Απόπειρα δολοφονίας Γεωργίου Α’… Τρέλα, φιλότιμο ή συνωμοσία Γερμανίας;

.
Το 1898 η Ελλάδα κυριολεκτικά “έβραζε”. Ο πόλεμος με την Τουρκία είχε λήξει, λίγους μήνες πριν, με ταπεινωτική ήττα. Παράλληλα η Ελλάδα όφειλε να καταβάλει τεράστιες πολεμικές αποζημιώσεις αν και ήδη από το 1893 είχε πτωχεύσει. Έτσι στη χώρα είχε επιβληθεί και Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος.

Το κλίμα ήταν ιδιαίτερα βαρύ και για το παλάτι, στο οποίο πολλοί επέρριπταν ευθύνες  για την ήττα. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το απόγευμα της 14ης Φεβρουαρίου 1898 ο Γεώργιος Α’ και η κόρη του, πριγκίπισσα Μαρία, επέστρεφαν στο παλάτι από τον περίπατό τους στο Παλαιό Φάληρο. Κοντά στη θέση Ανάλατος, στον σημερινό Άγιο Σώστη,  ερρίφθησαν πυροβολισμοί, από τους οποίους τραυματίστηκε ένας εκ των συνοδών του βασιλιά.

Οι δύο δράστες της επίθεσης εξαφανίστηκαν, αλλά την επομένη συνελήφθησαν.  Ήταν ο δημοτικός υπάλληλος Γεώργιος Καρδίτσης, που είχε πολεμήσει στην Κρήτη εθελοντικά και ο εκ Μακεδονίας Ιωάννης Γεωργίου ή Κυριακός. Αμφότεροι δεν είχαν ποινικό μητρώο, ούτε είχαν απασχολήσει ποτέ τις αρχές.

Οι δράστες υποστήριξαν ότι ήθελαν να σκοτώσουν τον Γεώργιο διότι τον θεωρούσαν υπαίτιο της ήττα και της εθνικής ταπείνωσης. Ωστόσο στη χώρα όπου οι θεωρίες συνωμοσίας ξεφυτρώνουν ως μανιτάρια, σύντομα κυκλοφόρησε η φήμη ότι η απόπειρα ήταν “στημένη” από το ίδιο το παλάτι με στόχο ο βασιλιάς να ανακτήσει την χαμένη λαϊκή συμπάθεια.

Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης (27 Αυγούστου 1922)

.

Σαράντος Ι. Καργάκος 

Το μαρτύριον

Σ’ ένα βιβλίο μας για τον μικρασιατικό πόλεμο, αναφερόμενοι στον μαρτυρικό θάνατο του Χρυσοστόμου, είχαμε γράψει: «Ο Χρυσόστομος δίκαια ανήκει στους μεγαλομάρτυρες του έθνους, που κρατούν ψηλά την περηφάνειά του, όταν την τσακίζουν με τη δειλία τους και την αβελτηρία τους οι πολιτικοί μας ηγέτες» (Ένθ.αv. σσ. 75-76). Στην απροστάτευτη Σμύρνη, που όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες την εγκαταλείπουν προστρέχει να βρει καταφύγιο όλος ο άμαχος πληθυσμός της Μ. Ασίας.

Ο μόνος που δεν την εγκαταλείπει είναι ο Χρυσόστομος. Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικών την υστάτη ώρα, στις 25 Αυγούστου, του εξασφαλίζει θέση επί αναχωρούντος ατμοπλοίου και τον εξορκίζει να εγκαταλείψει την καταδικασμένη πόλη για να γλυτώσει από την οργή των Τούρκων, ο Μητροπολίτης ατάραχος απαντά: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνη με το ποίμνιόν του». Είναι η στιγμή που ο Χρυσόστομος περνά στο χώρο της αθανασίας και συγκαταλέγεται στο χορό των μαρτύρων και των αγίων του Γένους. Η ώρα του Γολγοθά επλησίασε. Είναι μόνος, αυτός και το ποίμνιό του. Ο τελευταίος επίσημος Έλληνας που έφυγε, είναι ο μεγάλος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, πρύτανις του Ιωνικού πανεπιστημίου.

Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων «τσετών» (=ατάκτων) υπό τον Κιορ (=μονόφθαλμος) Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη. Ο Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια. Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος.

Πρώιμες σοσιαλιστικές ιδέες και αριστερά στην Ελλάδα έως το 1940

Σωτήρης Δημόπουλος

Ομιλία στο πλαίσιο των σεμιναρίων του «Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων» του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, στη Λευκωσία και τη Λεμεσό, με θέμα «Μια ιστορία των ιδεών στον Νέο Ελληνισμό», Οκτώβριος 2015

Είναι σαφές ότι, στο πλαίσιο μιας ομιλίας 45 λεπτών, μίας ώρας, είναι δύσκολο να παρουσιαστεί με επάρκεια ένα τόσο σύνθετο πολιτικό και κοινωνικό φαινόμενο όπως αυτό των σοσιαλιστικών ρευμάτων, σε όλες τις ιδεολογικές αποχρώσεις και εκφάνσεις του, που καλύπτει σχεδόν έναν αιώνα. Πολύ περισσότερο που οι ιδέες και οι δράσεις συνδέονται με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, τόσο την πολιτική όσο και αυτής των ιδεών, ενώ καταλυτικές θα είναι και οι διεθνείς επιρροές.
Ωστόσο, θα επιδιώξουμε να κάνουμε μια συνοπτική περιγραφή της περιπέτειας των αριστερών ιδεών, σκιαγραφώντας πρωτίστως τις βασικές του κατευθύνσεις και τις μεγάλες τομές, που εντέλει θα σφραγίσουν την μετέπειτα πορεία του, ίσως ακόμη και τις σημερινές κατευθύνσεις και τάσεις.
Θεωρώ ότι αυτή η πρώτη περίοδος έχει ένα περισσότερο ενδιαφέρον καθώς είναι ελάχιστα γνωστή στους περισσότερους, όπως και άγνωστοι παραμένουν και οι πρωταγωνιστές αυτών των κινήσεων. Οπότε, μιλούμε και για μια απόπειρα αποκατάστασης της ιστορικής δικαιοσύνης.

Επιχειρώντας μια γενική περιοδολόγηση στην ιστορία των σοσιαλιστικών ιδεών και του αριστερού κινήματος θα πρότεινα να τη χωρίσουμε σε δύο περιόδους, οι οποίες με τη σειρά τους διαχωρίζονται σε δύο υποπεριόδους.
Όπως, θα δούμε, η δεύτερη περίοδος δεν τελειώνει το 1940, αλλά συνεχίζεται κατά τη διάρκεια της επερχόμενης δεκαετίας. Στη φάση αυτή, όμως, λαμβάνει χώρα ένα άλμα της επιρροής του ΚΚΕ και των αριστερών ιδεών, η απόπειρα κατάληψης της εξουσίας, μέσα από επαναλαμβανόμενους γύρους εμφυλίου πολέμου, και η ήττα τους. Τα γεγονότα αυτά συνιστούν εξ αντικειμένου το θέμα μιας ειδικής παρουσίασης, λόγω της πυκνότητάς τους και της περίπλοκης σύνθεσης που τα χαρακτηρίζει.

Τα «Σκιαδικά»: Τα ψαθάκια που οδήγησαν σε εξέγερση (10 – 11 Μαΐου 1859)

Εικόνα από:www.historical-quest.com

Μετά την επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843, αν και είχε ψηφιστεί  το σύνταγμα του 1844 που καθιέρωνε τη συνταγματική μοναρχία και προέβλεπε τη λειτουργία των κομμάτων, το Παλάτι, ή μάλλον η βασίλισσα Αμαλία, ήταν ο αποκλειστικός ρυθμιστής της πολιτικής ζωής της χώρας. Γι’ αυτό βασικό αίτημα του λαού ήταν η διενέργεια ελεύθερων εκλογών.

Αν γίνουν εις τον τόπον ελεύθερ’ εκλογαί,
θα λείψουν και οι δέκα του Φαραώ πληγαί.

Οι στίχοι αυτοί έγιναν σύνθημα στα χείλη του λαού, που είχε τραυματικές εμπειρίες από τις εκλογές του 1844, 1847, 1850, 1853 και 1856, κατά τις οποίες, με κάθε λογής παρεμβάσεις των Ανακτόρων, εξελέγησαν πολιτικοί που ήταν πειθήνιοι στη βούληση του βασιλικού ζεύγους (λ.χ. ο Ιωάννης Κωλέττης).

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα στις αρχές του 1859 συγκροτήθηκε μια μυστική αντιοθωνική Εταιρεία. «Εντός διμηνίας», έγραψε ο βιογράφος της Αμαλίας Γεώργιος Τσοκόπουλος (Γ. Β. Τσοκοπούλου, Παλαιαί Αθήναι: Η Βασίλισσα Αμαλία, εν Αθήναις, Τυπογραφείον Παρασκευά Λεώνη, 1904), «έγιναν μέλη της Εταιρείας δέκα επτά βουλευταί, εκατόν πενήντα φοιτηταί και μαθηταί, οκτώ αξιωματικοί, τέσσαρες ιερείς, ένας επίσκοπος, ο Μαντινείας  Θεοφάνης, και τρεις δημοσιογράφοι, μεταξύ των οποίων και ο Ιωάννης Φιλήμων και ο γέρων Εμμανουήλ Αντωνιάδης, διευθυντής της «Αθηνάς»».

Στην εθνική γιορτή της 25^ης Μαρτίου 1859 η Εταιρεία έκανε την πρώτη της «εμφάνιση». Οι κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας, η Ερμού και Αιόλου, οι πλατείες και οι πιο απόκεντροι δρομίσκοι πλημμύρισαν από προκηρύξεις αντιοθωνικού περιεχομένου. Η αστυνομία καταταράχτηκε. Προτού μάλιστα να συνέλθουν ο Όθωνας, η Αμαλία και η καμαρίλα τους κυκλοφόρησαν νέες προκηρύξεις. Οι πιο γνωστοί και σημαίνοντες Αθηναίοι έλαβαν με το Ταχυδρομείο φάκελο με προκήρυξη που την υπέγραφε «Η άγνωστος, αλλά πανίσχυρος λαϊκή θέλησις». Αυτή ήταν η πρώτη οργανωμένη αντίδραση του λαού στον αυταρχισμό του Όθωνα.

Η τελική κατάκτηση της Θεσσαλίας από τους Οθωμανούς

Εικόνα από:mikrasiatwn.files.wordpress.com

ΘΕΣΣΑΛΙΑ: ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ

Η τελική κατάκτηση της Θεσσαλίας από τους Οθωμανούς

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου  – συγγραφέα

Το 1402, κι ενώ η οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν στο απόγειο της ανόδου, ο σουλτάνος Βαγιαζήτ Α΄ συνετρίβη από τους Μογγόλους του Τιμούρ του Χωλού (Ταμερλάνου) στη μάχη της Άγκυρας. Αυτό το γεγονός παρέτεινε για λίγα χρόνια τον επιθανάτιο ρόγχο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Έτσι, κατόπιν της συμφωνίας του 1403, που συνήφθηκε μεταξύ του γιου του Βαγιαζήτ, Σουλεϊμάν Α΄ και του Μανουήλ Παλαιολόγου, αρκετά από τα κατακτημένα εδάφη επιστράφηκαν στο βυζαντινό κράτος, μεταξύ των οποίων και η Ανατολική Θεσσαλία μέχρι τη Λάμία1.

Η Δυτική Θεσσαλία, ισχυρίζονται ορισμένοι, πως παρέμενε σχεδόν ανεξάρτητη. Όμως οι πηγές2 της εποχής αναφέρουν έναν Οθωμανό, το Γιουσούφ μπέη, κυβερνήτη της Μεγάλης Βλαχίας για το έτος 1406. Σύμφωνα με δυο ανώνυμα μικρά χρονικά της συλλογής P. Schreiner (48/3 και 69/9) το καλοκαίρι του 1404 ξέσπασε μια «στάση» των Χριστιανών («απιστία» ή «αποστασία» κατά τα κείμενα) της περιοχής του Φαναρίου.

Το 1403 ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Από τη μια ήταν ο νόμιμος σουλτάνος Σουλεϊμάν και από την άλλη ο επίδοξος σφετεριστής του θρόνου και αδελφός του προηγουμένου, Μουσά Τσελεμπή. Ένα βίαιο επεισόδιο αυτής της διαμάχης παίχτηκε στη Λάρισα. Ο Χαλκοκονδύλης μας αναφέρει ότι «περί τα μέρη της Λαρίσου» ο Μουσά τύφλωσε τον ανεψιό του Σουλεϊμάν Ορχάν3 (1413). Την ίδια χρονιά ο νέος σουλτάνος Μεχμέτ (Μωάμεθ) Α΄ (1423-1421) ανανέωσε τη συνθήκη του 1403 παραχωρώντας επιπλέον και άλλα φρούρια και χωριά της Θεσσαλίας στους Βυζαντινούς. Οι Βενετοί μ’ αυτή τη συνθήκη ήλεγχαν το κάστρο του Πτελεού και των Λεχωνίων έχοντας τη νομή των καλλιεργειών του κάμπου των Λεχωνίων. [Βέβαια τα Λεχώνια υπάγονταν ακόμη, τυπικά, στο Δούκα των Αθηνών Antonio Acciaiuoli.]

Η άλωση της Πόλης κατά τον Γεννάδιο Σχολάριο

Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης

 

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΓΕΝΝΑΔΙΟ ΣΧΟΛΑΡΙΟ

1. Ο διπλός κίνδυνος· Τούρκοι και Φράγκοι

 Η παρουσίαση των θέσεων του πατριάρχου Γενναδίου Σχολαρίου για την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους το 1453 έχει μέγιστο ιστορικό, εθνικό και πνευματικό ενδιαφέρον, για πολλούς και σημαντικούς λόγους. Εν πρώτοις διότι η ζωή του συνεκτυλίσσεται μαζί με τις τελευταίες δραματικές δεκαετίες της βασιλεύουσας και τις πρώτες της άδοξης δουλείας και υποταγής της στον βάρβαρο και αλλόθρησκο κα­τακτητή.

Και το σημαντικότερο, διότι δεν είναι απλός θεατής των δρω­μένων, ένας από τους πολλούς που απλώς υφίστανται παθητικά τις τροπές των καιρών και των χρόνων, αλλά ένας από τους ολίγους που ενεργητικά έλαβαν μέρος και συνδιαμόρφωσαν τις ιστορικές συνθήκες, κάτω από τις οποίες πορεύθηκε η Ρωμιοσύνη κατά τα κρίσιμα έτη πριν από την άλωση και μετά από αυτήν. Κατηύθυνε ο ίδιος και προσδιό­ρισε σε μεγάλο βαθμό τις τύχες του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. 

Το τελειότερον παράδειγμα Ηγέτου.

Εικόνα από:voreasmagazin.blogspot.com

Ιωάννης Γ´ Βατάτζης, ο Άγιος Αυτοκράτορας του Βυζαντίου

.

Τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες πολίτες ακούμε συνέχεια για λιτότητα και οικονομική κρίση. Οι πολιτικοί ταγοί του τόπου μας αναφέρουν συνέχεια ότι θα λάβουν μέτρα οικονομικής εξυγίανσης και ότι πρέπει να γίνουν περικοπές στα επιδόματα και στους μισθούς αυτών, που αμείβονται πλουσιοπάροχα.

Κάποιοι άλλοι αναφέρουν ότι πρέπει να μειωθούν και οι δικές τους αποδοχές καθώς και άλλα οικονομικά προνόμια, που απολαμβάνουν οι πολιτικοί αλλά και διάφοροι γενικοί διευθυντές υπουργείων και ΔΕΚΟ. Επίσης, ακούμε συνέχεια για την περιβόητη ανακατανομή πλούτου σε όλους τους πολίτες, όπως και για την αξιοκρατική τους τοποθέτηση σε καίριες κυβερνητικές αλλά και δημόσιας διοίκησης θέσεις.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν ποτέ στα χρονικά υπήρξε κάποιος ηγέτης, που κατόρθωσε να εφαρμόσει όλα αυτά. Το σίγουρο είναι πως ηγέτες με τέτοιο ήθος και αφοσίωση στο λαό αποτελούν πάντα την εξαίρεση στον κανόνα και συνιστούν ιστορικό μέρος μιας ένδοξης μειοψηφίας. Μια ιστορική προσωπικότητα, που κατέχει θέση στην προαναφερόμενη μειοψηφία, είναι και ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου (Ρωμανίας) και Άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης. Ο εκ Διδυμοτείχου καταγόμενος αυτοκράτορας δεν αποτελεί απλά μέλος της μειοψηφίας αλλά είναι από τους ενδοξότερους εκφραστές της.

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ: Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ. ΑΡΘΡΑ 35

Χαλκογραφία του Ρήγα Φεραίου

 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ——ΙΣΟΤΙΜΙΑ——ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ

Νέα Πολιτική Διοίκηση των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογειακών Νήσων και της Βλαχομπογδανίας 

Υπέρ των Νόμων και της Πατρίδας

Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόν, να βάλωμεν εις όλα να δίδουν ορισμόν. O νόμος να ‘ναι πρώτος και  μόνος οδηγός και της Πατρίδος ένας να γίνη αρχηγός.

Ο ΛΑΟΣ, ΑΠΟΓΟΝΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, όπού κατοικεί την Ρούμελην [=Η ελληνική χερσόνησος από την οροσειρά του Αίμου και κάτω], την Μικράν Ασίαν, τας Μεσογείους Νήσους, την Βλαχομπογδανίαν [=Μολδοβλαχίαν], και όλοι όσοι στενάζουν υπό την δυσφορωτάτην τυραννίαν του ‘Οθωμανικού βδελυρωτάτου δεσποτι­σμού, ή εβιάσθησαν να φύγουν εις ξένα βασίλεια δια να γλυ­τώσουν από τον δυσβάστακτον και βαρύν αυτού ζυγόν, όλοι, λέγω, Χριστιανοί καί Τούρκοι, χωρίς κανένα ξεχωρισμόν θρησκείας [επειδή όλοι πλάσματα Θεο είναι καί τέκνα του πρωτοπλάστου], στοχαζόμενοι ότι ο Τύραννος, ονομαζόμενος Σουλ­τάνος, κατέπεσεν ολοτελώς εις τας βρωμεράς θηλυμανείς ορέ­ξεις του, επερικυκλώθη από ευνούχους και αιμοβόρους αμαθεστάτους αυλικούς, ελησμόνησε και κατεφρόνησε την ανθρωπότητα, εσκληρύνθη η καρδία του κατά της αθωότητος, και το πλέον ωραιότερον βασίλειον του κόσμου, όπου εκθει­άζεται πανταχόθεν από τους σοφούς, κατήντησεν εις μίαν βδελυράν αναρχίαν, τόσον, ώστε κανένας, οποιασδήποτε τάξεως και θρησκείας, δεν είναι σίγουρος μήτε δια την ζωή του, μήτε δια την τιμήν του, μήτε δια τα υποστατικά του.

 Ο πλέον ήσυχος, ο πλέον αθώος, ο πλέον τίμιος πολίτης κινδυνεύει κάθε στιγμήν να γίνη ελεεινή θυσία της τυρρανικής φαντασίας, ή των αγρίων τοποτηρητών και αναξίων με­γιστάνων του Τυράννου, ή, τέλος [όπερ συνεχέστερον συμ­βαίνει], των κακοτρόπων θηριοδεστάτων μιμητών του, χαιρόν­των εις το ατιμώρητον κρίμα, εις την σκληρο-τάτην απανθρωπότητα, εις την φονοκτονίαν, χωρίς καμμίαν εξέτασιν, χωρίς καμμίαν κρίσιν.