Η βοήθεια της UNRRA: Η αρχή της πολιτικής εξάρτησης της Ελλάδας από τις Η.Π.Α.

.

Παύλου Παπανότη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού.

Η τετράχρονη Κατοχή, κατά την οποία ο ελληνικός λαός υπέφερε τα πάνδεινα από τους Γερμανούς και τους συμμάχους τους Ιταλούς και Βούλγαρους, τελείωσε τον Οκτώβριο του 1944. Τη 12η Οκτωβρίου τα χιτλερικά στρατεύματα εγκατέλειψαν την Αθήνα και έξι μέρες αργότερα εισήλθαν στην πόλη ο πρωθυπουργός και τα μέλη της ελληνικής κυβέρνησης ακολουθούμενα από τμήματα του ελληνικού και του αγγλικού στρατού, καθώς και από μια μικρή μονάδα Αμερικανών στρατιωτών. Σύμφωνα με επίσημα ανακοινωθέντα η αμερικανική μονάδα θα επέβλεπε τη διανομή της βοήθειας προς τον ελληνικό λαό που θα έστελνε η UNRRA.

Η UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration) ιδρύθηκε το 1943 από 40 περίπου κράτη, τα οποία στη συνέχεια έγιναν μέλη του Ο.Η.Ε., με αντικειμενικό σκοπό να βοηθήσει οικονομικά τις χώρες που είχαν πληγεί από τις δυνάμεις του Άξονα. Κάθε μέλος της UNRRA διέθετε στο ταμείο της Οργάνωσης – για την εξυπηρέτηση του σκοπού της – το 1% των εθνικών του εσόδων.

Όμως στην πραγματικότητα η διεθνής αυτή Οργάνωση ήταν όργανο των Η.Π.Α. και σκόπευε στην υλοποίηση της αμερικανικής οικονομικής και πολιτικής διείσδυσης σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι το 73% των κεφαλαίων της ήταν αμερικανικά (εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, φύλλο της 23ης Μαρτίου 2003). Συνεπώς «ήταν ουσιαστικά αμερικανική οργάνωση στελεχωμένη και ελεγχόμενη απολύτως από τους Αμερικανούς» (Σπ. Θεοδωρόπουλος, «Απ’ το Δόγμα Τρούμαν στο Δόγμα Χούντα», εκδόσεις Παπαζήσης, 1976, σ.σ. 22 και 24).

Το Τυμπάκι θυμάται: «Το σαμποτάζ του Αεροδρομίου Τυμπακίου»

.

Γράφει ο Μανώλης Χριστάκης*

Κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής το ισοπεδωμένο Τυμπάκι και η γύρω περιοχή έγιναν ένα απέραντο κολαστήριο καταναγκαστικής εργασίας για την κατασκευή πολεμικού Αεροδρομίου Τυμπακίου Και των μεγαλύτερων Αμυντικών έργων τής Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Όλοι οι κάτοικοι τής πόλης μας και από τις γύρω περιοχές κάτω από απάνθρωπες συνθήκες δούλεψαν για αυτό τον σκοπό. Όταν οργανώθηκε από τον Πετρακογιώργη η πρώτη Ομάδα Αντίστασης τής Ευρώπης “Ο Ψηλορείτης” άπλωσε το δίκτυο του φυσικά και στο Τυμπάκι.

Σε αυτό συμμετείχαν κρυφά κάποιοι Τυμπακιανοι. Ένας από αυτούς ήταν ο Ήρωας Θεόφιλος Χριστάκης τού Θεμιστοκλή. Έδιναν πληροφορίες στον Πετρακογιώργη για όλες τις κινήσεις των Γερμανών και συχνά προέβαιναν σε πράξεις δολιοφθορών στα οχήματα, καύσιμα αεροπλάνων κλπ.
Υπήρχαν όμως και οι συνεργάτες των Γερμανών.

Από περιγραφές των γερόντων οι οποίοι ακόμα θυμούνται καλά. Μία φορά πήγαν και στην περιοχή της Παναγίας της Συμπαλουσας όπου είχαν πάρκινγκ βαρέων οχημάτων μεταφοράς υλικών και καυσίμων και κατέστρεψαν τα λάστιχα των αυτοκινήτων.

Η ματωμένη πρωτομαγιά του 1944

“Πρωτομαγιά του 1944” χαρακτικό του Τάσσου

.

του Παύλου Παπανότη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού.

27 Απριλίου 1944: τμήμα του Ε.Λ.Α.Σ. Πελοποννήσου έστησε ενέδρα κοντά στους Μολάους της Λακωνίας σε φάλαγγα στρατιωτικών αυτοκινήτων, στα οποία επέβαιναν ο Γερμανός στρατηγός Κρεντς, τρεις άλλοι αξιωματικοί και πολλοί στρατιώτες. Την επόμενη μέρα στις κατοχικές εφημερίδες δημοσιεύτηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:

«Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος. Δολοφονία Γερμανού Στρατηγού.

Την 27 – 4 – 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους, κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως, εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν στρατηγόν και τρεις συνοδούς του αξιωματικούς και ετραυμάτισαν πολλούς Γερμανούς στρατιώτας. Ως αντίποινα θα εκτελεσθούν:

1.       Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1 – 5 – 1944.

2.       Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάων προς Σπάρτην, έξωθι των χωρίων.

Υπό την εντύπωσιν του κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί (σημείωση: επρόκειτο για τους συνεργάτες των Γερμανών, τους ταγματασφαλίτες) εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.

                             Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος».

Το διάβημα της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας και του πνευματικού κόσμου της εποχής για την διάσωση των Εβραίων

.

Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή ,
Αθήνα 2001, εκδ . Κλάδος Εκδόσεων Επικοινωνίας &
Μορφωτικής Υπηρεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, σελ. 395-397

Το διάβημα της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας και του πνευματικού κόσμου της εποχής, για την διάσωση των Εβραίων, είναι ιστορικό και αποτελεί μοναδικό μνημείο πολιτισμού και ανθρωπιάς:

Εν Αθήναις τη 23η Μαρτίου 1943

Προς
τον κύριον Κωνσταντίνον Λογοθετόπουλον
Πρόεδρον Κυβερνήσεως

Ενταύθα.

κατά τοσούτον βαθύτερα καθ’ όσον:

1) Κατά το πνεύμα των όρων της ανακωχής, πάντες οι Έλληνες πολίται έμελλον να τύχουν της αυτής μεταχειρίσεως υπό των αρχών Κατοχής, αδιακρίτως φυλής και θρησκεύματος.

Ο εκρηκτικός Αύγουστος της ΠΕΑΝ

.

Γράφει η Τέτη Σώλου

Αμέσως μόλις άρχισε η γερμανική κατοχή της Ελλάδας οργανώθηκε η Αντίσταση ενάντια στους κατακτητές, στους ντόπιους συνεργάτες τους, στις φασιστοειδείς οργανώσεις και στην κυβέρνηση δωσίλογων του Τσολάκογλου.

Η Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων ήταν αντιστασιακή οργάνωση, αστικοδημοκρατική, μεγαλοϊδεατική και αντικομμουνιστική. Πολιτικός αρχηγός της ήταν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, χωρίς όμως να έχει σχέση με τα οργανωτικά της. Ιδρύθηκε στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 1941 από τον Κώστα Περρίκο, υποσμηναγό της Πολεμικής Αεροπορίας, φλογερό αγωνιστή και πατριώτη και άνθρωπο με υψηλές αρχές.

Τα άλλα ιδρυτικά στελέχη της ΠΕΑΝ ήταν:

ο Θάνος Σκούρας, γόνος της πλούσιας οικογένειας που είχε τους κινηματογράφους και την Σκούρας Φιλμς

ο Διονύσης Παπαβασιλόπουλος, στην επιχείρησή του με εισαγωγές αυτοκινήτων εργάστηκε ο Περρίκος μετά την απόταξή του

ο Γιάννης Κατεβάτης, δικηγόρος της επιχείρησης του Παπαβασιλόπουλου

και ο Γιώργος Αλεξιάδης, δικηγόρος της Εθνικής Τράπεζας.

Οι μαυραγορίτες της Κατοχής και το “μεγαλόψυχο” ελληνικό Δημόσιο…

.

του Παύλου Παπανότη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού

Μια μελανή σελίδα της ιστορίας της Κατοχής ήταν αυτή που σχετιζόταν με τη δράση των μαυραγοριτών, δηλαδή των Ελλήνων οι οποίοι πλουτήσαν εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη για επιβίωση  πεινασμένων συνανθρώπων τους. Οι μεταπολεμικές ελληνικές κυβερνήσεις ασχολήθηκαν με το ζήτημα, αλλά δεν είχαν τη βούληση να τους τιμωρήσουν για αθέμιτο πλουτισμό αποκαθιστώντας την ηθική τάξη και ικανοποιώντας το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Απλώς επιδίωξαν να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα επιβάλλοντας τη «φορολογία των πλουτησάντων». (Έτσι χαρακτηρίζονταν οι μαυραγορίτες στα διάφορα νομοθετήματα και στις ανακοινώσεις του υπουργείου Οικονομικών.)

Ήδη από τους πρώτους μήνες του 1945 οι εφορίες, με βάση καταγγελίες πολιτών, συνέταξαν φορολογικούς πίνακες  με τα ονοματεπώνυμα και τα χρηματικά ποσά, τα οποία έπρεπε να πληρώσουν ως φόρο οι παρανόμως πλουτήσαντες επί Κατοχής. Φυσικά ο φόρος που επιβλήθηκε στον καθένα ήταν ανάλογος της περιουσιακής του κατάστασης.

Είναι ενδεικτικό ένα δημοσίευμα της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 25^ης Μαΐου 1945: «Κατηρτίσθη υπό της Β΄ Οικονομικής Εφορίας του Πειραιώς β΄ φορολογικός πίναξ των παρανόμως επί Κατοχής πλουτησάντων. Το σύνολον των επιβληθεισών φορολογιών ανέρχεται εις 245 εκατομμύρια δραχμών. Οι περιλαμβανόμενοι εις τον πίνακα είναι οι εξής:».(Ακολουθεί κατάλογος μαυραγοριτών Πειραιωτών. Εντύπωση προκαλεί η συνωνυμία κάποιων από αυτούς με σημερινούς Έλληνες μεγαλοεπιχειρηματίες. Πρόκειται για τυχαία συνωνυμία ή μήπως αυτή είναι αποκαλυπτική των πηγών πλούτου ορισμένων μελών της σύγχρονης ελληνικής οικονομικής ολιγαρχίας; ) 😉

Η καταστροφική μανία των γερμανικών στρατευμάτων λίγο πριν την αποχώρησή τους απ’ την Ελλάδα

.

του Παύλου Παπανότη, συνταξιούχου εκπαιδευτικού.

Αρχές Φθινοπώρου του 1944. Τα αισθήματα των υπόδουλων Ελλήνων ήταν ανάμικτα. Ένιωθαν χαρά, γιατί πλησίαζε το τέλος της Κατοχής, αλλά και φόβο για ενδεχόμενες καταστροφές των  υποδομών της χώρας (κυρίως της πρωτεύουσας) από τα γερμανικά στρατεύματα κατά την αποχώρησή τους. Τους φόβους τους αυτούς προσπάθησαν να διασκεδάσουν διάφοροι υψηλόβαθμοι Γερμανοί αξιωματούχοι με δημοσιεύματα στον ελεγχόμενο από τις κατοχικές δυνάμεις αθηναϊκό Τύπο. Στις 20 Σεπτεμβρίου ο Χέλμουτ Φέλμυ, στρατιωτικός διοικητής Αθηνών, δημοσίευσε στον «Ηνωμένον Τύπον» και στα «Βραδυνά Νέα» μια τέτοια ανακοίνωση.

Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Εξ αφορμής διαδόσεων και ισχυρισμών διεσαφηνίσθη διά του Τύπου προ ολίγων ακόμη ημερών ότι ο Γερμανικός Στρατός ούτε σχεδιάζει ούτε προπαρασκευάζει ανατινάξεις ή καταστροφάς εις την περιοχήν της πρωτευούσης, διά των οποίων θα εξετίθετο εις κίνδυνον η ιδιοκτησία ή η ζωή των κατοίκων. Παρά ταύτα όμως εξακολουθούν να διαδίδωνται παρόμοιαι φήμαι και σκόπιμοι ψευδείς ειδήσεις με την πρόθεσιν να εξερεθίζεται ο πληθυσμός εναντίον της Δυνάμεως κατοχής και να παρασύρεται εις απερισκέπτους ενεργείας.

Ούτω διατυπούται ο ανόητος ισχυρισμός ότι η λίμνη του Μαραθώνος πρόκειται να ανατιναχθεί υπό των Γερμανών. Διαβεβαιώ ακόμη μίαν φοράν ότι άπασαι αι τοιαύτης φύσεως διαδόσεις είναι αναληθείς και ότι εμφορούνται υπό κακής πίστεως. Τα γερμανικά στρατεύματα δεν αποσκοπούν να εγκαταλείψουν ούτε και τώρα βεβαίως την σύμφωνον προς το Διεθνές Δίκαιον και φιλικήν έναντι του ελληνικού λαού ανέκαθεν επιδειχθείσαν στάσιν των και να ρίψουν την χώραν εις την φρίκην και τας καταστροφάς του πολέμου […]».

Η ειρωνική επιστολή των Γερμανών προς το Ε.Α.Μ.

.

Τον Αύγουστο του 1944, οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής ετοιμάζονται να αποχωρήσουν, δια παντώς, από την ελληνική επικράτεια. Ο πόλεμος δεν κυλάει, πλέον, ευνοϊκά για τη Γερμανία. Οι Σύμμαχοι έχουν εισβάλει στα εδάφη του Άξονα, από τη Σικελία, αλλά και τη Νορμανδία, μετά την ομώνυμη απόβαση.

Εξ’ανατολάς, οι Γερμανοί μετά την πανωλεθρία της 6ης Στρατιάς του φον Πάουλους στο Στάλινγκραντ και την αντεπίθεση των Σοβιετικών, υποχωρούν συνεχώς. Οι Σοβιετικοί, το 1944, βρίσκονται πλέον στα σύνορα της Πολωνίας και ο κίνδυνος για στρατιωτική εισβολή στο ίδιο το Ράιχ είναι πλέον ορατός.

Στις 23 Αυγούστου, η αντιστασιακή οργάνωση «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» (ή απλώς Ε.Α.Μ.), εκδίδει προκηρύξεις στο νησί της Χίου, με τις οποίες καλεί τη γερμανική φρουρά να παραδοθεί.

Οι Γερμανοί δεν έδειξαν, φυσικά, καμία τέτοια διάθεση. Σε επιστολή τους προς το Ε.Α.Μ, ειρωνεύονται και απειλούν τους αντιστασιακούς. Πάντως μερικές εβδομάδες αργότερα, οι Γερμανοί, θα στέρευαν από κάθε ειρωνική διάθεση, καθώς θα αναγκάζονταν να αποχωρήσουν εσπευσμένα για να υπερασπίσουν τα εδάφη του Ράιχ από τους προελαύνοντες Συμμάχους.

Η επιστολή των Γερμανών προς το Ε.Α.Μ ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Σας ευχαριστούμε πολύ για τη φιλική σας προκήρυξη, δυστυχώς όμως μόνο λίγοι συνάδελφοι κατόρθωσαν να τη διαβάσουν διότι ο συντάκτης έγραψε πολύ κακώς τη γερμανική. Πρέπει να τη διορθώσει αισθητά. Αυτά όσον αφορά την εξωτερική μορφή του πράγματος.

Χειμώνας 1941-1942: Ο Μεγάλος Λιμός

.

(Από την Άννα Φαλτάϊτς )

Η κατοχή βρήκε τον Κώστα Φαλτάϊτς μεταξύ Σκύρου και Αθήνας. Νουνεχής άνθρωπος, έστειλε την οικογένειά του (την σύζυγο και τους δυο γιούς του) να ζήσουν στη Σκύρο, όπου τουλάχιστον θα ήταν ευκολότερο να βρουν τροφή. Ο ίδιος είχε σταματήσει από καιρό να καλύπτει δημοσιογραφικά την πολιτική επικαιρότητα (ουσιαστικά από την Μικρασιατική Καταστροφή).

Το 1944 κατέγραψε ένα χρονικό της Μεγάλης Πείνας του 1941-1942 που θέρισε εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Από τη μία πλευρά, η κατάσχεση από τις δυνάμεις κατοχής όλων των διαθεσίμων ζωτικής σημασίας εμπορευμάτων, βιομηχανικών και αγροτικών προϊόντων, και η καταστροφή των υποδομών, από την άλλη η επιβολή ναυτικού αποκλεισμού από την Αγγλία, που στέρησαν από τους έλληνες βασικά είδη διατροφής.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε από τον ιδιαίτερα ψυχρό χειμώνα του 1941-1942, τον χειρότερο των τελευταίων 60 χρόνων.

Ο Φαλτάϊτς έγραψε το κείμενο αυτό από τις 15 έως τις 23 Ιανουαρίου του 1944, το οποίο σκόπευε να εκδώσει. Αρχικός του τίτλος ήταν «Καιρός κατοχής, λιμού και παγωνιάς», τον οποίο όμως άλλαξε σε «Δέησις στον Ήλιο».

Ηρώ Κωνσταντοπούλου – Δρόμος προς τη θυσία (5 Σεπτεμβρίου 1944)

Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου (Ηλέκτρα)

.

Του Στέφανου Μίλεση

Κάθε χρόνο, στις 5 Σεπτεμβρίου, η «Φωνή των Πειραιωτών» υπό την Αιγίδα του Δήμου Πειραιά, τελεί επιμνημόσυνη δέηση μπροστά στον ανδριάντα της Ηρούς Κωνσταντοπούλου στην Τερψιθέα καθώς 5 Σεπτεμβρίου ήταν η ημέρα που εκτελέστηκε, θυσία στην ελευθερία.

Καθώς λοιπόν η πόλη μας φιλοξενεί άγαλμα της ηρωικής αυτής αγωνίστριας, θεωρώ υποχρέωση να γράψω ένα μικρό ιστορικό για την Ηρώ Κωνσταντοπούλου. Ποια ήταν αλλά κυρίως πώς πέθανε.

Όταν μπήκαν οι Γερμανοί, η Ηρώ Κωνσταντοπούλου ήταν μόλις 14 ετών. Κι όταν έπειτα άρχιζε να ζώνει η πείνα και οι στερήσεις της κατοχής, η μικρή Ηρώ κάλεσε τους συμμαθητές της στο σπίτι της. Τους άνοιξε την αποθήκη τους σπιτιού της και τους υπέδειξε να μπουν μέσα για να χορτάσουν τη πείνα τους. Αργότερα όταν οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ έγραφε στο Κουκάκι συνθήματα στους τοίχους, μαζί με άλλα παιδιά της ηλικίας της.

Η μητέρα της μόλις κατάλαβε ότι η μοναχοκόρη της είχε οργανωθεί σε αποστολές της ΕΠΟΝ της έκανε συστάσεις να φυλάγεται, γεμάτη ανησυχία όπως θα ήταν κάθε γονιός για το παιδί του. Τότε η Ηρώ της απάντησε «Ντροπή Μαμά να το λες αυτό, μια Σπαρτιάτισσα!». Παράλληλα συνέχιζε να γυμνασιακά της μαθήματα με ιδιαίτερη μάλιστα έφεση στις ξένες γλώσσες. Ήταν στο γυμνάσιο και μιλούσε ήδη άριστα εκτός από τα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ιταλικά.

Λόγω αυτής της ιταλομάθειάς της ανέλαβε και την πρώτη της αποστολή που ήταν σχετική. Πλησίασε έναν Ιταλό δήθεν για να πάνε μαζί βόλτα. Λίγα μέτρα πιο κάτω όμως, δύο τρεις άνδρες, συναγωνιστές της Ηρούς, έπεσαν πάνω του προσβεβλημένοι. Κι αυτό διότι έκαναν πως ήταν τα αδέλφια της, που αυστηρών αρχών, ζητούσαν λόγο από τον Ιταλό. Και πάνω στα σπρωξίματα και στις κουβέντες «Ρε την αδελφή μας….», του πήραν τα όπλα που είχε πάνω του. Με αυτό τον τρόπο απέφευγαν για λίγο τα αντίποινα των κατακτητών, καθώς οι βιαιοπραγίες μεταβάλλονταν από αντιστασιακού σε οικογενειακού-εθιμικού χαρακτήρα.

Τα ονόματα των 163 οικονομικών μεγαλοδοσιλόγων της Κατοχής

.

το αλίευσε ο  SXOLIASTHS

Tου Δημοσθένη Κούκουνα

Παρουσιάζουμε εδώ τους 163 οικονομικούς μεγαλοδοσιλόγους, οι οποίοι κερδοσκόπησαν και πλούτισαν επί Κατοχής. Δεν είναι απαραιτήτως όλοι αυτοί μαυραγορίτες. Είναι όμως όλοι τους εκείνοι που δεν δίστασαν να συναλλαγούν με τις Αρχές Κατοχής, αναλαμβάνοντας προμήθειες ή κατασκευές για λογαριασμό τους.

Παρά το γεγονός ότι δεν έχει αφαιρεθεί ούτε ένα όνομα, ο κατάλογος αυτός δεν είναι πλήρης. Τον δημοσιεύουμε λοιπόν μάλλον ενδεικτικά, ώστε να ανιχνεύσουμε κάποια γνωστά ονόματα που απέκτησαν την τεράστια περιουσία τους, ελισσόμενοι επί Κατοχής και εκμεταλλευόμενοι τις περιστάσεις. Την ώρα που άλλοι συνάδελφοί τους πεινούσαν και δυστυχούσαν, που κυριολεκτικά δεν είχαν να θρέψουν την οικογένειά τους, που δεν μπορούσαν να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους ή για λόγους αρχής δεν δέχονταν να ασκήσουν το επάγγελμά τους υπό τις συνθήκες αυτές, οι άνθρωποι αυτοί έσπευσαν με περισσή προθυμία να υπηρετήσουν τον κατακτητή ως νεροκουβαλητές.

Εμπορεύθηκαν τη δυστυχία του λαού μας εκείνη την κρίσιμη ώρα. Κατά βάθος δεν είναι οι «έξυπνοι» που κατόρθωσαν να επιπλεύσουν. Είναι οι άτιμοι και οι ανέντιμοι που σε ώρα εσχάτης δυστυχίας δεν αδιαφόρησαν μόνο για τον διπλανό τους που έψαχνε στα σκουπίδια για μια μπουκιά, αλλά του αφαίρεσαν από το λιπόσαρκο σαρκίο του τις ελάχιστες ρανίδες αίματος που του είχαν απομείνει.

Σαν να ήταν χθες! Έτσι μας έμαθαν οι γονέοι μας και έτσι επιβιώσαμε…

.

Γράφει ο Μιχάλης Χανιωτάκης*

Τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια στην Πόμπια, ήταν πολύ δύσκολα από κάθε πλευρά.

Φτώχια και των γονέων!
Όλοι ημίγυμνοι και ξυπόλητοι…
Οι Γερμανοί άφησαν πίσω τους κρανίου τόπο.
Και πολύ ορφάνια…

Οι πιο πολλές γυναίκες που κρατούσαν και τα έθιμα φορούσαν μαύρα.
Σε κάθε σπίτι είχαν και ένα πένθος, αλλά και δυο και τρία!
Και μεγάλη θνησιμότητα νέων ανθρώπων…
Μαζεμένες αρρώστιες χωρίς θεραπεία!
Από τι;
Μπας και τους είχε δει γιατρός;
Ένα βαρύ κρυολόγημα και πάει αυτός ή αυτή.!
Ξεπάστρεμα κανονικό…
Ήταν μέρα που είχαμε και δυο κηδείες και πολύ συχνά….
Υπήρχε όμως και ένα πείσμα μια ανάτασης ψυχών να τα ξεπεράσουμε όλα αυτά και να φέρομε καλύτερες μέρες…
Και υπήρξε και η αλληλεγγύη σε μεγάλο βαθμό….

Ποιο ήταν το «παλικάρι» που μετέφερε εφόδια στη Χίο που υπέφερε στην κατοχή;

.

Η τριπλή επίθεση και ο βομβαρδισμός του πλοίου από βρετανικά αεροσκάφη.

Του Κώστα Μερούση, φιλόλογου και Προέδρου της Δημόσιας Κεντρικής Ιστορικής Βιβλιοθήκης Χίου «Κοραής».

1944. Το τελευταίο έτος της γερμανικής κατοχής. Και στη Χίο τα θύματα της πείνας πολλά, ενώ οι μαυραγορίτες δρουν ανενόχλητοι. Πολλοί Χιώτες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το νησί ταξιδεύοντας προς τις απέναντι τουρκικές ακτές με προορισμό την Κύπρο αλλά και  χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Μοναδική ελπίδα για τους πεινασμένους Χιώτες ο Ερυθρός Σταυρός.

H βοήθεια θα ερχόταν με ένα «liberty» του Λευκού Στόλου, το «Wiril» (παλικάρι), που θα παρέδιδε σιτάρι, αλεύρι, μπιζέλια, σιμιγδάλι, ρύζι, ζάχαρη, γάλα γλυκό σε κουτιά και πετρέλαιο. Το «παλικάρι» που θα έδινε ελπίδα στους Χιώτες Το πλοίο είχε ναυπηγηθεί το 1938 στο ναυπηγείο «Oresundsvarvet» για λογαριασμό της εταιρίας «Rederi A/B Svea».

Είχε μήκος περίπου 70 μέτρα, πλάτος λιγότερο από 11, χωρητικότητα 1.230 τόνων  και έπιανε τα 12 μίλια την ώρα. Ο κατάπλους είχε προγραμματιστεί για το Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 1944 από τη Σάμο, ενώ η εκφόρτωση των αγαθών προβλεπόταν μέχρι την Τρίτη 8 του μηνός.

Το Γερμανικό Πουλί και η λησμονημένη ιστορία

.

Η αρχιτεκτονική του θανάτου

Το «Γερμανικό Πουλί» ή «Κακό πουλί», όπως αποκαλούσαν την τοποθεσία οι κάτοικοι των Χανίων, ένα κακόγουστο έργο, εφάμιλλο της ναζιστικής «αισθητικής», αποτελεί μνημείο της βαρβαρότητας και του σκοταδισμού, με τον οποίο ταυτίστηκε το πέρασμα των Ναζί από την Ελλάδα και την Κρήτη.

Γράφει ο Χρήστος Τσαντής*

Η αρχιτεκτονική του θανάτου αποτυπώθηκε ακόμα στην «τέχνη» της λεηλασίας, της καταλήστευσης και της καταστροφής μεγάλου μέρους του εθνικού, ορυκτού, αρχαιολογικού και καλλιτεχνικού πλούτου της χώρας μας, που πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις στα ιστορικά χρονικά.

Πριν μερικά χρόνια μία ισχυρή καταιγίδα γκρέμισε το «Γερμανικό Πουλί», το οποίο όπως και τόσα άλλα μνημεία της φρίκης που προκάλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, παρέμενε ασυντήρητο και ξεχασμένο.

«Ασυντήρητη» και ξεχασμένη, όμως, έμεινε για δεκαετίες και η ιστορία της αντίστασης απέναντι στο φασισμό.

Οι άνθρωποι που πλαισίωσαν στην κατοχή τις κυβερνήσεις των δοσίλογων, οι μαυραγορίτες και οι κουκουλοφόροι που κατέδιδαν αγωνιστές, οι Σουμπερίτες και οι Χίτες, αποτέλεσαν τον σκληρό πυρήνα του κράτους στην μεταπολεμική Ελλάδα.