 1825, Ναύπλιον, 5135, ο προσ (ωρινός) Γεν Γραμμ. (υπογραφή δυσανάγνωστος) ». Οι αριθμοί 982 και 5135 σχετίζονται μάλλον με το πρωτόκολλο. [σημ. 1]

Οι σχέσεις του Κεμαλικού κράτους με τη Σοβιετική Ρωσία πριν και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή

.

του Κωνσταντίνου Ν. Θώδη, ιστορικού ερευνητή της Μικράς Ασίας του Αιγαίου

Εισαγωγή
Η Μικρασιατική καταστροφή ως όρος στην ελληνική ιστοριογραφία, δηλώνει το τραγικό γεγονός στην ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού — το τέλος της τρισχιλιετούς ελληνικής ιστορίας της Μικράς Ασίας και την “Έξοδο”, τον διωγμό των ιθαγενών του ορθόδοξου ελληνικού πληθυσμού από τις αρχαίες του εστίες.

Η γενοκτονία των Ελλήνων – ως διαφορετική πολιτική ανάγνωση, εθνοτική κάθαρση -, που αναπτύσσεται από τους Νεότουρκους στα χρόνια του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου (1914-1918), έφτασε στο αποκορύφωμά της και ολοκληρώθηκε με τους Κεμαλιστές μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922), μαζί με τον ξερίζωμα όλου του πληθυσμού από τη γη του – βλ. “Αιολική γη” του Ηλ. Βενέζη / “Η πατρίδα μου το Αϊβαλί” του Φ. Κόντογλου ”Τα ματωμένα Χώματα” της Δ. Σωτηρίου/ “Χαμένες Πατρίδες” του Γ. Καψή κλπ.- ήταν δυσανάλογη με τις αριθμητικές απώλειες του στρατού και καταξιώθηκε στην ιστοριογραφία με τον όρο “Καταστροφή”. Ο Γάλλος ιστορικός Εντουάρ Ντριό, στο έργο του “La question de l’ Orient 1918-1938″, έγραψε ότι η Μικρασιατική καταστροφή ήταν πιο άγρια και τρομερή, σε σχέση με την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως”.

Ο Γάλλος Ελληνιστής, Οκταβιανός Μερλιέ, έγραψε ότι “η απώλεια της Μικράς Ασίας σήμανε το τέλος της ιστορίας είκοσι αιώνων. Το 1453 σηματοδότησε το τέλος του Βυζαντίου, το 1922 ήταν πιο τραγικό, καθώς σηματοδότησε το τέλος του Μικρασιατικού Ελληνισμού”.

Η Ελληνική αποχώρηση από τη Μικρά Ασία (1922)

.

Επί μερικά χρόνια ο Ελληνικός στρατός κρατούσε μια γραμμή μεγάλου μήκους χωρίς επαρκή τροφή και ιματισμό. Πολλές απ’ τις στρατιωτικές αυτές μονάδες είχαν σταλεί απ’ τους Συμμάχους να πολεμήσουν γι αυτούς στη Ρωσία, οπού είχαν υποστεί βαρείες απώλειες. Είχαν περιέλθει σε μια κατάσταση βαρύτατης απώλειας του ηθικού τους.

Προσπαθούσαν να διαφύγουν από έναν αμείλικτο εχθρό, απ’ τον όποιο δεν μπορούσαν να περιμένουν κανένα οίκτο, εάν αιχμαλωτίζον­ταν. Όσοι απ’ αυτούς διέφυγαν εκάλυψαν την απόσταση απ’ το μέτωπο μέχρι την παραλία μέσα σε χρονικό διάστημα εξαιρετικά μικρό. Ολόκληρος ο Μουσουλμανικός πληθυσμός ανάμεσα στον όποιο περνούσαν ήταν εχθρικός και καλά εξωπλισμένος.

Φαίνεται απίθανο να βρήκαν καιρό να διαπράξουν σοβαρές σφαγές η να είχαν τη διάθεση και την ψυχραιμία να σταματήσουν στον δρόμο και να κακοποιήσουν γυναίκες. Μπορεί να παραδεχτεί κανείς ότι έκαψαν και ερήμωσαν τον τόπο απ’ τον όποιο περνούσαν. Οι Έλληνες ισχυρίσθηκαν ότι ήταν στρατιωτική ανάγκη να το κάμουν αυτό και νομίζω ότι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μια τέτοια ανάγκη αν είναι δυνατό κατ’ αρχήν — να υποστηρίξει κανείς κάτι τέτοιο. Ήταν πρόδηλα περισσότερο δικαιο­λογημένοι να ερημώσουν τον τόπο ανάμεσα σ’ αυτούς και στους Κεμαλικούς πού προήλαυναν εναντίον τους, παρ’ όσο ήταν ο δικός μας Sherman στην «Πορεία του προς τη Θάλασσα».

Whittemore: «ο Αμερικανός που αποκατέστησε τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας»

.

Την περασμένη εβδομάδα, η Τουρκία αποφάσισε να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί για τους μουσουλμάνους, προκαλώντας κριτική από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες στην Ελλάδα και τη Ρωσία, πολιτικούς από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και από την UNESCO.

Η Αγία Σοφία, που κατασκευάστηκε για πρώτη φορά ως βυζαντινός ορθόδοξος καθεδρικός ναός τον 6ο αιώνα και μετατράπηκε σε μουσείο στα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας της Τουρκίας, θα ανοίξει επίσημα για μουσουλμανική λατρεία με προσευχές της Παρασκευής στις 24 Ιουλίου.

Η απόφαση της Τουρκίας έθεσε υπό αμφισβήτηση τα πολύτιμα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας, καθώς είναι πιθανό να καλυφθούν κατά τη διάρκεια μουσουλμανικών προσευχών.

Οι Χριστιανοί θα παραμείνουν ευπρόσδεκτοι, είπε ο Ερντογάν , προσπαθώντας να καλύψει την ανησυχία που εξέφρασε όλος ο δυτικός κόσμος, καθώς φαίνεται ότι η χριστιανική κληρονομιά του ναού δεν θα προστατευτεί.

Τα μωσαϊκά επιχρίστηκαν επί αιώνες όταν ο πρώην καθεδρικός ναός της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τόπο μουσουλμανικής λατρείας.

Αλλά πριν μετατραπεί η Αγία Σοφία σε μουσείο, ένας Αμερικανός, ο Thomas Whittemore, βοήθησε να αποκαλυφθεί και να αποκατασταθεί η ομορφιά των μωσαϊκών.

23 Ιουνίου 1920 – Το ολοκαύτωμα του Φούλατζικ της Βιθυνίας

Η Χορόζ Βασιλική με την κόρη της πάνω στο πλοίο της προσφυγιάς

.

Γιώργος Κ. Ευστρατιάδης – Ερκέκογλου
Εφέτης Θράκης

Το χωριό Φούλατζικ («Φωλίτσα») της Βιθυνίας ήταν μια ακμάζουσα Ελληνορθόδοξη, πλην τουρκόφωνη, κοινότητα στο μέσο της αποστάσεως μεταξύ της παραθαλάσσιας πολίχνης Καραμουσάλ (που είναι κτισμένη στη νότια ακτή του Αστακηνού Κόλπου, στη θέση της αρχαίας Ελληνικής πόλεως Πραίνετον) και της Νίκαιας.

Διοικητικώς υπαγόταν στην υποδιοίκηση του Καραμουσάλ του Νομού Νικομηδείας, που τη διοικούσε Καϊμακάμης (Έπαρχος). Ο οικισμός, αποτελούμενος από 400 λιθόκτιστα σπίτια, τα πιο πολλά διώροφα, ήταν κτισμένος σε υψόμετρο 350 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας σε ένα κατάφυτο και με πολλές πηγές οροπέδιο και η κύρια ασχολία των 1.800 κατοίκων του ήταν η γεωργία και σηροτροφία.

Απείχε περί τα 12 χλμ. από τη νότια ακτή του Αστακινού Κόλπου, 10 χλμ. βόρεια από τη λίμνη της Νίκαιας, 20 χλμ. Β.Δ. της Νίκαιας και τέλος 70 χλμ. Ν.Α. της Κωνσταντινουπόλεως. Το χωριό απαρτιζόταν από τρεις μαχαλάδες: Χαμηλά ήταν ο Ασαγη Μαχαλέ (Asagi = κάτω), ψηλά ήταν ο Γιοκαρέ Μαχαλέ (Yukari = απάνω), και στο μέσο απέναντι των δύο ήταν ο τρίτος μαχαλάς, ο Καρσί Μαχαλέ (Karsi = απέναντι). Περιβαλλόταν δε από τουρκοχώρια, με απολύτως εχθρικό πληθυσμό.

Τα πλησιέστερα προς το Φούλατζικ τουρκοχώρια, αλλά και το ίδιο το Καραμουσάλ είχαν πληθυσμό προερχόμενο κυρίως από τη Βοσνία, που είχε αποκατασταθεί εκεί ως προσφυγικός με τη μέριμνα της Σουλτανικής Κυβερνήσεως, μετά την κατάληψη της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης από την Αυστρο – Ουγγαρία το 1878 και μετά την οριστική της προσάρτηση το 1908. Γι’ αυτό οι Φουλατζικλήδες τους αποκαλούσαν «Μποσνάκηδες». Οι κάτοικοι του Φούλατζικ, σύμφωνα με την παράδοση, κατ’ αρχήν ελληνόφωνες, στα σκληρά χρόνια της Σουλτανικής καταπιέσεως και περιβαλλόμενοι από συμπαγή τουρκικό πληθυσμό, παρά τις προσπάθειες των Τούρκων, όχι μόνο δεν εξισλαμίσθηκαν, αλλά αντίθετα αντιστάθηκαν και υπέστησαν παντός είδους διώξεις. Ως πρώτο βήμα του εξισλαμισμού τους ήταν η απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας με βάρβαρες τιμωρίες (κοπή γλώσσας κ.λ.π.) για την περίπτωση που δεν συμμορφωνόταν.

Τα Σεπτεμβριανά: Κωνσταντινούπολη, 6-7 Σεπτεμβρίου 1955

Του Αντώνη Χαρακίδα

Επειδή μερικές επέτειοι καλό είναι να μένουν χαραγμένες στη μνήμη μας… και η 6η Σεπτεμβρίου 1955 είναι μία από αυτές. Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» εννοούμε το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο τουρκικός όχλος, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955. Αποτέλεσμα, οι 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Πόλη να συρρικνωθούν σταδιακά και σήμερα μόλις και μετά βίας να ξεπερνούν τις 2.000.

Το 1955 τη γειτονική μας χώρα κυβερνούσε ο Αντνάν Μεντερές -ένας «πρώιμος Ερντογάν»- και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Μεντερές έπαιζε αρκετά το μουσουλμανικό χαρτί, προκαλώντας εκνευρισμό στο κεμαλικό κατεστημένο της χώρας. Το αποδεικνύουν και τα χιλιάδες τζαμιά που κτίστηκαν επί πρωθυπουργίας του.

Η επιστολή του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο

.

Αλέκος Α. Ανδρικάκης

Μια προφητική επιστολή του Σμύρνης Χρυσόστομου στον Ε. Βενιζέλο, την προπαραμονή του μαρτυρικού θανάτου του στην κατάληψη της Σμύρνης

«Ζήτημα είναι εάν όταν το παρόν μου γράμμα αναγινώσκεται υπό της Υμετέρας Εξοχότητος, αν ημείς πλέον υπάρχωμεν εν τη ζωή…»

«…ζήτημα είναι εάν όταν το παρόν μου γράμμα αναγινώσκεται υπό της Υμετέρας Εξοχότητος, αν ημείς πλέον υπάρχωμεν εν τη ζωή προοριζόμενοι –τις οίδε- κατ’ ανεξερευνήτους βουλάς της Θείας Προνοίας εις θυσίαν και μαρτύριον,…».

Με την προφητική αυτή αναφορά, συγκλονιστική στ’ αλήθεια, ο μάρτυρας μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, απηύθυνε έκκληση στον ιδιωτεύοντα, τότε, Ελευθέριο Βενιζέλο να κάνει τη «μεγάλη χειρονομία» και να σώσει τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας.

Η δραματική του επιστολή, στην οποία διακρίνεται η αγωνία γι αυτό που επέρχεται για τους Έλληνες της περιοχής, χωρίς κανείς να μπορεί να το αποτρέψει, γράφτηκε την προπαραμονή του θανάτου του, στις 25 Αυγούστου 1922. Σίγουρα ο Βενιζέλος διάβασε τη δραματική έκκληση όταν ο ιεράρχης ήταν πλέον νεκρός, κατακρεουργημένος από τον τουρκικό όχλο στις 27 Αυγούστου 1922, κατά την ανακατάληψη της Σμύρνης από τους Τούρκους.

Ο Χρυσόστομος στην έντονα συναισθηματική του επιστολή κατηγορεί τον ίδιο τον Βενιζέλο, με τον οποίο διατηρούσε στενή σχέση, για την επιλογή του να στείλει στη Σμύρνη ως Ύπατο Αρμοστή «ένα παράφρονα και εγωιστήν», όπως αποκαλεί τον Αριστείδη Στεργιάδη.

Ο Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος (Καλαφάτης) για την ελληνικότητα της Μακεδονίας

.

Νίκος Χ. Βικέτος, Τέως Γ.Γ. Ενώσεως Σμυρναίων

Με αφορμή τη διοργάνωση του μεγάλου συλλαλητηρίου της Αθήνας για τη Μακεδονία, στις 4 Φεβρουαρίου 2018, θεωρούμε σκόπιμο να παραθέσουμε ένα απόσπασμα από επιστολή του μαρτυρικού Μητροπολίτη Δράμας, και μετέπειτα Σμύρνης, Χρυσοστόμου Καλαφάτη, ο οποίος πήρε ενεργό μέρος στον Μακεδονικό αγώνα. «Υπολαμβάνομεν», γράφει ο Δράμας Χρυσόστομος, το Σεπτέμβριο του 1903, στον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ «ότι επί τέλους δικαιούμεθα και ημείς αμυνόμενοι υπέρ βωμών και εστιών και ρηγνύοντες βαθείας οδύνης κραυγήν, να ερωτήσωμεν: μέχρι τίνος Παναγιώτατε Δέσποτα, εσμέν υπόχρεοι υβριζόμενοι ν’ ανεχώμεθα, βλασφημούμενοι να υπομένωμεν, σφαζόμενοι, καιόμενοι, δηούμενοι, απαγόμενοι εις τα όρη και τα σπήλαια και μυρίους καθ’ εκάστην υπομένοντες παρά των ανθρωπομόρφων τεράτων του Βουλγαρικού κομιτάτου, να ευλογώμεν τους δημίους και τους φονευτάς ημών;»*.

Και σε άλλο σημείο της επιστολής του τονίζει, πως «η κυρίως Μακεδονία ην και έστι και έσται χώρα καθαρώς ελληνική, ήτις, ίνα καταστή βουλγαρική, απαιτείται, ουδέν ολιγώτερον και ουδέν περισσότερον, ή αφ’ ενός μεν να στραγγαλισθή η ιστορία και η εθνογραφία, αφ΄ετέρου δε να εξολοθρευθώσιν ούτε περισσότερα ή ολιγώτερα  ή τα 3/4 του […] πληθυσμού αυτής και να κατασκαφώσιν όλα τα σχολεία και αι εκκλησίαι σύμπασαι, μηδεμιάς εξαιρουμένης, αι κεντρικαί πόλεις της Μακεδονίας, ούσαι αποκλειστικώς ελληνικαί, και επί τέλους να παραδοθώσιν εις το πυρ και τας φλόγας όλα τα μνημεία, αρχαία, βυζαντινά, νεώτερα, μηδ’ ενός εξαιρουμένου, χωρίς να φεισθή τις μητ’ αυτών των εν τοις σπλάγχνοις της γης κρατουμένων, άτινα η σκαπάνη των αρχαιολόγων πολυάριθμα καθ’ εκάστην ανασύρει εκ των εγκάτων της γης και άτινα πάντα είνε ελληνικά∙ και τότε, αλλά μόνον τότε, όταν σβεσθώσιν όλα τα φώτα της ιστορίας και της στατιστικής, της γεωγραφίας και της επιστήμης, τότε, όταν η Μακεδονία καταστή απ’ άκρου εις άκρον ένα μέγα κοιμητήριον νεκρών, μία αγρία έρημος, μία χώρα ερέβους άνευ ιστορίας, άνευ παρελθόντος, άνευ παρόντος, άνευ μέλλοντος, θα καταστή και χώρα βουλγαρική».

Η επιστολή του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο (25 Αυγούστου 1922)

Αλέκος Α. Ανδρικάκης

Μια προφητική επιστολή του Σμύρνης Χρυσόστομου στον Ε. Βενιζέλο, την προπαραμονή του μαρτυρικού θανάτου του στην κατάληψη της Σμύρνης

«…ζήτημα είναι εάν όταν το παρόν μου γράμμα αναγινώσκεται υπό της Υμετέρας Εξοχότητος, αν ημείς πλέον υπάρχωμεν εν τη ζωή προοριζόμενοι –τις οίδε- κατ’ ανεξερευνήτους βουλάς της Θείας Προνοίας εις θυσίαν και μαρτύριον,…».

Με την προφητική αυτή αναφορά, συγκλονιστική στ’ αλήθεια, ο μάρτυρας μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, απηύθυνε έκκληση στον ιδιωτεύοντα, τότε, Ελευθέριο Βενιζέλο να κάνει τη «μεγάλη χειρονομία» και να σώσει τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας.

Η δραματική του επιστολή, στην οποία διακρίνεται η αγωνία γι αυτό που επέρχεται για τους Έλληνες της περιοχής, χωρίς κανείς να μπορεί να το αποτρέψει, γράφτηκε την προπαραμονή του θανάτου του, στις 25 Αυγούστου 1922. Σίγουρα ο Βενιζέλος διάβασε τη δραματική έκκληση όταν ο ιεράρχης ήταν πλέον νεκρός, κατακρεουργημένος από τον τουρκικό όχλο στις 27 Αυγούστου 1922, κατά την ανακατάληψη της Σμύρνης από τους Τούρκους.

Ο Χρυσόστομος στην έντονα συναισθηματική του επιστολή κατηγορεί τον ίδιο τον Βενιζέλο, με τον οποίο διατηρούσε στενή σχέση, για την επιλογή του να στείλει στη Σμύρνη ως Ύπατο Αρμοστή «ένα παράφρονα και εγωιστήν», όπως αποκαλεί τον Αριστείδη Στεργιάδη.

Βεβήλωση του Αγίου Χαράλαμπου στον Τσεσμέ – έστησαν παζάρι μέσα στην εκκλησία (video)

Ο πολιούχος της Κρήνης του Τσεσμέ Άγιος Χαράλαμπος.

Σε  ευτελή εκθεσιακό κέντρο  έχει μετατραπεί ο καθεδρικός ορθόδοξος ναός του Αγίου Χαραλάμπους στην Κρήνη (Τσεσμέ), δημιουργώντας μας προβληματισμό και απογοήτευση για την προκλητική αυτή συμπεριφορά του Τουρκικού Υπ. Πολιτισμού, βεβήλωσης των Ελληνικών χριστιανικών και  πολιτιστικών μνημείων στην Τουρκία.

Μετά τους βανδαλισμούς εκκλησιών στην Καππαδοκία κατά την διάρκεια γυρισμάτων των τουρκικών σήριαλ, τον διαγωνισμό για την δημιουργία ξενοδοχειακής μονάδας μέσα στον χαρακτηρισμένο αρχαιολογικό χώρο του  ελληνικού χωριού  Λιβίσι, που παραμένει χωριό φάντασμα μετά την μικρασιατική καταστροφή, την μετατροπή των εκκλησιών σε τζαμιά, τώρα έχουμε και την μετατροπή τους σε παζάρια, με εσώρουχα και πανέρια!