Παπαφλέσσας «Ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης»

.

Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ο Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος ή Παπαφλέσσας ήταν ένας εκ των πρωτεργατών της έναρξης της Εθνεγερσίας. Ο άλλος ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Και οι δύο με εντολή της Αρχής -ο Παπαφλέσσας και με την ιδιότητα του Πατριαρχικού Εξάρχου- ήσαν στην Πελοπόννησο στις αρχές του 1821. Στις 26-29 Ιανουαρίου ο Παπαφλέσσας συμμετέσχε στη σύσκεψη της Βοστίτσας (Αιγίου). Μεταξύ των συμμετασχόντων ήσαν οι Επίσκοποι Παλαιών Πατρών Γερμανός, Κερνίκης Προκόπιος, Χριστιανουπόλεως Γερμανός, ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Φραντζής και οι προεστοί Ανδρέας Ζαΐμης, Ασημάκης Φωτήλας και Ανδρέας Λόντος.

Ο Παπαφλέσσας με τον γεμάτο πάθος λόγο του και με πολλές αβέβαιες υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις προσπάθησε να πείσει τους συμμετασχόντας στη σύσκεψη ότι άμεσα έπρεπε να ξεκινήσει η επανάσταση. Οι κληρικοί και οι προεστοί δεν αποδέχθηκαν την πρόταση του Παπαφλέσσα, γιατί η εκτίμησή τους ήταν ότι δεν ήσαν στρατιωτικά έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τους κατακτητές. Το πάθος που εξέφρασε στη σύσκεψη ο Παπαφλέσσας μετριάσθηκε από τη σύνεση του Παλαιών Πατρών Γερμανού.

Όπως γράφεται στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, «ο Γρηγόριος από την σύσκεψη της Βοστίτσας έφυγε πικραμένος, διότι η έναρξη της Επανάστασης πήγαινε για αναβολή» και όχι για τον Μάρτιο του 1821. Φεύγοντας εξοργισμένος φοβέρισε τους προεστούς πως αν δεν συγκατανεύσουν στην άμεση έναρξη της Επαναστάσεως εκείνος, σύμφωνα με την εντολή της «Σεβαστής Αρχής», θα μισθώσει 2.000 Μανιάτες και θα αρχίσει τον Αγώνα, προσθέτοντας πως «κι όποιον πιάσουν χωρίς όπλα οι Τούρκοι θα τον θανατώσουν». Ευτυχώς για την Ελληνική Επανάσταση οι εκφρασθείσες επιφυλάξεις στη Βοστίτσα δεν επικράτησαν… Οι φλογεροί λόγοι του αρχιμανδρίτη ξεσήκωσαν άμεσα τις έτοιμες από χρόνια ελληνικές καρδιές να δεχθούν το μήνυμα της εξεγέρσεως.

Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους Κυνουρίας – Αγιαννίτικα Καλύβια (29 Μαρτίου 1823)

Σφραγίδες Ελευθερίας, ΙΕΕΕ, Αθήνα, 1983

Εθνοσυνέλευση του Άστρους

Άστρος Κυνουρίας – Αγιαννίτικα Καλύβια  29 Μαρτίου 1823

.
Η δεύτερη μετά την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου συνέλευση των επαναστατημένων Ελλήνων η οποία ξεκίνησε επισήμως τις εργασίες της στις 29 Μαρτίου 1823 στα Αγιαννίτικα Καλύβια (έτσι λεγόταν τότε το Άστρος Κυνουρίας).

Στην περιοχή, όπως και την προηγουμένη φορά στην Επίδαυρο, συνέρευσε πλήθος αντιπροσώπων (παραστατών) και πληρεξουσίων (εκπρόσωποι επαρχιών που δεν έγιναν εκλογές) καθώς και μεγάλος αριθμός οπλοφόρων (800 του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και 3.000 της αντίπαλης παράταξης).

Πρόεδρος της συνέλευσης εκλέχθηκε ο Πέτρος Μαυρομιχάλης ο οποίος πρόσφατα έπαψε να συνεργάζεται με τη φατρία Κολοκοτρώνη, αντιπρόεδρος ο επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος, αρχιγραμματέας ο Θεόδωρος Νέγρης και γραμματείς ο Σταύρος Δημάκης και ο Γεώργιος Χαρτουλάρης. Η παλαιά διοίκηση, έχοντας την απόλυτη πλειοψηφία των αντιπροσώπων και το συμφέρον να διατηρηθεί ως είχε η κατάσταση, αντέδρασε σε ουσιαστικές αλλαγές του Συντάγματος της Επιδαύρου και συναίνεσε σε μερικές μόνον τροποποιήσεις Ωστόσο, όταν στις 13 Απριλίου ψηφίστηκε το αναθεωρημένο Σύνταγμα, οι νέες διατάξεις το καθιστούσαν περισσότερο δημοκρατικό και φιλελεύθερο από το προηγούμενο.

Μία σημαντική απόφαση της Εθνοσυνέλευσης ήταν η κατάργηση των επαρχιακών διοικήσεων, δηλαδή της Πελοποννησιακή; Γερουσίας, του Οργανισμού της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος και της Νομικής Διάταξης της Ανατολικής Ελλάδος. Επρόκειτο για μία πράξη που αποσκοπούσε στην ενδυνάμωση της κεντρικής διοίκησης η οποία δεν θα διαπραγματευόταν πλέον τη διαχείριση της εξουσίας με περιφερειακά διοικητικά όργανα.