Η μάχη της Μελούνας σε λιθογραφία της εποχής.
Το θέατρο επιχειρήσεων του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897, χωριζόταν από την οροσειρά της Πίνδου σε δύο ανεξάρτητα πολεμικά θέατρα, το δυτικό της Ηπείρου και το ανατολικό της Θεσσαλίας. Το θέατρο επιχειρήσεων της Θεσσαλίας, οριζόταν από βορρά από την τότε ελληνοτουρκική μεθόριο.
Ο στρατός Θεσσαλίας αποτελούνταν από 2 Μεραρχίες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν και 2 Συντάγματα Ιππικού, υπό τον Διάδοχο Κωνσταντίνο. Οι τουρκικές δυνάμεις αποτελούνταν από 7 Μεραρχίες πεζικού και 1 Μεραρχία Ιππικού.
Στον τομέα της 1ης Ελληνικής Μεραρχίας, από το Ταφίλ-Βρύση μέχρι το Μπουγάζι, οι Τούρκοι είχαν παρατάξει τις 2η, 3η, 4η, και 5η Μεραρχίες πεζικού και την Μεραρχία Ιππικού.
Στις 17 Απριλίου 1897, άρχισαν οι συμπλοκές των αντίπαλων φυλακίων στην ελληνοτουρκική μεθόριο. Η 1η Μεραρχία, για να εξασφαλίσει τον τομέα Ταφίλ – Βρύση, Μελούνα, Βοτανοχώρι, Δρεπάνι, Μπουγάζι, διέθεσε την 2η Ελληνική Ταξιαρχία.
Κατά την πρώτη μέρα των επιχειρήσεων, οι ελληνικές δυνάμεις, παρά την πίεση του πολυπληθέστερου αντιπάλου τους, κατάφεραν να διατηρήσουν ακέραιες τις θέσεις τους και να καταλάβουν αρκετά τουρκικά φυλάκια.
Στις 18 Απριλίου, τα τουρκικά τμήματα αφού ενισχύθηκαν κατάλληλα εκτόξευσαν την κύρια επίθεσή τους σε ολόκληρη την ελληνοτουρκική μεθόριο. Στο διαμέρισμα Ταφίλ – Βρύση, τα ελληνικά τμήματα, κατάφεραν να αποκρούσουν την τουρκική επίθεση και εκτελώντας αντεπίθεση να διεισδύσουν στην εχθρική τοποθεσία. Αντίθετα, στο διαμέρισμα Μελούνα, τα ελληνικά στρατεύματα αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και να συμπτυχθούν στη Λυγαριά.
