Μέχρι τήν ἔναρξη τοῦ Β΄ Π.Π., τό ΚΚΕ εἶναι ἀδιάφορο ὡς πρός τήν Β. Ἤπειρο, ἐφόσον ἡ «μάνα τῶν λαῶν» (ΕΣΣΔ) δέν εἶχε συμφέροντα ἐκεῖ. Ἀλλά, κατά τήν διάρκεια τοῦ πολέμου, ἀλλάζουν τά πράγματα. Τό 1942, ἀκραιφνεῖς Ἕλληνες δημιουργοῦν τό Μέτωπο Ἀπελευθερώσεως Βορείου Ἠπείρου (Μ.Α.Β.Η.), μέ σκοπούς προφανεῖς. Τό Μέτωπο βρέθηκε ἀπό τήν ἀρχή ἐν μέσω δύο πυρῶν: τῶν κομμουνιστῶν ἀνταρτῶν τοῦ Χότζα καί τῶν Τουρκαλβανῶν Τσάμηδων. Οἱ τελευταῖοι, εἶχαν συμμετάσχει στόν Ἑλληνοϊταλικό πόλεμο μέ δύο τάγματα πεζικοῦ, πού εἶχαν ἐνσωματωθεῖ στόν ἰταλικό στρατό καί κατά τήν διάρκεια τῆς ἰταλικῆς κατοχῆς σχημάτισαν συμμορίες καί δροῦσαν ὡς βοηθοί τῶν κατακτητῶν, κυρίως στήν περιοχή τῆς Θεσπρωτίας, ὅπου ἦταν ἡ «βάση» τους. Οἱ Ἰταλοί εἶχαν ὑποσχεθεῖ ὅτι μετά τόν πόλεμο θά παραχωροῦσαν τήν Ἤπειρο στούς Τουρκαλβανούς, γιά τήν δημιουργία τῆς «Μεγάλης Ἀλβανίας», δορυφόρου τῆς «Μεγάλης Ἰταλίας». Οἱ Τσάμηδες ἀποδείχθησαν ἀντάξιοι τῆς ἐμπιστοσύνης τῶν Ἰταλῶν. Ἰδού τά ἐγκλήματά τους μέ ἀριθμούς: 630 δολοφονίες, 460 ἀπαγωγές, 210 βιασμοί, 2.330 πυρπολήσεις κατοικιῶν (ἀφοῦ πρῶτα τά λεηλατοῦσαν…) καί χιλιάδες ἁρπαγές ζώων. Ὅπως ἦταν φυσικό κι ἑπόμενο, μετά τήν φυγή τῶν Ἰταλῶν προστατῶν τους, ἔφυγαν (ἤ ἐκδιώχθηκαν) καί οἱ Τσάμηδες, πού ἐγκαταστάθηκαν στήν Ἀλβανία, γιά νά ἀποφύγουν τίς συνέπειες τῶν κακουργημάτων τους εἰς βάρος τῶν Ἑλλήνων. Ἀργότερα, τό 1947, μέ ἀπόφασή τῆς τότε κυβερνήσεως στερήθηκαν τήν ἑλληνική ἰθαγένεια καί δημεύθηκαν οἱ περιουσίες τους, οἱ ὁποῖες ἀποδόθηκαν στά θύματά τους. Σήμερα ἔχουν συστήσει σύλλογο καί μέ τίς εὐλογίες τῆς ἀλβανικῆς κυβερνήσεως, ζητοῦν τήν ἀποκατάστασή τους καί τήν ἀπόδοση τῶν περιουσιῶν τους! Αὐτήν τήν στιγμή, ἀποτελοῦν τήν αἰχμή τοῦ ἀλβανικοῦ ἀνθελληνικοῦ δόρατος…
Οἱ ἄνδρες τοῦ ΜΑΒΗ εἶχαν ἀποκτήσει ἐπικοινωνία μέ τόν ΕΔΕΣ τοῦ Ν. Ζέρβα καί σέ πολλές περιπτώσεις δροῦσαν ἀπό κοινοῦ. Μετά τίς ὕπουλες ἐπιθέσεις τοῦ ΕΛΑΣ κατά τῶν δυνάμεων τοῦ Ζέρβα (1943) καί τήν ἀποδιοργάνωση πού ἀκολούθησε, οἱ μαχόμενοι Βορειοηπειρῶτες ἀδελφοί μας ἔμειναν ἐκτεθειμένοι στήν δολοφονική μανία τῶν Τσάμηδων, ἀλλά καί τῶν κομμουνιστῶν τοῦ Χότζα. Ὅμως, τήν χαριστική βολή, τούς τήν ἔδωσε τό ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ἐκπρόσωποι τοῦ ὁποίου ὑπέγραψαν συμφωνίες συνεργασίας μέ τούς σφαγεῖς τοῦ ἑλληνισμοῦ καί καλοῦσαν τούς Βορειοηπειρῶτες μέ τήν παρακάτω ἀνακοίνωση, νά συνεργασθοῦν μέ τούς σφαγεῖς τους!
