Θρησκευτικά προβλήματα – Η Ε’ Οικουμενική Σύνοδος (έναρξις εργασιών: 5η Μαΐου 553)

αναδημοσίευση από το Βυζαντινή Ιστορία

.

Η πιο σημαντική απ’ όλες φυσικά υπήρξε η τακτική που κράτησε ο Ιουστινιανός απέναντι στους Μονοφυσίτες. Πρώτα απ’ όλα οι σχέσεις του αυτοκράτορα μαζί τους ήταν πολύ σημαντικές από πολιτική πλευρά, επειδή είχαν άμεση σχέση με το εξαιρετικά σπουδαίο πρόβλημα των Ανατολικών επαρχιών της Αιγύπτου, της Συρίας και της Παλαιστίνης. Αφετέρου οι Μονοφυσίτες είχαν την υποστήριξη της γυναίκας του Ιουστινιανού Θεοδώρας, η οποία τον επηρέαζε πολύ. Ένας Μονοφυσίτης συγγραφέας της εποχής εκείνης ονόμαζε την αυτοκράτειρα «γυναίκα γεμάτη ζήλο και αγάπη για τον Χριστό» και ως «την πιο χριστιανή αυτοκράτειρα, την οποία έστειλε ο Θεός για να προστατεύσει στις δύσκολες στιγμές τους διωκομένους».

Ακολουθώντας τη συμβουλή της Θεοδώρας, ο Ιουστινιανός θέλησε από την αρχή της βασιλείας του να δημιουργήσει ειρηνικές σχέσεις με τους Μονοφυσίτες. Έδωσε την άδεια στους Επισκόπους που είχαν εξοριστεί επί Ιουστίνου και στις αρχές της δικής του βασιλείας, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και προσκάλεσε πολλούς Μονοφυσίτες στην πρωτεύουσα σ’ ένα συμβιβαστικό θρησκευτικό συνέδριο, στο οποίο όπως αναφέρει ένας αυτόπτης μάρτυρας, τους προέτρεψε να συζητήσουν με τους ανταγωνιστές τους όλα τα αμφισβητούμενα ζητήματα «με την ηπιότητα και την υπομονή που αρμόζει στην Ορθοδοξία και στη θρησκεία». Φιλοξένησε επίσης στην πρωτεύουσα, σ’ ένα από τα ανάκτορα, 500 Μονοφυσίτες μοναχούς. Το 535 ο Σεβήρος, αρχηγός και πραγματικός «νομοθέτης του Μονοφυσιτισμού», ήρθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έμεινε ένα χρόνο. Η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας στις αρχές του 535 παρουσίαζε κάπως τη θέα που είχε παρουσιάσει την εποχή του Αναστασίου. Ο επισκοπικός θρόνος της Κωνσταντινούπολης δόθηκε στον επίσκοπο Τραπεζούντας, Άνθιμο, που ήταν γνωστός για τις συμβιβαστικές του διαθέσεις προς τους Μονοφυσίτες, οι οποίοι φαινόταν να είχαν θριαμβεύσει.

Τα πράγματα όμως άλλαξαν γρήγορα. Ο Πάπας Αγαπητός και οι αδιάλλακτοι Ορθόδοξοι φτάνοντας στην Κωνσταντινούπολη

Η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης

αναδημοσίευση από τη Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού

άρθρο της Αφροδίτης Καμάρα

.

1. Ο θεσμός της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας

Σύμφωνα με τις πολιτικές πρακτικές της Ύστερης Αρχαιότητας, η επανίδρυση μιας πόλης ως αυτοκρατορικής πρωτεύουσας δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο, ιδιαίτερα από την εποχή της Τετραρχίας και εξής. Οι αυτοκράτορες επέλεγαν μια πόλη της αρεσκείας τους, ανάλογα με το κέντρο βάρους της εξωτερικής τους πολιτικής· εκεί έχτιζαν το ανάκτορό τους, για να διαμένουν και να διοικούν την αυτοκρατορία όσο διάστημα δεν περιόδευαν ή δε βρίσκονταν σε εκστρατεία. Έτσι ο Διοκλητιανός είχε επιλέξει τη Νικομήδεια, ενώ ο Γαλέριος τη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο η Ρώμη εξακολουθούσε να θεωρείται πρωτεύουσα του κράτους και κέντρο της αυτοκρατορίας.

Ο Κωνσταντίνος, λίγους μήνες μετά την οριστική επικράτησή του επί του Λικινίου, και συγκεκριμένα στις 8 Νοεμβρίου 324, επέλεξε να θέσει το θεμέλιο λίθο για την ίδρυση της δικής του πρωτεύουσας στην πρώην μεγαρική αποικία του Βυζαντίου, στο σημείο όπου ο Βόσπορος χυνόταν στην Προποντίδα και η Ευρώπη προσέγγιζε την Ασία.(σ.1)

2. Η Κωνσταντινούπολη ως Νέα Ρώμη

Η μεταφορά της πρωτεύουσας του κράτους σε άλλη πόλη δεν ήταν στα αρχικά σχέδια του Κωνσταντίνου. Στη Ρώμη έχτισε ο αυτοκράτορας τη θριαμβική αψίδα του, για να θυμίζει στους υπηκόους τη νίκη επί των δυναστικών αντιπάλων του, και εκεί γιόρτασε το 326 την επέτειο των είκοσι χρόνων από την αρχική αναγόρευσή του σε αύγουστο (vicennalia). Ωστόσο κατά τη διάρκεια των εορτασμών έγιναν κάποια έκτροπα,

Ὁ συμβολισμός τοῦ δικέφαλου ἀετοῦ

αναδημοσίευση από το Αντίβαρο στην ιδιωτεία

άρθρο του Δημήτρη Μαυρίδη

.

Ἀρχαιότατο σύμβολο ὁ μονοκέφαλος ἀετός εἶναι γνωστός ὡς αὐτοκρατορικό σύμβολο ἰσχύος, ζωτικότητας καί ἀναγέννησης. Ἀπαντᾶται σέ ὅλη τή μακραίωνη ἱστορία τῶν δύο ρωμαϊκῶν αὐτοκρατοριῶν, ἀλλά καί στίς προγενέστερες ἑλληνικές πόλεις, ὅπως καί σέ ἀναρίθμητες ἄλλες συμβολικές χρήσεις συνοδεύοντας θεούς καί ἥρωες.

Ὡστόσο, ἡ παραλλαγή τοῦ δικέφαλου ἀετοῦ ὑπῆρξε σύμβολο ὑπέρτατης δύναμης γιά τούς Μυκηναίους, τούς Βαβυλώνιους καί τούς Χιττῖτες, ἀπό τούς ὁποίους εἶναι πιθανό νά τόν υἱοθέτησαν οἱ Τουρκομάνοι τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί οἱ Σελτζοῦκοι τοῦ Ρούμ, γιά νά τόν δανειστοῦν οἱ Σταυροφόροι καί νά τόν μεταφέρουν στήν Εὐρώπη, ὅπου ἔγινε γνωστός ὡς αὐτοκρατορικό σύμβολο τῆς Ρωσίας τῶν Τσάρων καί τῆς Αὐστρίας τῶν Ἀψβούργων.

Τά δύο κεφάλια τοῦ ἀετοῦ ἑρμηνεύονται συνήθως ὡς

Ιουλιανός

αναδημοσίευση από το Hellenica

.

Ο Ιουλιανός (Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός, Λατ. Flavius Claudius Julianus), γνωστός ως Ιουλιανός ο Παραβάτης ή Ιουλιανός ο Αποστάτης, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο για 19 μήνες, από το 361 ως το 363.

Ο Ιουλιανός ήταν ο τελευταίος της Κωνσταντίνειας δυναστείας και ο μοναδικός αυτοκράτορας μετά τον Μέγα Κωνσταντίνο που ήταν παγανιστής. Ήταν μέλος της αυτοκρατορικής οικογένειας, εξάδελφος του αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β’. Είχε κλίση προς τη μόρφωση και έλαβε ευρύτατη κλασσική παιδεία, σπουδάζοντας στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών, με συμμαθητές τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό και τον Μέγα Βασίλειο. Μέχρι το 355 δεν είχε ανάμειξη στην πολιτική, αλλά την χρονιά αυτή ο αυτοκράτορας τον κάλεσε να ηγηθεί εκστρατείας κατά εξωτερικών εχθρών στα δυτικά σύνορα. Επρόκειτο για Γερμανικές φυλές που προσπαθούσαν να διασχίσουν τον Ρήνο. Η διαδρομή που έκανε γεμάτη νικηφόρες μάχες έγινε κατά μήκος του άξονα Βασιλεία, Αλσατία, Λορραίνη, Παρίσι.

Φτάνοντας εκεί οι κάτοικοι του ζήτησαν να παραμείνει στην Γαλατία σαν ένδειξη υποστήριξης των εκεί πληθυσμών που ένοιωθαν την Κωνσταντινούπολη πολύ μακρυά τους για να τους προστατεύει από τις γερμανικές ορδές. Όντας στο Παρίσι, ανακηρύχθηκε Αύγουστος από το ίδιο το στράτευμά του, σε μια προσπάθεια κυρίως να φανεί ότι ο Αυτοκράτορας δεν βρίσκονταν μακρυά απ τον λαό του και μάλιστα σκόπιμα έχτισε ένα παλάτι στο νησάκι του Σηκουάνα που σήμερα ορθώνεται η Παναγία των Παρισίων, της οποίας τα θεμέλια βρίσκονται επάνω στα ερείπια εκείνου του παλατιού. Με αυτή την πράξη, ιστορικά, ο Ιουλιανός υπήρξε ο πρώτος που καθιέρωσε την πόλη του Παρισιού σαν διοικητική έδρα της μετέπειτα Γαλλίας. Η θέση της δεν συνέπιπτε γεωγραφικά με το κέντρο του Γαλατικού πληθυσμού που βρίσκονταν περισσότερο προς την περιοχή μεταξύ των σημερινών πόλεων Λυών και Ντυζόν, αλλά βρίσκονταν κοντύτερα στην Αγγλία, απ’ όπου η Αυτοκρατορία